Een nieuw onderzoek toont aan dat moslims ‘onderzoeksmoe’ zijn. Ze geloven niet dat nog een onderzoek echt tot actie tegen islamofobie leidt. Het rapport, vandaag gepubliceerd, is uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en liep van december 2023 tot december 2024.
Moslimdiscriminatie zou zich vaak ‘subtiel’ uiten in persoonlijk contact en is soms moeilijk vast te stellen, zo staat in het rapport ‘Nationaal onderzoek moslimdiscriminatie’ van onderzoeksbureau Regioplan en de Universiteit Utrecht.
In de begeleidende Kamerbrief van staatssecretaris Jurgen Nobel (VVD) wordt moslimdiscriminatie als ‘complex’ beschreven. Nobel werd eerder zelf beschuldigd van moslimhaat na de Maccabi-rellen omdat hij zei dat islamitische jongeren ‘voor een groot deel onze Nederlandse normen en waarden niet onderschrijven’.
Toch bevat het rapport ook schokkende voorbeelden van uitsluiting en discriminerende opmerkingen. Zo worden moslima’s op straat soms letterlijk de hoofddoek afgetrokken. Andere gerapporteerde incidenten zijn opmerkingen zoals: ‘Je kunt geen moslim én een echte Amsterdammer zijn.’ Een andere respondent beschrijft een ervaring in de trein waarbij iemand haar tas niet wilde verplaatsen met de woorden: ‘Ik wil niet naast een Turk zitten.’
Het onderzoek is gebaseerd op een literatuurstudie en 35 zogenoemde ‘life-course interviews’, uitgevoerd in vier focusgroepen, waaraan in totaal 17 mensen deelnamen. In totaal hebben 44 moslims bijgedragen aan het onderzoek. Het aantal moslims in Nederland bedraagt ongeveer 850.000, oftewel 6 procent van de bevolking.
Het langverwachte rapport is opgesteld naar aanleiding van een aangenomen motie van Denk. Het vorige kabinet heeft hiervoor 250.000 euro vrijgemaakt. Volgens ingewijden heeft onderzoeksbureau Regioplan geen bewezen staat van dienst op dit terrein en heeft het nauwelijks gebruikgemaakt van eerdere Nederlandse studies.
Wel worden er ‘verbeterkansen’ benoemd voor de aanpak van moslimdiscriminatie. Dat begint met erkenning, gevolgd door een aanpak van systemische discriminatie. Daarnaast zouden moslims zelf betrokken moeten worden bij de bestrijding van moslimdiscriminatie, en tot slot zijn er meer gerichte interventies nodig.
