PVV-leider Geert Wilders heeft met een recent sociale mediabericht opnieuw de spanningen in bestuurlijk Nederland op scherp gezet. Op 7 oktober riep hij op tot de deportatie van pro-Palestina-demonstranten in Amsterdam, die hij omschreef als ‘tuig’. Saillant detail: de burgemeester van Amsterdam ziet hij ook het liefst vertrekken.
Wilders deelde de post vermoedelijk vanuit een synagoge waar een herdenkingsplechtigheid voor Israëlische slachtoffers plaatsvond. Hij deelde een foto van de demonstranten met de boodschap: ‘En Halsema mag mee’.
Deze uitspraken lokten scherpe reacties uit, waaronder van VNG-voorzitter en burgemeester van Utrecht, Sharon Dijksma. Zij eist dat het kabinet afstand neemt van Wilders’ uitspraken.
‘Ik vind het volstrekt onverantwoord dat Geert Wilders dit statement maakt ten koste van onze collega Femke Halsema en ten koste van ons als ambtsdragers die naar eer en geweten hun werk doen binnen de grenzen van de rechtsstaat’, schreef Dijksma op sociale media. ‘Dit is ondermijnend voor het gezag van burgemeesters en is volstrekt buiten proportie.’
De relatie tussen Halsema en de regerende coalitie was al gespannen vóór 7 oktober, toen VVD-leider Dilan Yesilgöz pro-Palestina-demonstranten bij voorbaat beschuldigde van antisemitisme. Ze betrok daarbij ook de NS-medewerkers. Halsema verdedigde het demonstratierecht en de rechtsstaat, wat voor Wilders reden was om haar vertrek te willen.
Als iemand vraagt waar ik vandaan kom, antwoord ik vrijwel nooit met slechts: ‘Turkije’. Maar ik zeg: ‘Ik ben een Turkse Nederlander.’ Want op die manier benoem ik in ieder geval mijn Nederlanderschap.
Als middelbare scholier had ik bedacht dat ik Nederlander wilde zijn. Daarvoor trachtte ik onder andere een zo rijk mogelijk Nederlandse woordenschat te hebben. Als ik deze taal uitmuntend beheers en het liefst spreek zonder enige tongval die mijn geboorteplek (of mijn sociale klasse) kan verraden, dan zal ik bij de gemiddelde witte Nederlander, bij mensen die potentieel mijn Nederlanderschap in twijfel kunnen trekken, hoge ogen gooien en mocht dat nodig zijn hen kunnen overrulen met mijn vocabulaire. Dacht ik.
Ter illustratie: op het speeltuintje waar ik haast dagelijks kwam als kind, hoorde ik de meesters die het park schoonmaakten zich groen en geel ergeren – soms met een Haags accent – aan vluchtelingen, allochtonen en islamieten. Ik had me wijs gemaakt dat als ik het Nederlands machtiger ben dan zij, ik in ieder geval niet minder Nederlands ben dan zij.
En, om Nederlander te worden, wilde ik met volle overtuiging de normen en waarden van dit land omarmen. Want mij werd door die meesters op het pleintje, krantenartikelen, debatten in de Tweede Kamer en Mark Rutte in een advertentie in het Algemeen Dagblad geleerd: Nederlander-zijn omvat waarden als respect, vrijheid, gelijkheid, tolerantie en democratie. Dat waren de maatstaven voor integratie en Nederlanderschap. Eveneens het huidige kabinet staat, aldus zijn regeerprogramma, ‘voor een samenleving waar de overheid streng en onverbiddelijk is richting diegenen (…) die Nederlandse waarden als vrijheid en gelijkheid met voeten treden’.
We zijn volkomen blind voor de gevaarlijke opvattingen van PVV-stemmers
Jarenlang is er in het publieke debat een vast mantra: Nederland zou naar de knoppen gaan door migranten en asielzoekers met hun achterhaalde opvattingen en manier van leven die haaks staan op de Nederlandse. Keer op keer werd dit benoemd als een gevaar voor de samenleving en Nederlandse identiteit. Marjolein Faber, inmiddels minister van Asiel en Migratie, meende dit jaar tijdens een debat: ‘De open grenzen zijn desastreus voor onze welvaart en welzijn.’ Wilders zei, bijvoorbeeld, dat Nederland door asielzoekers en ‘multiculturele landgenoten’ zou verzieken. ‘Onze vrijheid, onze cultuur, onze westerse manier van leven. Het gaat om niets minder dan de fundamenten van onze samenleving die ook onder druk staan door de vernietigende asiel- en immigratieramp’, dixit Wilders.
Maar, in de praktijk betreedt de PVV diezelfde Nederlandse normen en waarden met voeten. Neem bijvoorbeeld de rechten van lhbtiq+-personen. De PVV stemt stelselmatig tegen moties die de emancipatie van die groep bevorderen, zoals uit onderzoek van de Gaykrant blijkt. En de partij weigert het Regenboog Stembusakkoord te tekenen. In hun partijprogramma wordt duidelijk gemaakt dat gemeenten vooral niet mee moeten werken aan ‘gendermaatregelen’. En dan is er nog Geert Wilders zelf, die openlijk zijn bewondering uitspreekt voor Viktor Orbán, de Hongaarse premier die homo’s stigmatiseert, de rechterlijke macht ondermijnt en migranten demoniseert.
Het is daarom verwarrend dat Nederlanders en masse de PVV verkiezen en zo dus de Nederlandse waarden afwijzen.
Gesteld kan worden dat PVV’ers vrezen dat bijvoorbeeld vanwege de radicale islam die verworven waarden en normen zullen verdwijnen en zo de samenleving zal verloederen. En dat men vanwege die angst dus op de PVV stemt. Een volstrekt terechte en begrijpelijke vrees, mijns inziens, maar een stem op een partij die in de praktijk dus zelf die normen en waarden niet voorstaat is volkomen onlogisch. En staatsgevaarlijk.
Het kabinet accepteert het niet dat ‘mensen’ – lees: asielzoekers, migranten(kinderen), vluchtelingen – ‘de Nederlandse waarden zoals vastgelegd in de democratische rechtsorde niet respecteren en onderschrijven’. Dat schrijft het in het regeerprogramma, onder het kopje ‘Integratie en maatschappelijke samenhang’. Daarom wil het kabinet ‘tegenwicht’ bieden aan ‘ondermijnende invloeden’.
Maar als men PVV stemt, dan behoeft dat volgens dit kabinet, menig columnist, politiek duider en talkshowhost geen tegenwicht. Blijkbaar dienen louter nieuwkomers en migranten(kinderen) verantwoording af te leggen voor hoe de verworven vrijheden en waarden te beschermen en behouden. Alsof PVV-stemmers geen ondermijnende invloed uitoefenen.
We zijn volkomen blind voor de gevaarlijke opvattingen van PVV-stemmers, die gezien en behandeld worden als ‘zorgen’. De reden: PVV’ers worden gezien als minder en zielig, dus als niet-gevaarlijk, nog meer omdat ze een witte huid hebben, ze hier geboren zijn, ze een Hollandsche naam dragen, ze geen Nederlander hoeven te worden.
Vandaag is het een jaar geleden dat Hamas een terreuraanslag pleegde in Israël, waarbij ongeveer 1250 mensen stierven en meer dan 250 gijzelaars naar Gaza werden ontvoerd. Dit markeert ook het beginpunt van de oorlog in Gaza, waar al meer dan 42.000 doden zijn gevallen. Hoe hebben Joodse Nederlanders het afgelopen jaar ervaren?
Mirthe Frese (40), het Amsterdamse 4 en 5 mei comité
Mirthe Frese
‘De pijn die ik voel, is diepe machteloosheid’, vertelt de Amsterdamse Mirthe Frese. ‘Soms kan ik heel erg boos worden over het enorme leed dat op 7 oktober de Israëlische burgers is aangedaan. Ik voel daarnaast ook voornamelijk voor de Palestijnse burgers in Gaza, op de Westbank en nu ook voor de bevolking in Libanon. Het maakt me erg boos hoe onze Nederlandse regering de Israëlische regering blijft steunen en zich niet openlijk uitspreekt voor een staakt-het-vuren.
Eenzaam
‘Ik heb me sinds 7 oktober ook vooral eenzaam gevoeld. Mijn Joodse identiteit is erg belangrijk voor me, maar ik kies geen duidelijke kant in dit conflict, en dan sta je al snel alleen. Ik heb ook gemerkt hoe schadelijk ik de zin ‘wie zwijgt is medeplichtig’ vind. Want wat is zwijgen en wat is je uitspreken? Je kunt heel veel doen door met vrienden en familie te praten, door moeilijke gesprekken te voeren en op zoek te gaan naar verbinding waar die niet is. Dat is soms een stuk ingewikkelder dan op sociale media de hele tijd ‘genocide’ te roepen.
‘Er zijn ook lichtpuntjes. Dat is voor mij Chaja Polak, die het essay Brief in de nacht schreef. Zij is mijn morele kompas. Zij gelooft, net als ik, dat Joden juist vanwege hun geschiedenis een extra verantwoordelijkheid hebben om op te komen voor de onderdrukten. Ik hoop dat zulke geluiden, zoals ook Standing Together en andere vredesbewegingen in Israël, meer momentum krijgen. Zij zijn altijd tegen de bezetting geweest en demonstreren sinds 10 oktober voor een diplomatieke oplossing. Ze zorgen er ook voor dat voedseltransporten daadwerkelijk de grens overkomen. Zulke mensen, die letterlijk met hun voeten in de modder staan, geven mij hoop en daar trek ik me aan op. Dan ga ik niet lopen zeuren over hoe moeilijk het is voor mij.’
Ayala Levinger (48), software-ontwikkelaar
Ayala Levinger
Ayala Levinger is geboren in Israël/Palestina, zoals ze zelf zegt. Sinds 2003 woont ze in Nederland. Toen ze op 7 oktober vorig jaar het nieuws zag, was ze eerst vooral ‘onder de indruk’. ‘Ik dacht dat de blokkade van Gaza, die al 17 jaar duurt, ervoor had gezorgd dat het gebied hermetisch was afgesloten, dat er nooit iemand ongemerkt doorheen zou kunnen breken. Daarna kwamen de berichten over het aantal doden en de ontvoeringen. Daar schrok ik van en ik heb gehuild.
‘In Israël heerst de opvatting dat je alleen om Israëlische slachtoffers mag huilen’
‘Ik las de berichten, maar ik keek niet naar de video’s. Ik hoef niet te kijken om te weten hoe vreselijk deze misdaden waren. Maar mijn moeder nam het me kwalijk. Ze vond dat ik daarmee de gebeurtenis ontkende en praatte twee maanden niet meer met me.
‘Ik ontken niets. Maar ik voel ook het leed van de Palestijnse doden. Ik maak geen verschil tussen bloed en bloed. Elk kind is een kind. In Israël heerst echter de opvatting dat je alleen om Israëlische slachtoffers mag huilen. Door mijn standpunten heb ik veel contacten verloren, ook binnen mijn familie. Ze noemen me een ‘nazi’ omdat ik ook huil voor de Palestijnen.
‘Ja, 7 oktober was verschrikkelijk, maar is inmiddels een jaar geleden. Het geweld duurde slechts één dag. Israël heeft sindsdien, bijna 365 dagen lang, Gaza gebombardeerd. Ik ben op condoleancebezoeken geweest bij Palestijnse vrienden in Nederland. Ze hebben soms meerdere familieleden verloren. De bombardementen in Gaza gaan elke dag door, terwijl de wereld toekijkt.
‘Ik was altijd tegen de blokkade en bezetting van Gaza, en tegen de nederzettingen en apartheid in Israël. Het afgelopen jaar heb ik aan demonstraties meegedaan. Ik wil dat Nederland stopt met het steunen van Israël in deze oorlog. De Israëlische regering schrijft een zeer duister hoofdstuk in de geschiedenis.’
Hilla Dayan (52), docent aan het Amsterdam University College
Hilla Dayan
Hilla Dayan is geboren in Israël en woont nu ruim twintig jaar in Nederland. ‘Ik draag altijd de zware last van woede en schaamte mee over wat de staat Israël doet. Dit jaar is die last bijzonder zwaar. Ik ervaar een onmogelijke dualiteit in mijn gevoelens. Aan de ene kant begrijp ik de oorlogstrauma’s en de gevoelens van onveiligheid bij Nederlandse Joden en Israëliërs. Aan de andere kant heb ik moeite met de weigering om de catastrofe in Gaza te zien en te erkennen.
‘Het is voor mij onbegrijpelijk hoe mensen hier de Israëlische regering steunen, terwijl het de gijzelaars in de steek laat en onze geliefden in verschrikkelijk gevaar brengt door de grenzeloze oorlog. Tegelijkertijd voel ik dat niet veel mensen in Nederland begrijpen hoe Israël tot dit punt is gekomen en hoe ernstig de situatie is, ook voor de gemiddelde Israëliër. Het is een complex verhaal dat beter en genuanceerder verteld moet worden.
‘Niet veel mensen in Nederland begrijpen hoe Israël tot dit punt is gekomen’
‘Extreemrechts in Israël biedt geen oplossingen; hun visie is een fantasie van macht die haaks staat op de realiteit van de regio. Er is een Arabisch vredesinitiatief, dat een simpele en duidelijke formule biedt: een Palestijnse staat in ruil voor volledige normalisatie en steun aan Israël. Dit zou de haat, achterdocht en vijandschap natuurlijk niet in één klap oplossen, maar het is de enige weg naar de beëindiging van deze wrede oorlog en naar regionale stabiliteit.
‘Om Israëliërs te overtuigen dat dit mogelijk is, hebben we internationale steun nodig voor een alomvattend politiek akkoord. Beëindig de bezetting, nu. Maak het Arabisch vredesinitiatief als uitgangspunt, nu. Pas daarna kunnen we werken aan de fase van waarheid en verzoening. Om deze koers te varen, hebben we Nederland en de rest van de wereld nodig.’
Op de jaarlijkse bijeenkomst van de Italiaanse radicaal-rechtse partij Lega waren PVV-leider Geert Wilders en de Hongaarse premier Viktor Orbán ook aanwezig. De radicaal-rechtse leiders lijken verenigd in hun xenofobe afkeer van migranten en moslims, zo meldt le Monde.
Tijdens de bijeenkomst werd er veelvuldig angst gezaaid over een zogenoemde ‘invasie van migranten’ en ‘islamistisch extremisme’. De partijleiders zijn ervan overtuigd dat het ‘hun tijd’ in Europa is en dat Europa een ‘renaissance van patriotisme’ tegemoet gaat. ‘Het gaat ons lukken. Hongarije is het levende voorbeeld dat het mogelijk is’, aldus Matteo Salvini tijdens zijn openingstoespraak.
In Hongarije staat de rechtsstaat al jaren onder druk. Salvini, die vervolgd wordt voor het weren van een migrantenboot, prijst de opkomende nationalistische krachten in Europa en noemt de verkiezingsoverwinningen in Italië in 2022 en in Nederland vorig jaar. Ook de recente successen van de Alternative für Deutschland en de FPÖ in Oostenrijk zorgen voor vreugde.
Geert Wilders prijst op zijn beurt de Italiaanse gastheer. ‘Salvini is een deugdzame man in de strijd tegen de tsunami van massale illegale immigratie die ons in ons eigen huis tot buitenlanders maakt’, aldus Wilders.
Intussen maakt Italië zich op voor de verkiezingen volgende week, en Salvini verklaart dat hij klaar is om Italië te leiden. ‘Voor mij zou het een eer zijn om verkozen te worden’, zegt Salvini.
In de peilingen lijkt de radicaal-rechtse partij Fratelli d’Italia (Broeders van Italië) van premier Giorgia Meloni een kwart van de stemmen te gaan trekken. Lega volgt met 12 procent van de stemmen.
‘Hoe durf je? Dat is eigenlijk de enige vraag die ik je wil stellen,’ schrijft NS-medewerker Priscilla emotioneel op X. Ze reageert hiermee op VVD-leider Dilan Yesilgöz, die het toestaan van pro-Palestijnse demonstraties door de NS het ‘faciliteren van antisemitisme’ noemde. Het NS-personeel neemt afstand van deze beschuldiging, aldus de Gelderlander.
Burgemeester van Amsterdam, Femke Halsema, reageerde gisteren in het tv-programma Buitenhof op de uitspraken van Yesilgöz. Ze stelde dat de VVD-leider hiermee de demonstraties a priori ‘criminaliseert’ en dat het recht op demonstratie ook op 7 oktober geldt.
De indirecte beschuldiging van antisemitisme door de VVD-leider richting de NS viel velen rauw op hun dak. ‘Hoe durf je de goede naam en eer van mijn collega’s en mij te schaden? Hoe durf je anderen, die uw uitspraken lezen, hiermee een reden te geven om ons te beschuldigen van zaken die het daglicht niet verdragen kunnen? Hoe durf je de veiligheid van mijn collega’s en mij nog verder in gevaar te brengen,’ aldus Priscilla.
Vandaag is het precies een jaar geleden dat Hamas een terreuraanval uitvoerde op Israël. Daarbij kwamen meer dan 1.200 Israëliërs om het leven en ontstond er een vernietigende oorlog in Gaza. In deze oorlog zijn al meer dan 42.000 Palestijnen omgekomen.
Nu Libanon met voeten wordt getreden, gaan mijn gedachten terug naar de zomer van 2006, de laatste keer dat tanks het land binnentrokken. Ik was naar de stad gekomen om me bij mijn toenmalige partner te voegen, een kunstenares die in haar films vrouwen en mannen vroeg naar hun definitie van liefde. Intieme verhalen over persoonlijk contact.
We zouden die maand nog vaak de definitie van liefde proberen te vangen. Om de Libanese gesprekken bij te benen, besloot ik in het ‘Parijs van het Midden-Oosten’ mijn Arabisch naar een hoger niveau te tillen. ‘Volg dan Koranlessen bij een sjeikh’, zei de vriendin, ‘want dat deed Fairouz ook aan het begin van haar carrière om haar Arabische uitspraak perfect te krijgen’. Fairouz is een van de grote sterren van de Arabische wereld, haar muziek bereikt miljoenen en wie wil er niet spreken als Fairouz. Dus toog ik naar een kamertje waar een geestelijke ons, een groepje van vier man en vrouw, onderwees in de correcte uitspraak van het Koranisch Arabisch. Ik had daarvoor een speciale Koran aangeschaft waarin de uitspraak van de woorden wordt gemarkeerd met verschillende kleuren. Sommige medeklinkers worden langer aangehouden dan andere, andere letters worden juist weer helemaal ingeslikt. De mond is een klankkast waarin engelen vliegen.
De geestelijke kwam speciaal uit Damascus voor de lessen. Terwijl wij uit de Koran voorlazen, viel de goede man in slaap. Althans, daar leek het op want ik zag hem wegdommelen, de ogen sloten zich terwijl wij krampachtig probeerden de uitspraak goed te krijgen. Wanneer een van ons klaar was met reciteren dan opende hij zijn ogen en corrigeerde hij ons onverbiddelijk. Na een half uurtje was ik moe van het citeren en luisteren; het voelde alsof ik opnieuw leerde lezen en misschien ben ik al mijn hele leven bezig om te leren lezen. Lees maar, er staat niet wat er staat.
‘De generatie van mijn vader is de generatie van de Arabische oorlogen’
De zomerdagen trokken als vlinders voorbij, tot die ene dag waarop Hezbollah aan de zuidgrens van Libanon een aantal Israëlische soldaten doodde en ontvoerde. De minister-president van Israël reageerde meteen erop met een ferme uitspraak: ‘We houden heel Libanon verantwoordelijk.’ Ik was aan het fitnessen toen ik Ehud Olmert op Al Jazeera dreigend hoorde spreken; zijn gezicht kwam van alle schermen af. Ik tilde nog een halter op.
Bij het verlaten van de sportzaal was het effect waarneembaar. Mensen liepen geagiteerd; in de hoofden borrelde het van vluchtplannen want ze wisten dat met de dreiging de oorlog naar Beiroet ging komen. In de uren die volgden, stonden lange rijen voor de pinautomaat en de apotheek. Heb genoeg medicijnen en contant geld in huis! Families trokken de bergen in.
Die avond at ik met haar een Indiase rijstmaaltijd. We kuierden terug over de Corniche; de lucht was warm en zwoel. Ik ontving op mijn Nokia-telefoon een tekstberichtje van mijn zus waarin ze me de woorden van mijn vader overbracht. Hij spoorde me aan zo snel mogelijk Beiroet te verlaten want er ging oorlog komen; vanaf de bank in Rotterdam had hij de kriebels gekregen. De generatie van mijn vader is de generatie van de Arabische oorlogen. Ik vertaalde het bericht voor haar, en vroeg of mijn vader gelijk zou krijgen waarop ze zei: ‘Perhaps.’
We namen afscheid van elkaar. Ik trok me terug in mijn muizenhol, waarvoor ik 500 dollar per maand betaalde.
Die nacht werd ik wakker geschrikt door het geluid van een F-16, een indringend, gekweld geluid. Er waren knallen. Ik zette de televisie aan en zag een jongen in een bebloed shirt. De oorlog was gekomen. ‘For sure’.
Hezbollah-leider Hassan Nasrallah had ingestemd met een staakt-het-vuren voordat hij door Israël werd vermoord, zegt de Libanese minister van Buitenlandse Zaken Abdallah Bou Habib in een interview met CNN.
De Libanese regering had, in overleg met Hezbollah, ingestemd, legt de minister uit in het interview. Dit besluit deelden ze vervolgens mee aan de staatshoofden van de Verenigde Staten en Frankrijk, de initiatiefnemers van de overeenkomst. Volgens hem was ook Benjamin Netanyahu akkoord met de deal, vertelt hij.
Een dag voordat Nasrallah werd geraakt en vermoord door bombardementen van Israël, lag er inderdaad een voorstel tot een staakt-het-vuren voor 21 dagen, ondertekend door de Verenigde Staten, Frankrijk, Australië, Canada, de Europese Unie, Duitsland, Italië, Japan, Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten, het Verenigd Koninkrijk en Qatar.
CNN deed navraag bij Amerikaanse regeringsleiders om te verifiëren in hoeverre dit voorstel was omarmd door de leiders van Hezbollah en Israël. Volgens de woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken, Matthew Miller, heeft Hezbollah niet officieel kenbaar gemaakt dat het instemde met het voorstel.
Een andere anonieme bron uit de Amerikaanse regering vertelt de nieuwszender dat Israël groen licht had gegeven, maar vervolgens doorging met de aanval op Hezbollah, omdat de regering het voorstel beschouwde als het begin van de onderhandelingen. De Amerikanen zouden de deal niet verder hebben aangemoedigd toen ze hoorden dat het Israëlische leger Nasrallah zou kunnen uitschakelen.
In een opmerkelijk gesprek met RTL Nieuws liet PVV-minister Marjolein Faber (Asiel en Migratie) zich ontvallen dat zij hoogstpersoonlijk ‘beleid’ zou zijn. Ze wil omstreden borden met de tekst ‘Hier wordt gewerkt aan uw terugkeer’ bij asielzoekerscentra plaatsen.
Het korte interview over de omstreden borden bij asielzoekerscentra begint met het simpele onderscheid dat de minister maakt tussen ‘mensen die recht hebben op verblijf in Nederland’ en ‘mensen die geen recht hebben op verblijf’ in Nederland. Ze wil dat ‘duidelijk communiceren’ met de borden, die volgens haar tot een kille ontvangst zouden moeten leiden.
‘En wat moet zo’n bord dan doen?’, vraagt politiek verslaggever Floor Bremer aan de minister. ‘In ieder geval verwachtingsmanagement voor mensen die geen recht hebben op verblijf, dat wij werken aan een terugkeer’, antwoordt de minister geprikkeld.
Op de vraag of ze dat idee in Denemarken heeft opgedaan, reageert Faber instemmend. Daar zou wel aan ‘verwachtingsmanagement’ worden gedaan. Vervolgens ontstaat er een opmerkelijk gesprek tussen Bremer en Faber:
Bremer: ‘Heeft u daar ook borden gezien?’ Faber: ‘Ik heb de borden gezien, maar niet met deze tekst.’ Bremer: ‘Uw ambtenaren die we hebben gebeld, zeiden namelijk dat u het daar niet gezien kan hebben.’
Faber sluit haar ogen en zegt ongemakkelijk dat dat klopt, waarop Bremer niet loslaat. ‘Het is natuurlijk ook een beetje omstreden toch, om zo’n bord neer te zetten?’, vraagt ze.
Faber: ‘Ik vind het helemaal niet omstreden. Het is gewoon een duidelijk signaal.’ Bremer: ‘In welke taal dan?’ Faber: ‘In diverse talen, want niet iedereen spreekt natuurlijk Nederlands.’ Bremer: ‘Dus hoeveel talen?’ Faber: ‘De talen die nodig zijn om de mensen duidelijk te maken wat erop staat.’
Het gesprek gaat een paar keer heen en weer, waaruit blijkt dat Faber niet echt goed heeft nagedacht over de borden. Dan vraagt Bremer of zulke borden niet tot tegenstand zullen leiden.
Faber: ‘Ja, maar mensen zijn het wel met meer dingen niet eens.’ Bremer: ‘Besluit u dit dan gewoon zelfstandig?’ Faber: ‘Ik ben de minister en ik voer het beleid uit.’ Bremer: ‘Maar dit is toch geen beleid? Dit is volgens mij een idee van u?’ Faber: ‘Maar ik ben beleid.’
Op sociale media trekken velen de vergelijking met de zonnekoning, Lodewijk de Veertiende, die op absolutistische wijze zei dat hij de staat zou zijn.
In Libanon loopt het aantal mensen op de vlucht snel op, nu niet alleen het zuiden, maar ook andere delen van het land onveilig zijn. Het Rode Kruis spreekt van honderdduizenden mensen op de vlucht. Een groot aantal van hen wijkt uit naar buurland Syrië, waaronder veel Syriërs die in Libanon een veilig onderkomen hadden gevonden.
UNHCR spreekt van ‘duizenden Libanezen en Syriërs’ die wanhopig van Libanon naar Syrië vluchten. De VN-Vluchtelingenorganisatie maakt zich zorgen over de situatie in het land, omdat de aardbeving van 2023 en het slepende conflict kritieke infrastructuur hebben verwoest, en miljoenen mensen hulp nodig hebben.
‘Het is de zoveelste beproeving voor families die eerder de oorlog in Syrië ontvluchtten en nu gebombardeerd worden in het land waar ze onderdak zochten. We moeten voorkomen dat deze situaties van wanhoop en verwoesting zich herhalen. Het Midden-Oosten kan zich geen nieuwe ontheemdingscrisis veroorloven’, zegt Filippo Grandi, hoge commissaris voor vluchtelingen van de VN. Naar schatting wonen er 1,5 miljoen Syrische vluchtelingen in Libanon.
Ook in Libanon zelf zoeken mensen een veilig heenkomen, door bijvoorbeeld van het zuiden naar het noorden te vluchten, maar de opvangplekken zijn beperkt. ‘Scholen veranderen in opvangcentra voor vluchtelingen, ziekenhuizen liggen overvol. Tienduizenden mensen zijn plotseling afhankelijk van humanitaire hulp’, beschrijft het Rode Kruis de situatie.
‘Libanon wordt al getroffen door een grote sociaaleconomische crisis. Driekwart van de mensen leeft onder de armoedegrens. Deze mensen kunnen de klap van de huidige escalatie maar moeilijk te boven komen.’
Repatriëring Libanese Nederlanders
De komende dagen worden ook enkele honderden Libanese Nederlanders geëvacueerd. Vandaag en morgen staan de repatriëringsvluchten voor Libanese Nederlanders gepland. Nederlanders die in Libanon wonen, kunnen zich voor deze vluchten aanmelden, omdat het steeds moeilijker wordt om op de reguliere manier uit het land te vertrekken. Het gaat om militaire vluchten die worden uitgevoerd door Defensie.
‘Veel succes met Oekraïne’, zo reageerde een Palestijnse diplomaat bij de VN sarcastisch, toen de zoveelste resolutie waarin het buitensporige Israëlische geweld in Gaza werd veroordeeld, door een Amerikaans veto werd getroffen.
Daarmee sloeg hij de spijker op de kop. Aan de Palestijnen kunnen we, als volgend slachtoffer van Netanyahu’s bloeddorst, intussen ook de Libanezen toevoegen. Ook hen wacht nu het Stenen Tijdperk.
Volkskrant-columniste Asha ten Broeke vroeg zich 27 september terecht af: stel dat het allemaal omgekeerd zou zijn geweest? Dat in 1948 niet de Palestijnse, maar de Joodse inwoners van het ‘Heilige Land’ massaal van hun geboortegrond naar de Gazastrook waren verdreven en een Palestijnse apartheidsstaat was gesticht? Dat Israëlische milities vanuit Gaza op 7 oktober twaalfhonderd Palestijnen hadden vermoord? Dat daarop de Palestijnse regering met ongekend heftige bombardementen veertigduizend Israeli’s had gedood? Zouden we dat laatste dan ook ‘zelfverdediging’ hebben genoemd?
Ik zwijg dan nog van de pieper-aanslag in Libanon.
Door het stelselmatige westerse wegkijken en goedpraten van wat we in alle andere gevallen – met Teheran, Beijing of Moskou als actor – gewoon als terreurdaden zouden betitelen, is het Westen in de ogen van de rest van de wereld moreel volstrekt ongeloofwaardig geworden.
‘Veel succes met Oekraïne’ – hoezo zou de rest van de wereld Rusland voor een agressieoorlog en een tienjarige illegale bezetting van de Krim moeten veroordelen, als het Westen nu al meer dan een halve eeuw tolereert dat Israël de westelijke Jordaanoever niet alleen illegaal bezet, maar zelfs met eigen onderdanen koloniseert en de Palestijnen gaandeweg verdrijft? Als het Westen dit, bij al het obligate gepruttel, door voortgezette wapenleveranties faciliteert en de facto legitimeert?
‘Het Westen is in de ogen van de rest van de wereld moreel volstrekt ongeloofwaardig geworden’
Het obligate gepruttel: Netanyahu weet dat hij ongestraft zijn gang kan gaan, omdat Washington nooit tot enige sanctie zal overgaan. Israël, zo concludeert de rest van de wereld, staat kennelijk boven elke internationale wet. En die rest van de wereld wordt steeds belangrijker, het gewicht van het Westen neemt af – en alleen al ons eigenbelang vergt dat het Westen daarop meer anticipeert.
‘Veel succes met Oekraïne’ – waar Israël steeds alle wapens krijgt die het wil, en aan het gebruik daarvan geen enkele beperking wordt opgelegd, moet Zelensky voor de verdediging van zijn land tegen een eenduidige agressor om elke raket bedelen, en worden hem wèl steeds beperkingen opgelegd. Het Westen laat zich hier steeds door dreigementen van het Kremlin overbluffen – en Poetin weet daardoor dat ook hij ongestraft zijn gang kan gaan.
Oekraïne is gedwongen met één hand op de rug te vechten, en voert, tegenover de brute bombardementsterreur van Moskou, in de strijd om zijn voortbestaan, verbazingwekkend netjes oorlog. Het aantal Russische burgerslachtoffers is minimaal. Vergelijk dat met Netanyahu: meer slachtoffers in één jaar tijd dan Poetin in bijna drie jaar heeft gemaakt.
‘Veel succes met Oekraïne’: in niet-westerse ogen is het Westen hypocriet. Zeker: Israël opereert vandaag niet als enige als een schurkenstaat. Het punt is dat het Westen dat in andere gevallen scherp bekritiseert, en hier tolereert. Het punt is dat het Westen nog steeds meegaat in de Israëlische pretentie ‘de beschaving’ tegen ‘de barbarij’ te verdedigen. Om de Vietnamezen van het communisme te redden, zo heette dat een halve eeuw terug, moeten we helaas Vietnam vernietigen.
Het punt is dat ook ik weliswaar van mening ben dat ‘westerse waarden’ in veel opzichten te prefereren vallen boven niet-westerse, maar dat wij ons er zelf te vaak niet aan houden zodra dat even niet van pas komt, zodra het met onze materiële belangen strijdt.
Dan worden alle mooie woorden over democratie en mensenrechten vergeten. Dan klinkt de Verlichtingsleuze van de Franse Revolutie – vrijheid, gelijkheid en broederschap – bijzonder hol. Dat kleurt de kijk van de rest van de wereld op het Westen – veel succes met Oekraïne.
En dat raakt uiteindelijk ook de VN, waarvan de samenstelling van de Veiligheidsraad allang niet meer representatief is voor de werkelijke mondiale verhoudingen. De VN was in hoge mate een westers project en moest na 1945 helpen de internationale rechtsorde te garanderen. Te lang is die voor westerse belangen misbruikt. Mede daardoor trekken ook Rusland en China zich weinig meer van die rechtsorde aan. Daardoor is de VN nu mede door eigen westers toedoen moreel failliet.
Onze site gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Ook kunnen we hierdoor het gedrag van bezoekers vastleggen en analyseren en daardoor onze website verbeteren.
Deze website gebruikt cookies om uw gebruikservaring op deze website te verbeteren. Van deze cookies worden cookies aangemerkt als "Noodzakelijk" in uw browser bewaard, deze cookies zijn essentieel voor het functioneren van de website. Bijvoorbeeld het opslaan van uw keuze of u wel of geen cookies wilt hebben. Wij maken ook gebruik van cookies van derde partijen die ons helpen met het analyseren en begrijpen van de gebruik van deze website door u. Deze cookies worden alleen gebruikt als u daar toestemming toe geeft. U heeft ook de mogelijkheid om uzelf uit te sluiten voor deze cookies. Dit zal echter effect hebben op uw gebruikerservaring.
Noodzakelijke cookies zijn absoluut nodig voor het functioneren van de website. De cookies in deze categorie zorgen alleen voor de veiligheid en het functioneren van deze website . Deze cookies bewaren geen persoonlijke gegevens
Deze cookies zijn niet strict noodzakelijk, maar ze helpen de Kanttekening een beter beeld te krijgen van de gebruikers die langskomen en ons aan te passen aan de behoeftes van onze lezers. Hiervoor gebruiken wij tracking cookies. Bij het embedden van elementen vanuit andere websites zullen er door deze sites ook cookies worden gebruikt.
