10.1 C
Amsterdam
Home Blog

Farmers Defence Force intimideert Brabantse Statenleden met deurwaarders

0

De radicale boerenbeweging Farmers Defence Force laat zich opnieuw van haar intimiderende kant zien. Statenleden in de provincie Brabant werden gisteren thuis opgezocht door deurwaarders, die politici intimideerden over stemmingen die vandaag op de agenda staan.

Lokale politici zouden heel ‘goed moeten nadenken’ en het niet in hun hoofd moeten halen om in te stemmen met de nieuwe stikstofwet, zo berichtte NU.nl over deze intimidatieactie. FDF-voorman Mark van den Oever doet totaal niet geheimzinnig over de intimidatie en bevestigt tegenover Omroep Brabant dat Statenleden van de coalitiepartijen een ‘aangetekende brief’ van de deurwaarder hebben ontvangen.

Vandaag in de Provinciale Staten van Brabant gestemd over de nieuwe stikstofaanpak. Er worden demonstraties verwacht bij het provinciehuis in Den Bosch. De opgezochte politici zijn geschrokken van de actie van FDF. D66-fractievoorzitter Matthijs van Miltenburg noemt de intimidatie ‘ethisch en moreel verwerpelijk’. Het vrije politieke proces wordt hiermee volgens hem onder druk gezet.

Partijen denken na over een statement dat vandaag naar buiten moet komen. Het is nog onduidelijk of dat ook daadwerkelijk zal gebeuren.

Landelijk heeft de intimidatie van politici ook tot reacties geleid. De beoogde nieuwe premier van Nederland, Rob Jetten, noemt het eveneens ‘een verwerpelijke actie’. ‘Waar haal je het lef vandaan om gekozen volksvertegenwoordigers thuis op te zoeken en te intimideren? Je laat politici met rust. Veel steun aan de Statenleden in Brabant die gewoon hun werk voor onze samenleving willen doen´, schrijft hij op X.

Ook het CDA liet van zich horen via Kamerlid Derk Boswijk. ‘Aan FDF is niets veranderd. Het is niet alleen een schandalige actie, het is ook zo ontzettend dom. Intimidatie heeft ze nog nooit iets gebracht, behalve dat ze steeds verder geïsoleerd raken, waardoor ze inmiddels in het landbouwdebat irrelevant zijn.’

Tijdens de gewraakte Statenvergadering vanochtend liepen progressieve Statenleden boos weg toen Mark van den Oever insprak, meldt Brabants Dagblad. Zodra hij als eerste inspreker werd aangekondigd verlieten de Statenleden van D66, GroenLinks, PvdA, SP, Volt en Partij voor de Dieren demonstratief de zaal. Daarmee gaven ze een duidelijk signaal af tegen de intimidatieactie van FDF van gisteren.

Raad van Europa bekritiseert Turkije vanwege voortdurende mensenrechtenschendingen

0

De mensenrechtencommissaris van de Raad van Europa, Michaal O’Flaherty, heeft Turkije op de vingers getikt wegens de ‘voortdurende schending van rechten en vrijheden’. Dat zou onverenigbaar zijn met de zogenoemde ‘mensenrechtenstandaarden van Europa’, zo meldt de nieuwssite Turkish Minute.

De commissaris bezocht Turkije begin december en ging onder meer langs bij de Orde van Advocaten in Istanbul. Daar riep hij de Turkse regering op om ‘praktijken die de mensenrechten schenden te stoppen’ en de vrijheid van meningsuiting en vereniging zonder mitsen en maren te herstellen.

Daarbij doelde hij nadrukkelijk op het excessieve politiegeweld dat vreedzame demonstranten moesten verduren in het afgelopen jaar. Hun rechten bijvoorbeeld tijdens demonstraties na de arrestatie van de burgemeester van Istanbul, Ekrem Imamoglu, beknot door op arbitraire wijze een beroep te doen op de ‘openbare orde’ en ‘algemene moraal’.

Ook bekritiseerde O’Flaherty de vage antiterrorismewetgeving in Turkije, waardoor vrijwel iedereen die kritisch is op de Turkse staat kan worden gearresteerd. Turkije gebruikt deze terreurwetgeving om kritische stemmen van mensenrechtenverdedigers, oppositiepolitici en journalisten te smoren.

Bekende gevallen zijn het voortdurende gevangenschap van de Koerdische politicus Selahattin Demirtas en de filantroop Osman Kavala. Zij zitten beiden al bijna 10 jaar achter de tralies, ondanks het Koerdische vredesproces en de liefdevolle vredesberichten met bloemen van de leider van de Grijze Wolven.

Oostenrijk verbiedt hoofddoek op school voor meisjes onder de veertien

0

Meisjes onder de veertien jaar in Oostenrijk mogen vanaf volgend schooljaar niet meer de klas in met een hoofddoek, of andere vormen van islamitische bedekking. Dit heeft het Oostenrijkse parlement gisteren met een meerderheid beslist.

Meisjes die toch met een hoofddoek naar school komen, riskeren een boete van maximaal 850 euro. NOS schrijft dat de nieuwe wet naar schatting 1200 meisjes raakt.

Het verbod werd zes jaar geleden ook al geopperd, maar werd toen door het constitutioneel hof als ongrondwettelijk en discriminerend beoordeeld. Daarom deden voorstanders van het wetsvoorstel enkele aanpassingen.

Het zou nu duidelijk zijn waarom het juist islamitische hoofbedekking verbiedt. Bij hoofddoekjes en boerka’s zou het namelijk gaan om onderdrukking en dat is bij keppeltjes of andere hoofddeksels niet het geval, aldus het Oostenrijkse parlement.

Het is nog maar de vraag of deze redenering standhoudt voor de rechter. De Groenen stemden tegen, omdat de partij gelooft dat het verbod ook dit keer in strijd is met de Grondwet. Islamitische koepelorganisaties hebben aangegeven naar de rechter te stappen.

Ook in Vlaanderen geldt een hoofddoekverbod op scholen. Sinds het begin van dit schooljaar mogen leerlingen van provinciale middelbare scholen in Oost-Vlaanderen geen hoofddoek meer dragen. Het dragen van levensbeschouwelijke symbolen op openbare scholen was toen al verboden.

Nederlandse moslims maken zich zorgen over de ontwikkelingen in Oostenrijk. ‘Dit is niets anders dan een identiteitsboete voor meisjes die zichtbaar moslim willen zijn’, reageert Denk-Kamerlid Dogukan Ergin op LinkedIn. ‘ Echte emancipatie bereik je met kansen, onderwijs en gelijke behandeling, niet door kledingvoorschriften op te leggen aan kinderen.’

Waarom we onze toekomst moeten terugpakken

0

Kunnen we ons voorstellen dat de toekomst een toekomst heeft? Afgaande op de crisissfeer die door het land jaagt, niet. Ik kreeg afgelopen donderdag in Helmond, voorafgaand aan een optreden, de vraag gesteld of mijn gedichten ook een politieke bedoeling hadden. Is de schrijver geëngageerd? Ik voelde iets opborrelen. Weerstand ook, om de taal tot een politiek instrument te verklaren. Politici doen aan politiek, schrijvers en dichters becommentariëren vanaf de zijlijn de wereld. Die zijlijn, dat is onze plek, want daar zitten we als het goed is hoog en droog. Daar voelen we de vrijheid om te zeggen wat er te zeggen valt. En toch. Waarom poëzie in deze tijd van zakelijkheid, efficiëntiedenken waarin de mens is teruggebracht tot een product, waarin kwetsbare kinderen als een last worden ervaren en we wegkijken van menselijke tragedie – lees: Gaza.

Dus ik formuleerde een antwoord en werd daarbij geholpen door de Duitse filosoof Walter Benjamin, die in zijn essay Programma voor een proletarisch kindertheater het volgende schreef: ‘Volgens de bourgeoisie vormt niets een groter gevaar voor kinderen dan het theater, omdat het theater dreigt ‘in kinderen de krachtigste energieën van de toekomst te ontketenen’.’

Deze zinnen raakten me, want ze brachten me terug naar die onwil om ons de toekomst voor te stellen. De toekomst als mogelijkheid, de toekomst als utopie, de toekomst als richtpunt. Het viel me namelijk op dat we niet meer over de toekomst praten. Als er al over gepraat wordt, dan wordt die vanuit rechts-conservatieve hoek voorgesteld als een nachtmerrie, ondergang, ineenstorting. Een tijd waarin de dood heerst. De toekomst is in hun ogen verstoken van menselijk potentieel; elk streven is gedoemd ten onder te gaan. Het enige wat ons kan redden is de superieure beschaving, die moet gered worden, en daar zou alles ondergeschikt aan moeten zijn. Armageddon.

Aan de linkerkant is men zo druk bezig om de schade van de verloren strijd op te nemen dat er geen geestelijke ruimte meer is om die toekomst voor te stellen. Links is uitgeput. Er is geen leiderschapscrisis, er is ook geen economische crisis. We beleven een crisis van de verbeelding, wat ertoe leidt dat mensen zich niet meer kunnen voorstellen dat de toekomst ook nog iets goeds kan brengen. Maar we hebben die verbeelding, dat theater, nodig om de toekomst voor te stellen, want alleen dan kunnen krachtige energieën worden ontketend. Dat zag Walter Benjamin scherp.

we moeten onze kinderen de ruimte geven om de toekomst in ontvangst te nemen

Er wordt vaak gezegd: kinderen hebben de toekomst, maar dat klopt niet. Wij hebben de toekomst en we moeten onze kinderen de ruimte geven om de toekomst in ontvangst te nemen. En dat kan alleen maar gaan via de weg van de verbeelding. De verbeelding is de vrijplaats van de geest, daar gedijt de vrijheid, daar ontstaan al die associatieve dwarsverbanden die leiden tot nieuwe ideeën die uiteindelijk onze wereld vormgeven. Dan pas kunnen we groeien.

Op dit moment wordt de verbeelding onderdrukt: onderdrukt door autoritaire leiders, onderdrukt door rechts-conservatieve bewegingen, onderdrukt door de grote techbedrijven. Voor hen is de verbeelding een noodzakelijk kwaad, niet meer dan dat. Maar de verbeelding jaagt revoluties aan, geeft mensen hoop en doet verlangen naar beter. De verbeelding brengt ons dichter bij elkaar.

De toekomst verbeelden begint met radicaal te breken met de verstikkende onderdrukking van het heden. Het begint met durven zeggen: ‘We gaan iets nieuws beginnen. We gaan iets nieuws doen. Wat er nu gebeurt is niet zo belangrijk, belangrijker is wat er morgen kan gebeuren.’ Wat hoop ik dat in het nieuwe jaar de nieuwe leiders zouden zeggen: ‘We gaan het nieuwe aan. We omarmen de toekomst om krachtige energieën te stimuleren.’ De toekomst terugpakken op de leiders van de angst zal de grootste bevrijdende overwinning van deze tijd zijn.

Eindejaarspanel: ‘De drang naar verbinding en vooruitgang is groot’

0

Wetenschappers, politici en mensen uit de media kijken terug op het voorbije jaar en delen hun verwachtingen voor het nieuwe. ‘Ik zie mensen die eerder waren afgehaakt weer aansluiten.’

Babah Tarawally, schrijver
‘Eind 2025 leek Nederland wakker te schrikken uit een lange, grauwe roes. De verkiezingen lieten zien hoe moe we waren van het harde praten, het bouwen van muren en het half dichttrekken van gordijnen. Tussen al dat rumoer klopte iets ouds weer aan: fatsoen. Dat klonk voorzichtig en bijna verlegen, alsof het eerst wilde peilen of we er nog ruimte voor hadden. En ergens, onder alle spanningen, bleek dat we verlangen naar eerlijkheid en rust. Hoe kan het anders, als we de afgelopen jaren op hete kolen stonden? De drang naar verbinding en vooruitgang is groot. De verkiezingsuitslag maakte de balans op: een verdeeld land, vermoeid maar zoekend naar hoe we kunnen verbinden.

Als het nieuwe kabinet die stille roep naar nuchterheid en menselijkheid durft te volgen, kan Nederland weer lucht krijgen in 2026. Niet door grote woorden, maar door gewone ontmoetingen: een groet in de trein, een gesprek waarin wel wordt geluisterd, een buurman die eindelijk serieus genomen wordt. In zo’n sfeer krijgen verhalen weer waarde buiten de schreeuwcultuur van talkshows en tijdlijnen.

Misschien wordt 2026 dan het jaar waarin ons land weer lichter voelt. Vriendelijker. Een jaar waarin we elkaar niet verliezen, maar terugvinden. Ik hoop het. En ik geloof dat het kan.’


Abdelkader Benali, schrijver

‘Het laatste beetje hoop voor de mensheid ging dit jaar door het afvoerputje. Trump kwam aan de macht, waarna een verbijsterend machtsvertoon door de wereld trok. Massavervolging van migranten in het land dat migratie in zijn dna draagt, wijst erop dat Amerika aan het veranderen is, en dat betekent dat onze wereld verandert. Het gepresenteerde veiligheidsplan van de Trump-regering zal het komende jaar elk contact tussen Europa en Amerika domineren. In die zin wordt 2026 een cruciaal jaar, omdat wellicht de wereldorde die na WO2 werd geconstrueerd definitief ten grave wordt gedragen, met grote consequenties voor de veiligheid van de wereld.

Maar wat moet Europa? Is het continent nu niet hard wakker gekust uit een diepe slaap om eindelijk echt gemeenschappelijk op te treden?

Het draaide alleen maar om dingen stoppen of beëindigen

2026 wordt een interessant jaar, omdat alles wat komen gaat interessant is en omdat nog steeds niet duidelijk is wat de genocide in Gaza precies heeft aangericht. Ik hoop dus op toegang voor journalisten en schrijvers die de verhalen van de overlevenden kunnen vertellen. Het is nodig om het precieze gewicht van deze menselijke tragedie te bepalen.

Het afgelopen jaar werd in Nederland gedomineerd door een stille vernietigingsdrang; alle vormen van verandering of constructief beleid werden de kop ingedrukt. Het draaide alleen maar om dingen stoppen of beëindigen – zie de bezuinigingen op cultuur bij de publieke omroep. Dat er juist op cultuur werd bezuinigd, verbaasde me niets; juist mensen zonder verbeelding kunnen niet begrijpen wat verbeelding vermag.

Er is een crisis van de verbeelding: we durven ons niet meer een betere toekomst voor te stellen, we durven niet meer te fantaseren over een mooiere, alternatieve wereld. Voor mij wordt 2026 het jaar waarin de verbeelding weer aan de macht mag komen, niet uit machtszucht, maar omdat het zonder verbeelding niet gaat.’


Manuela Kalsky, bijzonder hoogleraar aan de Karen Armstrong Leerstoel voor religie, waarden en maatschappelijke transformaties aan de Universiteit van Humanistiek

‘2025 was voor mij het jaar waarin ik mijn geloof in het principe ‘Nooit meer Auschwitz’ verloor. Als tweede generatie naoorlogse Nederlander met Duitse wortels was ik er diep van overtuigd dat Europeanen – en Duitsers voorop – nooit meer bij mensenrechtenschendingen op zo’n massale schaal, laat staan bij genocide, betrokken zouden zijn. Ik had ongelijk.

Het nietsontziende geweld van de regering-Netanyahu in Gaza na de afschuwelijke aanval van Hamas op 7 oktober 2023, het negeren van het oorlogsrecht, het naast zich neerleggen van de uitspraak van het Internationaal Gerechtshof botst fundamenteel met mijn visie op en gevoel voor rechtvaardigheid. Voor het eerst voelde ik hoe het is wanneer een moreel houvast wegvalt: alsof iemand die in God gelooft ineens ontdekt dat God niet bestaat. Een vacuüm van ontreddering.

Abraham Heschel zei terecht: ‘Sommigen zijn schuldig, maar allen zijn verantwoordelijk’

Mijn persoonlijke ontgoocheling zegt, denk ik, ook iets over de staat van de democratie in Europa. Het idee dat onze democratische rechtsstaat mensenrechten altijd boven politieke of economische belangen stelt, bleek een illusie. Ook al weet je dat al lang, plotseling zie je het heel helder. Seksisme, racisme en fascisme zijn weer salonfähig geworden. Veel moeizaam verworven rechten worden door macho-leiders in een handomdraai van tafel geveegd. Gelukkig wint bij mij uiteindelijk de veerkracht – of beter gezegd: de woede over wat ik als onrecht ervaar.

Abraham Heschel zei terecht: ‘Sommigen zijn schuldig, maar allen zijn verantwoordelijk.’ Dat geldt voor Gaza, maar evenzeer voor vrouwen met kinderen die hier in Nederland buiten moeten slapen omdat er geen plek in de opvang is, of voor vrouwen die we dreigen terug te sturen naar Afghanistan – alsof hun lot ons niet aangaat.

Mijn vraag voor 2026 is daarom eenvoudig en dringend: wat moeten we doen om onze medemenselijkheid weer te hervinden? Op een antwoord op die vraag ga ik tussen kerst en oudjaar broeden.

Ik ben blij dat bij mij het glas meestal halfvol is. Ik zie heel veel initiatieven waarin gewerkt wordt aan verbinding en rechtvaardigheid. Compassie met ‘de ander’ versterken en iets minder ikke, ikke, ikke – dat wens ik ons allen toe in het nieuwe jaar.’


Mpanzu Bamenga, Tweede Kamerlid voor D66

‘2025 was voor mij een jaar van dankbaarheid en verantwoordelijkheid. Dankbaarheid, omdat zoveel mensen na de verkiezingswinst van de PVV hun stem weer gaven aan positieve, hoopvolle politiek. En verantwoordelijkheid, omdat ik elke dag voel dat die stemmen ook staan voor mensen die zich nog steeds niet gezien of gehoord voelen.

Foto: Martijn Beekman

Mijn politieke hoogtepunt was het indienen van mijn initiatiefwet tegen etnisch profileren. Voor mij is dat veel meer dan een technisch dossier: het is een brug tussen de belofte van artikel 1 van onze Grondwet en de werkelijkheid van mensen die te vaak worden tegengehouden, gewantrouwd of uitgesloten. Het verlangen naar een systeem dat rechtvaardig, menselijk en duidelijk is, is groot. En waarin vrijheid niet afhankelijk is van je naam, huidskleur of afkomst.

Voor 2026 hoop ik dat we twee dingen durven combineren: meer stevigheid én meer menselijkheid. Steviger in het beschermen van onze rechtsstaat, het aanpakken van racisme en discriminatie, en het eerlijker organiseren van migratie. Menselijker in de manier waarop we spreken over mensen op de vlucht en over Nederlanders die het gevoel hebben dat niemand naar hen luistert.

Persoonlijk neem ik mijn geloof, de lessen van mijn moeder en de droom van mijn zus opnieuw als kompas. Zolang onrecht mensen klein probeert te maken, wil ik de politiek gebruiken om te laten zien: je doet ertoe, je vrijheid doet ertoe, en samen kunnen we het systeem wél veranderen.’


Vanessa Umboh, armoedebestrijder en oprichter van Stem Zonder Gezicht

Vanessa Umboh. Beeld: MissdorY

‘Het jaar loopt ten einde, maar de toenemende zorgen blijven zwaar op onze schouders drukken. De meerdere oorlogen in de wereld, het eindeloze gesteggel binnen de landelijke politiek – het maakt me stil, verstomd. Mensen met macht lijken soms zó ver weg van de dagelijkse realiteit dat hun besluiten mij juist onmachtig maken. Het wordt steeds moeilijker om vooruit te kijken en te geloven in een hoopvolle toekomst.

Toch vind ik troost en kracht in wat wél binnen mijn macht ligt. In het kleurrijke en rauwe Feijenoord zet ik mij in voor de kracht van de gemeenschap: liefde, betrokkenheid, nabijheid en verantwoordelijkheid. Dáár is het geen theorie, maar dagelijkse praktijk. Dáár ligt mijn hoop, mijn medemenselijkheid.

En als ik op dé bestuurdersdag van D66 word geïntroduceerd als één van de bevlogen doeners die al begonnen zijn om morgen mooier te maken dan vandaag — dan is dat een klein teken van erkenning van de partij die nu de scepter zwaait. Het kán wél. Maar alleen als we leren samenwerken. Want waar systemen verdelen, verbinden gemeenschappen. Zij dragen het vertrouwen dat de macht in onze wijken allang kwijt is.’


Jeffry Pondaag, Indonesië-activist

‘2025 was voor mij een jaar van uitersten. Het hoogtepunt lag op 17 augustus, toen ik in Jakarta de tachtigste verjaardag van Indonesia Mandiri, onze zelfstandigheid, vierde. Het was een dag van trots. Maar tegelijk was er die dag ook een dieptepunt: op de NOS werd door de eigenwijze correspondent Mustafa Marghadi Suharto genoemd als degene die Indonesia merdeka, vrij en onafhankelijkheid, verklaarde. Maar het was Sukarno.

Ik heb de NOS en daarna de ombudsman geschreven, omdat de NOS niet openbaar in een live-uitzending aan het Indonesische volk haar excuses wilde aanbieden, terwijl ze erkennen dat ze fout zijn. ‘Het had niet mogen gebeuren’, schreef de NOS. Wel kreeg ik persoonlijk excuses. Wordt vervolgd!

Witte Nederlanders moeten in de spiegel kijken

Een ander dieptepunt is dat de Molukse afstammelingen van KNIL-strijders excuses eisen van Nederland, terwijl ze hun broeders en zusters executeerden en vermoordden namens de bezetter, denk onder meer aan de beruchte Zuid-Sulawesi-affaire van Raymond Westerling. Ook blijft Nederland weigeren 17 augustus 1945 de jure te erkennen als datum van onze mandiri.

Voor 2026 ben ik optimistisch. Indonesia is pas 80 jaar onafhankelijk en als land 63 keer groter dan dat van de vroegere bezetter. In Nederland wordt president Prabowo corrupt genoemd, maar de witte Nederlanders moeten in de spiegel kijken. Witte Nederlanders zeggen nu dat steden onherkenbaar zijn veranderd als gevolg van de migratie, maar dat Nusantara (Indonesië, red.) 350 jaar bezet was door Nederland en daardoor onherkenbaar is veranderd, beseffen ze niet.’


Ruimte voor probleemaanpak

0

Vorig jaar begon ik mijn laatste hoofdredactioneel met de opmerking dat het een roerig jaar was geweest, verwijzend naar de verkiezingsuitslag waarbij de PVV als grote winnaar uit de bus kwam, de moeizame kabinetsvorming en de voortdurende genocide in Gaza, om maar iets te noemen.

Diezelfde zin zou vandaag opnieuw op zijn plaats zijn. Het kabinet is inmiddels alweer twee keer demissionair, er geldt een staakt-het-vuren in Gaza, maar het leed van de Palestijnse bevolking gaat onverminderd door.

Ook in het land bleef de onrust voelbaar. De weerstand en angst voor asielzoekers namen toe, protesten tegen azc’s liepen op sommige plekken uit de hand, met als dieptepunt de extreemrechtse rellen op het Malieveld. Raadsleden en burgemeesters werden bedreigd, en op verschillende plekken aan de grens doken zelfs burgerwachten op.

Ondertussen stapelen structurele problemen zoals de wooncrisis en het klimaat zich verder op. De Verenigde Staten stellen zich minder vanzelfsprekend als bondgenoot op en bemoeien zich steeds nadrukkelijker met Europese democratieën. Het voelt alsof alles tegelijk speelt.

Wij hebben geprobeerd dit nieuws zo goed mogelijk te verslaan voor onze lezers — voor jullie — vanuit de multiculturele blik die bij de Kanttekening hoort. We interviewden Tweede Kamerleden, waaronder Henri Bontenbal. Hij benadrukte nadrukkelijk dat islamitische Nederlanders onderdeel zijn van Nederland. Wij volgen hem en het CDA op de voet en houden in de gaten of deze woorden worden nageleefd. Verder zullen wij de komende maanden opnieuw verslag doen van de gemeenteraadsverkiezingen. We stonden stil bij vijftig jaar Surinaamse onafhankelijkheid. Columnist Roel van Duijn duidde maandelijks het politieke gedrag van Trump en Poetin. Onze redacteur Majorie van Leijen verbleef zes weken in Syrië en schreef daar indrukwekkende stukken over. Met onze columnisten van verschillende achtergronden hebben wij geprobeerd de stem van de diverse Nederlandse gemeenschap weer te geven.

Het voelt alsof alles tegelijk speelt

Intussen bouwen we intern aan een eigen AI-tool — Chat-dK — die onze redacteuren gaat ondersteunen, zodat zij juist meer tijd krijgen om op pad te gaan en met mensen te spreken.

Ook zijn we trots op de enquête die we samen met het Opiniehuis uitvoerden onder biculturele Nederlanders. Daaruit bleek dat deze groep minder vaak naar de stembus gaat dan andere Nederlanders, een uitkomst die vragen oproept en die we verder willen onderzoeken. Die samenwerking zetten we volgend jaar dus voort.

Uit veel gesprekken en reportages van het afgelopen jaar bleek hoe groot de invloed van politiek Den Haag is op hoe mensen zich voelen en bewegen in dit land. Eerst was daar de schok van de verkiezingsuitslag van 2023, die lang bleef hangen. Daarna de stevige uitspraken van kabinetsleden over asielzoekers, migranten en uiteindelijk weer over Nederlandse moslims, een woordcombinatie die anno 2025 op de rechterflank nog steeds als paradoxaal wordt gezien.

Ook in de media sijpelde die xenofobe toon door. Een losse opmerking op televisie over een Marokkaanse vlag bij een geslaagde scholier lijkt klein, maar kan veel mensen raken. Het draagt bij aan een gevoel dat hun plek en bestaansrecht als Nederlander met een migratieachtergrond in de samenleving ter discussie staat.

We zagen hoe deze dynamiek de polarisatie aanwakkerde. Islamitische Nederlanders die zich afvroegen of de witte vrouw in de bus misschien ook op een anti-islamitische partij stemde. Autochtone Nederlanders die op hun beurt de wantrouwende blikken van biculturele Nederlanders opmerkten. Kleine momenten, maar ze laten zien dat het vertrouwen tussen groepen onder druk staat.

Mijn hoop is dat het nieuwe kabinet het fatsoen terugbrengt in het politieke debat en stopt met het voeden van haat en wantrouwen. Want Nederland heeft juist nu een regering nodig die mensen bij elkaar brengt. Alleen zo krijgen we de ruimte om de problemen waar we voor staan echt aan te pakken.

Met het aflopen van dit jaar nemen we afscheid van columnist Chris Aalberts, die jarenlang scherpe politieke observaties en opinies schreef. We danken hem van harte voor zijn bijdragen. In het nieuwe jaar verwelkomen we twee nieuwe stemmen: schrijver en cabaretière Nilgün Yerli en schrijver Arnon Grunberg. We kijken uit naar de verrijking en versterking die zij ons zullen brengen. Alvast fijne dagen en een gelukkig Nieuwjaar.

NCTV waarschuwt voor ‘com-groepen’ die geweld verheerlijken

0

Naast de bekende vormen van terrorisme besteedt het jaarlijkse rapport van de NCTV dit jaar voor het eerst aandacht aan het zogenoemde com-netwerk (de Community). Deze online groepen, van vooral jonge mensen die geweld verheerlijken, vormen ook in Nederland een serieuze dreiging.

Binnen deze netwerken draait het vaak om nihilistisch geweld: het plegen van geweld omwille van het geweld zelf, waarbij misantropie en de vernietiging van de samenleving een centrale rol spelen. Een ideologie of religieuze overtuiging ontbreekt. Leden van deze online groepen verwerven aanzien door de gruweldaden die zij zichzelf of anderen aandoen, zo schrijft de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) in het rapport.

Daarnaast merkt de NCTV op dat terrorisme steeds vaker een individuele daad is, waarbij vooral jongere personen verschillende ideeën combineren. ‘We zien daders met een nieuw, persoonlijk gecreëerd wereldbeeld. Dit is vaak een mix van religieuze en politieke overtuigingen, samenzweringstheorieën en haat, in combinatie met persoonlijke omstandigheden. Aanslagplegers kunnen ook handelen uit een pure fascinatie voor geweld.’

Omdat een ideologie of groepsverband vaak ontbreekt, wordt het voor veiligheidsdiensten steeds moeilijker om dreigingen tijdig te identificeren. Volgens de NCTV kon van alle terroristische aanslagen die vorig jaar in het Westen werden gepleegd 65 procent niet worden toegeschreven aan een specifieke organisatie of ideologie. ‘Hierdoor is het lastiger te voorspellen wie, wanneer en waarom iemand overgaat tot een geweldsdaad.’

Ook IJsland ziet af van deelname aan songfestival

0

Het aantal landen dat het Eurovisiesongfestival vanwege de deelname van Israël boycot, neemt toe. Nu heeft IJsland ook besloten zich terug te trekken, in navolging van Nederland, Spanje, Ierland en Slovenië, zo meldt het populaire Instagram-kanaal C’est Mocro.

De organisatie (EBU) heeft vorige week besloten Israël toe te laten, terwijl er veel bezwaren zijn tegen de deelname van een land dat in de afgelopen twee jaar tienduizenden Palestijnen heeft vermoord. Ondanks het staakt-het-vuren worden nog dagelijks Palestijnen gedood in de voortdurende genocide.

In Israël wordt deelname aan het muziekfestival zeer serieus genomen. Om uitsluiting te voorkomen, zette president Isaac Herzog zelfs hoge diplomaten in die actief lobbyen bij twijfelende landen. Israël wil tegen elke prijs voorkomen dat er een ‘sneeuwbaleffect’ ontstaat en heel veel landen niet meer mee willen doen. Maar nu lijkt dat toch te gebeuren met de exit van IJsland.

Ook in Portugal en België broeit het. Werknemers van de Portugese omroep zijn boos omdat zij ondanks de Israëlische deelname hebben toegezegd deel te nemen, meldt het Algemeen Dagblad. Portugal zou bij deelname bijdragen aan ‘de legitimering en normalisering van een staat die wordt beschuldigd van oorlogsmisdaden’.

Ten slotte is het onrustig in Italië. Medewerkers van de Italiaanse staatsomroep RAI vinden dat terugtrekking in deze context ‘een duidelijk teken van verzet’ zou zijn.

Leerlingen uit Schiedam krijgen racistische opdracht voor Nederlands

0

Leerlingen van een middelbare school in Schiedam kregen deze week een opdracht mee naar huis waarin verschillende stereotyperende uitspraken voorkwamen. Het ging om een fictieve sollicitatiebrief van een Marokkaanse man, die vol stond met fouten en clichématige formuleringen.

‘Ik heet dus Abdel, op mijn inmiddels drie jaar verlopen verblijfsvergunning staat Abedellah.’ ‘Niet alle Marokkanen zijn dieven, Surinamers ook’ en ‘Ik kan heel goed met mensen opschieten, ik vraag altijd meteen WAT IS JOU PROBLEEM?’ Dit zijn maar een paar voorbeelden van zinsneden uit de sollicitatiebrief, die de Schiedamse leerlingen moesten verbeteren.

De brief diende als voorbeeld van hoe een sollicitatie niet geschreven moet worden en was al langere tijd in gebruik bij de docent. Dit keer werd hij echter door een verontwaardigde ouder gedeeld op sociale media. Bij haar bericht schreef ze: ‘Ik vind dit heel erg racistisch, ben ik gek?’ aldus het Algemeen Dagblad.

Het schoolbestuur erkende dat de brief negatieve stereotypen bevatte, liet een woordvoerder aan de krant weten. De docent is hierop aangesproken en er zijn excuses aangeboden voor het voorval. De brief zal voortaan niet meer worden gebruikt.

‘Informateur Letschert, bespreek ook de discriminerende uitspraken van politici’

0

Publicist en docent maatschappijleer Jonas van Hest richt zich in een open brief tot de nieuwe informateur Rianne Letschert. Komt in uw gesprekken ook aan bod hoe politieke taal mensen wegzet?

Geachte mevrouw Letschert,

U bent gevraagd om D66, VVD en CDA verder te brengen in de onderhandelingen. In de berichtgeving gaat het vooral over rust en samenwerking, over hoe partijen elkaar weer kunnen vertrouwen. Terwijl ik dat allemaal voorbij zag komen, viel mij één ding op dat nauwelijks werd genoemd: discriminatie.

Het is een onderwerp dat in campagnes vaak terugkomt, maar zodra er echt onderhandeld moet worden, snel naar de achtergrond verdwijnt. Alsof het iets is dat geen prioriteit heeft, terwijl het voor veel mensen bepaalt hoe zij dit land dagelijks ervaren. Daarom schrijf ik u deze brief.

Vertrouwen 

In het politieke gesprek gaat vertrouwen meestal over bestuurlijke stabiliteit: over afspraken nakomen, over voorspelbaarheid. Dat is belangrijk, maar het is maar één kant van het verhaal. Voor veel mensen betekent vertrouwen iets anders: of je gelijk wordt behandeld; of je serieus wordt genomen als je iets meemaakt; of je niet steeds opnieuw onderwerp bent van een debat waar je zelf geen stem in hebt. Die betekenis ontbrak de afgelopen weken bijna volledig in de gesprekken over de formatie. In de berichtgeving las ik er in ieder geval niks over.

 Het wringt dat de VVD in het vorige kabinet zonder aarzeling samenwerkte met een partij die andere Nederlanders buitensluit

Tijdens de verkiezingen kwamen dezelfde woorden steeds terug: over grenzen, over beschermen, over risico’s. Vaak zonder dat precies werd gezegd over wie het ging — toch wist iedereen dat wel, het ging over asielzoekers, migranten, moslims. Niet als mensen, maar als categorie.

En het wringt dat de VVD, die spreekt over vertrouwen, in het vorige kabinet zonder aarzeling samenwerkte met een partij die deze mensen, andere Nederlanders, buitensluit. Daarna werd het weer stil.

Mensen worden vooral gezien als groep

Wat nu aan uw tafel wordt besproken, bepaalt straks de sfeer van het nieuwe kabinet. Want als discriminatie ook dit keer geen plaats krijgt, blijft ongelijkheid iets waar we omheen blijven lopen. Mensen worden dan opnieuw vooral gezien als groep, niet als individu. Zeker van D66, met een Kamerlid als Mpanzu Bamenga die hard werkte tegen etnisch profileren, mag worden verwacht dat dit onderwerp nu niet naar de achtergrond verdwijnt.

We horen vaak dat het vertrouwen in de overheid moet worden hersteld. Dat kan alleen als we eerlijk durven kijken naar wat dat afnemende vertrouwen bij veel mensen heeft gedaan. Komt discriminatie in uw gesprekken eigenlijk voorbij? Niet als bijzinnetje, maar als iets dat echt mee moet in de keuzes die nu worden gemaakt?

Want deze vraag komt niet alleen van mij. Ze komt ook van moslims die steeds opnieuw onderwerp zijn van debat. Van queer-mensen voor wie veiligheid niet vanzelfsprekend is. Van nieuwkomers die hier een bestaan proberen op te bouwen. Van iedereen die meedoet, maar niet altijd zo wordt gezien.

Wordt er gesproken over hoe politieke taal mensen wegzet tijdens campagnes? En wat dat doet met het vertrouwen dat jullie zeggen te willen herstellen? Of gaat het vooral over het vertrouwen tussen de partijen zelf? Als dat zo is, blijft het grootste deel van het probleem liggen waar het lag.

U staat aan het begin van een proces dat veel zal bepalen. Mijn verzoek is eenvoudig: laat ongelijkheid en het buitensluiten van mensen niet opnieuw iets worden dat we later nog bespreken. Zet het op tafel, juist nu. Herstel begint niet met rust, maar met het erkennen van wat te lang is weggeschoven.

En als we elkaar iets willen laten zien, dan is het dit: het kan wél.