De dialoog is de enige manier om begrip te krijgen tussen Palestijnse en Israëlische studenten. Dat denkt Gazaan Mohammed Shamallakh, die ‘student van het jaar’ aan de Erasmus Universiteit werd. ‘Mijn leven staat op pauze.’

‘Ik ben geboren en opgegroeid in Gaza. Toen ik 17 was, besloot ik naar Turkije te gaan om geneeskunde te studeren. Ik had altijd al de ambitie om arts te worden en mensen te helpen,’ vertelt Mohammed Shamallakh (27). ‘Ik studeerde vier en een half jaar aan de Bahcesehir-universiteit in Istanbul. De situatie in Gaza werd alsmaar erger en het werd steeds moeilijker voor mijn familie om daar te blijven. Mijn vader was op dat moment nog in Gaza, maar door de aanhoudende conflicten besloot hij uiteindelijk ook te vluchten. Hij probeerde eerst naar Turkije te komen, maar dat bleek erg lastig. Er was geen zekerheid op een verblijfsvergunning. Uiteindelijk besloten we dat Nederland een betere optie was en beëindigde ik in 2021 noodgedwongen mijn studie.’

Meer dan honderd familieleden verloren

Shamallakh heeft meer dan honderd familieleden verloren in Gaza sinds 7 oktober 2023. Dit was de dag dat de militante beweging Hamas de aanval opende vanuit de Gazastrook op nederzettingen in Israël. Wat een reactie was op de aanhoudende bezetting door Israël, de blokkade van Gaza en de uitbreiding van nederzettingen op Palestijns grondgebied. Iedere dag ervaart Mohammed een gevoel van machteloosheid. Toch was hij vastbesloten om zijn droom waar te maken en heeft hij na zijn aankomst in Nederland opnieuw zijn geneeskundestudie opgepakt. Ook al is het moeilijk voor hem om zich volledig te focussen op zijn studie. Mohammed houdt zich druk bezig met het ondersteunen van andere Palestijnse studenten, die net als hij studeren in het buitenland.

Hoe ontwikkelde hij zijn betrokkenheid bij het ondersteunen van studenten? ‘Eerlijk gezegd heb ik geen specifiek doel voor ogen met wat ik doe. Voor mijn gevoel is dit gewoon iets wat ik moet doen. Ik wil mensen in nood helpen. Vooral studenten, omdat ik begrijp hoe het is om te verkeren in moeilijkheden. Sinds november ondersteunen mijn goede vriend Omar en ik, samen met sponsoren van over de hele wereld, financieel bijna dertig studenten. Het gaat om Palestijnse studenten in onder andere Duitsland, Algerije en Litouwen. Het geeft ons veel voldoening om te zien dat deze studenten, ondanks hun financiële en emotionele uitdagingen, succesvol hun studie afronden.’

‘Het was een kans om de stem van Gaza te laten horen’

Shamallakhs inspanningen bleven niet onopgemerkt. De Rotterdamse Erasmus Universiteit heeft hem dit jaar uitgeroepen tot student van het jaar. Dit is een prijs voor studenten die zich inzetten voor een positieve impact op de wereld. Een eer die Mohammed verraste en waarmee hij in eerste instantie moeite had. ‘Ik had niet gedacht dat ik het zou worden. Het voelde niet helemaal goed om zo’n prijs te accepteren, omdat ik vond dat het niet helemaal ethisch was richting de mensen in Gaza, die onder verschrikkelijke omstandigheden leven’, legt hij uit. ‘Maar na enige overweging besefte ik dat het een kans was om juist de stem van Gaza te laten horen. Het verhaal werd gepubliceerd in Erasmus Magazine en gedeeld op de Instagram-pagina van het Erasmus MC. Ik denk dat het zeker heeft bijgedragen aan de bewustwording over de situatie in Gaza.’

Israëli’s en Joden die pro-Palestina zijn

Naast zijn inzet voor de Palestijnse studenten, organiseert hij ook gesprekken tussen Palestijnse en Israëlische studenten. ‘Ik ontmoet tijdens deze gesprekken Israëli’s en Joden die pro-Palestina zijn. Ik vind het belangrijk om mijn kennis te vergroten, dus ging ik het gesprek aan. Ik kan niet alle Israëli’s over één kam scheren. Het is belangrijk om deze dialogen te voeren, ook al zijn ze soms ongemakkelijk. Het is de enige manier om begrip vanuit beide kanten te creëren en misschien, op een dag, een echte verandering te realiseren.’

Het valt hem zwaar dat een medestudent zich heeft aangesloten bij het Israëlische leger. Vol ongeloof stapte Mohammed af op het bestuur van de universiteit met de vraag wat het beleid hierin is.  ‘Ik vertelde hoe onveilig ik me voel. Tot de dag van vandaag weet ik niet of hij terug zal keren en weer gewoon naast me zal zitten in de klas. Ook heb ik nooit antwoord gekregen over het beleid van de universiteit. Die student is naar het conflictgebied gegaan om Palestijnen te vermoorden. Wat als ik tijdelijk terug zou gaan naar Gaza om te vechten voor Hamas? Wat zou ik dan zijn? Een terrorist.’

‘Gaza is altijd in mijn gedachten’

Mijn leven staat op pauze. Ik kan niet doorgaan met mijn leven terwijl mijn volk wordt uitgeroeid. Wanneer ik iets te veel eet, realiseer ik me: ‘zij hebben geen eten.’ Als ik douche, probeer ik niet te veel water te gebruiken. Zij hebben geen water. Gaza is altijd in mijn gedachten. Ik heb een warm bed, ik ben veilig en ik ben dankbaar.’

Shamallakh uit zijn zorgen over de manier waarop de media de situatie in Gaza vaak portretteren. Hij voelt dat de berichtgeving vaak eenzijdig is en niet de volledige werkelijkheid weergeeft. ‘Het is ontmoedigend om te zien hoe de media de situatie in Gaza vaak op een hypocriete manier weergeven. De Nederlandse media nemen bijvoorbeeld vaak een verhaal over dat Palestijnen ontmenselijkt en de situatie bagatelliseert. Dan heb ik het over de woordkeuzes, zoals ‘honderd Palestijnse doden’, in plaats van ‘duizenden onschuldigen systematisch afgeslacht’, en het eerder benoemde Israëlische narratief dat wordt aangenomen. Wanneer Palestijnen worden gedood, wordt dat vaak passief gerapporteerd, zonder de brutaliteit erachter te erkennen.’

Palestijnen zijn mensen 

Ik heb ervaringen gehad met media die mijn woorden verdraaiden, zegt Shamallakh. ‘Zo werd ik afgelopen maand geïnterviewd door een tv-programma, waarin ik voor mijn gevoel ben geportretteerd alsof ik de woordvoerder ben van Hamas. Wat mij is toegestuurd ter goedkeuring, is niet de video die uiteindelijk is geplaatst. Terwijl dat de journalist, met wie ik het interview had, zo zijn best deed om de door mij goedgekeurde versie te gebruiken. De redactie gaf hier geen gehoor aan.’

De student haalt zijn rust en geduld uit zijn geloof. Hij houdt zich daarnaast vast aan zijn doel om de veiligheid op de universiteit te bevorderen. Hij gaat het gesprek over de situatie aan, hoe complex en ongemakkelijk dat soms ook kan zijn. Ook wil hij de Israëlische samenleving beter begrijpen en wil hij voorkomen dat dehumanisering van Palestijnen zich verder doorzet. ‘Ook wij, Palestijnen, zijn mensen’, sluit Shamallakh af.