Rob Jetten (D66) en Henri Bontenbal (CDA) hebben samen met informateur Sybrand Buma een tussentijds verslag opgesteld. Dat presenteerden zij gistermiddag als een uitnodiging aan andere partijen om bij de formatie aan te sluiten.
Het tussenverslag telt 17 pagina’s en bevat paragrafen over wonen; landbouw, natuur en stikstof; economie, energie en klimaat; asiel en migratie; defensie en internationale veiligheid; en investeren, hervormen en het op orde brengen van de begroting. Opvallende punten zijn onder meer:
De wettelijk vastgestelde stikstofdoelen worden in 2035 gehaald, met een tussendoel in 2030. Kwetsbare natuurgebieden blijven beschermd.
Noodopvangplekken verdwijnen geleidelijk en maken plaats voor reguliere opvang, om te voorkomen dat kinderen voortdurend moeten verhuizen.
Er komt een driejarige tijdelijke verblijfsvergunning; een directe permanente status is door het EU-migratiepact niet langer mogelijk. Naturalisatie blijft mogelijk voor vluchtelingen die twee keer een tijdelijke vergunning hebben gehad.
Mensen met een grote kans op een verblijfsvergunning mogen na één maand al werken. De kleine groep overlastgevers in de asielketen wordt strenger aangepakt.
Het verslag kondigt maatregelen aan voor arbeidsmigratie en het tegengaan van misstanden.
De militaire en humanitaire steun aan Oekraïne wordt verhoogd, als compensatie voor het wegvallen van Amerikaanse steun.
D66 en CDA hebben samen 44 zetels en hebben dus minstens twee extra partijen nodig voor een meerderheid. Een brede middencoalitie van D66, VVD, CDA en GroenLinks-PvdA, de voorkeur van D66, lijkt voorlopig onwaarschijnlijk, omdat de VVD een samenwerking met GroenLinks-PvdA blokkeert.
Floor Rusman schreef zaterdag in haar column in NRC dat Yesilgöz bij de formatie een strategie volgt die radicaal- en extreemrechtse politici in meerdere landen hanteren: heel links als radicaal neerzetten. Zo wakkert ze de afkeer van haar eigen achterban jegens links aan, om die vervolgens te gebruiken in de formatie: ‘Ik kan samenwerking met links niet aan mijn kiezers verkopen.’
Tegelijkertijd wil D66 niet regeren met JA21, waardoor een kabinet aan de rechterzijde eveneens lastig wordt. GroenLinks-PvdA-leider Jesse Klaver noemt het tussenakkoord ‘niet sociaal en groen genoeg’, maar ziet wel voldoende aanknopingspunten om inhoudelijke onderhandelingen over een meerderheidskabinet te beginnen, laat hij op X weten.
