Bouchra hing aan de lijn. Ze werkt in het MBO, onderwijs is haar passie. Kind van gastarbeiders. Van tijd tot tijd belt ze om even bij te praten.

‘We groeiden thuis niet op met praten over je gevoelens. Ik heb dat voor voor mezelf moeten ontdekken. Wat heeft het voor zin om al je gevoelens op te kroppen, het is veel beter om ze te delen.’

In haar vrije tijd doet ze praatsessies met vriendinnen. Via haar uitgebreide netwerk nodigen ze jonge, ambitieuze vrouwen die worstelen met hun mondigheid uit. ‘Eigenlijk scouten we die jonge vrouwen. Je moet er een zijn geweest om er een te herkennen. Zo helpen we elkaar.’ In intensieve praatsessies helpen ze de ‘muurbloem’, over de drempel van de onmondigheid. Het is een groot succes. Maar ze belt me voor iets anders. ‘Heb je gezien dat Rutger Bregman moslim is geworden? Hij weet het alleen nog niet van zichzelf.’

‘Rutger Bregman, dat is toch de schrijver van De meeste mensen deugen?’

‘Dat boek heb ik gelezen.’

‘Ik niet.’

‘Het gaat erover dat mensen, in weerwil van wat er wordt gedacht, geneigd zijn om het goede te doen. En het goede te blijven doen.’ Ik schraapte mijn keel voor een weerwoord. Bouchra kwam ertussen. Ze ging haar punt maken.

‘Voor moslims is de mens intrinsiek goed, alleen geneigd tot zonde. Brugman zit echt in ons kamp. Het enige wat hem rest is dat hij de geloofsovertuiging, de shahadda, doet. Maar dat laatste boek is gewoon een islamitisch pamflet.’

‘Wat zeg je toch allemaal,’ zei ik.

‘Het heet Morele Ambitie. Het had ook kunnen heten Moslim Zijn. Het sluit zo goed aan op onze opvoeding. Je weet dat een van de vijf principes van de islam de zakat is, de aalmoes. En je moet ook jihad verrichten, je onophoudelijk inzetten om je hoge principes vorm te geven in het leven want je leeft niet alleen voor jezelf. Er moet altijd ruimte worden gemaakt voor de ander.’

‘Is dat waar morele ambitie over gaat?’

‘Hij wijst erop dat hoogopgeleiden blind doelen najagen die de aarde meer schade berokkenen dan goed doen. Hij komt met een rekenmodule voor het aantal uren dat je moet investeren in goede doelen. Hij roept op tot een diepere reflectie op gemeenschappelijkheid. Het past ergens ook wel bij the spirit of Ramadan wat hij daar allemaal vertelt. Stel je consumptie uit want consumeren tast het innerlijk licht aan.’

‘Dat klinkt als Rumi,’ zei ik. ‘Maar je kan toch niet alle denkbeelden die een beetje neigen naar het islamitische gedachtegoed islamitisch gaan noemen, daarmee relativeer je je eigen geloof weg.’

Bouchra wilde daar niks van weten, Bregman was haar held. Een vriend van de moslims.

‘Wat ik jammer vind is dat hij niet eens is gaan praten met al die Marokkaans-Nederlandse hoogopgeleiden die zich geheel belangeloos inzetten voor het inzamelen van tonnen euro’s om mensen te helpen.’ Die trend was me ook opgevallen. Steeds meer jonge moslims die zich als weldoener opwerpen. Op iftars, netwerkborrels en online, er is een flinke aanwas van kleine goede doelenorganisaties die de wereld van armoede, ziekte en eenzaamheid willen redden.

‘Die moslims doen het al, die hebben geen Bregman nodig. Er is al een voorhoede.’

‘Nu je hem tot moslim hebt verklaard is het misschien een goed idee om hem te bellen voor zo’n iftar. Dan kan hij het met eigen ogen zien.’

‘Goed idee,’ zei Bouchra, en ze hing op.