Toen het Israëlisch-Palestijnse conflict nog in volle gang was, tweette premier Mark Rutte te staan voor ‘het recht van Israël op zelfverdediging binnen de grenzen van het internationaal recht en proportionaliteit’. Dit, terwijl hij de raketbeschietingen door Hamas veroordeelde. Wat vindt het dK-panel van zijn opstelling?

Pritam Soekhradj (18), student

‘Eigenlijk doet Mark Rutte wat hij altijd doet. Hij zegt, met een heleboel woorden, helemaal niks. Hij tweet dat Israël zichzelf mag verdedigen. Ja, prima – dat vind ik ook. Maar zelfverdediging van Israël is helemaal niet aan de orde. Het is niet waar de agressie is begonnen. Niet waar de escalatie is begonnen.

‘De escalatie van de situatie begon eind april met het beperken van de toegang tot de Tempelberg door het Joodse leger, terwijl moslims er wilden bidden voor de ramadan, maar vooral ook met de gedwongen huisuitzettingen van Palestijnse gezinnen in Oost-Jeruzalem. Over dit laatste spreekt Rutte zich helemaal niet uit. Dat doet hij niet omdat hij denkt dat dat het beste is voor Nederland. Hij wil geen ruzie met Israël, maar hij wil ook niet de huidige Israëlische politiek expliciet goedkeuren. Dus praat hij niet over wat er echt aan de hand is.

‘Zelfverdediging van Israël is helemaal niet aan de orde’

‘Of ik daar teleurgesteld in ben? Nee. Dit zijn we namelijk gewend van Rutte. Hij vult altijd lucht zonder iets te zeggen. Dat weet iedereen inmiddels, behalve misschien de mensen die nog altijd vol goede moed op de VVD blijven stemmen.’

Ibrahim Özgül (35), finance- en project professional

‘Ja, ik ben teleurgesteld in Rutte. Voor mij is het conflict in Israël geen land- of religiekwestie. Het is oorlog. Er gaan mensen en kinderen dood. En niemand durft iets te zeggen. Je hoeft geen moslim of Palestijn te zijn om tegen deze gruwelijke daden te protesteren, mens zijn is voldoende. Dat Rutte zegt: ‘Het is zelfverdediging’… Tja, het is zijn mening – maar als minister-president mag je jezelf wel iets beter informeren over de situatie aldaar.

‘Het is een politiek van cynisme. Israël is een bondgenoot van Nederland – en als onze bondgenoten misdaden plegen is het zelfverdediging. Als andere landen hetzelfde doen moeten ze voor het Internationaal Gerechtshof worden gedaagd. In een Tweede Kamerdebat liet Rutte zich wel ontvallen dat Israël het internationale recht schendt, maar dat we het conflict wel ‘moeten sussen’.

‘Als onze bondgenoten misdaden plegen is het zelfverdediging’

‘Ik mis een krachtige veroordeling. Ik vind dat typisch Rutte – en in die zin geen verrassing – maar er gaan wat mij betreft teveel mensen dood om er lichtzinnig over te doen.’

Lourdes Boasman (69), gepensioneerd en taalvrijwilliger

‘Het is evident dat Israël zelfbeschikkingsrecht heeft, en het recht heeft om zichzelf te beschermen tegen dreigingen van buitenaf. Het geweld dient te stoppen, daar zal een ieder het mee eens kunnen zijn. Maar de reactie van Rutte is absoluut niet voldoende.

‘Nederland, als staat, heeft altijd een pro-Israëlstandpunt ingenomen. Daar is op zich begrip voor op te brengen. Maar dan doel ik op de conflicten die het land had in het verleden, toen zijn Arabische buren de staat Israël van de kaart probeerden te vegen. Sindsdien is er veel veranderd. Israël is een powerhouse in het Midden-Oosten, en het had allang stappen richting vrede kunnen maken. Ook Israëls belangrijkste bondgenoot, de Verenigde Staten, schiet enorm tekort. Het vredesproces van de vorige Amerikaanse regering was ronduit belachelijk. De zogenaamde nederzettingenpolitiek had natuurlijk allang een halt moeten worden toegeroepen.

‘De ogen gesloten voor de rechten van het palestijnse volk’

‘Het niet benoemen van de bezettingspolitiek van Israël is meten met twee maten: als Rusland bepaalde gebieden van Oekraïne annexeert dan is het Westen verontwaardigd. Maar als Israël hetzelfde doet op de Westbank wordt het land niet teruggefloten, maar beloond met de verhuizing van de Amerikaanse ambassade naar Jeruzalem. Het is een vredesproces waar alle voordelen voor Israël zijn, en geen enkele concessie aan de Palestijnen wordt gedaan. Door zijn reactie doet Rutte het voorkomen alsof de Nederlandse staat de ogen sluit voor de rechten van het Palestijnse volk.’

Salma Karim (27), CEO en graphic designer

‘Rutte is trash. Dat wisten we al. Eerst met zijn bullshit over Zwarte Piet en het jezelf invechten tegen racisme, daarna met de toeslagenaffaire. Nu, met zijn tweet over het conflict tussen Israël en Palestina, heeft hij alleen maar duidelijker gemaakt waar hij voor staat. Die tweet waarin hij aangeeft dat hij achter Israël staat, terwijl iedereen kan zien waar de echte schade wordt geleden en wie schade toebrengt – het is voor mij gewoon echt niet te doen.

‘De Palestijnen hebben niks: geen leger, geen bunkers, hun land is afgenomen, en niemand doet iets voor hen. Ruttes houding in het conflict is geen teleurstelling, maar meer een bevestiging van wat ik al dacht. Nederland is het schoothondje van de VS en Israël – en buiten Sylvana Simons en Denk durft niemand er iets van te zeggen.

‘Nederland is het schoothondje van de VS en Israël’

‘Een oplossing voor de situatie? Het is een conflict dat is ontstaan omdat Israël onevenredig veel en vruchtbaar land heeft ingepikt en toegewezen gekregen in wat ooit Palestina was – en daar eigenlijk gewoon nog steeds mee doorgaat tot op de dag van vandaag. Israël moet gewoon geen Palestijnen meer uit hun huizen zetten en illegaal land afpakken. Dat kan gewoon niet. Zolang Israël dat ongestraft kan doen – en dat doet het – blijft het conflict bestaan.’

Chris Polanen (56), schrijver, dierenarts

‘Ja, volkomen belachelijk die tweet. Rutte spreekt namens Nederland alsof ons land volkomen voor Israël is. Het maakt duidelijk dat hij in zijn eigen realiteit leeft. Nou ja, dat hebben we al vaker gezien, maar nu dus ook met betrekking tot dit conflict. Israël als het slachtoffer neerzetten en Palestijnen als de dader – zo zonder enige nuancering – dat is echt hopeloos. Dat is eigenlijk het enige woord ervoor. Als je niet al helemaal teleurgesteld was in Rutte, dan was dit wel de druppel.

‘Een oplossing voor het conflict vergt bereidheid van Israël om in te binden. Daar is echter nieuw leiderschap voor nodig in Israël, en daarnaast ook  druk en bemiddeling van buitenaf. Het vredesproces heeft een lange adem nodig. De buitenwereld heeft veel te lang weggekeken van de situatie en het onrecht wat de Palestijnen wordt aangedaan.

‘Rutte leeft in zijn eigen realiteit’

‘Gelukkig begint dat nu eindelijk te veranderen – al kan de staat Israël natuurlijk ongestraft nederzettingen bouwen, Palestijnen uit hun huizen zetten en bommen gooien op Gaza. Dit moet ook veranderen natuurlijk, maar de vraag is wanneer dit verandert, en hoe.’