De recente beelden van vluchtelingen bij de Turks-Griekse grens brengen mij terug in de tijd, toen in amper een week tijd honderden vluchtelingen in de Middellandse Zee verdronken. Die beelden van de vluchtelingencrisis in 2015 willen mij maar niet loslaten.  Met name de foto van de driejarige Aylan Kurdi, een Syrische jongen met een Koerdische achtergrond.

Hij en zijn gezin waren Syrische vluchtelingen die Europa probeerden te bereiken, op zoek naar mooiere toekomst. Niet alleen dat, maar zij vluchtten weg van oorlog, verderf en haat. Hopend op een betere wereld. Een wereld vol liefde, respect en veiligheid. Die kans heeft de driejarige Aylan nooit gekregen.

Zelfs de oceaan weigerde Aylan door te slikken, want hij had een boodschap aan de gehele mensheid. Een boodschap die ook aankwam. De hele wereld reageerde met verontwaardiging en afschuw op de foto van Aylan die rondging. Terecht! Welk kind verdient zo’n einde? Welke kind verdient het om zo om het leven te komen? Weke kind verdient het om te boeten voor de daden van een ander? Wat is er toch met de mensheid aan de hand?!

Zelf ben ik vader van vier kinderen. Ik kan me niet voorstellen dat één van mijn kinderen de dupe wordt van onrecht en geweld. Elke keer als ik Aylan’s foto zie, dan is het alsof ik mijn eigen kind zie. En wat doet dat veel pijn!

Aylan is voor mij een symbool geworden. Hij vertrok, maar liet een duidelijke boodschap achter. Aylan leerde ons dat oorlog geen genade kent. Dat oorlog geen achtergrond en ook geen vader of moeder heeft. Oorlog is vies.

Het kostte Aylan zijn leven om de mensheid wakker te schudden. Na vijf jaar lijkt de mensheid gewoon weer te slapen.

Waarom zijn we niet bereid om onze collectieve verantwoordelijkheid te nemen?

Met afschuw kijk ik iedere dag naar de ontmenselijking van vluchtelingen en migranten die als chantagemiddel door verschillende partijen gebruikt worden. Die als schaakstukken heen en weer worden bewogen. Zo dreigt Turkije al jaren om de poorten naar Europa open te zetten. Ditmaal keer voegt Turkije de daad bij het woord, gezien de omstandigheden in Idlib en de crisis met Rusland.

Europa trekt zijn handen ervan af en Griekenland vecht, by any means necessary, tegen de vluchtelingenstroom. Voor Europa zijn vluchtelingen blijkbaar niks anders dan ongewenste vreemdelingen en een zware last. Bijna vergelijkbaar met ongedierte. Welkom in het beschaafde Europa.

Met speedbootjes en schietwerk worden krijsende vrouwen en huilende kinderen aangevallen. In ons beschaafde Europa worden deze vluchtelingen omarmd en in bescherming genomen door Griekse grenspolitie, die hen met traangas bestookt en verwelkomt. Welkom in de beschaafde wereld.

Ook neonazi’s en rechtsextremisten zien dit als een ideale gelegenheid om ongestoord met geweld aan de gang te gaan. Niemand wordt gespaard. Vluchtelingen, journalisten en reddingswerkers worden allemaal met vuisten bewerkt. Welkom in het beschaafde Europa! ‘Krankzinnige Hollywood-achtige toestanden’, zo beschrijft correspondent Ingeborg Beugel de situatie op het Griekse eiland Lesbos.

Persoonlijk werd ik diep geraakt door de woorden van Rikko Voorberg, de voorzitter van stichting We Gaan Ze Halen. Over waarom hij juist nu stopt met het halen van vluchtelingen zei hij: ‘Nederland en ook de andere Europese lidstaten gaan het niet doen en laten het allemaal over aan Griekenland en Italië. We zien vandaag allemaal wat de gevolgen zijn’. aldus Voorberg.

Volgens Voorberg is het duidelijk dat er geen enkele beweging is in politiek Den Haag of in andere Europese lidstaten. Politici hebben het opgegeven, zegt hij: ‘Ze hopen dat Griekenland een soort van gesloten inrichting wordt voor mensen die we beschouwen als een virus. En dat kan echt niet.’

Het is te schandalig voor woorden. Ik kan het maar niet begrijpen. Waarom zijn we niet bereid om onze collectieve verantwoordelijkheid te nemen? Waarom hebben we het voortdurend over mensenrechten en vrijheid als we onze medemensen niet te hulp kunnen schieten wanneer ze dat nodig hebben? Wat betekenen die rechten en vrijheden dan nog?

Na de Tweede Wereldoorlog hadden diverse Europese landen, waaronder Griekenland, ook hulp nodig. Onderstaande afbeelding is typerend voor hoe de geschiedenis zich kan ontwikkelen. Op de foto zien we een Syrische vrouw die eten, drinken, kleding en dekens uitdeelt aan vluchtelingen uit Griekenland.

‘Laten we genadig zijn met degenen die op aarde zijn zodat Degene die in de hemelen is genadig met ons zal zijn’ – Profeet Mohammed (vzmh)