De afgelopen weken zijn veel mensen overgestapt naar BlueSky, dat zichzelf profileert als een vriendelijk alternatief voor X. De reden? Veel gebruikers voelen zich niet langer thuis op X, waar trollen andersdenkenden lastigvallen en extreme meningen domineren.

Een belangrijk moment was 6 november, de dag waarop bekend werd dat Donald Trump de Amerikaanse presidentsverkiezingen had gewonnen. Trump was in 2021 van Twitter afgegooid, de voorloper van X, maar toen Elon Musk in 2022 het bedrijf opkocht mocht de omstreden politicus weer terugkeren op het platform. Musk hief de ban ook op voor veel andere controversiële twittergebruikers, waaronder coronawappies en QAnon-complotdenkers. De sfeer werd daarna een stuk grimmiger op Twitter, dat Musk herdoopte in X. Mensen met een onwelgevallige mening kregen tientallen, honderden, soms wel duizenden X-gebruikers over zich heen, die gingen schelden en intimideren. Vorig jaar was BlueSky opgericht als een alternatief voor X, maar dankzij de overwinning van Trump heeft dit nieuwe platform pas echt de wind in de zeilen.

‘Omdat BlueSky niet aan algoritmes doet, is er ook meer ruimte voor genuanceerde draadjes’

Oost-Europadeskundige Hidde Bouwmeester is ruim een jaar actief op BlueSky. ‘Ik was vorig jaar al actief op het platform, na hiervoor te zijn uitgenodigd door een X-vriend. Aanvankelijk kopieerde ik mijn berichten van X en plaatste ze vervolgens op BlueSky, om zo meer lezers te krijgen voor mijn stukken. Veel leverde dat niet op, begin november had ik nog geen 500 volgers.’ Maar vanaf 6 november ging het heel snel. ‘Er was vroeger nauwelijks engagement op BlueSky, nu opeens zag ik allemaal gesprekken ontstaan. Er was wat aan de hand. En in korte tijd kreeg ik er veel meer volgers bij: nu heb ik er meer dan 8700. Vroeger postte ik eerst op X en daarna op BlueSky, maar nu is het net andersom. En het mooie is: omdat BlueSky niet aan algoritmes doet, is er ook meer ruimte voor genuanceerde draadjes. Op X zag je zulke draadjes nooit in je tijdlijn, want zulke verhalen roepen te weinig emotie op, zouden te saai zijn. Maar BlueSky doet deze inhoudelijke draadjes wel recht.’

Opiniemakers en journalisten

Volgens social media-expert Joey Scheufler schuilt er in BlueSky ook een gevaar, zo vertelde hij aan EenVandaag: ‘Je wordt eigenlijk alleen maar bevestigd in je eigen mening. Dus ja, wat heb je daar dan nog eigenlijk aan? Behalve dat je daar lekker veel hartjes, likes en reacties op krijgt.’ Dreigt BlueSky hierdoor te veranderen in een linkse echoput? Bouwmeester denkt van niet. ‘De Nederlandse journalisten en opiniemakers die het nu heel goed doen op BlueSky zijn Chris Klomp, Chris Aalberts en Wouters Louwerens. Zij zijn vooral heel inhoudelijk. Daarnaast zijn er ook centrumrechtse gebruikers actief, zoals het Rotterdamse VVD-raadslid Erik Verweij, CDA-Kamerlid Derk Boswijk, VVD-Europarlementariër Bart Groothuis en EW Magazine-columnist Mark Thiessen. BlueSky beloont extreme meningen niet, ook niet rage bait (een bericht dat veel woedende reacties oproept, red.) van de linkerkant. Je ziet dat X-gebruikers met zulke meningen veel minder volgers hebben op BlueSky.’

Gebruikers blokkeren

Het nieuwe platform geeft gebruikers veel tools om andere gebruikers te blocken. ‘Zo is de Russische staatszender Russia Today zonder een bericht te hebben geplaatst al geblockt op BlueSky, omdat het een propandazender van Poetin is’, vertelt Bouwmeester. ‘Ook werden de omstreden influencer Andrew Tate en de ultrarechtse Britse politicus Nigel Farage al vrij snel geblockt door het platform, vanwege de trolberichten die ze schreven. Dit is denk ik wel terecht. Toch ligt het gevaar van misbruik op de loer, dat mensen preventief geblockt worden vanwege hun rechtse reputatie of wanneer ze op een nette manier een onwelgevallige mening ventileren. Ik zou het bijvoorbeeld een slechte zaak vinden als GeenStijl, puur en alleen omdat het een uitgesproken rechts online medium is, meteen zal worden gecanceld op BlueSky. Niettemin geloof ik dat dit zich uiteindelijk wel recht zal trekken. BlueSky is een korte tijd enorm gegroeid. Ze hebben meer moderators nodig, om een eerlijk moderatiebeleid te voeren. Op dit moment hebben ze een capaciteitsprobleem en wordt het moderatiebeleid door de community gevoerd.’

‘We moeten oppassen voor verzuiling’

Bouwmeester blijft op beide platformen, BlueSky en X, actief, zegt hij. ‘We moeten oppassen voor verzuiling. Dat alle rechtse mensen op X zitten, en alle linkse mensen op BlueSky. Maar ik zie dit niet zo snel gebeuren. Wel zie je dat politici van PVV, Forum voor Democratie en JA21 BlueSky links laten liggen. Maar dat is logisch. Zij zien BlueSky als een extreemlinks platform, en zien ook mij als extreemlinks.’

De naam BlueSky verwijst mogelijk naar BlueSkies, het bekende jazz-nummer Blue Skies van Irving Berlin uit 1926. Het is een van de liedjes die de ‘bluebird of happiness’ gebruikt als een symbool van vrolijkheid. ‘Bluebirds singing a song/Nothing but bluebirds all day long.’ Het symbool van BlueSky is echter geen blauw vogeltje, zoals Twitter vroeger, maar een vrolijke vlinder. Sciencefiction-liefhebbers kennen het lied Blue Skies wellicht van de film Star Trek Nemesis, waar Data (Brent Spiner) Berlins lied zingt op de bruiloft van William T. Riker en Deanna Troi.