Precies drie jaar geleden stond ik op de Amsterdamse Dam tijdens een solidariteitsbijeenkomst voor de slachtoffers van de aanslagen op het vliegveld en de metro in Brussel door leden van IS. Afgelopen zondag stond ik daar weer, uit piëteit voor de slachtoffers van de schietpartijen op twee moskeeën in Nieuw-Zeeland. Ik zou willen dat dergelijke bijeenkomsten niet nodig waren, maar zolang deze harde realiteit er is voel ik me verplicht om me uit te spreken tegen elke vorm van terreur. Het maakt daarvoor niet uit of de terroristen geradicaliseerde moslims of aanhangers van de white supremacy-beweging zijn.

Nog veel te vaak worden rechtsextremistische terroristen afgedaan als ‘gekkies’, ‘individuele gevallen’ of ‘verwarde mannen’. Hiermee wordt de ernst van de situatie niet alleen gebagatelliseerd, maar ook ontkend. Helaas leven we in een wereld waarin rechtsextremistisch gedachtegoed steeds vaker de kop opsteekt. Discriminerende opmerkingen over onder meer moslims worden veel te vaak goedgepraat. Extreemrechtse platforms als 8chan, een internetforum waar de dader van de misselijkmakende aanslag van vorige week vrijdag zijn manifest plaatste, worden oogluikend gedoogd. Er wordt geflirt met terminologie als ‘homeopathische verdunning van de westerse bevolking’. Als we niet ingrijpen worden bewegingen als alt-right en extreemrechts steeds meer salonfähig, met alle gevolgen van dien.

Mijn eigen familie belandde in de jaren veertig van de vorige eeuw in Auschwitz. Sommigen verdwenen meteen in de gaskamer. Anderen werden eerst als slaaf te werk gesteld, om vervolgens alsnog vergast te worden. Dit gebeurde puur vanwege het feit dat ze joods waren. In het voormalig concentratiekamp ligt nu een gedenksteen met de tekst: ‘Laat deze plaats eeuwig een kreet van wanhoop zijn en een waarschuwing aan de mensheid. Hier hebben de nazi’s omstreeks anderhalf miljoen mannen, vrouwen en kinderen vermoord, voornamelijk joden uit verschillende Europese landen.’

Na de catastrofe van de Holocaust beloofde de mensheid aan elkaar om racisme, haatspraak, demonisering en uitsluiting voor eeuwig de kop in te drukken. Om een veilige wereld te creëren waarin iedereen zichzelf kon zijn, of het nou joden betrof, christenen, moslims, hindoes, boeddhisten, agnosten of atheïsten. Een nobel streven, wat we nooit mogen opgeven, maar tegelijkertijd een doel wat helaas ook vijfenzeventig jaar later nog niet is bereikt.

Het is belangrijk om elkaar in deze donkere dagen stevig vast te houden, maar het is niet voldoende. Racisme is een vergif dat zich snel verspreidt in de haarvaten van de samenleving en zich moeilijk laat uitbannen. Juist daarom moeten we er alles aan doen om elkaar hiertegen te beschermen. Letterlijk door op dit moment ook de Nederlandse moslimgemeenschap een hart onder de riem te steken, figuurlijk door er iedere keer weer op te blijven hameren dat verbaal en fysiek geweld tegen welke bevolkingsgroep dan ook niet ongestraft zal blijven. We mogen onze democratische waarden niet in het gedrang laten komen. Genoeg is genoeg!

Dus kijk nooit weg. Keur haatspraak nooit goed. Bagatelliseer de angsten van minderheden in onze maatschappij geen moment. Er zijn namelijk mensen die daad bij woord voegen en de gevolgen daarvan zijn niet te beschrijven. Laat de gebeurtenissen in Nieuw-Zeeland niet alleen een kreet van wanhoop zijn en een waarschuwing aan de mensheid, maar spreek je uit tegen elke vorm van racisme en discriminatie. Elke dag opnieuw.