Het was weer een zeldzaam rake aflevering van de satirische site De Speld een paar dagen geleden, onder de kop ‘Beleid van Femke Wiersma blijkt dé formule voor korte formatie’. En dat is een uitdaging – een uitdaging om een rake satire te schrijven over het beleid van een minister die zelf al een groteske satire op een minister vormt.

Maar het is gelukt: ‘De kabinetsformatie leek er een van lange adem te worden. Maar hoe meer plannen demissionair minister Wiersma van Landbouw maakt, hoe meer de formerende partijen zijn gebrand op een snelle formatie. “Onze verschillen zijn groot, maar de ambitie om haar te stoppen is groter”, aldus D66, CDA en VVD.’ Met haar plannen ‘is Femke Wiersma hard op weg de formatie vlot te trekken. De drie formerende partijen zijn het erover eens dat het in het landsbelang is dat Femke Wiersma zo snel mogelijk uit haar ambt wordt gezet’.

En inderdaad: nu we van Marjolein Faber en Reinette Klever zijn verlost, vormt het gecontinueerde ministerschap van Wiersma de grootste schandvlek van het Nederlandse kabinet. In haar onuitstaanbare combinatie van leugenachtigheid, kwaadaardigheid en domheid werd zij dan ook hooguit door Faber en Klever overtroffen.

De NRC zette het op 6 december in een vernietigend artikel haar beleid van permanente obstructie op een rijtje. Want laat u zich niet door dat gezellige volks doen van Caroline van der Plas, en haar gebabbel over knus ‘noaberschap’ van boeren en burgers, misleiden: zij is de directe spreekbuis van de agrarische miljardenindustrie.

Dat staat bij haar splinterpartij voorop. Daarvoor is zij na de dubbele implosie van de Schoof-coalitie in het nu dubbeldemissionaire kabinet blijven zitten: om elke vooruitgang op het gebied van milieubeleid te saboteren. Die dubbele demissionariteit vormt daarvoor geen moreel beletsel. Voordat ze voor altijd van het politieke toneel verdwijnt, wil Wiersma nog zoveel mogelijk voor de boerenlobby binnenslepen.

Met steeds weer nieuwe ontkenningen van de feiten en de roep om ‘nieuw onderzoek’ poogt ze alles te traineren. En ja, dat is, om aan de kop boven deze column te refereren, feitelijk op het criminele af, als je ziet wie of wat daarvoor de prijs betaalt.

Bij de oude Grieken gold het bewust verontreinigen van andermans waterbronnen als een van de ergste misdaden

Kijk naar wat ze de laatste maanden nog allemaal wanpresteert.

Zij poogt hardnekkig het verbod op het gebruik van prikstokken bij veevervoer uit te stellen, omdat het verdienmodel van sommige veeboeren kennelijk op het martelen van dieren berust.

Zij poogt, nadat we al het q-koortsschandaal hadden gehad, nu hardnekkig de samenhang tussen geitenhouderij en longontsteking te ontkennen, omdat het verdienmodel van een handvol geitenhouders kennelijk mede op het ziek maken van mensen berust.

Zij poogt, tegen alle voorschriften van Brussel in, dat inmiddels dan ook met keiharde sancties dreigt, de mestregels te verruimen, omdat het verdienmodel van een aantal boeren kennelijk op de vergiftiging van ons grondwater berust. Bij de oude Grieken gold het bewust verontreinigen van andermans waterbronnen als een van de ergste misdaden, waarop zonder mankeren de doodstraf stond.

Op het Binnenhof zou daar de politieke doodstraf op behoren te staan. Maar alle vier volkomen terechte moties van wantrouwen zijn op een muur van onwil van de rechtse parlementaire meerderheid gestuit.

Kan het dan verbazen dat veel Nederlanders nu de overheid wantrouwen, dat liefst een derde haar als een winstbelust bedrijf ziet, zoals recent onderzoek van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies uitwees? Dat is de oogst van drie decennia neoliberalisme.

Het Groningse gasschandaal, het milieubeleid: steeds winnen de financiële belangen van het grote bedrijfsleven, nauw versmolten met die van de staat. Voeg daarbij de achterbakse pogingen van Rutte indertijd om na een telefoontje van Shell de dividendbelasting af te schaffen, en van Mariëtte Paul nu om, na een korte check bij de uitzendlobby die mede haar partij subsidieert, de uitbuiting van arbeidsmigranten te blijven tolereren, en u weet: voor de VVD geldt eigenlijk hetzelfde.

Nu is bekend hoe Sander Dekker als minister voor Rechtsbescherming (kan het cynischer!) in een een-tweetje met partijgenoot en kansspelbrancheverenigingsbaas Frits Huffnagel door het vrijgeven van de digitale gokmarkt de gokverslaving onder de jeugd een ongekende boost heeft gegeven. En dan is er nog Yesilgöz, die als minister van Justitie aan torenhoge boetes vasthield om de begroting rond te krijgen.