Waarom is er nog steeds geen hulpactie voor Gaza opgezet door Giro555? Komt dit door de onveilige situatie in Gaza, waar ook hulpverleners gevaar lopen? Of heeft het te maken met politieke gevoeligheden? 

We spraken hierover met Giro555 en de christelijke hulporganisaties World Vision en Kerk in Actie, die onder de koepel van Giro 555 werken. ‘Ook wij zijn geraakt door wat er gebeurt in Gaza en begrijpen dat mensen zich afvragen waarom we niet in actie komen’, zegt Gün Ozkara, coördinator communicatie en media van Giro555. De twee belangrijkste redenen hiervoor zijn het gebrek aan toegang en de onveiligheid in het gebied voor hulpverleners, legt ze uit.

‘Door de zeer beperkte toegang lukt het hulporganisaties niet om genoeg hulpgoederen naar Gaza te brengen. Er zijn honderden trucks met hulpgoederen per dag nodig, net zoals veel meer hulpverleners ter plekke, maar er mogen dagelijks tientallen trucks naar binnen, en soms geen enkele. Daarnaast is het op dit moment levensgevaarlijk en heel moeilijk om in Gaza hulp te verlenen. Zo hebben de hulporganisaties al diverse collega’s ter plaatse verloren en zijn publieke ruimtes zoals ziekenhuizen ook niet veilig. De frustrerende realiteit is dat diverse hulporganisaties klaarstaan met mensen en goederen om zo snel mogelijk op te schalen. We weten helaas niet hoelang het duurt voordat dit mogelijk wordt.’

‘De hulp is een druppel op een gloeiende plaat’

De hulp die op dit moment wel aanwezig is, is een druppel op een gloeiende plaat, vervolgt ze. ‘Er zijn 2,2 miljoen mensen die dringend humanitaire hulp nodig hebben. Veel van de goederen worden helaas geweigerd of teruggestuurd. De hulporganisaties achter Giro555 die daar al aanwezig zijn, doen dit met zeer beperkte middelen en met veel gevaar voor eigen leven. Een aantal hulporganisaties dat daar niet ter plekke is, biedt hulp vanuit een samenwerking met lokale partners.’ 

Een religieuze kwestie?

Hoe zit het met die christelijke organisaties? Speelt religie een rol in het bieden van hulp aan Gaza? En is hulp aan Israël voor deze organisaties een voorwaarde? ‘Giro555 betekent juist dat de elf verschillende organisaties werken vanuit hun eigen profiel, maar ook vanuit gemeenschappelijke kernwaarden, namelijk dat noodhulp moet worden verleend wanneer dat nodig is. In de continue gesprekken die we met de deelnemende organisaties voeren, worden alle scenario’s besproken die relevant zijn voor een mogelijke Giro555-actie. Dat er ook in Israël veel leed is en dat ook daar de pijn van het conflict sterk voelbaar is, wordt hierin meegenomen. Tegelijkertijd zien we dat de humanitaire noden in Gaza enorm zijn op dit moment en dat omringende landen zoals Libanon, Egypte en Syrië eveneens geraakt worden. Bij het eventueel starten van een Giro555-actie nemen we al deze input mee ter overweging.’ 

Marco van der Graaf, directeur van World Vision Nederland antwoordt dat hij geen commentaar kan geven over hulp aan Israël, omdat de christelijke hulporganisatie op dit moment niet in dat land werkt. Ook in Gaza is World Vision niet actief. ‘Onze organisatie reageert echter wel op de humanitaire behoeften van de kinderen op de Westelijke Jordaanoever, waarbij we ons richten op bescherming en geestelijke gezondheidszorg’, vertelt hij. ‘Onze hulp heeft de afgelopen vier maanden ongeveer 230.000 mensen bereikt. World Vision werkt sinds 1975 in de bezette Palestijnse gebieden. Vorig jaar bereikten onze programma’s daar 136.000 mensen, waaronder 95.000 kinderen in 150 dorpen.’ 

‘We willen we in actie komen voor onze naasten; dichtbij en ver weg’

Oetze Deelstra, persvoorlichter Kerk in Actie van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) zegt dat hij uiteraard alleen namens zijn organisatie kan spreken en niet namens de rest. ‘Bij Kerk in Actie willen we in actie komen voor onze naasten; dichtbij en ver weg. Geen mens uitgezonderd. Op dit moment bieden we hulp aan zowel Gaza als Israël. De nood in Gaza is groot. Zo is meer dan 90 procent van de bevolking daar ontheemd en de meeste inwoners kunnen niet meer terug naar hun huizen. In feite is daar op dit moment behoefte aan alles.’ 

Kerk in Actie werkt veel samen met lokale partnerorganisaties, Palestijns en Joods-Israëlisch. ‘De partners van Kerk in Actie in Israël, waaronder vele Joods-Israëlische organisaties, hebben aangegeven juist hulp te willen bieden aan groepen die in de huidige noodsituatie in het land tussen wal en schip dreigen te vallen, zoals arbeidsmigranten en vluchtelingen, bedoeïenen en Palestijnse gezinnen in Oost-Jeruzalem’, vertelt hij. Maar soms gaat het ook om Joodse gezinnen.

‘Kerk in Actie is aangesloten bij een wereldwijd netwerk van kerken, Action by Churches Together (ACT), dat overal ter wereld hulp biedt aan mensen in nood, ongeacht geloof of afkomst. We bieden hulp aan Palestijnen in Gaza, maar komen ook in actie voor inwoners van Israël en de Westelijke Jordaanoever. Het gaat dan wel om een ander type hulp. Wat je precies moet verstaan onder ‘nood’ is een kwestie van definitie, maar wanneer er besloten wordt om een noodhulpactie te starten kijken we altijd naar de hele regio en niet naar een specifiek gebied. Hulp aan Israël is niet een randvoorwaarde om een noodhulpactie te starten.’  

‘Neutraliteit is hier het toverwoord’

Neutraliteit is hier het toverwoord, aldus Ozkara. ‘De enige kant die wij kiezen is die van de slachtoffers die hulp nodig hebben. De afweging of er een landelijke actie namens Giro555 gestart moet worden, wordt nooit gemaakt op basis van geloofsovertuiging, kleur, een politieke situatie of iets dergelijks. Juist door neutraal te blijven hebben de aangesloten hulporganisaties makkelijker toegang tot de meeste gebieden.’  

Dat de elf verschillende hulporganisaties die samen Giro555 vormen elk hun eigen werkwijze en standpunten hebben, is geen probleem. ‘Deze mix van verschillende werkwijzen maakt de samenwerkende hulporganisaties achter Giro555 juist heel krachtig’, zegt ze. ‘De organisaties complementeren elkaar door hun diverse aanpak. De gemeenschappelijke kernwaarde die we allemaal dragen, is dat noodhulp moet worden verleend wanneer dat nodig is.’