Het aanjagen van klimaatverandering door de mens is een vorm van genocide waar vooral de armen, mensen van kleur, vluchtelingen en inheemse en nomadische volkeren het slachtoffer van worden. Dat zeggen tientallen genocidewetenschappers en historici, waaronder Armeense Genocide-specialist Taner Akcam (foto), in een gezamenlijk statement.
Ze schrijven in een internationale verklaring dat stijgende temperaturen, de ineenstorting van duurzame voedselproductie en permanente wateroverlast zullen leiden ‘tot de verplaatsing en dood van honderden miljoenen, zo niet miljarden mensen’.
‘De gevolgen van deze door de mens veroorzaakte rampen kunnen niet alleen de ecosystemen van de aarde, maar ook alle levende soorten in gevaar brengen. (…) Bovendien hebben ze een onevenredige impact op gemarginaliseerde gemeenschappen en kunnen de uiteindelijke kosten voor mensenlevens op een onvoorziene schaal zijn.’
Veel mensen zullen als ‘klimaatvluchteling’ hun heil zoeken in andere regio’s waar ze echter niet zullen worden toegelaten, vrezen de wetenschappers, met alle conflicten van dien.
‘Het meest waarschijnlijke scenario is de grotere versterking van nationale staatsbarrières, vooral die van het mondiale noorden, en hun steeds waakzamere en dodelijkere politieoptreden om het binnendringen of zelfs het verlaten ervan te voorkomen.’
Volgens de genocidewetenschappers is het hun taak ‘de schuld en verantwoordelijkheid van immens machtige, nationale en bedrijfsvervuilende belangen nauwkeurig te onderzoeken en verantwoordelijk te stellen voor de milieuschade en massale sterfgevallen die ze hebben toegebracht en nog steeds aanrichten, en waarvoor ze op precies dezelfde manier verantwoording zouden moeten afleggen als andere meer erkende genocideplegers.’
De Nederlandse hoogleraar Holocaust- en Genocidestudies Ugur Ümit Üngör (Universiteit van Amsterdam) tekende de verklaring niet, maar ondersteunt de boodschap grotendeels.
‘De klimaatverandering leidt in bepaalde gebieden tot ontvolking, migratie en gebrek aan water. Dat zorgt weer voor conflicten en massaal geweld’, zegt hij in het Historisch Nieuwsblad.
Ümit Üngör wijst erop dat nalatigheid genocidale uitkomsten kan hebben. ‘Toen Europese kolonisten zich vestigden in Noord-Amerika, hadden zij toen de intentie om de Indianen te verdrijven? Waarschijnlijk niet, maar de uitkomst was wel genocidaal.’
