De overleden Tunesisch-Franse mensenrechtenadvocate Gisèle Halimi wordt mogelijk bijgezet in het Panthéon. Rechts Frankrijk heeft hier grote moeite mee, omdat ze Algerijnse onafhankelijkheidsactivisten heeft verdedigd.
Om haar inzet voor vrouwen- en homorechten wordt advocate Gisèle Halimi (1927-2020) geprezen door links en intellectueel Frankrijk. Na haar overlijden in juli 2020 gaan er stemmen op om haar bij te zetten in het Panthéon in Parijs, waar sinds 1791 de ‘groten’ uit de Franse geschiedenis worden bijgezet. Onder andere Voltaire, Victor Hugo, Alexandre Dumas, Émile Zola, Marie Curie en André Malraux liggen in het Panthéon begraven.
Maar veel conservatieve en nationalistische Fransen willen niet dat Halimi in het Panthéon wordt bijgezet. Dat komt omdat Halimi tijdens de Algerijnse Oorlog (1954-1962) Algerijnse onafhankelijkheidsstrijders verdedigde en martelingen door het Franse leger aan de kaak stelde.
Verenigingen die de belangen vertegenwoordigen van harkis, de pro-Franse Algerijnen die na de onafhankelijkheidsoorlog naar Frankrijk zijn gevlucht, en pieds-noirs, de nazaten van de Franse kolonisten in Algerije, zouden de ‘pantheonisering’ van de mensenrechtenadvocate als een belediging kunnen opvatten.
In januari verscheen in de conservatieve krant le Figaro een brief van vijftig harki-vrouwen, waarin stevige kritiek op de advocate werd geleverd. Ze schreven dat ‘Gisèle Halimi bij verschillende gelegenheden haar minachting voor harkis heeft getoond en geen vrouw van verzoening is’.
Het is in Frankrijk een absolute regel dat een ‘pantheonisatie’ moet samenbrengen en vooral niemand beledigen. Dit betekent dat de toelating van Halimi tot het Panthéon, die postuum het gepolariseerde debat over het Franse koloniale debat nieuw leven inblaast, allesbehalve vanzelfsprekend is.
Een grote groep activisten, feministen, academici en anderen vinden dat Macron niet moet buigen voor deze rechtse lobby. ‘De advocate, die zich inzette voor de legalisering van abortus en de decriminalisering van homoseksualiteit, begreep al heel vroeg dat ze in haar strijd aan de kant moest staan van de onderdrukten en de vergetenen van de republiek: gekoloniseerde volkeren, armen, vrouwen’, aldus de groep in een open brief in de linkse krant Libération.
President Emmanuel Macron, aanvankelijk een voorstander van de toelating van de advocate tot het Panthéon, lijkt terug te krabbelen. Maar de regering-Macron heeft nog geen officieel standpunt in de kwestie ingenomen. Het is een beslissing waarvoor veel mensen moeten worden geraadpleegd. ‘De reflectie is aan de gang’, aldus een anonieme bron dichtbij de regering tegen het Franse persbureau AFP.
