Op 9 februari 2023 schreef ik hier een column met de titel ‘Het gaat niet goed met veel landen met een ‘I”. Aan bod kwamen Ierland, India, Indonesië, Irak, Iran, Israël, Italië en Ivoorkust. De balans was niet al te best. Alleen over het eerste en het laatste land viel weinig te melden, en dan is geen nieuws meestal goed nieuws.

Bij de andere zes lag dat anders, en die zijn recent weer (voortdurend) in het nieuws geweest. Alleen voor Irak geldt dat niet, omdat daar momenteel weinig opzienbarends plaatsvindt. Het geweld is er endemisch, zonder dat dit tot een dusdanig grote aanslag leidt dat die de krantenvoorpagina’s haalt. In dit geval is geen nieuws dus eerder slecht nieuws: de in dit endemische geweld vastgelopen politieke verhoudingen worden de facto als onoplosbaar beschouwd.

In vier landen zijn er de afgelopen maanden verkiezingen gehouden. In het vijfde – Israël – zijn ze daar hard aan toe. Verkiezingen, waarbij Benjamin Netanyahu hoogstwaarschijnlijk het onderspit zal delven, want de gijzelaars zijn nog steeds niet vrij; hij weet geen enkele zinnige politieke oplossing voor Gaza en zijn doel om Hamas ‘definitief’ te vernietigen door zijn eigen generaals is voor illusionair verklaard. Hij heeft dus niets anders te bieden dan een bloedig ‘meer van hetzelfde’. Met intussen al ver over de dertigduizend Palestijnse doden als gevolg.

Dat Netanyahu zijn uitzichtloze politiek voortzet komt in hoge mate omdat dat de enige manier is om aan de macht en uit de gevangenis te blijven. Daarin zal hij, na een door die oorlog alsmaar uitgestelde verkiezingsnederlaag, onherroepelijk wegens corruptie belanden.

In Italië zit Giorgia Meloni na haar zege bij de Europese verkiezingen steviger in het zadel dan ooit. Weliswaar wordt ze vooralsnog in Brussel buiten de deur gehouden, maar nu de nieuwe fractie ‘Patriotten voor Europa’ de derde is geworden, is de vraag hoelang de al langer naar rechts hellende christendemocraten dat durven vol te houden.

Wilders’ helleveeg Marjolein Faber zet juist in op een hoge muur aan de Italiaanse noordgrens

Wat, paradoxaal genoeg, zou kunnen helpen is dat juist door die omvang die nieuwe fractie ook zeer verdeeld is. Waar Meloni graag een Europese asieldeal ziet om zo door eerlijker verdeling Italië te ontlasten, zet Wilders’ helleveeg Marjolein Faber juist in op een hoge muur aan de Italiaanse noordgrens in het kader van ‘het strengste asielbeleid’ ooit.

Dan, tenslotte India, Indonesië en Iran. In alle drie deze grote landen – qua inwonertal kan zelfs Italië aan geen van deze drie tippen, en de anderen zijn in vergelijking slechts als dwergen te beschouwen – stond bij de verkiezingen de positie van regeringsleider op het spel.

Zonder meer het meest verontrustend is de uitslag in Indonesië. Een land waarover de Nederlandstalige Wikipedia ongeveer als allereerste weetje weet te melden dat het uit welgeteld 16.056 eilanden bestaat. Veiligheidshalve met de wat komisch aandoende toevoeging ‘maar daarover is niet honderd procent zekerheid’. Tja, een telfout is bij zo’n aantal snel gemaakt. Noorwegen heeft er overigens volgens een toeristische website ‘naar verluidt’ zelfs 53.789.

Het enorme aantal verklaart in het Indonesische geval meteen de grote ethische en religieuze diversiteit, waardoor het tot de Nederlandse kolonisatie nooit een staatkundige eenheid is geweest. Alleen een seculiere staat, zoals Koesno Soekarno in 1945 wist te stichten, kan de boel bij elkaar houden. Die is met de verkiezing van oud-generaal Prabowo Subianto op 14 februari niet in gevaar gekomen, maar in democratisch opzicht is men 26 jaar na de val van Haji Soeharto weer bijna terug bij af. Vooral veel jongere kiezers bleken niet in Subianto’s bloedige verleden geïnteresseerd en vielen voor het valse beeld van een gezellige opa.

Wel in gevaar was het seculiere karakter van India. In dat opzicht stond er bij de verkiezingen in april en mei veel op het spel. Tegen de verwachting in verloor premier Modi, die het land in een hindoestaat wil veranderen, de absolute meerderheid. Maar het gevaar is daarmee nog zeker niet geweken. De kiezer wil duidelijk anders, maar van zoiets trekken politici a la Modi zich niet altijd evenveel aan.

Een verrassende uitkomst was 6 juli de verkiezing van Masoud Pezeshkian tot president van Iran. Vermoedelijk een misrekening van de geestelijke machthebbers die omwille van democratische ‘geloofwaardigheid’ een gematigd alternatief voor hun favoriete hardliner hadden toegelaten.

Het geeft opnieuw aan hoezeer uitgerekend in deze islamistische modelstaat de eigen islamitische inwoners het theocratische regime zat zijn en naar meer vrijheid snakken. De grote vraag is nu, hoeveel minimale speelruimte Pezeshkian voor de realisering daarvan krijgt.