President Erdogan wakkert een opleving van haat tegen religieuze minderheden in Turkije aan. Dit betogen Nadine Maenza en Aykan Erdemir op het Amerikaanse medium Newsweek. Maenza is lid van de Amerikaanse overheidscommissie voor Internationale Religieuze Vrijheid, Erdemir werkt voor een prodemocratische denktank.
Volgens hen schildert de Turkse regering christenen en joden af als een vijfde colonne die heimelijk Westerse regeringen helpt. Twee weken geleden stelde Erdogan in een toespraak dat de oppositie in Turkije het werk deed van de ‘gavur’ (ongelovige). Deze uitspraak heeft de christelijke en joodse gemeenschappen in Turkije verontrust, aldus Maenza en Erdemir
Ze noemen ook dat de Amerikaanse predikant Andrew Brunson bijna twee jaar in een Turkse gevangenis doorgebracht op beschuldiging van spionage, terrorisme en het beramen van een staatsgreep. Ook de Grieks-orthodoxe patriarch van Istanbul werd door regeringsmedia beschuldigd van een aandeel in de coup tegen Erdogan van 2016. Hij zou samenwerken met de CIA.
Sinds 2016 wordt aan protestantse geloofsleiders ook vaker een inreis- of verblijfsvergunning ontzegd, stellen Maenza en Erdemir, en aangemerkt als een bedreiging voor de nationale veiligheid,. In 2020 zijn er 30 protestantse christenen Turkije uitgezet, in 2019 35.
Eerder deze maand werd de Turkse Syrisch-orthodoxe priester Sefer Bilecen veroordeeld voor het geven van eten aan twee personen die bij de kloosterpoort hadden aangeklopt. Volgens de rechter waren dit PKK-strijders en hielp de monnik daarmee terroristen. De Turkse regering lijkt hiermee de terugkeer te willen ontmoedigen van leden van verschillende oosterse christelijke denominaties naar hun voorouderlijk land in het zuidoosten van het Turkije, zeggen de twee.
Volgens Maenza en Erdemir is de omvorming van de Hagia Sophia van een museum in een moskee een belangrijke symbolische overwinning van het islamisme. De Hagia Sophia, in de zesde eeuw gebouwd als Byzantijnse kathedraal, werd in 1453 een moskee, om in de twintigste eeuw te veranderen in een museum.
President Erdogan beriep zich op het ‘recht van het zwaard’ – de verovering van Constantinopel door de Ottomanen – om van de kerk weer een moskee te maken. Hiermee zou Erdogan, aldus Maenza en Erdemir, de christenen in Turkije ook degraderen tot inferieure mensen van een inferieur geloof, dat door de islam is onderworpen.
De Amerikaanse overheidscommissie voor Internationale Religieuze Vrijheid verklaarde in haar jaarverslag 2021 dat ‘de omstandigheden voor godsdienstvrijheid in Turkije een verontrustend traject blijven volgen’. Het raadde nogmaals aan dat het land op de speciale lijst van het ministerie van Buitenlandse Zaken zou worden geplaatst voor ‘het plegen of tolereren van ernstige schendingen van de godsdienstvrijheid’.
Maenza en Erdemir: ‘Als Turkije niet wil eindigen met goed onderhouden kerken en synagogen die alleen gericht zijn op toeristen – in plaats van op inheemse gemeenschappen met twee millennia geschiedenis – moet Ankara een einde maken aan zijn bevooroordeelde retoriek en discriminerend beleid.’
Officieel is in Turkije de godsdienstvrijheid grondwettelijk beschermd. Toch zijn deskundigen en activisten bezorgd, schreef de Kanttekening vorig jaar. ‘Ook in Turkije komt christenvervolging voor.’
