Deze ramadan stelt de Kanttekening elke dag een vraag aan een Nederlandse moslim. Hoe beleven zij de vastenmaand in coronatijd? Vandaag op ramadan-dag 28 stellen we de vraag aan Ibrahim Deraz. Hij is eigenaar van een sportschool en woont samen met zijn vrouw, oud-Kamerlid Kirsten van den Hul (PvdA), in Den Haag.

Hoe beleeft u de ramadan terwijl uw partner niet moslim is?

‘Ik ben net terug van een bezoek van twaalf dagen aan mijn familie in Alexandrië in Egypte. Het is sowieso hier heel anders, omdat iedereen daar vast en hier niet. Het is hier alleen Kirsten die mij probeert bij te staan. Ze vraagt altijd wat ze kan doen voor mij voor het eten. In Egypte heb ik elke dag met mijn familie gegeten en werd ik uitgenodigd bij vrienden. Ik ben een paar keer naar de moskee geweest, maar ik vond het onveilig met zo veel mensen. Ook gaat iedereen naar het strand. Ik heb bijna elke dag gezwommen. Lekker in de zon, elke dag was een feestje daar. Het is een beetje anders dan thuis, maar gelukkig doet Kirsten echt haar best voor mij.

‘Het eerste jaar ramadan in Nederland was echt wennen. Ik mistte de adhan – de oproep tot het gebed – die ik elke dag vijf keer per dag hoorde op straat in Egypte. Ik miste de ramadansfeer, op straat, in supermarkten en op televisie in reclames voor ramadan. Overal om je heen was het ramadan. Hier heb ik alleen in de Schilderswijk dat ik de ramadansfeer wel voel. Maar waar ik zelf woon, of in andere wijken, daar heb ik dat gevoel niet. Soms zie ik bij de Albert Heijn een klein hoekje met ramadanproducten. Maar het is anders dan in Egypte, waar je uitgenodigd wordt om te komen eten en waar je lekkernijen uitdeelt aan anderen.

‘Was ze net als ik Arabisch en moslim, dan zouden we gewoon onze dingen doen en er geen vragen over stellen’

‘Voor mij was het niet lastig om te wennen aan etende mensen om mijn heen in Nederland. Ik ben opgegroeid met kerken om mij heen met koptische christenen. Ze hoeven niet te vasten, maar we waren solidair met elkaar. Als een klant in mijn sportschool geen slokje water wil nemen omdat ik aan het vasten ben, dan zeg ik altijd: ‘Nee, neem alsjeblieft wél. Het is mijn keuze om te vasten’. Het is lief van de mensen – ook van Kirsten die er rekening mee houdt -, maar het hoeft echt niet.

‘Ik probeer ook deze maand tijd voor mijzelf te nemen en veel thuis te blijven en te bidden. Ik ben nu zes jaar in Nederland en Kirsten vast elk jaar een paar dagen met mij mee. Dat respecteer ik echt. Het vasten deed ze al voordat we elkaar kenden, dat vind ik echt heel mooi van haar. En het geeft ook sfeer thuis dat we samen alles klaarmaken, de dadels en de melk. Nu heeft mijn moeder mij ook nog een koffer vol met Egyptische koeken meegegeven.

‘Kirsten stelt mij vaak vragen over het geloof, waardoor ik soms zelf meer leer over de islam. Bijvoorbeeld vragen over de twee engelen op onze beide schouders. Hierdoor ga ik op zoek naar informatie voor een correct antwoord, waardoor ik meer leer over mijn eigen geloof. Of waarom de ramadan elk jaar weer verschilt van de Westerse kalender. Laatst vroeg ze iets over de vier madhhabs, de vier rechtsscholen in de islam. Ik heb informatie opgezocht over Maliki-, Shafi’I-, Hanafi- en Hanbali. (de vier soennitische rechtsscholen binnen de islam red.). Ik vind het een verrijking dat mijn partner niet-moslim en niet-Arabisch is. Ik krijg zo veel meer vragen. Was ze net als ik Arabisch en moslim, dan zouden we gewoon onze dingen doen en er geen vragen over stellen. Kirstens vragen zetten mij juist aan het denken over waarom ik dingen zo doe. Zonder haar vragen had ik dingen nooit opgezocht, nagevraagd en geweten.’