Er zijn in de geschiedenis weleens kabinetten geweest die populairder waren dan die van Dick Schoof. Nu het gevallen is, wordt er volop gediscussieerd hoe het verder moet, met de partijen van Omtzigt en Van der Plas en natuurlijk of partijfusie GroenLinks-PvdA een goed antwoord heeft op dit rechtse kabinet. Over één partij gaat het nooit: D66.

Bij een impopulair kabinet waar met name NSC heel veel kiezers is kwijtgeraakt en de VVD voor een koers koos die opvallend vaak op die van de PVV lijkt, zou je denken dat er ruimte is voor groei van een liberale partij. Bij EenVandaag zien we dat D66 maar één zetel zou winnen als er nu verkiezingen waren. Dat ligt niet aan de peiling: bij Maurice de Hond is het beeld niet echt anders. Daar gaat er zelfs een zeteltje voor Rob Jetten vanaf. Interesseert het iemand eigenlijk nog iets?

Redelijke mensen

Heel vroeger ben ik lid geweest van D66. Het was de tijd van aansprekende politici als Boris Dittrich, Boris van der Ham en Lousewies van der Laan. Ik heb het niet lang als partijlid volgehouden, maar het was wel een sympathieke club: gematigd, niet zo uitgesproken, nadenkerig, u kent het wel. D66’ers zochten de nuance, twijfelden weleens over hun standpunten, keken vanuit verschillende perspectieven en zagen meerdere wegen naar Rome. Je kon er als redelijk mens goed mee voor de dag komen.

Soms zou je vergeten dat D66 een liberale partij is

Waar staat D66 tegenwoordig voor? Misschien is het beeld van Kaag in de auto wel de beste samenvatting. Ze vroeg zich af ‘wie die mensen zijn’ die FvD stemmen. Het is niet zozeer de wereldvreemde houding die in zo’n vraag doorklinkt, maar vooral de onwil om je erin te verdiepen of beter: de vraag waarom Kaag dat niet allang had gedaan. Ergens denk je: die redelijke mensen van vroeger zouden zich dat wel oprecht afvragen, zouden er met anderen over praten en erop hebben gereflecteerd.

Nu niet meer, want D66 is inmiddels de partij van de vastgeroeste principes. Of het nou gaat over Gaza, het klimaat, de EU, diversiteit, orgaandonatie, onderwijs of de transgenderwet: in al die gevallen is de mening van D66 gebeiteld in beton, weet de partij dat men de wetenschap aan zijn kant heeft en is er geen enkele reden om aan de eigen standpunten te twijfelen of andere overwegingen of nuances toe te laten. Ik wil niet vervelend doen, maar SGP’ers zijn vaak meer open minded.

Bevoogdend en belerend

Zo is D66 een partij waar redelijke mensen het nog steeds mee eens kunnen zijn, want wie is nou voor het uithongeren van Gazanen, voor wetgeving die transgenders discrimineert of beleid dat geen oog heeft voor de diversiteit die simpelweg kenmerkend is voor Nederland? Het is de toon die de muziek maakt en die is bij D66 continu de verkeerde. Redelijke mensen kunnen ongetwijfeld heel vaak tot conclusies komen die D66 ook trekt, maar mag het wat minder bevoogdend en belerend?

Soms zou je vergeten dat D66 een liberale partij is: een partij die mensen vrijheid wil geven over eigen handelen en doen, niet gebonden aan strakke regels die van bovenaf worden opgelegd. Daar past een overheid bij die enige afstand houdt en niet continu tegen mensen zegt wat ze wel en niet mogen vinden, of het nou gaat over windmolens, internationaal onderwijs of euthanasie. Zou het kunnen dat je de huidige betweterij wel een tijdje kunt volhouden, maar dat deze vroeg of laat steeds meer mensen van je vervreemdt?

Hoe erg het is? Vraag het D66’ers en ze durven nauwelijks op dit probleem in te gaan terwijl elke buitenstaander het ziet. Dit komt niet vanzelf goed.