Raisa Blommestijn, presentator bij omroep Ongehoord Nederland, heeft de afschuw van veel twitteraars over zich afgeroepen door gisteren meermalen het ‘n-woord’ te gebruiken in een tv-uitzending die deels ging over ‘blanken die door zwarten in elkaar worden geslagen’. Iemand zegt zelfs aangifte tegen haar te hebben gedaan.
In de gewraakte uitzending van Ongehoord Nieuws komen eerst de strubbelingen binnen BIJ1 aan bod, waar recentelijk het Amsterdamse bestuur uit onmin is opgestapt en zwarte leden melding maken van racistisch gedrag door partijgenoten. Hierop stelt co-presentator Arlette Adriani ‘de minder belichte zijde van racisme’ aan de kaak, ‘namelijk blanken die door zwarten in elkaar worden geslagen’. Vervolgens worden social media-video’s getoond waarop zwarte mannen witte mannen slaan of schoppen.
Blommestijn, die in de uitzending het woord ‘blankofobie’ munt, richt zich daarop tot tafelgast Kamerlid Pepijn van Houwelingen (Forum voor Democratie). ‘Dit zijn werkelijk schokkende beelden, je ziet dat blanken in elkaar worden geslagen door n*g*rs, overigens op grote schaal, in dit soort filmpjes die worden gedeeld op het internet. Waarom horen we hier nu zo weinig over, als het gaat om de grotere discussie, als het gaat over racisme?’
Van Houwelingen antwoordt dat de beelden van witte mensen die door zwarte mensen in elkaar worden geslagen niet in het ‘hoofdnarratief’ passen, dat volgens hem door de media wordt gepusht.
De uitzending leidt tot een storm van verontwaardiging op Twitter. Blogger Wouter Louwerens zegt zelfs aangifte tegen Blommestijn, Ongehoord Nederland en de NPO te hebben gedaan, vanwege het gebruiken van het ‘n-woord’.
‘Uit de blik, intonatie en mimiek van Raisa Blommestijn kun je duidelijk constateren dat deze racistische slur bedoeld was om een effect te sorteren’, schrijft Louwerens. Het gaat volgens hem om doelbewust racisme.
Blommestijn vindt de aangifte idioot. ‘Het gebruik van een volstrekt normaal Nederlands woord is tegenwoordig, anno 2022, aanleiding voor aangifte. Het summum van idioterie; we leven in absurde tijden’, twittert ze.
Maakt een aangifte kans? Advocaat Sidney Smeets denkt van wel. ‘In de rechtspraak is aanvaard dat ‘het n-woord’ beledigend is’, twittert hij. Maar of de vrijheid van meningsuiting, zoals beschreven in in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, straf voorkomt, is volgens de advocaat afhankelijk van de context. ‘Is sprake van publiek debat en, zo ja: is het onnodig grievend?’
Blommestijn twittert nu alvast dat ze niet zal ‘buigen’. ‘Talloze (doods)bedreigingen, geweldfantasieën en haatberichten verder naar aanleiding van de uitzending van Ongehoord Nieuws gister. Bizar wat een enkel woord bij mensen losmaakt, maar tevens ook illustratief waarom we dat dus wél moeten gebruiken. Niet buigen voor intolerantie.’
UPDATE: NPO-voorzitter Frederieke Leeflang laat weten dat met het racisme-item van Ongehoord Nieuws ‘de grens van de redactionele vrijheid is bereikt’. Daar zitten namelijk ‘grenzen aan wat racistische of discriminerende uitlatingen betreft’.
Leeflang verzoekt dan het Commissariaat voor de Media om zich hierover uit te spreken ‘in het licht van het Mediawet-artikel 2.88 lid 5: ‘een publieke media-instelling neemt passende maatregelen om te voorkomen dat het aanbod van haar mediadiensten aanzet tot geweld of haat jegens een groep of lid van een groep’.’
Leeflang: ‘Bij de NPO komen veel klachten binnen over deze uitzending, waaronder ook kopieën van klachten die bij de Ombudsman zijn ingediend. We vragen de Ombudsman om deze met voorrang te behandelen.’
UPDATE: De andere omroepen in het bestel laten in een statement weten collectief de gewraakte uitzending van Ongehoord Nieuws af te keuren.
‘Middels taal en beeld wordt daarin een valse, racistische boodschap verkondigd die wij gezamenlijk kwalificeren als onjournalistiek, onethisch en in strijd met de kernwaarden van de NPO. Dat is het platform van de publieke omroep onwaardig’, aldus VPRO, BNNVARA, Omroep HUMAN, KRO-NCRV, EO, Omroep Zwart, PowNed en Omroep MAX.
‘Wij spreken de omroep Ongehoord Nederland daar collectief op aan. Voor racisme is geen plaats in onze maatschappij.’
De Nederlandse Vereniging van Journalisten laat weten zich hierbij aan te sluiten. ‘Racisme past geen enkel journalistiek medium.’
UPDATE: Ongehoord Nederland zegt ‘met verbazing’ de reactie van de NPO te hebben ontvangen. De omroep zegt slechts aandacht te hebben besteed aan de vraagstellingen ‘Racisme, wie doen het?’ en ‘Wie is een racist?’ naar aanleiding van de beschuldigingen van racisme bij BIJ1.
‘Daarbij heeft Ongehoord Nederland niemand willen beledigen. De kernboodschap van het item was juist (…) dat (alle) mensen elkaar meer als mensen zouden moeten gaan zien.’
Voorzitter Arnolg Karskend: ‘Ongehoord Nieuws belicht en becommentarieert de nieuwsbol van de andere zijde en met deze visie en missie zijn we toegetreden tot het publieke bestel. Van racisme, discriminatie of het oproepen tot geweld moeten wij niets hebben en wij nemen als omroep afstand hiervan.’
