De Rotterdamse ondernemer en D66-politica Joan Nunnely is een initiatief begonnen om via voorlichting het hoge aantal coronabesmettingen en -doden onder Nederlanders van kleur terug te dringen.

‘Twee weken geleden ben ik met dit initiatief begonnen’, vertelt Nunnely. ‘Aanleiding was het overlijdensbericht van een vriend van mij aan Covid-19. Dat kwam hard aan. Ik was er helemaal klaar mee.’

Nunnely bracht verschillende mensen uit de Afro-Nederlandse gemeenschap en andere gemeenschappen bij elkaar in het Covid Urgent Team, dat een voorlichtingscampagne uit zal rollen om de dodelijke desinformatie onder biculturele Nederlanders tegen te gaan.

Dat het coronavirus harder toeslaat onder Afro-Nederlanders en andere biculturele Nederlanders werd vorig jaar vrij gauw duidelijk. In april 2020 luidde het Landelijk Platform Slavernijverleden de noodklok: Afro-Nederlanders werden buitenproportioneel vaak en hard getroffen door het virus omdat zij weinig tot niet meegenomen werden in de besluitvorming.

‘Het achterliggende probleem is dat zwarte mensen onvoldoende gerepresenteerd worden in de verschillende bestuurslagen en in de Tweede Kamer’, stelt Nunnely resoluut. ‘Feitelijk zijn het nog steeds witte instituties.’

Nunnely gelooft niet dat de medische wetenschap racistisch is, maar: ‘We komen van ver. De toeslagenaffaire, de structureel te lage schooladviezen, het invechten in de witte samenleving: er zijn helaas genoeg redenen waarom veel mensen van kleur weinig vertrouwen hebben in de overheid.’

Nunnely komt onder Afro-Nederlanders veel achterdocht tegen. ‘‘Ga jij mij vertellen wat beter voor mij is?’, denken mensen als de overheid zegt dat mensen zich beter kunnen laten vaccineren. Ze vragen zich af of de overheid wel het beste met hen voor heeft, gezien hun ervaringen uit het verleden.’

De oplossing is volgens haar meer representatie. ‘Afro-Nederlanders en andere biculturelen kunnen pas echt bereikt worden als ze het gevoel hebben serieus te worden genomen. Artsen van kleur zeggen het net even anders. Naar hen wordt eerder geluisterd door mensen uit de zwarte gemeenschap. Het gaat om herkenning. De Nederlandse overheid onderkent dit onvoldoende. Daarom moeten ook biculturele deskundigen aan tafel aanschuiven.’

‘Het achterliggende probleem: dat zwarte mensen onvoldoende gerepresenteerd worden in de bestuurslagen en de Kamer’

NRC-columnist Lofti el Hamidi schreef vorige week: ‘Een huisarts merkte onlangs op dat besmettingshaard Rotterdam-Zuid niet geheel toevallig een brandhaard was van de Toeslagenaffaire.’ Juist inwoners in de achterstandswijken, met vaak een biculturele achtergrond, hebben volgens El Hamidi de gesel van de calculerende overheid het hardst gevoeld.

‘En nu heeft diezelfde overheid het over ‘samen’ het virus onder controle krijgen en wordt het vaccinatieprogramma gepresenteerd als een enorme gunst. Eindelijk iets gratis. Maar ook gratuit. Zo makkelijk worden deze mensen niet overgehaald. Niet meer in ieder geval’, schrijft hij.

Nunnely is het met deze cynische analyse eens, vertelt ze. En daar wil ze wat aan doen. ‘Ik heb onlangs meegelopen in de vrouwenmars in Rotterdam, die als doel had de slachtoffers van toeslagenaffaire recht te doen. Veel slachtoffers van de toeslagenaffaire waren inderdaad vrouwen van kleur, allemaal uit bepaalde wijken. Ik zie dat mensen sceptisch zijn geworden. En daarbij komt nog dat de Nederlandse overheid een te onduidelijk beleid voert als het om corona gaat. Dat voedt het wantrouwen. Om het vertrouwen van mensen van kleur in de overheid te herstellen moeten er meer mensen van kleur aan tafel, waar de beslissingen worden gemaakt.’

Het Covid Urgent Team is breed opgezet. ‘Ik ben van D66 en in maart zijn er verkiezingen, maar dit is geen campagnestunt. Daarom zijn er ook mensen van de PvdA, Denk, GroenLinks, ChristenUnie en BIJ1 bij ons initiatief betrokken, en het onpartijdige initiatief Kleur de Kamer van Ian van der Kooye (oud-strateeg bij Denk en BIJ1, red.).’ Wel zal Nunnely haar netwerk binnen D66 inzetten om aandacht te vragen voor het probleem.

‘We moeten niet doen alsof die olifant in de kamer er niet is’, besluit Nunnely. ‘We zijn niet machteloos tegen het virus. We kunnen er echt wat tegen doen en de vaccinatiegraad opkrikken, maar alleen als we op een positieve manier verbinding maken met mensen. De overheid, Den Haag, moet de hand in eigen boezem steken, omdat ze nauwelijks verbinding met de samenleving heeft gemaakt. Het probleem waarvoor we nu staan is urgent en schreeuwt om een oplossing. Daarom moeten we niet over Afro-Nederlanders en andere biculturele Nederlanders spreken, maar juist mét hen en zijn wij deze grassroots-beweging begonnen.’