Een nieuw manifest door Nederlandse academici, politici en mediamakers tegen ‘cancel culture’ wordt wisselend ontvangen op social media.
‘We moeten de vrijheid van meningsuiting niet laten kapen door een kleine groep intoleranten,’ zeggen de initiatiefnemers van de open brief in de Telegraaf. Het manifest is geschreven door promovendi Raisa Blommestijn en Bart Collard (Universiteit Leiden).
Onder de eerste honderd ondertekenaars bevinden zich oud-Kamerlid Ayaan Hirsi Ali, opiniemaker Jan Roos, de Leidse rechtsfilosofen Andreas Kinneging en Paul Cliteur, Forum-voorman Thierry Baudet en zangeres Marga Bult.
‘Als gevolg van het optreden van radicale groepen die (institutioneel) racisme zeggen te willen bestrijden, komt de vrijheid van meningsuiting onder druk te staan’, aldus de brief.
‘Deze groepen willen anderen die niet ‘de juiste mening’ voorstaan, het recht op het geven van hun mening ontnemen.’ Wie deze groepen zijn en hoe dit gebeurt, staat niet in de brief.
De initiatiefnemers claimen dat er inmiddels enkele duizenden keren is ondertekend.
Op Twitter leidt de brief tot het nodige debat. Sommigen waarderen dit pleidooi voor het vrije woord, anderen vinden het aanstellerij en plaatsen kanttekeningen bij de lijst van ondertekenaars.
Zo vindt classicus en universitair docent Miko Flohr (Universiteit Leiden) dat de vrijheid van meningsuiting helemaal niet wordt bedreigd:
Er zijn geen wetsvoorstellen tegen welke vorm van meningsuiting dan ook in de maak. De meest rancuneuze racistische drek kun je op de radio horen en zit aan de talkshowtafels. Kranten publiceren opinies uit zo’n beetje alle hoeken. Iedereen kan vandaag een nieuw medium oprichten.
— Miko Flohr (@mikofLohr) July 16, 2020
Rechtfilosoof Eva Vlaardingerbroek, collega-promovenda (Universiteit Leiden) van initiatiefnemers Blommestijn en Collard en prominent FvD-lid, is het niet met Flohr eens. Zij geeft een paar voorbeelden van hoe de vrijheid van meningsuiting wel degelijk zou worden bedreigd:
Ik noem maar een paar voorbeelden: mensen die je werkgever oproepen je te ontslaan, journalisten die karaktermoord op je proberen te plegen in “kwaliteitskranten”, dagelijkse dreigementen & scheldpartijen op het internet, vrienden die niet meer met je op de foto willen uit angst.
— Eva Vlaardingerbroek (@EvaVlaar) July 16, 2020
Ook op de set aan ondertekenaars is kritiek. Zo schrijft communicatiestrateeg en prominente Groenlinkser Huub Bellemakers:
De ondertekenaars zijn FvD (Vlaardingerbroek, Cliteur, Van den Noort, Poels), Ongehoord Nederland en Opiniez-wappies en de eugenistische emeritus hoogleraar uit Nijmegen.
Echt rot op.
— Huub Bellemakers (@HuubBellemakers) July 16, 2020
Met ‘de eugenistische emeritus hoogleraar uit Nijmegen’ bedoeld Bellemakers Juliaan van Acker, die in 2017 een boek publiceerde met als titel Een moslimvrij Europa voor wereldvrede.
NRC-columnist Aylin Bilic vindt dat Bellemakers aan verdachtmakingen doet: volgens haar is niet wie tekent maar de inhoud van belang:
Zolang we dit soort denkbeelden hebben is het van belang.
Dankzij zo’n verdachtmaking van Huub zojuist getekend.
Niet wie tekent maar de inhoud is van belang. Ook voor mensen in het politieke midden.
Dag Huub. https://t.co/Q36Y5OVYDd— Aylin Bilic (@AylinBilic) July 16, 2020
Vorige week tekenden onder meer J.K. Rowling, Margaret Atwood en Salman Rushdie een open brief met een soortgelijke boodschap. De auteurs schrijven dat de recente antiracistische protesten hebben geleid tot een intellectueel keurslijf, waardoor het vrije debat meer en meer wordt beknot.
Media- en opiniemakers betichten elkaar steeds meer van het willen weren van ‘foute’ meningen. Zo waren er in Nederland de recente oproepen aan de NPO om een debat over racisme niet te laten leiden door Jort Kelder. Ook besloten adverteerders het voetbalpraatprogramma Veronica Inside te boycotten, na de beruchte Pieten-‘grap’ van Johan Derksen over rapper Akwasi.
Tevens schaarden ruim driehonderd journalisten en opiniemakers zich onlangs achter een nog op te richten ‘Meldpunt Media Racisme & Discriminatie’ in het leven te roepen. Tegenstanders vrezen dat manifestschrijvers journalisten en opiniemakers met ‘foute’ meningen willen laten ontslaan.
