10.9 C
Amsterdam

Islamacademie wil nuance terugbrengen in islamdebat

Mariska Jansen
Mariska Jansen
Journalist.

Lees meer

Onlangs is de Leiden Islamacademie opgericht. Een instituut waar organisaties terecht kunnen met vragen over de islam. De academie wil neutrale kennis vanuit Nederlandse context beschikbaar maken.

Als onderdeel van de Universiteit Leiden bedient de Leiden Islamacademie maatschappelijke organisaties, overheidsinstellingen en bedrijfsleven van kennis over islamgerelateerde onderwerpen. Volgens directeur en arabist Maurits Berger is de academie, na drie jaar opstarttijd, nu klaar om zich aan de buitenwereld te presenteren. De officiële lancering van het instituut is afgelopen december groots gevierd. Er was een symposium over de vraag hoe je het publieke debat over de islam voert. Islamwetenschapper Tariq Ramadan, hoogleraar aan de universiteit van Oxford en geliefd bij veel hoogopgeleide moslims, was speciaal voor de gelegenheid ingevlogen uit Engeland. In zijn toespraak noemde hij zichzelf een activistische professor. Hij vindt het zijn taak als wetenschapper om ook maatschappelijk geëngageerd te zijn.

“Een houding die we met hem gemeen hebben”, vertelt Fatiha Azzarhouni, vice-directeur van de islamacademie. “Wij kijken ook verder dan de universitaire muren. We dragen neutrale kennis over islam- en moslimgerelateerde onderwerpen over aan de maatschappij. Zo kunnen ook mensen buiten de universiteit goed geïnformeerd tot een eigen mening komen.”

Onder de klanten van de academie zijn islamitische studentenverenigingen en moskeeën. “Een imam doet zijn religieuze kennis meestal op in het buitenland. Maar om optimaal te kunnen functioneren heeft hij ook kennis nodig van de Nederlandse context. Hoe zit het bijvoorbeeld met de vrijheid van meningsuiting, mag je een gelovige zomaar beledigen? Hoe verhouden religie en staat zich ten opzichte van elkaar?”, werpt Azzarhouni op. “We houden ons dus niet bezig met normatieve vragen zoals de halal-haram kwesties. We vertellen niet waar moslims in moeten geloven en hoe ze dat moeten doen. Wel kunnen we een palet presenteren van de diverse religieuze meningen over een bepaald onderwerp. Binnen de islam bestaat een enorme verscheidenheid. Niet alleen in een land of regio, zelfs binnen één familie worden verschillende islamitische stromingen aangehangen.”

Maar niet alleen organisaties van islamitische signatuur doen een beroep op de academie. De overgrote meerderheid bestaat uit overheden en sociale instellingen die te maken hebben met een in cultureel opzicht steeds diversere doelgroep. Ze benaderen de academie voor lezingen en lespakketten omdat ze tegen vraagstukken aanlopen waar ze zonder objectieve kennis van de islam niet uitkomen. De onderwerpkeuze is groot, van islam en opvoeding, politie, islamitisch recht en ethiek tot vluchtelingen. Ziekenhuizen en zorginstanties willen steeds vaker weten hoe er in de islam gekeken wordt naar abortus, orgaandonatie en stervensbegeleiding. Gemeentes hebben vragen over de omgang met vluchtelingen uit Syrië en Irak. Een ander bijzonder project vindt plaats binnen de muren van de universiteit. Studenten – zowel moslims als niet-moslims – van de denktank Islam in Nederland gaan met elkaar in gesprek over hoe het is om anno 2017 moslim te zijn. Ze bespreken elkaars angsten of dragen juist het optimisme over waarmee ze naar de toekomst kijken.

Voor het ministerie van Buitenlandse Zaken is onlangs een eigen leergang ontwikkeld waarin kennis van de islam wordt overgedragen. “Een diplomaat krijgt in het Midden-Oosten met andere vragen te maken dan in Afrika. Het is goed om nauwgezet op de hoogte te zijn van de religieuze regels en gebruiken van het land waarin je gestationeerd bent. Dat komt ook de samenwerking met de lokale overheid ten goede”, zegt Azzarhouni. Voor alle cursisten van de islamacademie geldt dat ze af en toe verbaasd zijn over wat ze van de docenten horen. “De sharia is zo’n woord waarvan bij veel mensen de haren recht overeind gaan staan. Ze denken aan vrouwenonderdrukking en lijfstraffen, maar dit rechtssysteem is veel genuanceerder dan dat. Het heeft vele verschijningsvormen en kan ook een rechtvaardigere duurzame wereld en de gelijkheid van man en vrouw voorstaan. Dan vallen hun monden open van verbazing. Dat had ik niet gedacht, zeggen ze dan.”

Wordt de wereld door deze academie een stukje mooier? “Wat we doen is wereldwijd gezien natuurlijk een druppel op de gloeiende plaat. Ons primaire doel is niet depolarisatie of elkaar lief vinden. Maar we zijn wel van mening dat wanneer je de juiste kennis aanbiedt en de ander bereid is om die aan te nemen, je dichter bij elkaar komt. Begrip begint toch bij kennis.”

Nu u hier toch bent...

Goede journalistiek kost geld. Leden en donaties maken onze gebalanceerde berichtgeving over biculturaliteit, zingeving en vrijheid mogelijk. Steun ons daarom als u ons werk belangrijk vindt.

Vertel mij meer!
- Advertentie -