De zwarte gemeenschap in Duitsland vreest een overwinning van de extreemrechtse partij Alternative für Deutschland bij de Landdagverkiezingen in de Oost-Duitse deelstaten Brandenburg, Saksen en Thüringen. Duitsland kent een kleine zwarte gemeenschap: 1,3 miljoen mensen op een bevolking van 83 miljoen.
Daillo, een 22-jarige migrant uit Guinee, vertelt dat hij en zijn vrienden ‘s nachts werden geïntimideerd door een groep racisten. Ze waren aan het stappen in de Thüringse hoofdstad Erfurt, toen ze plotseling werden lastiggevallen door drie witte mannen. Zij schreeuwden: ‘Wat willen jullie hier? Verdomde buitenlanders, ga weg!’ Niet lang daarna waren het vijf witte mannen, en toen zeven. ‘Overal. Er was dus geen ontsnappingsroute’, vertelt Diallo. De zwarte mannen vluchtten en wisten uiteindelijk de politie te bellen. Toen die arriveerde renden de aanvallers weg. Tijdens de confrontatie werd een van zijn vrienden echter zo mishandeld, dat hij naar het ziekenhuis moest.
Racisme komt overal in Duitsland voor, maar is sterker in het oosten van het land. Dat komt volgens deskundigen omdat Oost-Duitsland tot 1989 niet alleen een communistisch maar ook een etnisch homogeen land was. De inwoners van Oost-Duitsland waren de multiculturele samenleving niet zo gewend.
In Brandenburg, waar op zondag 22 september de Landdagverkiezingen plaats zullen vinden, is Alternative für Deutschland nu nog de tweede partij. Maar na de verkiezingen is dat mogelijk anders. AfD is in de opiniepeilingen nu de grootste, met 24 procent van de stemmen. De partij zit op dit moment in de oppositie, omdat geen enkele andere partij met haar wil regeren. Volgens de Duitse inlichtingendienst is de AfD in Brandenburg een ‘Verdachtsfall’, een verdachte club die extra in de gaten moet worden gehouden, bericht het aan de Universiteit van Amsterdam verbonden Duitslandinstituut.
In Saksen, waar op 1 september de Landdagverkiezingen plaats zullen vinden, dreigt AfD de grootste partij te worden. Ze staan in de opiniepeilingen op 32 procent van de stemmen. Tijdens een bezoek van CDU-deelstaatpremier Michael Kretschmer aan het Saksische stadje Leisning schelden boze burgers hem uit voor ‘volksverrader’, omdat hij de grenzen niet meteen heeft gesloten na de aanslag in Solingen die door IS is opgeëist. De minister-president voert een conservatief beleid en wil het aantal migranten dat naar Duitsland komt sterk beperken, maar hij kan het niet goed doen in de ogen van extreemrechtse activisten, aldus NRC. Sinds eind vorig jaar wordt de AfD in Saksen door de Duitse inlichtingendienst gezien als een extreemrechtse partij, met standpunten die haaks staan op de Duitse grondwet.
Ten slotte zijn ook in Thüringen de extreemrechtse krachten sterk. In december 2023 documenteerde de antiracistische ngo Ezra 85 racistische aanvallen in de Duitse deelstaat. In 2022 waren het er 88. ‘De laatste jaren is er in Thüringen een extreemrechtse beweging ontstaan, die heeft bijgedragen aan een merkbare ideologische radicalisering van haar aanhangers. Politiek gezien is AfD de grootste begunstigde hiervan’, schreven Ezra en enkele andere antiracistische organisaties in een jaarrapport.
Ook in Thüringen vinden op 1 september de Landdagverkiezingen plaats. En net als in Saksen staat AfD ook hier bovenaan in de peilingen, met 30 procent van de stemmen. De Thüringse tak van AfD is bijzonder radicaal. De Duitse inlichtingendienst categoriseert de AfD in Thüringen sinds 2021 als ‘extreemrechts’. De partij wordt hier geleid door Björn Höcke, die ook binnen AfD geldt als een rechtsbuiten. Hij werd onlangs veroordeeld voor het gebruik van nazi-terminologie.
Volgens Doreen Denstaedt, minister van Migratie, Justitie en Consumentenbescherming van de Thüringse deelstaatregering, zijn conservatieve rechtse krachten en autoritaire populistische krachten een gevaar voor de Duitse samenleving. Denstaedt heeft een witte Duitse moeder en een zwarte vader, die uit Tanzania komt. Ze groeide op in Oost-Duitsland en werd op school altijd gepest, vanwege haar huidskleur.
Daniel Egbe, een scheikundige uit Kameroen die in 1994 naar Thüringen verhuisde om te studeren, maakt zich al langer zorgen over het racisme. Hij richtte in 2003 AHAM op, een organisatie die zich inzet voor zwarte studenten en migranten en hen helpt als ze slachtoffer zijn van discriminatie. Egbe maakt zich grote zorgen over AfD, maar zegt in Duitsland te zullen blijven. ‘Zelfs als het ergste gebeurt, blijven we hier. We gaan niet weg en we moeten ons steentje bijdragen om deze maatschappij te veranderen.’
