De leider van de Riffijnse Hirak-beweging gaf sympathisanten over de hele wereld een sprankje hoop toen hij gisteren een toespraak hield vanaf het dak van zijn ouderlijk huis. Nasser Zefzafi kreeg een dag verlof uit zijn gevangenschap om de begrafenis van zijn vader bij te wonen.

Het was de eerste keer in zeven jaar dat de protestleider in het openbaar verscheen. Net als vele andere leden van de Hirak-beweging werd hij destijds opgepakt door de Marokkaanse autoriteiten vanwege zijn pleidooi voor betere sociale voorzieningen, zoals ziekenhuizen en scholen. Vooral in het noorden van Marokko blijven Riffijnen verstoken van basale infrastructuur. Sinds de arrestaties en de zware straffen die Hirak-leden kregen opgelegd, is er nauwelijks iets verbeterd.

Toch bracht Zefzafi’s verschijning in Al Hoceima, de stad waar de protesten in 2016 begonnen, nieuwe energie. ‘Het is niet ongebruikelijk dat een gevangene verlof krijgt bij het overlijden van een familielid’, zegt de Nederlandse publicist Said Bouddouft. ‘Hij kreeg eerder al twee keer verlof om zijn vader in het ziekenhuis te bezoeken. Maar deze toespraak was opvallend. Ik denk niet dat die gepland was. Waarschijnlijk was het een spontane reactie op het grote aantal mensen dat naar het familiehuis was gekomen om hun steun te betuigen.’

Emotionele reacties

‘Het was echt een verrassing om Nasser Zefzafi te zien’, vertelt de Kanttekening-columnist en activist Ahlam Benali, wier man een prominent lid is van de beweging. ‘Drie weken geleden bezocht ik zijn vader in Marokko. Ik wist dat hij niet lang meer te leven had, dus zijn overlijden kwam niet onverwacht. Maar dat zijn zoon aanwezig zou zijn bij de begrafenis, had ik niet zien aankomen. Ik voelde een mix van verdriet en blijdschap. Het gaf ons kracht en hoop. Het voelde alsof de beweging weer even tot leven kwam.’

De gebeurtenissen waren live te volgen via een livestream en tonen aan dat de Hirak-beweging nog altijd springlevend is. Veel leden zitten momenteel lange gevangenisstraffen uit, terwijl anderen zijn uitgeweken naar landen zoals Nederland. Sympathisanten blijven hopen op vervroegde vrijlating. ‘Ze zitten al zeven jaar onschuldig vast’, aldus Bouddouft.

De strijd blijft actueel

Volgens Bouddouft is de zaak waarvoor de Hirak streed nog steeds even relevant. ‘De zorg die zijn vader nodig had vanwege kanker, is precies waar Zefzafi voor opkwam. Riffijnen moeten voor medische onderzoeken helemaal naar Rabat reizen. Na de protesten werd wel een nieuw ziekenhuis geopend, maar al snel verdween het materiaal voor goede zorg. Er is eigenlijk niets verbeterd—de situatie is zelfs verslechterd. In plaats van te investeren in publieke voorzieningen, kiest de overheid voor particuliere instellingen waar geld aan verdiend kan worden. Daardoor kunnen de armste mensen die zorg niet betalen.’

Benali sluit zich daarbij aan: ‘Mijn man en ik geloven nog steeds in de idealen van de beweging. Het is een strijd voor gerechtigheid, betere voorzieningen, onderwijs, werkgelegenheid en vooral de vrijheid om te mogen zijn wie je bent. Deze strijd wordt van generatie op generatie doorgegeven. Natuurlijk hopen we ook dat onschuldige mensen worden vrijgelaten. Het feit dat er internationaal zoveel aandacht is voor de beweging, voedt die hoop.’

De zogenoemde ‘talige diversiteit’ onder Nederlanders met een migratieachtergrond moet beter benut worden. Dat zou helpen bij het leren van Nederlands, zo adviseert de Onderwijsraad in een nieuw rapport.

De moedertaal in het onderwijs lijkt een comeback te maken. De Onderwijsraad trekt een streep door het aloude mantra ‘in Nederland spreken we Nederlands’. Dat beleid resulteerde onder meer tot de afschaffing van OALT (Onderwijs in Allochtone Levende Talen) in 2004, door toenmalige integratieminister Rita Verdonk (VVD).

‘In Nederland worden vele talen gesproken’, schrijft de Onderwijsraad in het rapport. ‘Maar op veel scholen ontbreekt een helder beleid over de omgang met talige diversiteit. Ook geven veel leraren aan zich daartoe onvoldoende toegerust te voelen.’

De Onderwijsraad stelt verder dat ‘talige diversiteit’ in de praktijk nog vaak wordt genegeerd of zelfs als ‘belemmering’ wordt gezien bij het leren van Nederlands. ‘Daardoor blijven kansen onbenut om talige diversiteit in te zetten bij het leren van het Nederlands en bij het opdoen van kennis en vaardigheden in andere schoolvakken of domeinen.’

Het rapport doet ook aanbevelingen. ‘De raad beveelt de overheid aan om de wettelijke opdracht aan te scherpen zodat de omgang met talige diversiteit hierin standaard een plek krijgt en ook de voorschoolse educatie en het mbo te verplichten tot een uitgewerkt taalbeleid.’ Evenzo benoemt de Onderwijsraad dat er wettelijke ruimte is om de herkomsttaal te gebruiken wanneer kinderen het Nederlands nog niet machtig zijn. Thuistalen mogen dus ingezet worden om het Nederlands bij te spijkeren.

Toch is niet iedereen het eens met het rapport. In De Telegraaf spreekt Francisca Wagenmakers van Beter Onderwijs Nederland de vrees uit dat meer aandacht voor andere talen ‘ten koste kan gaan’ van de lestijd voor Nederlands. Ze vindt dat er ‘begrip moet zijn voor andere culturen’, maar is tevens van mening dat ‘we’ daar niet te veel lestijd aan moeten verliezen.

Onderwijsdeskundige Zeki Arslan daarentegen vindt het een goede zaak dat onderwijs in de ‘thuistaal’ weer aandacht krijgt op school. Hij wijst op het risico dat biculturele ouders anders hun kinderen naar informele scholen sturen, waarop minder toezicht is.

Bij kinderen die discriminatie ervaren ligt de nadruk vaak op pesten. Dit terwijl het in een op de drie gevallen wel om discriminatie gaat, zo meldt de Kinderombudsman. De instantie is daarom een onderzoek gestart naar discriminatie onder kinderen.

Wat is de reden waarom je gediscrimineerd wordt? Op welke manier word jij gediscrimineerd? En door wie? Het is een greep uit de vragen die kinderen kunnen beantwoorden in een online vragenlijst.

‘Kinderen weten zelf het beste wat zij meemaken en hoe dat hen raakt’, schrijft de Kinderombudsman. ‘Hun ervaringen en ideeën zijn onmisbaar. Daarom is er speciaal voor hen een vragenlijst ontwikkeld. We willen van hen zelf horen hoe zij discriminatie ervaren, wat hun ervaringen daarmee zijn en welke impact dit op hun leven heeft. Ook zijn we benieuwd welke oplossingen zij zelf zien om discriminatie tegen te gaan.’

Volgens de ombudsman kan discriminatie ingrijpende gevolgen hebben voor de ontwikkeling van kinderen. Ze lopen een groter risico op mentale problemen, zoals angst en depressie. Ook kan discriminatie het stresssysteem van kinderen ontregelen, met mogelijk blijvende gevolgen voor hun gezondheid en welzijn op latere leeftijd.

De onderzoeksresultaten zullen in april 2026 worden gepubliceerd.

Een Israëlisch honkbalteam doet mee aan een competitie in Rotterdam. Linkse partijen tekenen protest aan. Maar van burgemeester Carola Schouten mag het.

Terwijl Rusland sinds de invasie van Oekraïne is verbannen van bijna alle internationale sportcompetities groeit het ongemak over de deelname van Israël aan diezelfde evenementen. In Rotterdam doet het Israëlische honkbalteam mee met het Europese Kampioenschap. Burgemeester Carola Schouten vindt dat geen probleem, bericht Trouw.

Al een paar weken is er politieke onrust in de Maasstad over de Israëlische deelname aan het EK honkbal. Linkse partijen in de raad zijn kritisch. In het debat dat hierover gisteren werd gevoerd in de gemeenteraad vielen harde woorden.

Bij1-raadslid Marchiano van Campenhout vindt dat Rotterdam ‘de rode loper’ legt voor Israël. ‘Terwijl dat land de sport gebruikt om de huidige genocide in Gaza te legitimeren.’ Het is volgens hem ‘sportswashing’. Daar zou Rotterdam zich niet voor moeten lenen.

Ook Luuc Dekkers van Volt is kritisch. ‘Rusland is niet welkom bij sporttoernooien en Israël wel. Het is gewoon niet uit te leggen.’

Toch gaat burgemeester Carola Schouten hier niet in mee. In voorzichtige bewoordingen probeert ze haar standpunt uit te leggen. ‘De situatie in Gaza is weerzinwekkend. Kinderen die sterven, de totale verwoesting van een gebied, de uitzichtloosheid voor de mensen. De onmacht in onze stad voel ik ook’, zegt ze. Dat Israël hiervoor verantwoordelijk is, zegt ze niet. Ook gaat de gemeente Rotterdam volgens haar niet over het wel of niet uitsluiten van landen op sportevenementen, maar het Internationaal Olympisch Comité (IOC).

Schouten heeft voor dit standpunten de steun van pro-Israëlische partijen in de raad, zoals de ChristenUnie, de VVD en Leefbaar Rotterdam.

Het docudrama The Voice of Hind Rajab heeft kreeg gisteravond een 23 minuten lange staande ovatie op het Filmfestival van Venetië, bericht de Arabische nieuwszender Al Jazeera. De film vertelt het waargebeurde verhaal van de zesjarige Hind Rajab, die op 29 januari 2024 overleed na een Israëlische aanval op Gaza.

Tijdens de première barstte het publiek uit in tranen en riep: ‘Free, Free Palestine’, terwijl met Palestijnse vlaggen werden gezwaaid. De film is geregisseerd door de Frans-Tunesische Kaouther Ben Hania. ‘Het verhaal in de media over de doden in Gaza is dat van ‘bijkomstige schade’. En ik denk dat dat zo ontmenselijkend is, en daarom is film, kunst en elke vorm van expressie zo belangrijk om deze mensen een stem en een gezicht te geven.’

De documentaire is gebaseerd op originele geluidsopnames van de Palestijnse Rode Halve Maan. Daarin is te horen hoe Hind, alleen in een auto met haar gedode familieleden, smeekt: ‘Kom alsjeblieft naar mij toe, kom alsjeblieft. Ik ben bang’, terwijl op de achtergrond schoten klinken. Een ambulance mocht pas na drie uur vertrekken, maar het contact met Hind werd kort daarna verbroken. Haar lichaam werd later gevonden, samen met dat van haar familie en twee ambulancewerkers.

Haar moeder, Wissam Hamada zei tegen het Franse persbureau AFP dat ze hoopt dat de film helpen zal om een einde te maken aan de verschrikkelijke oorlog in Gaza: ‘De hele wereld heeft ons in de steek gelaten om te sterven, om honger te lijden, om in angst te leven en om gedwongen te worden te vluchten zonder iets te doen.’

De genocide in Gaza is nu bijna 23 maanden aan de gang. Israël heeft tenminste 63.000 Palestijnen vermoord, waarvan de meerderheid vrouwen en kinderen.