Simon Ceulemans (JA21) en Imane Elfilali (Volt) voerden gisteravond in Rotterdam een pittig debat over het asielbeleid van de stad.

Het is donker buiten als Rotterdamse kandidaat-Kamerleden debatteren in een drukbezochte avond van cultureel centrum Arminius. Lijsttrekkers Henri Bontenbal (CDA) en Edson Olf (BIJ1) zijn allebei op dreef. Bontenbal maakt indruk met zijn dossierkennis en scherpe opmerkingen, Olf met zijn originaliteit en humor.

De zaal klapt ook veel voor het Rotterdamse Volt-raadslid Imane Elfilali, nummer 4 op de landelijke Volt-lijst. Zij kruist de degens met Leefbaar-raadslid Simon Ceulemans, nummer 3 op de JA21-lijst die in plaats van lijstrekker Joost Eerdmans de gang naar het Rotterdamse cultuurhuis maakte.

Spreidingswet

Onderwerp van hun twistgesprek is het asielbeleid. De Rotterdamse coalitie wil niet meer dan 500 asielzoekers opvangen. Volt en andere progressieve partijen in de oppositie zijn hier tegen en vinden dat Rotterdam veel meer kan en moet doen, maar JA21 vindt 500 eigenlijk al te veel en wil het liefst nul asielzoekers opvangen.

In debat met Elfilali beweert Ceulemans dat er in Nederland geen ‘echte vluchtelingen’ zijn, alleen mensen die om economische redenen migreren. Dat is ook de reden waarom hij vindt dat Rotterdam geen asielzoekers moet opvangen, dat Nederland de grenzen moet sluiten voor asielzoekers en dat we moeten inzetten op opvang in de regio.

Elfilali vindt juist dat Rotterdam meer asielzoekers moet opvangen, ook omdat asielzoekers volgens haar echt kunnen bijdragen aan onze samenleving. Ceulemans is het daar niet mee eens. Hij ziet asielzoekers vooral als overlast. Meer asielzoekers is volgens hem niet in het belang van Rotterdam. ‘De linkse meerderheid zou van Rotterdam een groot azc maken’, aldus de JA21-kandidaat. Een klein groepje fans in de zaal klapt.

‘Elfilali vindt juist dat Rotterdam meer asielzoekers moet opvangen’

Ceulemans richt zijn pijlen vervolgens op de spreidingswet, die hij consequent een dwangwet noemt. Den Haag mag Rotterdam niet dwingen meer asielzoekers op te nemen. De oplossing van JA21? Nederland moet de grenzen op slot doen.

Elfilali is daarentegen een groot voorstander van de spreidingswet, omdat hiermee de asielzoekers eerlijker worden verdeeld over Nederland. Volt vindt ook dat asielzoekers eerlijker over Europa moeten worden verspreid. ‘Ceulemans zegt nu dat gemeenten die voet bij stuk houden en niet solidair zijn met andere gemeenten moeten worden beloond. Dat willen wij niet. Volt staat voor een eerlijke verdeling, een humane opvang. Het verhaal van JA21 slaat, met alle respect, helemaal nergens op.’

De JA21-kandidaat gaat hier niet op in maar vervolgt zijn betoog. Een ander argument dat hij te berde brengt tegen de spreidingswet is dat met deze wet de lokale democratie wordt overruled, zodat asielzoekers Rotterdam vervolgens kunnen ‘terroriseren’. Hij noemt de wet ‘een uitholling van de lokale democratie’ en ‘onverantwoord’. ‘Ik wil de regie behouden.’ Maar het grootste probleem is volgens Ceulemans het volgens hem veel te softe Nederlandse asielbeleid. ‘Het is open uitnodiging aan de wereld: kom maar deze kant op.’

Deens model

Het grote voorbeeld voor Ceulemans is Denemarken. Enkele jaren geleden heeft Denemarken een strenge asielwet aangenomen, die het mogelijk maakt om asielzoekers terug te sturen naar Afrika. Hoewel er nog geen enkele asielzoeker is teruggestuurd naar Afrika werkt de wet volgens Ceulemans wel, omdat het aantal asielaanvragen in Denemarken veel lager is dan in Nederland. ‘Daar krijgen ze net zo veel asielzoekers in een jaar als wij in twee weken.’

Elfilali wijst Ceulemans er echter op dat we hier het ‘Deense model’ niet zomaar kunnen invoeren. Denemarken mag van de Europese Unie een eigen asielbeleid voeren, omdat Denemarken voor zichzelf toentertijd enkele uitzonderingsclausules heeft bedongen, maar Nederland mag dat niet. ‘Als je hier het Deens model wil invoeren moet Nederland uit de EU stappen, maar dat wil JA21 niet.’ Ook zijn sommige JA21-ideeën in strijd met de rechtsstaat, zoals het plan van de partij om asielzoekers in hechtenis nemen, en in strijd met het VN-Vluchtelingenverdrag, aldus Elfilali.

Maar Ceulemans is niet overtuigd. ‘Met uw beleid krijgen we straks 1500 asielzoekers per uur.’ Van het ‘achterhaalde’ vluchtelingenverdrag uit 1951 wil zijn partij bovendien sowieso af. Elfilali zegt het VN-Vluchtelingenverdrag mede in het leven is geroepen om Joodse vluchtelingen te helpen, waarmee ze appelleert op de pro-Israëlische gevoelens die sterk leven bij JA21. Ceulemans laat zich niet uit de tent lokken. Hij heeft ten slotte nog kritiek op BBB, die wel voor spreidingswet is en Rotterdam op het matje wilde roepen vanwege de 500-regel. ‘Totdat de dwangwet er niet is mag Rotterdam dit doen.’