14.00:
Het gerechtshof Den Haag doet vandaag uitspraak in het hoger beroep tegen de Nederlandse staat. Een coalitie van negen Palestijnse ngo’s en onderzoeksbureau SOMO beschuldigt de staat ervan niets te doen om de genocide in Gaza te voorkomen of te stoppen.
Nederland is de afgelopen jaren doorgegaan met het verstrekken van exportvergunningen voor wapens en goederen aan Israël. Ook werd toegestaan dat politiehonden naar Israël werden geëxporteerd, ondanks het risico dat deze uiteindelijk zouden kunnen worden ingezet bij gruweldaden door het Israëlische leger. Daarnaast blijven Nederlandse bedrijven economische steun bieden aan illegale Israëlische nederzettingen.
Volgens de aanklagers schendt Nederland op al deze punten zijn internationaalrechtelijke verplichtingen. Het Internationaal Gerechtshof oordeelde in juli 2024 dat staten verplicht zijn genocide te voorkomen en de illegale bezetting van Palestijnse gebieden te ontmoedigen. Nederland heeft dat volgens hen nagelaten.
De zaak loopt sinds eind vorig jaar. In december oordeelde het Gerechtshof dat de staat aan zijn verplichtingen voldoet door ‘per aanvraag te beoordelen of export toelaatbaar is’ en te toetsen ‘of de betreffende militaire goederen door Israël kunnen worden ingezet op een wijze die tot schending van het humanitair oorlogsrecht zou kunnen leiden.’ De partijen gingen daarop in hoger beroep.
Inmiddels achten zij bewezen dat componenten uit Nederland zijn gebruikt bij militaire aanvallen op Gaza, waaronder bij inzet van F-35- en F-16-straaljagers. Er is bovendien voldoende bewijs dat politiehonden door het Israëlische leger zijn ingezet bij oorlogsmisdaden, stelt Lydia de Leeuw, hoofd strategische rechtszaken bij SOMO, in gesprek met The National. Volgens haar worden deze honden gebruikt om Palestijnen in detentiecentra te intimideren, aan te vallen en te martelen.
‘Het gerechtshof staat nu voor een cruciale vraag: gaat het internationale wettelijke verplichtingen handhaven en een einde maken aan de door Nederland gefaciliteerde Israëlische gruweldaden tegen de Palestijnse bevolking?’, schrijft De Leeuw op LinkedIn.
SOMO bracht in juli al aan het licht dat Nederland wereldwijd de grootste investeerder in Israël is. In 2023 investeerden gevestigde Nederlandse bedrijven bijna 50 miljard euro in het land. Dit rapport leidde tot brede verontwaardiging en ontketende een grootschalige boycot van Israëlische producten.
Volgens SOMO reikt de Nederlandse betrokkenheid bij de genocide in Gaza verder dan de export van wapens of politiehonden. ‘Genocide is geen op zichzelf staande daad. Ze wordt mogelijk gemaakt door kapitaal, materiële voorzieningen, logistiek en bureaucratie die zich tot ver buiten de grenzen uitstrekken’, aldus het onderzoeksbureau.
