De 29-jarige Braziliaanse migrant Felipe David Souza heeft een kind in Spanje gered dat gevaarlijk vastzat op de reling van een balkon. Ondanks het risico voor zijn eigen leven, aarzelde hij geen moment. ‘Ik handelde meteen, zonder na te denken’, aldus Souza. Zijn heldendaad wordt in Spanje alom geprezen, meldt the Guardian.
Op videobeelden van het incident is te zien hoe het kind met één been over het balkon hangt, duidelijk in paniek. Souza, die zonder shirt op het toneel verschijnt, benadert het jongetje voorzichtig maar vastberaden en trekt hem met zijn linkerarm weer in veiligheid. Toeschouwers beneden applaudisseren direct voor zijn moed. Nadat hij het kind in veiligheid heeft gebracht, gaat Souza zelf ook weer naar binnen.
Souza, die schilder van beroep is, verklaarde later dat hij geen moment twijfelde toen hij de jongen op het balkon zag. ‘De zesjarige was versteend van angst’, vertelt Souza.
Ines Su, eigenaar van een nabijgelegen café, was getuige van de redding. ‘De redder verscheen uit het niets. We stonden verstijfd toe te kijken’, aldus Su.
Volgens een woordvoerder van de gemeente Alicante is de stad van plan om Souza in november te onderscheiden voor zijn heldhaftige daad. ‘Hij heeft zijn eigen leven in gevaar gebracht om een kind te redden, dat is van onschatbare waarde’, aldus woordvoerder Julio Calero.
De Nederlands-Riffijnse activist Said Khottour (50) is voor korte tijd vastgehouden door de Marokkaanse autoriteiten. Inmiddels is hij weer vrijgelaten.
Khottour werd opgepakt en vastgehouden vanwege zijn activisme voor de Rif, een regio die streeft naar meer autonomie. Hij heeft onder andere een eigen YouTube-kanaal.
Naar acht jaren ballingschap wilde Khottour zijn familie weer eens bezoeken, maar hij werd door de douane op de luchthaven van Nador aangehouden.
Riffijnse activisten in Nederland sloegen alarm en ijverden voor zijn onmiddellijke vrijlating. Dat is nu ook gebeurd. De afdeling Nador van de Marokkaanse mensenrechtenorganisatie stuurde een advocaat naar Khottour, die hem hielp om vrij te komen.
In een bericht op Facebook bedankt Khottour iedereen die hem steunde, in het bijzonder advocaat Moubarak. Ook bedankt hij alle vrije geesten in binnen- en buitenland, die zich met hem solidair verklaarden. Hij eindigde zijn Facebook-bericht met een oproep: ‘Vrijheid voor alle politieke gevangen!’
Op de Facebook-pagina van Rif-activist Djamel Rifano is de vrije en nu weer blije Said Khottour te zien. Hij steekt drie vingers omhoog. Het is een verwijzing naar de letter ⵣ (z) in het Tamazight-alfabet. Het staat voor vrije mens.
Khottour woont in Amsterdam. Hij zet zich sinds 2017 vol passie in voor de Rif, toen daar de Hirak-opstand begon. Hij werd hierover toentertijd geïnterviewd door Het Parool en NRC. De leiders van de Hirak-beweging, waaronder Nassar Zefzafi, zitten in Marokko hoge gevangenisstraffen uit. Zefzafi wordt gemarteld door het Marokkaanse regime.
De Democratische Partij in de Verenigde Staten heeft tijdens de Democratische Nationale Conventie een Palestijnse spreker geweigerd. Tegelijkertijd kreeg een familielid van een Israëlische gijzelaar wel spreektijd, zo bericht de Arabische nieuwssite Middle East Eye.
De Palestijnse spreker was voorgedragen door de Zelfstandige Beweging, een groep activisten en Democraten die in de voorverkiezingen hun stem voor president Joe Biden onthielden vanwege zijn steun aan Israël tijdens de Gaza-oorlog. Nu Biden zich heeft teruggetrokken, zet deze groep druk op de nieuwe presidentskandidaat, Kamala Harris, voor een staakt-het-vuren en een wapenembargo tegen Israël.
Na de weigering van de Palestijnse spreker protesteerden leden van de Zelfstandige Beweging buiten het congresgebouw. De leiding van de beweging distantieerde zich echter van dit protest en verklaarde binnen de kaders van de Democratische Partij te willen opereren.
Layla Elabed, medeoprichtster van de Zelfstandige Beweging en zus van Rashida Tlaib (Democratisch Congreslid met Palestijnse wortels), beschouwt het weigeren van een Palestijnse spreker als een teken dat het beleid ten aanzien van Israël binnen de Democratische Partij waarschijnlijk ongewijzigd blijft. ‘Ik heb zojuist gehoord dat ik geen stem heb in deze partij’, reageerde Elabed verontwaardigd volgens Middle East Eye.
In Nieuwe Pioniers spreektde Kanttekeningmigranten met een eigen onderneming, deze keer de 36-jarige in Nigeria geboren dansschooleigenaar Stanley Ijama. Anderhalf jaar geleden kwam hij vanuit Kaapverdië naar Nederland.
Vanuit een schoolsporthal klinkt deze zaterdagmorgen opzwepende muziek van MC Prego Prego. Bij binnenkomst in een verder lege hal volgen twee jonge vrouwen de dancemoves van hun leraar. De muziek van de Kaapverdische MC (Master of Ceremonies) is een van de vele nummers in Stanley’s Afrikaanse danslessen. Het is half augustus en normaal zijn er meer deelnemers. Vakantietijd of niet, de energieke Stanley zegt nooit een les af. Op zaterdag en dinsdag wordt er wekelijks in Bergen op Zoom Afrikaans gedanst.
Nadat Stanley de vrouwen tijd gunt om wat te drinken, klapt hij al snel enthousiast in zijn handen. ‘Okay now!’ Even later swingen de drie in een stevig tempo op Romance van Tota Lopi. Met deze manier van dansen bouw je conditie op, dat is duidelijk. Stanley’s Nederlands is nog minimaal. Soms heeft hij cursisten die nauwelijks Engels spreken. Taal is geen enkele barrière voor een goede dansles. Voor de dansinstructies volstaat 1,2,3,4. Verder: volg Stanley, wees niet verlegen, heb het naar je zin.
Voor dit verhaal gaan we ook naar het nabijgelegen Zeeuwse Tholen. Een plaats waar conservatieve protestantse christenen van oudsher grote invloed hebben. Bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen schreef de PVV historie, want de anti-migratiepartij kreeg in dit SGP-bolwerk de meeste stemmen. Hoe dan ook, geen plaats met veel mensen van kleur. Tholen ligt dan ook niet voor de hand als vestigingsplaats voor de HKM African Danceschool. Nog geen jaar woont Stanley hier met zijn Nederlandse vrouw Miryea en hun dochter Kewe en zoon Tejiri van vier maanden. Het stel heeft niks dan lof over de buren.
‘Ik ben als een parfum, dat overal lekker ruikt’
Opvallend dat Stanley en zijn gezin zo makkelijk zijn opgenomen in deze behoudende gemeenschap. Miryea verklaart het deels door de opgewektheid en tomeloze energie van haar man. ‘Stanley krijgt iedereen mee. Hij krijgt ook gereformeerden aan het dansen.’ Op vrijdagavond vindt er nu wekelijks bij de voormalige oesterputten een outdoor Afrikaanse dansles plaats. Naast tractorraces en carbidschieten heeft het stadje er een evenement bij. Gerealiseerd door de wilskracht van een Afrikaan die tot voor kort nooit een leven in Europa voorzag. Het maakt hem niet uit waar hij leeft. ‘Ik ben als een parfum, dat overal lekker ruikt’, schatert Stanley met sympathieke branie uit.
Enige kind van zijn moeder
De basis voor het parfum ligt in Nigeria, in de Delta staat. In de stad Warri zag Stanley het levenslicht. Zijn stam is de Urhobo en polygamie is daar een cultureel gegeven. ‘Mijn vader heeft dus veel kinderen.’ Stanley was het enige kind dat zijn moeder kreeg. Ze overleed toen hij nog een baby was. Een tante nam de zorg over. Hij spreekt er met dankbaarheid over. Stanley deed het prima op school, koos op een universiteit een technische opleiding. Dat was zo’n twintig jaar geleden. ‘Mijn doel was om als ingenieur te werken.’ Het bleef vooral bij schnabbelwerk als automonteur.
Aan een baan als dansleraar, als entertainer ook, daar dacht hij eerst niet aan. Hij werd ontdekt. ‘Ik ben een luidruchtig persoon.’ Een vrouw die in de entertainmentsector werkte, hoorde hem in een gesprek. ‘Ze vond me grappig en vroeg of ik haar MC wilde worden. ‘MC? geen idee wat dat inhield!’ Ze legde Stanley overtuigend uit wat er van een ‘master of ceremonies’ werd verwacht. ‘Je betaalt me wat om mensen te vermaken! Mooi toch!’
Als MC moest hij ook de gasten aan het dansen krijgen. Stanley bleek ervoor geboren. ‘Het werd zo mijn werk om mensen gelukkig te maken.’ Na zijn tante was het dus weer een vrouw die hem de weg wees op een beslissend levensmoment. ‘Vrouwen doen me altijd verder ontwikkelen.’ De MC bijverdiensten waren hard nodig, het monteurswerk betaalde slecht. Of hij in Nigeria plannen had om naar Europa te gaan? ‘Nee! Mijn leven was daar. Ik was trots dat ik kon overleven, kon dansen, mensen aan het lachen maakte. Ze zagen het leven in mij.’
Een van zijn broers was als profvoetballer in Kaapverdië terechtgekomen. Stanley besloot in 2015 hem te volgen. Voor de juiste papieren verbleef hij eerst maandenlang in Senegal. Lang verhaal kort, in Kaapverdië vond hij als gastheer werk in een hotel in Boa Vista. Wat deed hij? Toeristen uit Engeland, Duitsland en Nederland vermaken. ‘Volleybal met ze spelen, ze leren dansen, zodat ze zich thuis voelen en gelukkig zijn.’ Stanley vond het een toffe baan en hij verdiende meer dan in Nigeria. In Kaapverdië gaf hij dus voor het eerst aan witte mensen Afrikaans dansles, een prima doelgroep. ‘Ik kan iedereen leren om je lichaam te gebruiken. Je volgt mij en je danst.’
Beeld: Monique Schoutsen
Toen brak de coronapandemie uit. Er volgde een tijd van improvisatie en de eindjes aan elkaar knopen. Na versoepeling van de coronamaatregelen was Miryea een van de eerste hotelgasten. Via reisorganisatie TUI had de West-Brabantse een vakantie geboekt. Het klikte met Stanley. ‘Ze heeft een goede spirit.’ Stanley stelde Miryea voor aan een vrouwelijke collega. ‘Ik kon me natuurlijk niet alleen op haar concentreren.’ Toch kreeg de Brabantse meer dan beroepsmatige aandacht van Stanley. ‘Ik heb haar de stad en de dorpen waar wij verbleven laten zien.’
Miryea kwam op een bijzonder moment in zijn leven. Zijn zus overleed in die periode. ‘Dat was traumatisch. Ik moest weer gelukkig worden.’ Miryea voorzag daarin en na afloop van de vakantie was ze twee maanden later alweer terug te Kaapverdië. Voor langere tijd nu en ze ging samenwonen met Stanley. Ze raakte zwanger. ‘Ongelukje’, zegt ze zelf. Ze vond het spannend om het aan de vader te vertellen. Ten onrechte. Stanley was ‘helemaal gelukkig’ toen hij het nieuws vernam. Een leven opbouwen in Nederland was nog steeds niet aan de orde. ‘Europa zat absoluut niet in mijn planning’, verduidelijkt Stanley.
Miryea zag op tegen bevallen in Kaapverdië en ging op verzoek van Stanley naar Nederland. Alleen. Na de bevalling zouden moeder en baby dan terugkeren naar Kaapverdië. Aan Stanley werd zes keer een visum geweigerd en hij had de hoop opgegeven om mee te gaan naar Nederland. Als een wonder kreeg hij uiteindelijk toch een visum en begin 2023 was hij in een Bredaas ziekenhuis bij de bevalling van hun dochter.
‘Europa zat absoluut niet in mijn planning’
Miryea maakte duidelijk dat ze vanwege de gezondheidzorg in Nederland wilde wonen. Om langer te blijven had de kersverse vader, die inmiddels een Kaapverdisch paspoort had, werk nodig. Miryea’s ouders hadden er geen vertrouwen in. ‘Niemand wil hier Afrikaans leren dansen, je kan in Nederland niet overleven’, kreeg hij van haar vader te horen. ‘Hij wilde dat ik terugging naar Kaapverdië. Mijn doel was juist me hier thuis te voelen en mijn gezin te onderhouden.’
Stanley heeft nu een verblijfsvergunning voor vijf jaar. Hij is een overlever. ‘Waar ik ook heen ga, geef me een paar weken, maanden en ik bouw iets op.’ Hij wist dat hij mensen kon leren Afrikaans te dansen. Miryea bouwde een website. Er volgden gratis proeflessen in Bergen op Zoom. Het balletje begon te rollen. Stanley vond een reguliere baan als mecanicien. Het stel – inmiddels getrouwd – slaagde erin een huis te kopen en verhuisde naar Tholen.
Een jaar na inschrijving bij de Kamer van Koophandel groeit de klantenkring van de dansschool nu gestaag. De outdoor les in Tholen is onbedoeld prima marketing. ‘Gisteravond waren er zeven deelnemers’, zegt Stanley trots in de sporthal. ‘Allemaal mensen uit Tholen die ons eerder hadden gezien en besloten mee te doen.’
Zo heeft hij inmiddels een kleine dertig leerlingen. Stanley wordt daarnaast gevraagd voor optredens Afrikaans dansen. ‘Alle uithoeken van Nederland al gezien. Zelfs in België een performance gegeven.’ Via de dansschool website verkoopt hij Afrikaanse kleding en sierraden. Zijn ambitie is dat het gezin uiteindelijk volledig van de dansschool leeft.
Stanley en Miryea hopen dat hun Nederlandse familie inmiddels toch een beetje trots is op hun veerkracht en ondernemerschap. In Kaapverdië en in het Nigeriaanse deltagebied zijn ze dat zonder meer. Helemaal omdat Stanley traditionele dansen van zijn stam nu aan Nederlanders leert.
Witte vrouwen met zwarte roots
Zijn danslessen hebben iets weg van fitness. Stanley verliest zijn doel niet uit het oog: met afromuziek en -dans leerlingen voor Afrika interesseren. Dat ze de veelzijdigheid van Afrikaanse cultuur en traditie zien, deze ervaren. ‘Zodat ze zelf Afrikaans dansleraar worden.’
Witte mensen Afrikaanse dans leren, ze opleiden tot leraar, het kan het verwijt van culturele toe-eigening opleveren. Maar Stanley verwerpt dogmatische beperkingen. Het gaat hem om het realiseren van verandering. ‘Ik heb nu witte vrouwen in mijn klas die zeggen dat ze Afrikaanse roots hebben. Ik ben blij dat ze dankzij mij goede dingen voor zichzelf leren. Ze willen gewoon meedoen.’
Stanley zegt geen zorgen te hebben over een toenemend strenger migratiebeleid. Hij vindt het onvoorstelbaar dat hij na vijf jaar weg uit Nederland zou moeten. ‘Betaalt de overheid dan de hypotheek van ons huis af? Ik werk nu hier en Miryea ondersteunt mij daarbij.’ Zonder woorden als xenofobie en racisme in de mond te nemen, draagt hij er de oplossing voor aan. ‘Laat de regering de bevolking leren om migranten niet als vijand te zien. Zie ze als investeerder. Mensen die iets opbouwen, die belasting betalen die je gebruikt voor gezondheidszorg.’
De les in de sporthal eindigt met opzwepende Senegalese drummuziek. De deelneemsters zijn na een uurtje dansen afgemat. Wel opgewekt, voldaan. Hun leraar zit nog vol energie en kijkt uit naar de volgende les. ‘Als ik een maand thuis moet zitten, dan ga ik dood.’ Plezier in het overleven hebben, deze levensles geeft Stanley aan ondernemende nieuwkomers mee.
De Centrale Bibliotheek Den Haag organiseert een leesgroep Koerdische verhalen. De eerste bijeenkomst vindt komende maandag plaats en is gratis toegankelijk. In oktober en december volgen nog tweede bijeenkomsten, aldus de website van de bibliotheek.
Iedereen die geïnteresseerd is in Koerdische literatuur en cultuur is welkom. ‘Of je nu deel uitmaakt van de Koerdische diaspora of simpelweg nieuwsgierig bent naar de rijke verhalen uit deze regio, sluit je aan bij onze boekenclub!’
Volgende week staat het boek Mam, ik ben geen crisis van Ismail Mamo centraal. Mamo vluchtte uit Koerdistan vanwege oorlogsgeweld en arriveerde acht jaar geleden in Ter Apel. Daar begon hij onmiddellijk met het leren van de Nederlandse taal om zichzelf en de redenen van zijn vlucht beter te kunnen uitdrukken.
De boekenclub Koerdische Verhalen behandelt boeken geschreven door Koerdische auteurs of gericht op Koerdistan en Koerden. De club wordt georganiseerd in samenwerking met de Vereniging Vulpes Vulpes Kurdistanica, die zich richt op het bijeenbrengen van Koerden uit verschillende regio’s en het vergroten van de zichtbaarheid van de Koerdische cultuur.
Voor mijn verjaardag kreeg ik een pistool van mijn schoolvriendje. In de loop zat een kurkje dat weer met een elastiekje aan het handvat van de revolver was verbonden. Zo gauw ik de trekker overhaalde sprong het kurkje naar voren. Kwaad kon ik er niet mee doen. Het was speelgoed. Diezelfde avond was het verjaarscadeautje toch verdwenen.
Toen ik op een dag zomaar eens boven op het dak van onze schuur klom, zag ik het verroeste ding half onder de modder liggen, in de smalle spleet tussen onze schuur en de schuur van de buren.
‘Ja’, zei mijn vader, ‘pistolen en geweren zijn geen speelgoed. Mama en ik hebben genoeg gezien wat voor een ellende die dingen in de wereld hebben gebracht.’ Vader doelde natuurlijk op zijn jaren in de Tweede Wereldoorlog. ‘Je weet niet half hoeveel doden ik alleen al heb gezien vanwege die troep’, voegde hij er meteen aan toe. De boodschap was duidelijk. Ik vroeg niet verder.
Wat wapens betreft is het er de afgelopen decennia niet beter op geworden in deze wereld. Schietpartijen op scholen en universiteitscampussen behoren niet meer tot uitzonderlijke gebeurtenissen. Eigenlijk wordt er min of meer dagelijks wel melding van gemaakt, ergens op de wereld. Mijn onschuldige klapperpistooltje van zoveel jaren geleden heeft onderhand al te vaak plaats gemaakt voor echte wapens in kinderhanden. En wanneer kinderhanden eenmaal gewend raken aan het dragen van wapens? Dan is vrede ver te zoeken.
‘Zij zijn soldaten om hun Joodse land te beschermen’
In dat grote conflict rond Israël en Palestina spelen wapens aan beide kanten van de grens een nagenoeg onoplosbare rol. Arabische kinderen spelen met speelgoedwapens waarmee ze op Joden willen schieten, aan Israëlische zijde krijgen dienstplichtige jongeren, meisjes en jongens, een wapen om hun nek gehangen. We zien het dagelijks in het straatbeeld. Geen speelgoedpistooltjes met een kurkje in de loop. Echte wapens die ieder moment ingezet kunnen worden.
Ik heb het niet over de noodzaak. Palestijnen willen hun bezittingen verdedigen tegen agressieve Israëlische kolonisten. Israëliërs willen hun veiligheid waarborgen tegen terroristische moordcommando’s, die overal kunnen toeslaan.
Ik heb het over het feit dat er inmiddels een samenleving is ontstaan waarin het gebruik van vuurwapens normaal is geworden. In zo’n situatie is vrede ver weg.
Nahum Rabinovitch was tot zijn dood in 2020 rector van een Talmoedschool even buiten Jeruzalem. Veel van zijn studenten dienden naast hun studie ook als dienstplichtigen in het Israëlische leger. Deze wijze man vertrouwde mij, niet lang voor zijn overlijden, eens toe wat hij voor zichzelf als zijn allerbelangrijkste taak zag. ‘Mijn pupillen verdiepen zich in de Talmoed én verdedigen hun land. Veel van hen neigen er naar hun uniformen en hun wapens met trots te dragen. Zij zijn soldaten om hun Joodse land te beschermen.’ Even pauzeerde hij. ‘Voor die trots mag eigenlijk geen ruimte zijn. Het leger, de uniformen en de wapens die zijn nu nog allemaal nodig. Maar niet om daar triomfantelijk of hoogmoedig mee om te gaan. Ik beschouw het als mijn taak om deze jonge mensen te benadrukken dat militairisme, wapens en legers slechts een noodzakelijk kwaad zijn. Hoewel ze soms nodig kunnen zijn, blijven ze altijd een kwaad.’
Het is een afschuwelijk boekje, KL Auschwitz seen by the SS. Drie hooggeplaatste SS’ers –kampcommandant Rudolf Höss, officier Perry Broad en professor Johann Paul Kremer – beschrijven hoe zij vanuit hun misdadige denkbeelden dagelijks Auschwitz beleefden.
Een aspect van hun beschrijving raakte mij onmiddellijk: het gemak waarmee kampbewakers, commandanten en beulen hun moordwapens hanteerden tegenover hun slachtoffers, zonder compassie of terughoudendheid. Of het nu ging om galgen, Zyklon B, revolvers of geweren, op de executieplaatsen, in de gaskamers, of midden in de nacht in de barakken – het maakte niet uit. Mannen, vrouwen, kinderen. Leven met wapens leidt tot dit gedrag.
Na jaren van oorlogen in Oekraïne en Rusland, Israël en de Palestijnse gebieden, Jemen en Soedan wordt elk verlangen naar vrede wreed onderdrukt door één fenomeen: het gebruik van wapens. Of het nu gaat om geweren, granaten of bommen, het maakt niet uit.
Als er een oprechte wens is naar vrede op al deze verwoeste plekken, zijn de kansen groot. Maar daarvoor moet aan één voorwaarde worden voldaan: wapens moeten het zwijgen worden opgelegd. Alleen wanneer wapens zwijgen, ontstaat er ruimte om tot een vergelijk te komen. Blijft het gemak waarmee kogels worden gebruikt voortduren, dan blijft vrede een onbereikbare droom.
Radio-dj Serginio Piqué en zijn vrienden werden op weg naar Antwerpen op vrijdagmiddag gearresteerd door een zwaarbewapend Belgisch arrestatieteam. Dit gebeurde omdat zij onbewust exact dezelfde route hadden genomen als kroonprinses Amalia. De mannen denken dat ze etnisch zijn geprofileerd op basis van hun huidskleur, bericht het Parool.
Serginio Piqué en zijn vrienden werden op de Frankrijklei in Antwerpen door de politie uit hun auto gehaald, geboeid en naar een politiebusje gebracht, waar ze een uur lang werden ondervraagd. De Belgische politie was gewaarschuwd door een Nederlandse veiligheidsdienst. Waarschijnlijk gaat het hier om de Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging (DKDB), die het koningshuis beveiligt.
De arrestatie bleek onterecht, wat de Belgische politie later ook erkende. Piqué en zijn vrienden denken dat ze slachtoffer zijn geworden van etnisch profileren. Ze geloven dat ze zijn gearresteerd op basis van hun huidskleur. Ze overwegen daarom juridische stappen, maar hopen vooral op erkenning of een verontschuldiging van het koningshuis, aangezien de foutieve informatie van hun veiligheidsdiensten kwam.
Kroonprinses Amalia verbleef eerder lange tijd in het buitenland vanwege bedreigingen aan haar adres. Begin 2024 is ze pas weer teruggekeerd naar Nederland. Piqué en zijn vrienden begrijpen het belang van haar beveiliging, maar vinden dat dit niet ten koste mag gaan van hun eigen gevoel van veiligheid en rechtvaardigheid, laat hun advocaat weten.
Het vogelaarscollectief Flock Together organiseert een natuurwandeling in Utrecht die alleen bedoeld is voor mensen van kleur. Daar is kritiek op, maar er is ook veel belangstelling. Alle beschikbare plekken zijn al vergeven. Zo staat op de website van Het Literatuurhuis.
Het exclusieve karakter van de wandeling heeft volgens de organisatoren te maken met de zogenoemde ‘zwarte ervaring’ van natuurwandelingen in het Westen. Het is een witte bedoeling, waarbij zwarte mensen zich vaak eenzaam voelen.
Daarom hebben de natuurliefhebbers Nadeem Perera en Ollie Olanipekun Flock Together opgericht. ‘Wat begon als een walk in the park groeide razendsnel uit tot een beweging waarin plezier en activisme samengaan – met inmiddels bijna 30.000 volgers en elke maand een natuurwandeling met grote groepen wandelaars’, schrijven ze zelf.
Tijdens de natuurwandeling door Utrecht worden ze geïnterviewd door de schrijver Babs Gons.
Op sociale media is ophef ontstaan over het exclusieve karakter van de wandeling. ‘Integratie via segregatie!’, foetert bijvoorbeeld auteur Henk Bakboord.
Op de website van Het Literatuurhuis wordt dat voor lief genomen. ‘Als we in onze communicatie te stellig zijn geweest, waardoor mensen zich beledigd en uitgesloten hebben gevoeld, dan spijt ons dat’, aldus Flock Together.
Het College voor de Rechten van de Mens heeft geen bewijs gevonden dat GroenLinks discrimineerde tegen het Zuid-Hollandse Statenlid Debora Fernald, bericht ANP. Ze beweerde dat de partij haar buitensloot en verstootte, beschuldigingen die GroenLinks stellig ontkent.
Het Statenlid had een conflict met het bestuur van GroenLinks Rotterdam. Volgens Fernald had een bestuurslid meerdere racistische opmerkingen gemaakt over haar uiterlijk. Zo zou hij onder meer hebben gezegd dat ze haar ‘afro-haar moest samenbinden en glad naar achteren dragen. Dat doen al die andere zwarten die succes hebben ook’, schreef ze in een kritische column voor Metronieuws.
Tijdens een zitting in juli betwistte GroenLinks de klachten van Fernald. Het College voor de Rechten van de Mens concludeerde uiteindelijk dat er geen bewijs was voor haar grieven. Daardoor kan er niet gesteld worden dat er sprake is van discriminatie. ‘GroenLinks heeft geen verboden onderscheid gemaakt jegens de vrouw op grond van ras.’
Fernald beweerde dat ze voor verschillende functies binnen de partij werd afgewezen vanwege haar klacht in 2022. Ook dit kon volgens het college niet worden bewezen. ‘Het college constateert dat er andere redenen waren voor de afwijzingen, waardoor niet voldaan is aan de bewijslast die op de vrouw rust om aan te nemen dat sprake is van victimisatie.’
In maart vorig jaar behaalde Fernald voldoende voorkeurstemmen om namens GroenLinks in de Zuid-Hollandse Provinciale Staten te komen. Ze werd echter snel uit de fractie gezet, nadat ze bij de Eerste Kamerverkiezing op Volt had gestemd. Dit kostte GroenLinks een zetel in de Eerste Kamer. Fernand vormt nu een eenmansfractie, onder de naam Groep Doe Stoer.
Op 6 mei 1949 bombardeerde de Nederlandse luchtmacht het huis van Kamal Firdaus’ vader in het dorpje Merlung, op het Indonesische eiland Sumatra. Hierbij kwam Kamals oudere broer om het leven. Nu, 75 jaar later, hoopt Kamal dit levenslange trauma af te sluiten. Hij wil weten wie de piloten waren die het huis verwoestten. En met hen in gesprek gaan, als ze nog leven, of anders met hun kinderen of andere familieleden.
Op dinsdag 13 augustus, vier dagen voor Onafhankelijkheidsdag, sprak ik met Firdaus in zijn woning in Yogjakarta, in Midden-Java. Zijn studeerkamer stond vol boeken. Aan de muren hingen verschillende fotolijstjes, met foto’s van dierbare familieleden. Ook van zijn vader Muhammad Thaib Fachruddin, die op Sumatra de Nederlanders had bevochten tijdens de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog. Op een foto zag ik hem staan met de Indonesische legeraanvoerder Abdul Harris Nasution, die met zijn slimme guerillatactieken het Nederlandse leger in de verdediging drong.
Kamal Firdaus in zijn woonkamer. Beeld: Ewout Klei
Maar het waren niet de militaire avonturen van zijn vader waarover Kamal wilde praten, maar over het bombardement. De datum van deze aanval was bijzonder, vertelde Kamal, want deze vond plaats een dag voor de zogenoemde Van Rooijen-Roem-verklaring. Op 7 mei 1949 sloten onderhandelaars Jan Herman van Roijen en Mohammed Roem namens Nederland en de Republiek Indonesië een wapenstilstand. Nederland en Indonesië zouden alle vijandigheden beëindigen en later dat jaar een conferentie in Den Haag beleggen, over het overdragen van de soevereiniteit van de Indonesische archipel aan de Republiek Indonesië. Maar een dag voordat de wapenstilstand inging, voerde de Nederlandse luchtmacht nog even een bloedig bombardement uit op het huis zijn Kamals vader, waar een hoofdkwartier van het Indonesische leger op Sumatra was gevestigd. Militair gezien maakte het allemaal niets meer uit, Nederland wist dat de oorlog niet meer gewonnen kon worden. Het was een laatste wraakactie. Eentje waarvan de wonden driekwart eeuw later nog steeds niet zijn geheeld.
Verenigde Staten waren woest
Om dit zinloze bombardement te begrijpen is wat meer historische context nodig. 1949 was het bloedigste jaar uit de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog. Op 19 december 1948 begon Nederland met Operatie Kraai, de tweede zogenoemde Politionele Actie, in de Indonesische geschiedschrijving Agresi Militer Belanda 2 (Tweede Nederlandse Militaire Agressie) genoemd. Hoewel Nederlandse parachutisten Yogjakarta veroverden en de republikeinse leiders Soekarno en Hatta gevangen namen, was de actie allesbehalve succesvol. De Verenigde Staten waren woest en eisten dat Nederland met de Indonesische leiders zou onderhandelen, met als einddoel een vrij en onafhankelijk Indonesië.
Het was een laatste wraakactie
Maar ook militair gezien was Operatie Kraai geen succes. Ja, het Nederlandse leger had heel Java en delen van Sumatra veroverd op de Republiek Indonesië, maar Indonesische verzetsstrijders waren de bergen ingetrokken of hielden zich schuil in de dorpen, van waaruit ze een bloedige guerrillastrijd begonnen die Nederland niet kon winnen. Het Nederlandse leger vond het lastig om Indonesische militairen van burgers te onderscheiden. Het gevolg was structureel extreem geweld tegen Indonesische burgers. Zowel vermeende verzetsstrijders als onschuldige burgers werden zonder scrupules doodgeschoten, en hun huizen en dorpen werden zonder pardon verwoest. Militairen die hun kameraden voor hun ogen hadden zien sneuvelen of die enorm gestrest waren door het constant aanwezige gevaar, waren sneller geneigd de trekker over te halen en onschuldige mensen te doden.
Nauwelijks media-aandacht
In tegenstelling tot de Vietnamoorlog en Israëls oorlog tegen Gaza was er nauwelijks media-aandacht voor de koloniale oorlog in Indonesië. Het Nederlandse leger wilde geen pottenkijkers en probeerde nieuws over massamoorden in de doofpot te houden. Het Nederlandse publiek had daarom vrijwel geen weet van wat er in Indonesië plaatsvond en stond daarom – uitzonderingen als de communisten en kritische geesten als Vrij Nederland-hoofdredacteur Henk van Randwijk daargelaten – achter ‘onze jongens’ in de Oost. Pas in de laatste tien, vijftien jaar weten we als Nederlands publiek steeds meer over wat er echt is gebeurd.
De vader van Kamal Firdaus
Het bombardement op het huis van Kamals vader was geen incident, maar symptomatisch voor het optreden van het Nederlandse leger dat – zo beschrijft de jonge historicus Christiaan Harinck in zijn proefschrift – uitging van de doctrine ‘zoeken, aangrijpen en vernietigen’.
De Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog kent grote tragedies – waarvan de moordpartijen van kapitein Raymond Westerling en zijn Depot Speciale Troepen in Zuid-Sulawesi en het bloedbad van Rawagede de bekendste zijn – en tal van kleinere. Ik hoop dat Kamal Firdaus de verantwoordelijke piloten en ook hun meerderen weet op te sporen, opdat hij deze tragische geschiedenis eindelijk kan afsluiten. ‘Ik heb geen hekel aan Nederlanders’, verzekerde Kamal mij. ‘Maar het kolonialisme is een misdaad geweest waarvoor Nederland rekenschap moet afleggen.’
Onze site gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Ook kunnen we hierdoor het gedrag van bezoekers vastleggen en analyseren en daardoor onze website verbeteren.
Deze website gebruikt cookies om uw gebruikservaring op deze website te verbeteren. Van deze cookies worden cookies aangemerkt als "Noodzakelijk" in uw browser bewaard, deze cookies zijn essentieel voor het functioneren van de website. Bijvoorbeeld het opslaan van uw keuze of u wel of geen cookies wilt hebben. Wij maken ook gebruik van cookies van derde partijen die ons helpen met het analyseren en begrijpen van de gebruik van deze website door u. Deze cookies worden alleen gebruikt als u daar toestemming toe geeft. U heeft ook de mogelijkheid om uzelf uit te sluiten voor deze cookies. Dit zal echter effect hebben op uw gebruikerservaring.
Noodzakelijke cookies zijn absoluut nodig voor het functioneren van de website. De cookies in deze categorie zorgen alleen voor de veiligheid en het functioneren van deze website . Deze cookies bewaren geen persoonlijke gegevens
Deze cookies zijn niet strict noodzakelijk, maar ze helpen de Kanttekening een beter beeld te krijgen van de gebruikers die langskomen en ons aan te passen aan de behoeftes van onze lezers. Hiervoor gebruiken wij tracking cookies. Bij het embedden van elementen vanuit andere websites zullen er door deze sites ook cookies worden gebruikt.
