Eerlijkheid duurt níet het langst. Althans niet rond het Binnenhof. Zo kunnen we de ééndagscarrière van Hans Wijers als informateur wel samenvatten. Ik ben het zelden met de man eens geweest – met zijn vermarkting van publieke diensten tijdens het eerste paarse kabinet-Kok (1994-1998) heeft hij veel publieke ellende veroorzaakt – maar nu wel.

Dilan Yesilgöz als ‘leugenaar’ betitelen: dat is gewoon waar. Objectief vaststelbaar. Ik zou er zelfs ‘massaleugenaar’ van willen maken; haar halve bestaan als partijleider en campagnevoerder – van de nareizigers in 2023 tot de hypotheekrente in 2025 – is erop gebouwd. Ja, dat laatste heeft Wijers niet gezegd. En het eerste heeft iemand anders vervolgens voor hem ontkend. Maar of dát de waarheid is?

Wijers heeft, door aanvankelijk zijn verontschuldigingen aan te bieden voor iets wat hij dus toch niet gezegd zou hebben, indirect duidelijk gemaakt dat hij het zelf best denkbaar achtte dat hij het wel had gezegd, zeker met een glaasje op. In vino veritas, zo wisten al de oude Romeinen, wijn onthult wat men werkelijk denkt. Ook Wijers heeft het vast gedacht. En welk verstandig mens kan hem dat kwalijk nemen?

Zijn een dag later bekend geworden kwalificaties in een privé-app – die hij evenmin zèlf ontkende en die ditmaal ook door niemand ‘overgenomen’ konden worden – deden hem de das om.

Quod licet Iovi, non licet bovi, om eens een andere Latijnse uitdrukking aan te halen: wat Jupiter mag, mag een koe nog niet. Lees voor Jupiter ditmaal Wilders, die voortdurend seksistische diskwalificaties rondstrooit, zonder dat dat enige aanleiding voor de VVD was om hem in de ban te doen. Kaag publiekelijk een ‘heks’ noemen was kennelijk minder ernstig dan Yesilgöz particulier als ‘feeks’ betitelen.

Ik zou er zelfs ‘massaleugenaar’ van willen maken

Terwijl Trump ongeveer dagelijks in Zuid-Amerika, het Midden-Oosten of Oost-Europa een volgende hoeksteen van de internationale rechtsorde opblaast, is het Binnenhof zo met dit soort relletjes meer naar binnen gekeerd dan ooit. Twee verkiezingsbeloftes kunnen nu al meteen met elkaar in de prullenbak: dat er ditmaal wel snel, en wel komende Kerst, een kabinet zal zijn (Kerst 2026 lijkt nog nèt haalbaar) en dat men voortaan op een volwassen manier met elkaar omgaat.

Wat bij dat laatste niet echt helpt, is dat – nadat Martin Bosma als antidemocraat terecht is afgeserveerd – Wilders zich nu zelf als ondervoorzitter het Kamerpresidium in heeft gecatapulteerd. Dat is voor een fractieleider sowieso een absurde stap, voor élke, voor de duidelijkheid. Een fractieleider is uit hoofde van zijn functie het méést ‘politieke’ lid van zijn fractie, een goede vergadervoorzitter moet juist het minst politieke lid ervan zijn.

Het zal vooral rancune zijn die tot deze stap heeft geleid, rancune over de desavouering van zijn paladijn Bosma en over het feit dat hij bij de formatie meteen op een zijspoor is gezet. De boel eens lekker verstieren om zijn duurzame vermogen tot obstructie erin te hameren.

En rancune is ongetwijfeld ook wat de VVD deels drijft: voor het eerst zijn de ‘andere liberalen’ (ik zou zeggen: de enig echte) groter geworden dan zijzelf. De glans moet van de overwinning van Jetten af! Twee informateurs van D66 en CDA benoemen en de VVD daarbij dus overslaan: dat kan de meest inhoudsloze machtspartij van Nederland – sinds 1994 slechts drie jaar in de oppositie – niet verkroppen. Dáárvoor storten malafide ondernemers in de uitzendbranche geen tonnen in de partijkas. Die willen zo lang mogelijk Mariëtte Paul.

Yesilgöz had erop gerekend met haar parmantig-arrogante uitsluiting van Timmermans – een gematigde sociaaldemocraat die op van Trump afgekeken wijze als ‘extreemlinks’ werd gedemoniseerd – zich weer direct een weg naar het centrum van de macht te banen. Tegen de achtergrond van massaal weglopende kiezers, die het mede door haar gecreëerde kleuterkabinet-Schoof zat waren, meende zij zo opnieuw de verkiezingen te moeten winnen door het land onbestuurbaar te maken.

Toen, in 2023, door de PVV te omarmen, nu door dat met JA21 te doen – wetend dat het antirechtsstatelijk karakter voor D66 (anders dan voor haar eigen principeloze partij) een brug te ver is. Partijbelang eerst!

Met haar nog steeds volgehouden uitsluiting van GroenLinks-PvdA gijzelt zij zo bewust het land. Eén ding garandeer ik u: als straks door haar dwarsliggen het kabinet-Jetten-Eerdmans aantreedt, is dat met alle inmiddels weer verziekte verhoudingen geen lang leven beschoren, en worden verkiezingen in oneven kalenderjaren een nieuwe traditie.