‘Ik ben niet per se emotioneel, omdat ik de prijs heb gewonnen’, zegt de kersverse Afrikaanse voetbalster van het jaar Barbra Banda uit Zambia bij de uitreiking in Marrakesh. ‘Maar ik dacht wel aan waar ik vandaan kom en dat ik opgroeide met alleen maar jongens die aan het voetballen waren. Dat viel me heel zwaar toen.’
Banda (die in Amerika uitkomt voor Orlando Pride) straalt van trots over de mijlpaal die ze heeft bereikt, zo blijkt uit een videoverslag van nieuwsdienst AFP. Daarmee liet ze de Marokkaanse aanvalster Sanaa Mssoudy en de Nigeriaanse keepster Chiamaka Nnadozie achter zich.
Banda heeft afgelopen jaar belangrijke doelpunten gemaakt, bijvoorbeeld een beslissend winnend doelpunt in de finale tegen Washington Spirit. Ook op de Olympische Spelen in Parijs was ze een van de smaakmakers voor Zambia, waar ze drie hattricks scoorde—een prestatie die nog niemand eerder heeft geleverd op de Olympische Spelen.
Voor de andere Afrikaanse voetballer van het jaar, de Nigeriaanse Ademola Lookman (bij de mannen), kwam de prijs als een verrassing. ‘Al die andere genomineerden waren grote spelers en atleten, dus toen ik mijn naam hoorde, was dat een enorme opluchting. Ik dank God’, zegt hij tegen de verzamelde pers in Marrakesh.
Lookman boekte successen in Europese wedstrijden voor Atalanta en wist met Nigeria de finale van de Africa Cup te bereiken.
Er zijn soms van die stukken die je graag zelf geschreven zou hebben. Het hoofdcommentaar van NRC afgelopen zaterdag op de motie-Becker over Nederlandse normen en waarden was er zo-eentje. ‘Zou het misschien tijd zijn voor een SCP-onderzoek voor Nederlanders met een VVD-achtergrond?’, zo begon dit. ‘Kijkend naar de discussie over de motie-Becker zou je bijna denken van wel.’
NRC-columniste Karin Amatmoekrim had daarvoor een paar dagen eerder al wat voorwerk gedaan. Hoe zat het met de integratie van de gemiddelde VVD-er in de samenleving? Komen de partijgenoten van Bente Becker ooit uit hun eigen etnische bubbel? Doen zíj, zo zou ik er het nieuwe criterium voor ‘goed Nederlanderschap’ aan toe willen voegen, maatschappelijk wel echt mee?
Amatmoekrim: ‘Haar kortzichtigheid herinnert me aan de jonge mannen en vrouwen die ik op het gymnasium en later aan de universiteit ontmoette. Keurige jongens en meisjes die in een overzichtelijke wereld opgroeiden waarin zij het enige perspectief waren, waardoor hun perspectief in hun eigen beleving de hele wereld was.’
Amatmoekrims collega Floor Rusman hoonde een paar dagen later, inzake de toon waarop Becker haar (volgens mij inderdaad meer uit onnozelheid dan kwaadaardigheid voortkomende) faux-pas in video’s probeerde recht te breien, dat zij ‘over mensen met een migratieachtergrond sprak alsof het ging om zwakbegaafde kleuters die toch maar mooi een puzzel hadden gelegd’. Het ging, aldus immers Becker, ‘meestal supergoed’, omdat het ‘gewoon hardwerkende Nederlanders zijn’, om mensen dus die maatschappelijk goed meedoen.
Ik kom uit zo’n VVD-dorp. Nee, niet uit Wassenaar, waar Becker nu is neergestreken, maar toch. Ik kan er, met mijn klasgenoten van vroeger voor de geest, in terugblik wel iets van herkennen.
Nee, ik wil niet generaliseren. Er zijn ook VVD-ers die wèl goed meedoen in dit land
Ik heb ook even naar haar CV gekeken. Dat is erg veel bubbel: vanuit een studentenstage op haar negentiende meteen politiek medewerker van VVD-Kamerleden en ministers. Uitsluitend dat, nooit iets anders. ‘Ik heb daardoor veel plekken in het land gezien en weet wat er speelt.’ Onder meer zes jaar lang, zoals ze zelf in haar Tweede Kamerprofiel trots bovenaan vermeldt, als assistent van Henk Kamp. Aha.
Dat verklaart alles. U weet wel, dat was de meest horkerige en rampzalige minister die Nederland sinds 1945 heeft gehad, tot het aantreden van het huidige kabinet dan. De man die maatschappelijk heel erg meedeed door, tegen alle adviezen in, stug door te blijven gaan met gas laten oppompen in Groningen om twee oliemultinationals te behagen. Daardoor konden de Groningers zelf maatschappelijk even wat minder meedoen, want ze waren jarenlang vooral bezig om, met dank aan het maatschappelijk meedoen van Henk Kamp, hun op instorten staande huizen te stutten.
Kamp was ook de minister die niet alleen in dit gasschandaal, maar ook in het door etnische profilering ontspoorde toeslagenschandaal stug bleef volhouden dat hij niets verkeerd had gedaan. Ook de tienduizenden slachtoffers daarvan konden jaren lang maatschappelijk niet goed meedoen, omdat ze daarvoor te diep in de schulden waren beland.
Voor zijn eigen fantastische maatschappelijke meedoen werd Kamp na afloop van zijn ministerschap uiteraard met het erelidmaatschap van zijn partij beloond. We weten bij Becker nu dus waar ze het van heeft.
Maar zo’n algemeen onderzoek naar de normen en waarden van Nederlanders met een VVD-achtergrond lijkt mij desondanks nuttig. Naar die van ministers en parlementariërs bijvoorbeeld die moeiteloos het liberalisme voor het populisme hebben ingeruild, en nu samen met Dilan Yesilgöz hard meehuilen met de Wilderswolven in het bos.
Die graag hinderlijke demonstraties van klimaatactivisten willen verbieden, of van Nederlanders die voor Gazanen opkomen – voor mensen die al meer dan een jaar helemáál nergens maatschappelijk aan kunnen meedoen omdat zij, met dank aan Nederlandse wapenleveranties aan Netanyahu, nu het vege lijf moeten zien te redden.
En hoe zit het met al die fiscalisten met een VVD-achtergrond op de Zuidas, die vooral bezig zijn om hun centen naar belastingparadijzen door te sluizen? Doen díe eigenlijk wel goed maatschappelijk mee?
Nee, ik wil niet generaliseren. Er zijn ook VVD-ers die wèl goed meedoen in dit land. Keurige burgemeesters en wethouders, die zich wèl verantwoordelijk voelen voor al hun ingezetenen, en op grond van hun liberale beginselen gruwen van hun eigen fractie en dit kabinet.
Drie maanden geleden voerde Duitsland extra grenscontroles in. Sinds 16 september worden – naast de andere landsgrenzen – ook de grenzen met Nederland en België bewaakt. Nu Nederland dezelfde maatregelen in heeft gevoerd, kan een blik over de grens leerzaam zijn. Hoe verging het de Duitse politie tot nu toe?
Duidelijk is dat de Duitse maatregel niet te vergelijken is met die van Nederland. Vorige week bleek dat er in Nederland voorlopig weinig verandert ten opzichte van de bestaande grensprocedures, omdat de mankracht er niet is deze verder uit te breiden. Dit bleek uit gesprekken tussen burgemeesters van Nederland met Marjolein Faber, minister van Asiel en Migratie.
In Duitsland gebeurde deze uitbreiding wel. ‘De Federale Politie heeft sinds 16 september 2024 onder meer het aantal eenheden aan alle Duitse landsgrenzen vergroot, wat heeft geleid tot een hogere dichtheid van controles’, laten de Duitse autoriteiten weten. ‘Dit leidt soms tot een meer afwachtende houding van migranten en smokkelaars of andere relevante groepen mensen. Smokkelaars voelen zich minder verzekerd van hun operaties, waardoor minder mensen gebruik maken van hun netwerk. Bovendien ontzegt de politie toegang aan mensen die niet aan de voorwaarden voldoen. Dit moet worden gezien als een duidelijk teken van de effectiviteit van de tijdelijk opnieuw ingevoerde controles aan de binnengrenzen.’
Volgens het Duitse Federaal Bureau voor Migratie en Vluchtelingen is het aantal asielaanvragen in dat land dit jaar gedaald met 23 procent. Hoewel dit bureau niet met zekerheid kan zeggen dat dit direct het resultaat is van de grenscontroles, claimen bestuurders de winst. ‘Onze maatregelen werken’, zei de minister van Binnenlandse Zaken Nancy Faeser (SPD), die de grenscontroles had afgekondigd.
De Kanttekening vroeg de Federale Politie om hun eigen ervaringen tot nu toe. De antwoorden hebben betrekking op de periode van 16 september tot 31 oktober.
Hoeveel mensen heeft de Federale Politie in deze periode de toegang ontzegd?
‘In deze periode registreerden we in totaal 8.131 mensen die het land illegaal binnen wilden komen aan alle interne landsgrenzen bij elkaar. In diezelfde periode is 4.804 personen de toegang tot Duitsland ontzegd.’
Waar kwamen deze mensen vooral vandaan?
‘Vijf nationaliteiten zijn in deze periode het vaakst aan de landsgrenzen geïdentificeerd: 26,4 procent was Syrisch, 9,5 procent Oekraïens, 9,3 procent Afghaans, 8,9 procent Turks en eveneens 8,9 procent Algerijns.’
Wat waren de meest voorkomende redenen voor deze afwijzing?
‘Van deze mensen reisden er 2.321 zonder geldig reisdocument; 1.880 hadden geen geldig visum of geldige verblijfsvergunning. Daarnaast waren 240 mensen in de afgelopen honderdtachtig dagen al langer dan negentig dagen in het Schengengebied, 121 mensen weigerden zich in te schrijven in het nationale register en 69 mensen hadden niet de noodzakelijke documenten om het doel en de voorwaarden van hun verblijf aan te tonen.’
‘Het is niet waar dat asielaanvragen door de federale politie worden genegeerd’
Geen asielaanvraag
Mensen mogen aan de grens altijd asiel aanvragen. Daar hebben ze recht op, ook als ze op dat moment geen visum of verblijfsvergunning hebben om het land binnen te komen. Echter is niet iedereen zich hiervan bewust. Volgens sommige critici, zoals lobbygroep PRO ASYL, worden asielaanvragen zelfs stelselmatig genegeerd, waardoor mensen die wel asiel hadden mogen aanvragen worden weggestuurd aan de grens.
Kan het kloppen dat mensen door de grenscontroles de kans niet krijgen om asiel aan te vragen?
‘Bij de grenscontroles van de politie heeft iedere betrokkene te allen tijde de mogelijkheid om op eigen initiatief een verzoek om bescherming in te dienen. De grensautoriteit is niet verplicht te wijzen op deze mogelijkheid.
Als er sprake is van een asielaanvraag, heeft de Federale Politie niet het recht om de inhoud ervan te onderzoeken. De inhoudelijke beoordeling valt uitsluitend onder de verantwoordelijkheid van het Federaal Bureau voor Migratie en Vluchtelingen. Een asielverzoek wordt doorgaans doorgestuurd naar de autoriteit die verantwoordelijk is voor de eerste opvang in het betreffende land. Het is niet waar dat asielaanvragen door de federale politie worden genegeerd.’
Dublin-verordening
De Dublin-verordening stelt dat het eerste EU-land waar iemand binnenkomt moet oordelen over de asielaanvraag – tenzij er goede redenen zijn om juist in Duitsland een asielaanvraag in te dienen. Duitsland draagt asielaanvragen dus vaak over aan aan het eerste EU-land van binnenkomst, zoals Bulgarije of Griekenland.
Wordt het welzijn van deze mensen opgevolgd na hun repatriëring?
‘De vluchtelingenbegeleiders van de Federale Politie zijn opgeleid in de omgang met kwetsbare groepen mensen. De zorg voor mensen nadat ze zijn teruggestuurd naar een ander land valt niet onder onze verantwoordelijkheid of bevoegdheid, maar onder die van de verantwoordelijke autoriteiten aldaar.’
Zijn er samenwerkingsverbanden om te zorgen voor een goede en veilige terugkeer van asielzoekers naar hun land van herkomst?
‘In de meeste gevallen verleent de Federale Politie administratieve bijstand aan de staten waarom het gaat, tenzij de verantwoordelijke staat de repatriëring op eigen verantwoordelijkheid uitvoert. Onder voorwaarden garanderen wij een veilige terugkeer van degenen die naar het land van bestemming worden teruggestuurd.’
Politieke prioriteit
Minister Faeser heeft duidelijk hoge verwachtingen van de Federale Politie. In november zei ze dat ze een extra miljard euro wil reserveren om dit orgaan nog beter in staat te stellen de grenzen te bewaken. Momenteel zijn er 50.000 politieagenten actief aan de grenzen, inclusief lucht- en zeegrenzen.
In oktober werden de bevoegdheden van de veiligheidsautoriteiten om controles uit te voeren uitgebreid, waardoor ze beter in staat zijn mensen uit te zetten en ‘criminelen’ te verwijderen, zo staat er op de website van het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Ook in Nederland zijn de bevoegdheden van de marechaussee dit jaar uitgebreid. Minister Faber heeft bovendien de ambitie ook hier de capaciteit van de grensbewakers uit te breiden, maar het is nu niet duidelijk welke concrete plannen hiervoor op de plank liggen. ‘Dat kost nu eenmaal tijd en we moeten natuurlijk ergens beginnen’, zei ze hierover volgens de NOS.
Salih Muslim, co-voorzitter van de Syrische Democratische Uniepartij (PYD), speelt een belangrijke rol in het autonome Noord-Syrië. De Koerdische PYD, die daar de macht heeft, staat onder druk sinds de val van het Assad-regime. Pro-Turkse Arabische rebellen, gesteund door Turkije, zijn vijandig tegenover de Koerden.
Duizenden Koerden zijn gevlucht uit gebieden die door de rebellen zijn ingenomen, uit angst voor een Turks-Koerdische confrontatie. Turkije ziet de PYD en haar gewapende vleugel, de YPG, als verlengstukken van de verboden PKK.
De Kanttekening sprak met Salih Muslim, die momenteel in Qamishli (Noordoost-Syrië) verblijft en oproept tot dialoog met Turkije.
In Syrië is het 61-jarige Assad-regime in elf dagen gevallen door vanuit Turkije gesteunde rebellen. Er zijn confrontaties geweest met Koerdische groepen, en dankzij Amerikaanse bemiddeling is een wankele wapenstilstand bereikt. Dreigt er nu een tweede burgeroorlog?
‘Eerlijk gezegd is de situatie erg chaotisch. Er zijn momenteel twee groeperingen: Hayat Tahrir al-Sham, een jihadistische afsplitsing van Al-Qaida en Jabhat al-Nusra, die Damascus in handen heeft en steun krijgt van Turkije, en het Syrische Nationale Leger, dat direct door Turkije wordt gecontroleerd. We zien dat deze laatste groep zich steeds meer aan de andere kant van de Eufraat verzamelt en groepeert, alsof ze zich voorbereiden op een oorlog. Kobane, aan de Turkse grens en onder Koerdische controle, lijkt het doelwit. Onze eenheden bereiden zich daarom voor op zelfverdediging.’
‘We hebben zoveel geleden en gevochten tegen ISIS’
De Turkse minister van Buitenlandse Zaken, Hakan Fidan, en HTS-leider Abu Mohammad al-Golani hebben dreigende uitspraken gedaan. Fidan stelt dat de YPG-milities moeten ontwapenen en ontbinden. Golani zei dat in het nieuwe Syrië alleen de staat bewapend mag zijn.
‘Ze willen ons onder druk zetten, maar dat zal niet gebeuren. Een oplossing voor de Koerdische kwestie kan alleen via dialoog worden bereikt. Ons dwingen tot overgave is geen oplossing. Turkije wil Syrië verder verdelen en gebieden bezetten. Maar zo ga je niet met buren om. We hebben zoveel geleden en gevochten tegen ISIS. En nu moeten we ons overgeven? Nee, wij staan open voor dialoog om Syrië samen op te bouwen.’
Als Syrië en Turkije willen dat de YPG zich ontwapent als resultaat van de dialoog, is dat dan een optie voor jullie? Is dat realistisch?
‘Dat weet ik niet, maar de Koerden kunnen deel uitmaken van Syrië’s defensiestelsel. Dit moet bespreekbaar zijn. Wij maken deel uit van Syrië, zowel bestuurlijk als militair. De Koerden zouden onder één staatsapparaat kunnen vallen, met speciale eenheden binnen die structuur. Maar dit moet via dialoog gebeuren, niet door dreigementen of dwang.’
Moet in een hervormd Syrië, waar ook de Koerden zich in kunnen vinden, de naam niet veranderen van ‘Syrische Arabische Republiek’ naar ‘Syrische Republiek’?
‘Precies, maar daarbij speelt ook de Turkse houding een belangrijke rol.’
Screenshot website Live Universal Awareness Map
Pro-Koerdische partijen in Turkije hebben ook suggesties gedaan, zoals Cengiz Candar, die zei dat Turkse dreigementen de Koerden in Syrië in Israëlische en Amerikaanse handen drijven.
‘We reiken al sinds 2015, na het mislukte vredesproces tussen Turkije en de PKK, de hand naar Turkije. Maar sinds de opkomst van ISIS heeft Turkije een andere houding aangenomen. Toch staan we open voor dialoog.’
Turkije stelt dat de Koerdische YPG en PYD nauwe banden met het Assad-regime hebben gehad en wil daar nu op reageren.
‘Nee, dat klopt niet. We waren al lang voor 2011 tegen het Assad-regime. Zulke beweringen zijn slechts excuses voor meer invasies door Turkije en hun Syrische proxy’s.’
Turkije beschuldigt jullie ervan een zusterorganisatie te zijn van de verboden PKK, die ook op de terreurlijst van de EU en VS staat.
‘Nee, dat zijn we niet. Toen ISIS ons op genocidale wijze aanviel, hebben mensen uit het noorden en oosten van Koerdistan ons geholpen. Dit waren individuen, geen organisatie.
Leden van de PKK?
‘Dat weet ik niet, maar sommigen konden niet terug naar hun thuisland vanwege beschuldigingen van terrorisme of het risico om vermoord te worden. Zij zijn in feite vluchtelingen en hebben niets te maken met onze Syrisch-Koerdische organisaties. Ze hebben geen rol in het bestuur, dat bestaat uit Syriërs, waaronder Koerden, Arabieren en christelijke Assyriërs. Zoals ik al zei, deze beschuldigingen zijn slechts excuses voor slechte bedoelingen. De vluchtelingenkwestie is echt, maar ze kunnen niet terug door die beschuldigingen.’
‘Hier hebben we een democratisch project dat een voorbeeld kan zijn voor heel Syrië’
Turkije doet zelf tegenstrijdige uitspraken. Zo wil Devlet Bahçeli, leider van de nationalistische Grijze Wolven, dat de gevangen PKK-leider Abdullah Öcalan vrijkomt en spreekt hij in het Turkse parlement over het oplossen van de Koerdische kwestie. Blijkbaar kan Turkije zelf wel banden onderhouden met de PKK zonder als terrorist te worden bestempeld.
‘Ja, die uitspraken zijn een paar weken oud, en sindsdien is er veel veranderd. Toch steunen we zulke oplossingen.’
U bent destijds zelf een paar keer naar Turkije gereisd voor het vredesproces. Wat is er nodig om dat weer op gang te brengen?
‘Voor ons is een democratisch proces essentieel. We willen niemand het lot van ISIS-slachtingen toewensen. Het is belangrijk dat zulke regimes nooit meer terugkeren en de mensheid wint. Helaas steunt Turkije via verschillende wegen nog steeds zulke groeperingen. Zo zien we dat Turks materieel, zoals wapens en uitrusting, verschijnt wanneer we ISIS-leden oppakken. Dat moet stoppen. Hier hebben we een democratisch project dat een voorbeeld kan zijn voor heel Syrië, met gezamenlijk bestuur waarin Koerden, Arabieren en christenen inspraak hebben. Helaas wordt dit systeem, vooral door Turkije, niet geaccepteerd. Daarom willen ze ons weg hebben.’
De Servische politie en inlichtingendiensten gebruiken geavanceerde digitale technologie om kritische personen in het land te bespioneren, meldt Amnesty International in een nieuw rapport.
Het gaat om Cellebrite- en NoviSpy-software en tools om telefoons van journalisten en activisten af te tappen. NoviSpy kan bijvoorbeeld op afstand de microfoon of camera inschakelen, terwijl Cellebrite-software de telefoon kan ontgrendelen of gegevens kan extraheren, aldus de mensenrechtenorganisatie.
Voor het rapport sprak Amnesty met meerdere mensen die slachtoffer waren van deze vorm van privacyschending. Zij noemden Servië een digitale gevangenis, Servië staat al lange tijd bekend om het onderdrukken van kritiek. Dit is de laatste jaren verslechterd, zegt Amnesty International. Vooral voorstanders van vrijheid van meningsuiting worden doelwit.
Elke keer er anti-regeringsprotesten zijn, neemt de repressie toe, schrijft de mensenrechtenorganisatie. ‘De autoriteiten voeren lastercampagnes tegen ngo’s, media en journalisten, en arresteren en intimideren degenen die deelnemen aan vreedzame protesten.’
De hologramconcerten van de Arabische icoon Umm Kulthum in Marokko blijken een groot succes. Het derde concert, waarbij de wijlen zangeres op het podium verschijnt door middel van lasertechnologie, raakte binnen een week uitverkocht, ondanks de hoge ticketprijzen.
Dit meldt Yasmina Marokko, een website over Marokko. Umm Kulthum overleed in 1975, maar haar liederen zijn tot op de dag van vandaag erg populair in het Midden-Oosten. Toen in 2019 in Dubai een hologramconcert werd georganiseerd, sloeg dit zo aan dat ook andere landen met het concept aan de slag gingen, zo ook Marokko.
Met hologramtechnologie trad de zangeres al op in Marrakesh en Rabat. Ook deze concerten waren snel uitverkocht. Nu het concert in Casablanca plaatsvindt, waren fans er snel bij om een kaartje te krijgen. ‘De tickets kosten tussen de 500 en 1000 dirham, maar door de enorme vraag zijn ze op de zwarte markt nog duurder geworden,’ schrijft Yasmina Marokko.
Ook in Nederland is er aandacht voor haar muziek. Het Amsterdams Andalusisch Orkest brengt een eerbetoon met een concertserie, waarvan de eerste in oktober dit jaar plaatsvond.
Israël grijpt de val van het Assad-regime aan voor verdere expansie en kolonisatie in de regio, meldt de Arabische nieuwszender Al Jazeera.
De Israëlische regering keurde zondag een plan goed om de bevolking van de geannexeerde Golanhoogte te verdubbelen, slechts enkele dagen nadat haar troepen een door de VN gecontroleerde bufferzone grenzend aan Syrië hadden ingenomen toen rebellen naar Damascus trokken, aldus persbureau AFP.
De Golanhoogte is een bergachtig plateau aan de zuidwestelijke rand van Syrië, waarvan het grootste deel tijdens de Zesdaagse Oorlog van 1967 door Israël werd veroverd en later werd geannexeerd.
Een woordvoerder van de Israëlische regering zegt dat het oorlogskabinet van Netanyahu ‘unaniem’ heeft besloten de Golan te ‘ontwikkelen’, wat zou leiden tot een verdubbeling van het aantal Israëlische kolonisten op bezet Syrisch grondgebied.
‘Het versterken van de Golan is het versterken van de Israëlische staat’, verklaarde de Israelische premier Benjamin Netanyahu. ‘Dat is in dit tijdsgewricht extra van belang. We zullen daaraan vasthouden en zorgen dat de Golan floreert en bemand wordt.’
Ongeveer 31.000 Israëlische kolonisten wonen op de Golanhoogte, samen met de Druzen, een religieuze minderheid in Syrië.
De Turkse journalist Nevsin Mengü is na een reis naar Syrië opgepakt omdat ze de Syrisch-Koerdische leider van de PYD, Salih Muslim, heeft geïnterviewd. Het Turkse OM is een onderzoek naar haar begonnen en heeft een reisverbod opgelegd, meldt nieuwssite Duvar.
Turkije beschouwt de PYD als de Syrische zusterorganisatie van de verboden Koerdische PKK, die sinds de jaren tachtig de wapens heeft opgepakt tegen de Turkse staat en ook op de terreurlijst van de VS en de EU staat.
De PYD is de politieke tak van de Koerdische YPG, een gewapende groep die sinds 2014 samen met het Westen vecht tegen ISIS en nu wordt beschermd door Amerikaanse troepen. De VS en de EU beschouwen de Syrisch-Koerdische organisatie niet als terreurorganisatie, in tegenstelling tot Turkije.
Sinds de val van het Assad-regime staan de Koerden in het noorden van Syrië onder toenemende druk. Turkije beschuldigt de Koerden al jaren van samenwerking met het Assad-regime. Nu Assad weg is, wil Turkije, samen met pro-Turkse rebellen, de autonomie van de Koerden in Noordoost-Syrië beëindigen, die ze sinds het begin van de burgeroorlog hebben verworven.
Ook journalisten zoals Mengü, die met Koerden spreken, lijken hiervan het slachtoffer te worden.
‘Zoals jullie weten ben ik net terug uit Syrië en worden er voorbereidingen getroffen voor een nieuw tijdperk na Assad’, schrijft Mengü op X na haar aanhouding. ‘Nu we dit nieuwe tijdperk ingaan, wilde ik de gedachten van Salih Muslim optekenen, die de buitenlandse pers vertelde dat hij met Turkije wilde praten. Ik werd echter gewaarschuwd door mijn juridische vrienden dat dit interview zou kunnen worden beschouwd als het bejubelen van misdaad en criminelen in overeenstemming met het Turkse Wetboek van Strafrecht. Daarom heb ik het interview in kwestie verwijderd. Ik wil graag misverstanden voorkomen’, aldus Mengü.
Een klein meisje met een bos warrige krullen loopt wezenloos door wat ooit een straat in Gaza moet zijn geweest. Haar haar, grijs van betonstof, vertelt haar geschiedenis. Zij en haar familie moeten slachtoffer zijn van Israëlische bombardementen. Een video van dit meisje circuleerde enkele maanden geleden op het internet.
17.000 Palestijnse kinderen zonder familie zwerven inmiddels door Gaza, op zoek naar voedsel, water en veiligheid. En voor het grotere plaatje: 17.000 is het inwonertal van de gemeente Zandvoort. De apocalyptische toestand in Gaza kon niet nóg erger worden, dacht iedereen. Inmiddels stelt de secretaris-generaal van UNRWA, Philippe Lazzarini, dat er nu sprake is van een ‘post-apocalyptische situatie’. En ja, ik denk ook aan Joodse kinderen die lijden. Zij mogen nooit getallen worden.
De 17.000 kinderen zijn – ook in Nederland – ontdaan van hun menselijkheid en veranderd in een getal. Ze werden speelbal van het lek op het Ministerie van Buitenlandse Zaken en minister Veldkamp die – toen het aantal kinderen naar buiten kwam – aangifte deed vanwege schending van ambtsgeheim.
Aandacht voor deze kinderen veranderde in kritiek op de boodschappers van het kinderleed. Niet op de daders ervan: het Internationaal Strafhof stelde in november dat Israël verregaande obstructie pleegt in de hulpverlening en daarmee bewust misère creëert. Desondanks bouwt de Nederlandse regering de steun aan de UNRWA af.
Net als onze regering verschuilen universiteiten zich achter oneigenlijke argumenten en het cliché van de eeuwigdurende dialoog met Israël en de instituten daar, om zogenaamd neutraal te blijven. En net als de regering concentreerde het debat in de academie zich op de boodschappers en niet op de daders: of sprekers wel of niet toegelaten mogen worden, of iets wel of niet als antisemitisme kan worden bestempeld, of er wel of niet geflyerd mag worden, en of er wel of geen bewaking en camera’s moeten worden ingezet. Stofwolken van woorden om maar niet de status quo die in het voordeel van universiteiten én Israël werkt op te heffen. En om vooral geen beroep te hoeven doen op de medemenselijkheid en verantwoordelijkheid.
Het rapport toont de verwevenheid van de Israëlische wetenschap met defensie en de oorlog in Gaza, en de morele plicht van universiteiten om de banden op te schorten
Maar wie blijft eindeloos thee drinken met een buurman en zijn auto lenen als hij ervan verdacht wordt een seriemoordenaar te zijn, ook al heeft hij een traumatisch verleden? Nee, je stapt naar de politie. Two wrongs don’t make a right.
De ethische adviescommissie van Tilburg University, onder leiding van mensenrechtenexpert Nicola Jägers, had vijf maanden nodig voor een onderzoek naar banden tussen Israëlische en Nederlandse universiteiten. Vijf maanden waarin de feiten over nog meer gedode en ontheemde kinderen bekend werden en genoeg hadden moeten zijn voor een besluit.
Het doorwrochte rapport van de commissie maakt nu echter een einde aan de schijn van academische onpartijdigheid. En ik moet bekennen: het ontroerde me. Eindelijk gerechtigheid. Het toont allereerst de verwevenheid van de Israëlische wetenschap met defensie en de oorlog in Gaza, die de universiteiten ondersteunen. Zij nemen verder geen afstand van mensenrechtenschendingen waarvan Israël wordt beschuldigd, nu ook door Amnesty International. De commissie vindt dat universiteiten bovendien een morele plicht hebben om de banden op te schorten, want anders lopen zij het risico ook medeplichtig te zijn aan oorlogsmisdaden.
Dit wetenschappelijke rapport herinnert iedereen eraan wat het hart van kennis is en wat ons tot mens maakt: dat we het vermogen bezitten boven onszelf uit te stijgen, boven ons eigenbelang. Wij kunnen redeneren, abstraheren voorbij het overlevingsinstinct. Juist daarom zijn we in staat kunst te maken, na te denken, en empathie te hebben met mensen die anders zijn dan wij.
In haar essay Recognizing the Stranger beschrijft de gelauwerde schrijfster Isabella Hammad hoe actievoerders al meer dan een jaar proberen de westerse steun aan Israël in de oorlog te stoppen. En oog te hebben voor de partij waarmee het Westen minder affiniteit heeft – de ander – door het verspreiden van nieuws over oorlogsmisdaden, de vele acties, schrijfsels, kunstuitingen. Door te wijzen op gelijkwaardigheid van mensen, zoals vastligt in het internationaal recht, gebaseerd op wetenschap en rechtvaardigheid. Door te proberen compassie op te roepen. In de hoop dat dit zou leiden tot een moment van inzicht en openbaring, epifani, tot zelfreflectie. Helaas is tot nu toe het westerse partnerschap met de regering van Israël sterker gebleken, het eigenbelang, en de angst om voor antisemiet te worden uitgemaakt.
De universiteiten kunnen niet meer blijven talmen met het besluit om banden op te schorten en het meisje van getal, weer mens mag worden. Zij hebben net als de regering en de burgers de plicht het recht te volgen.
De Zweedse schrijver Sven Lindqvist formuleerde het zo in zijn boek Exterminate the Brutes: ‘Jij weet allang genoeg. En ik ook. Het is niet de kennis die we ontberen. Wat ontbreekt is de moed om te begrijpen wat we weten en om conclusies te trekken.’
In Nederland houdt een hardnekkige illusie stand: de gedachte dat we er financieel op vooruitgaan, dat ons leven elke dag een stukje welvarender wordt. Politici voeden dit beeld graag met optimistische koopkrachtplaatjes en veelbelovende verhalen over economische groei. Maar de werkelijkheid? Die schuilt in de kleine lettertjes en harde cijfers, verborgen in grafieken die slechts weinigen onder ogen krijgen, denkt Saida Derrazi.
Laten we eerlijk zijn: migratie, Marokkanen, moslims of integratie zijn niet de problemen waar we met z’n allen wakker van moeten liggen. De werkelijkheid is veel fundamenteler. We zijn in dertien jaar tijd qua koopkracht niets vooruit gegaan. Niets! Ondanks de stijgende winsten van bedrijven en de economische groei waar ministers zo trots op zijn, staan wij, de werkenden, met lege handen.
Neem bijvoorbeeld de werkgeversverenigingen VNO en AWVN, die luidkeels beweren dat de lonen te hard stijgen en dat die daarmee de inflatie aanjagen. Het is bijna bewonderenswaardig hoe schaamteloos ze zijn om oorzaak en gevolg om te draaien. Herinner je je nog de prijsstijgingen in 2022, toen speculanten de energiemarkt opjaagden? Of de bedrijven die over de rug van die crisis hun recordwinsten verzilverden? Jij, werkende zag je koopkracht dat jaar met maar liefst 12 procent dalen. En de aandeelhouders? Die lachten zich toen rot.
En toch durven deze clubs nu te roepen dat we onze looneisen moeten matigen. ‘Om de inflatie te temperen’, zeggen ze dan. Maar de echte inflatiedrijvers – de winstmarges en speculatie – laten ze volledig buiten beschouwing. Het is misleidende propaganda, ondersteund door centrale banken die vaker het belang van aandeelhouders lijken te dienen dan dat van jou, als gewone mens.
En dan dat eeuwige geklaag over productiviteit. VNO doet alsof we in Nederland lui zijn geworden, alsof het jouw schuld is dat de productiviteit per werknemer afneemt. Maar laten we helder zijn: die daling is geen gevolg van ons falen, maar van hun keuzes. De maakindustrie, ooit de ruggengraat van onze economie, is bewust verplaatst naar lagelonenlanden. Waarom? Omdat buitenlandse aandeelhouders maximale winsten eisten. Wat overblijft in Nederland zijn sectoren met een veel lagere productiviteit, zoals de horeca en dienstverlening.
Het cynische aan deze situatie? Nu bedrijven minder produceren, wordt er verwacht dat wij dit compenseren door meer uren te werken, met meer mensen, en dat tot op steeds hogere leeftijden. Natuurlijk tegen de laagst mogelijke loonkosten. Want meer productiviteit betekent meer geld om bedrijfs- en overheidsschulden af te lossen. Maar wie profiteert hiervan? Niet de werkenden.
Wie profiteren eigenlijk van deze solidariteit? Niet jij die elke maand je rekeningen amper kan betalen
Onze regering, die steevast verkondigt te werken aan een ‘eerlijke’ samenleving, bewijst keer op keer voor wie ze écht opkomt. Terwijl er wordt gesnoeid in onderwijs, zorg en sociale voorzieningen, ontvangen vermogende particulieren dit jaar 6,4 miljard aan belastingvoordeel. Buitenlandse expats krijgen een riante belastingkorting, terwijl Nederlandse werknemers worstelen om rond te komen.
We worden keer op keer verteld dat we de broekriem moeten aanhalen, dat we solidair moeten zijn en dat de problemen komen door moslims en migratie. Maar wie profiteren eigenlijk van deze solidariteit? Niet jij die elke maand je rekeningen amper kan betalen. Niet de werkenden die de inflatie in hun loonstrookje voelen branden.
Het is tijd dat jij je niet langer laat meeslepen in de mythe dat matiging de oplossing is. Of dat migranten en moslims het probleem zijn. Als we blijven slikken wat werkgevers en hun bondgenoten, bijvoorbeeld de VVD, ons proberen wijs te maken, raken we alleen maar verder achterop. Hoge looneisen zijn geen luxe, maar zijn een noodzaak. Automatische prijscompensatie is een recht, niet een gunst. En een minimumloon van 16 euro per uur zou een vanzelfsprekendheid moeten zijn in een land dat zichzelf heel graag rijk rekent.
De realiteit is simpel. Als we onze achterstand niet inhalen, als we ons niet uitspreken, dan blijven we verarmen terwijl anderen steeds rijker worden. Migranten, expats, integratie. Het zijn afleidingsmanoeuvres. De echte strijd moet gaan over eerlijk delen. Want een democratie kan alleen echt werken als ze iedereen dient, niet alleen de enkelen aan de top.
Dus laten we stoppen met luisteren naar sprookjes. En beginnen met eisen waar we recht op hebben.
Dit is een ingezonden opinie en geeft niet noodzakelijk het standpunt van de Kanttekening weer.
Onze site gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Ook kunnen we hierdoor het gedrag van bezoekers vastleggen en analyseren en daardoor onze website verbeteren.
Deze website gebruikt cookies om uw gebruikservaring op deze website te verbeteren. Van deze cookies worden cookies aangemerkt als "Noodzakelijk" in uw browser bewaard, deze cookies zijn essentieel voor het functioneren van de website. Bijvoorbeeld het opslaan van uw keuze of u wel of geen cookies wilt hebben. Wij maken ook gebruik van cookies van derde partijen die ons helpen met het analyseren en begrijpen van de gebruik van deze website door u. Deze cookies worden alleen gebruikt als u daar toestemming toe geeft. U heeft ook de mogelijkheid om uzelf uit te sluiten voor deze cookies. Dit zal echter effect hebben op uw gebruikerservaring.
Noodzakelijke cookies zijn absoluut nodig voor het functioneren van de website. De cookies in deze categorie zorgen alleen voor de veiligheid en het functioneren van deze website . Deze cookies bewaren geen persoonlijke gegevens
Deze cookies zijn niet strict noodzakelijk, maar ze helpen de Kanttekening een beter beeld te krijgen van de gebruikers die langskomen en ons aan te passen aan de behoeftes van onze lezers. Hiervoor gebruiken wij tracking cookies. Bij het embedden van elementen vanuit andere websites zullen er door deze sites ook cookies worden gebruikt.
