Volgende week is het alweer Suikerfeest. Ja, ik blijf als koppige Turk Suikerfeest zeggen. Ook omdat ik niet weet wat Eid al-Fitr betekent. Arabisch is niet mijn taal, en waarom zou ik mensen een mooi feest toewensen in een taal die ik niet begrijp?
Dat doe ik overigens wel, hoor. Zo gearabiseerd zijn we inmiddels in Amsterdam — huil ik met de PVV-wolven mee. Maar even serieus, hiermee kom ik gelijk tot de kern van de islamitische praktijk onder Turken, die dagelijks Allah aanprijzen in een taal die ze niet verstaan. Kan dat niet in het Turks of Nederlands, heb ik me altijd afgevraagd?
Zo zong de Turks-alevitische volkszanger Asik Mahsuni Serif: ‘Al die Arabisch lezenden, spreekt Allah geen Turks?’ En de gevangen Koerdische politicus Selahattin Demirtas protesteerde op dezelfde trom tegen Turkse preken in Koerdistan: ‘Spreekt Allah geen Koerdisch of Engels?’
Misschien worden vrome moslims ongemakkelijk van al deze vragen. Maar de maand ramadan, zoals we altijd zeggen, is ook een maand van reflectie. En dan is het wat mij betreft ook belangrijk om islamitische vanzelfsprekendheden die historisch zo zijn gegroeid onder de loep te nemen.
Onlangs was er veel ophef over de nieuwe ramadanserie Mouawiya, de vader van Yazid, die de kleinzoon van de profeet en zijn hele familie heeft afgeslacht in Karbala. In Irak, waar de meerderheid van de bevolking sjiitisch is, werd de serie al na twee afleveringen uit de lucht gehaald. Te veel eer aan een familie die voor zoveel verdeeldheid binnen de islam heeft gezorgd, dachten ze daar.
‘Ik blijf als koppige Turk Suikerfeest zeggen’
De gemiddelde soenniet, de meerderheidsstroming binnen de islam, weet waarschijnlijk niet eens wie Mouawiya is, zoals ik dat tot voor kort ook niet wist. En dat is een vorm van soennitisch privilege, die blind maakt voor gevoeligheden onder islamitische minderheden.
Een lege maag kan werken als gelijkmaker. Laten we het Suikerfeest, of hoe je het ook wil noemen, en de laatste dagen van de ramadan gebruiken voor nog meer reflectie, maar ook voor verzet en antifascisme.
Morgen is het jaarlijkse protest tegen racisme en fascisme in Amsterdam, georganiseerd door het Comité 21 Maart. Sinds 2013, toen ik ook voor kort in het comité zat en dat jaar na een boycot van tien jaar weer mee vastte in de ramadan, probeer ik er elk jaar bij te zijn. Het is de perfecte combinatie ramadan, reflectie, saamhorigheid en verzet. Doe je ook mee?
Meer dan tien jaar geleden waarschuwden we als ‘allochtonen in de kolenmijn’ al voor de haat van de PVV. Nu zitten de onversneden racisten aan de knoppen van het landsbestuur. En dan lees ik in het hoofdredactioneel van Trouw dat ‘we elkaar de ruimte moeten gunnen’ bij het antifacismeprotest. Want daar zou het aan schorten.
‘Bij de met 20.000 deelnemers bezochte Feminist March van 8 maart werd ‘From the river to the sea, Palestine will be free’ gescandeerd, een geluid dat ook klonk bij klimaatprotesten. Sommigen die kwamen voor vrouwenrechten of milieu voelden zich daardoor niet helemaal welkom’, schrijft Trouw.
Dus? Het aantal Palestijnse vrouwen dat met hun kinderen en al door Israël wordt platgebombardeerd loopt op in de duizenden. Als de herinnering daaraan al ongemak oplevert voor feministen, wat heb je dan te zoeken bij een vrouwenmars? Het is even wennen, denk ik, voor mensen die last hebben van demonstratieschaamte.
Zo vond ik het tien jaar geleden als Turk ook moeilijk om bij Koerdische protesten aanwezig te zijn, waar met Koerdische vlaggen bijvoorbeeld ‘Koerdistan zal een graf worden voor fascisme’ werd gescandeerd.
In werkelijkheid is Koerdistan met name een graf geweest voor Armeniërs en Koerden door de eeuwen heen. Dus het Turkse (maar ook het Israëlische of witte) ongemak over slogans is wel echt iets waar je je overheen kunt zetten zaterdag.
Alvast een fijn Suikerfeest, of Eid Mubarak, al duurt dat nog eventjes. Heb je lekker de tijd om uitgebreid te reflecteren op bovenstaande.
