Verdachten met een migratieachtergrond krijgen vaker een gevangenisstraf voor een misdrijf dan verdachten zonder migratieachtergrond, meldt onderzoeksgroep Controle Alt Delete.
De onderzoeksgroep die regelmatig onderzoeksresultaten deelt over bewuste of onbewuste discriminatie, publiceert nu inzichten uit een nieuw eigen rapport. Verdachten met een migratieachtergrond krijgen 1,6 keer vaker gevangenisstraf.
Controle Alt Delete baseert zich op een recent onderzoek van Investico en NOS op 3, in samenwerking met De Groene Amsterdammer. Hierin werd aangetoond dat praktisch opgeleide verdachten met een migratieachtergrond drie keer zo vaak een gevangenisstraf krijgen als theoretisch opgeleide verdachten zonder migratieachtergrond.
‘Wij hebben deze data gebruikt om te onderzoeken of er ook verschillen zijn als je alleen naar migratieachtergrond kijkt. We hebben niet meegenomen welke misdrijven hierin gepleegd waren, wat Investico wel deed. We keken alleen naar de uitkomst: het krijgen van een gevangenisstraf. Daarin zie je een verschil voor mensen met een migratieachtergrond, hoewel opleidingsniveau dit verschil wel groter maakt’, legt Jair Schalkwijk, oprichter van Controle Alt Delete, uit.
Het OM besluit steeds vaker om verdachten met een migratieachtergrond voor de rechter te brengen in vergelijking met verdachten zonder migratieachtergrond, concludeert de organisatie. ‘Dit verschil is de afgelopen 20 jaar gestaag toegenomen.’
‘De verschillen kunnen grotendeels worden verklaard door te kijken naar de persoonlijke omstandigheden van de verdachte (woning, werk, sociaal netwerk, wel of geen strafblad) of de omstandigheden waarbinnen een zaak speelt. Maar niet alle verschillen kunnen daarmee worden verklaard. Dit kan een signaal zijn dat onbewuste vooroordelen van invloed kunnen zijn op beslissingen van rechters. Daarmee bestaat er een risico op klassenjustitie’, zegt de Raad voor de Rechtspraak tegen Controle Alt Delete.
Het OM reageerde door te zeggen dat het de ogen niet sluit voor het risico op (onbewuste) vooroordelen in de oordeelsvorming. ‘We kijken mede daarom met belangstelling uit naar de uitkomsten van twee WODC-onderzoeken, naar klassenjustitie in het strafrecht en naar de cumulatieve oververtegenwoordiging van groepen met een migratieachtergrond in de strafrechtsketen. Naar verwachting zullen de resultaten daarvan medio 2025 gereed zijn’, aldus de website van Controle Alt Delete.
