Binnen de atheïstische vrijdenkersvereniging De Vrije Gedachte is een groot conflict ontstaan, nu de controversiële en pro-Israëlische schrijver en columnist Theodor Holman door het bestuur is benoemd tot ‘Vrijdenker van het Jaar’.
Aanleiding van de controverse is Holmans uitgesproken steun aan Israël, reden ook waarom hij eerder dit jaar is gecanceld als columnnist bij Het Parool. Onlangs publiceerde Holman het boek Het Israël Principe, een bundeling van zijn oude Parool-columns. Hierin uit hij kritiek op de Palestijnse beweging Hamas en ontkent hij dat Israël zich schuldig maakt aan een genocide in Gaza.
Aan de Kanttekening vertelde Holman anderhalf jaar geleden dat de gebeurtenissen van 7 oktober 2023 hem diep raakten, dat hij de reactie van Israël heel goed begrijpt en ook dat er door het Israëlische leger oorlogsmisdaden worden gepleegd.
‘Het is verschrikkelijk wat ze doen. Ik ben blij dat ik niet in de Knesset zit. Misschien had ik dan ook gezegd dat het Israëlische leger door moet gaan met bombarderen. Het is oorlog. Die wil je winnen. Oorlog is het plegen van oorlogsmisdaden. Daar ontkom je niet aan. Je kunt eigenlijk geen goede regels opstellen voor een goede oorlog. Dat is nog nooit gebeurd. Als je een oorlog wil winnen moet je hard zijn.’
En deze controversiële mening valt bij een deel van de leden van de Vrije Gedachte helemaal verkeerd. Classicus Anton van Hooff, oud-voorzitter van de vereniging, is woedend. ‘Holman vrijdenker van het jaar? Voorkom deze schande!’ Hij begrijpt niet waarom Holman, ondanks het vernietigende geweld in Gaza dat tienduizenden onschuldige Palestijnse levens heeft geëist, de prestigieuze prijs krijgt. Van Hooff vindt dat het bestuur de prijs moet intrekken én de geplande bijeenkomst van 18 oktober in het Amsterdamse debatcentrum De Balie moet cancellen.
Een ander lid noemde Hamas ‘een monster’ dat is ‘gecreëerd door de joden in Israël’. Hij stelde dat Palestijnen ‘door Israël ontmenselijkt’ worden in ‘een genocidale oorlog’. Volgens hem diskwalificeert steun aan een dergelijk regime iemand als vrijdenker: ‘Daar scheiden zich onze wegen!’
Het bestuur blijft echter achter zijn keuze staan. Filosoof Floris van den Berg, de huidige voorzitter van de Vrije Gedachte, zegt tegen De Telegraaf: ‘Het bestuur kiest de Vrijdenker van het Jaar. De leden kunnen ons wegstemmen, nou, dat is hun goed recht. Dat zoek ik een andere hobby. Maar ik ga niet opeens die prijs níet aan Theodor Holman geven. Dat zou raar zijn.’
De interne discussie heeft geleid tot felle reacties, waaronder het terugtrekken van historica Jessica Roitman als spreker bij de jaarlijkse Anton Constandse-lezing. Ook enkele Joodse studenten hebben hun aanwezigheid afgezegd, uit bezorgdheid over mogelijke onrust.
Vooralsnog lijkt de prijsuitreiking door te gaan. Wel heeft de Vrije Gedachte vanwege de spanningen contact opgenomen met de politie. Holman zelf ten slotte heeft aangegeven dat hij de prijs in ontvangst zal nemen, maar zich verder niet met de ophef bemoeien gaat.
