De lobbygroep Christenen voor Israël ligt onder vuur vanwege de financiële steun aan de illegale Israëlische nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. Advocaat Reinout Sterk: ‘Christenen voor Israël kiest er welbewust voor misdaden tegen menselijkheid te sponsoren.’

Advocaat Reinout Sterk heeft op 12 augustus namens Muslim Rights Watch Nederland en de 30 maart-beweging van de Vlaamse publicist Dyab Abu Jahjah aangifte gedaan tegen Christenen voor Israël en Israel Heartland, evenals hun bestuurders, donateurs en sponsors. Ook heeft hij aangifte gedaan tegen het aan Christenen voor Israël verbonden Israël Producten Centrum B.V., dat producten uit de illegale Israëlische nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever verkoopt.

Waarom is er aangifte tegen Christenen voor Israël gedaan? Wat doet de organisatie, wat strafbaar is?

‘Op 19 juli 2024 heeft het Internationaal Gerechtshof in Den Haag, het hoogste juridische orgaan in de wereld, een baanbrekende uitspraak gedaan. Het hof heeft bepaald dat Israël een aantal misdrijven tegen de menselijkheid pleegt, tegen het Palestijnse volk. De kern is: door de Israëlische bezetting van Palestijns gebied heeft Israël zich tot agressor gemaakt. Het Internationaal Gerechtshof heeft alle Palestijnse gebieden die sinds 1967 door Israël worden bezet illegaal verklaard.

De Israëlische bezetting wordt gefaciliteerd door geweld en dreiging van geweld. Daar komen twee misdrijven tegen de menselijkheid uit voort. Enerzijds dat Israël haar burgers naar bezet gebied verplaatst. Anderzijds dat Palestijnen door Israël van hun grondgebied worden verdreven. Daar komt nog bij dat uit de uitspraak blijkt dat Palestijnen anders behandeld worden dan Joodse burgers. Palestijnen hebben minder rechten, ze worden gemarginaliseerd. Het hof gebruikt de bijhorende term niet, maar bevestigt in feite dat Israël apartheid realiseert. En ook dat is een misdaad tegen de menselijkheid.’

En hoe raakt dat Christenen voor Israël?

‘Christenen voor Israël kiest er welbewust voor, en blijft daar na de uitspraak van het Hof van 19 juli mee doorgaan, om die zojuist genoemde misdaden tegen de menselijkheid te sponsoren. Als zij Israël willen steunen, dan mag dat. Maar zij kiezen er heel welbewust voor om juist de Israëlische aanwezigheid in Palestijnse gebieden, die dus illegaal is verklaard, financieel te ondersteunen. Ze ondersteunen dus met geld misdaden tegen de menselijkheid. Dat maakt hen medeplichtig.’

Waar bestaat die financiële steun uit, behalve uit de producten uit de illegale nederzettingen die Christenen voor Israël via het Israël Producten Centrum verkoopt?

‘Christenen voor Israël steunt de illegale nederzettingen op meerdere manieren. Ze verstrekken ook geld voor afscheidingsmuren, helmen, kogelwerende vesten, drones en beveiligingscamera’s. Al deze spullen worden geleverd aan Israëlische kolonisten die Palestijns gebied stelen en bezet houden. Christenen voor Israël speelt in dit gebeuren een vrij actieve rol. De organisatie heeft een miljoenenbegroting.’

‘Starbucks en McDonalds gaan niet zo ver als Christenen voor Israël’

In hoeverre kun je Christenen voor Israël juridisch gezien verantwoordelijk houden voor wat de staat Israël doet?

‘Door heel direct financiële steun te verlenen, maken ze zichzelf medeverantwoordelijk aan de agressie die de bezetting is. Ze kiezen er welbewust voor specifiek financiële steun te verlenen aan misdaden tegen de menselijkheid.

Kijk, multinationals als Starbucks en McDonalds liggen nu onder vuur, omdat ze – meer in algemene zin – het Israëlische leger sponsoren. Maar ze gaan niet zo ver als Christenen voor Israël. Ze sponsoren geen landroof. Ze betalen geen drones of beveiligingsmuren.’

Ook is er aangifte gedaan tegen Israel Heartland. Wat voor strafbaars doet deze organisatie?

‘Israel Hartland steunt verschillende projecten om illegale nederzettingen op te bouwen in ‘Judea en Samaria’. Ze betalen mee aan de installatie van hekwerk, alarmen en camera’s en ondersteunen ook diverse Israëlische bouwproducten in de bezette geibeden. Dat doen ze, omdat ze uit theologisch-fundamentalistische redenen overtuigd zijn dat deze gebieden tot het Joodse volk behoren. Die opvatting is problematisch, want in strijd met het internationaal recht. Helemaal nu. Het Internationaal Gerechtshof heeft immers pas verklaard dat alle Israëlische nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever illegaal zijn.’

Maar beide pro-Israëlische organisaties steunen Israëlische kolonisten niet met wapens en munitie, toch?

‘Dat weten we niet. De aangifte die ik heb gedaan is op basis van de informatie die Christenen voor Israël en Israel Heartland zelf hebben prijsgegeven. Ze zijn heel transparant over deze illegale activiteiten. Of ze ook medeplichtig zijn aan andere misdrijven moet onderzocht worden.’

Is deze transparantie niet onverstandig?

‘Voor zover ik het begrijp moet Israël volgens de betreffende interpretatie van de Bijbel ook de bezette Palestijnse gebieden bezitten, als voorwaarde voor de dag des oordeels om in te treden. Volgens diezelfde theorie zullen vervolgens de Joden met de toorn van Jezus geconfronteerd worden, wat die ideologie nogal cynisch en machiavellistisch maakt.’

In de tekst staat ook dat er aangifte wordt gedaan tegen de donateurs en sponsors van Christenen voor Israël. Maar kun je dit wel doen? In hoeverre zijn zij – juridisch gezien – verantwoordelijk voor wat Christenen van Israël doet?

‘Iedereen heeft een verantwoordelijkheid. Als je een bepaalde organisatie steunt met donaties, dan moet je je wel een beetje verdiepen in wat er met je geld gebeurt. Je hebt dus een onderzoeksplicht. Daarnaast is het al heel lang bekend dat Israëlische nederzettingen in bezet gebied illegaal zijn. Daar is eigenlijk wel consensus over, zelfs vanuit het Amerikaanse standpunt.

‘En tot slot, sinds de uitspraak van het Internationaal Gerechtshof van 19 juli, is het glashelder dat de Israëlische nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever illegaal zijn. Dat weet je als sponsor van Christenen voor Israël of Israel Heartland. Als je begaan bent met Israël, dan komt dat voor uit een bepaalde interesse, een bepaalde betrokkenheid. En als je die interesse en betrokkenheid hebt, dan kan je deze uitspraak niet ontgaan zijn. Als je er dan desondanks toch voor kiest om je ogen te blijven sluiten, voor het feit dat de organisatie die jij sponsort illegale nederzettingen ondersteunt, dan doe je dat willens en wetens.’

In de aangifte staat natuurlijk geen strafeis, dat is aan het Openbaar Ministerie. Maar waar zit u aan te denken? Een boete voor donateurs? Iets anders?

‘Het OM bepaalt inderdaad wie er vervolgd wordt. Als ik het voor het zeggen had, dan kregen alle donateurs een taakstraf, waarbij ze in gesprek zouden moeten gaan met Palestijnse vluchtelingen. Waar overigens ook genoeg christenen tussen zitten. Maar dat is wensdenken. Het gaat mij er om dat mensen zich realiseren dat hun gedrag consequenties heeft. Ik hoop van ganser harte dat ze stoppen met het financieren van misdrijven tegen de menselijkheid.’

Maar ben u niet bang dat u hiermee het tegenovergestelde bereikt? Dat de achterban van Christenen voor Israël en Israel Heartland radicaliseert?

‘De radicalisering heeft al toegeslagen. Als je meent dat jouw interpretatie van de Bijbel boven het geldende recht gaat, dan voldoe je aan de definitie van radicalisering.’

‘Israël wordt nog steeds te zeer de hand boven het hoofd gehouden’

Gelooft u dat de aangifte tot een veroordeling zal leiden? En wat voor strafeis zal er komen, denkt u?

‘Ik heb geen idee hoe OM hiermee om zal gaan. Maar op basis van mijn ervaringen als advocaat heb ik vertrouwen in de integriteit van het OM. Tegelijkertijd is deze aangifte een bijzonder geval, dus het is lastig om een goede inschatting te maken.’

De nieuwe Nederlandse regering, met daarin de PVV, is erg pro-Israël. Is de timing van uw aangifte wel verstandig? Het maatschappelijk klimaat zit u niet bepaald mee.

‘Het maatschappelijke klimaat is enorm verstoord na 7 oktober. Onze vorige minister-president, Mark Rutte, is hier medeverantwoordelijk voor. Hij legde de nadruk op Israëls recht van zelfverdediging. Maar vlak na de gebeurtenissen van 7 oktober waarschuwden experts al dat Israël het oorlogsrecht aan het schenden was. Er volgden publicaties van allerlei ngo’s en VN-instanties over de misdaden van Israël.

‘Daarna kwam de uitspraak van het Internationaal Gerechtshof, dat Israëls oorlog in de Gazastrook de plausibiliteit van genocide met zich meedraagt. Ook werd duidelijk dat de Israëlische propaganda, waarmee Israëls buitenproportionele reactie is verkocht, allemaal gelogen was. Ik doel op de veertig onthoofde baby’s, baby’s in ovens, levend verbrande slachtoffers et cetera. Hierdoor zijn de Israëlische misdaden onderbelicht gebleven. We hopen met dit soort aangiftes juist dat er meer aandacht komt voor de structurele schendingen van het recht door Israël. En dat het publieke debat zich daar meer op zal richten.

‘Palestijnse slachtoffers blijven alleen maar cijfers’

‘Israël wordt nog steeds te zeer de hand boven het hoofd gehouden en ook de Nederlandse media gaan mee in dat frame. Medialogica speelt een niet te onderschatten rol in hoe de oorlog aan ons voorgeschoteld wordt, en als gevolg daarvan hoe wij daarover denken. Let maar eens op de berichtgeving: Israëlische slachtoffers zijn ‘gedood’ of vermoord, maar bij Palestijnen zijn de slachtoffers ‘omgekomen’ of iets dergelijks. Bij Israëlische slachtoffers gaat het om ‘kinderen’, bij Palestijnse slachtoffers om ‘minderjarigen’. De Israëlische slachtoffers worden geregeld bij naam en toenaam genoemd, van hen worden persoonsbeschrijvingen gegeven en dergelijke. De Palestijnse slachtoffers blijven alleen maar cijfers. Het is echt beangstigend hoe kritiekloos ook Nederlandse vermeende kwaliteitsmedia zich door de hasbara (Israëlische propaganda, red.) laten leiden.

Ten slotte: kunnen we straks ook een aangifte verwachten tegen Forum voor Democratie vanwege steun aan Rusland? Of tegen Denk vanwege steun aan Erdogan?

‘Het gaat om hier twee dingen. De bewijsvraag enerzijds en de mate van medeplichtigheid anderzijds. Om met de bewijsvraag te beginnen: de uitspraak van het Internationaal Gerechtshof van 19 juli heeft een hele sterke juridische bewijskracht, waardoor nu onomstotelijk vaststaat dat Israël sinds 1967 in bezette gebieden misdaden tegen de menselijkheid pleegt. Andere kwesties zijn niet op zo’n manier juridisch vastgesteld, met zoveel bewijskracht.

‘En dan de medeplichtigheid: je morele of politieke steun uitspreken voor een misdrijf, dat haalt niet de drempel van medeplichtigheid. Welbewuste financiële sponsoring is een ander verhaal. Want als je daartoe overgaat dan ben je op zo’n constructieve manier de daders van het misdrijf aan het helpen, dat je je schuldig maakt aan strafrechtelijke medeplichtigheid. Christenen voor Israël en Israel Heartland steunen misdrijven in de bezette gebieden. Dat is wat anders dan gewoon geld overmaken naar de bankrekening van Israël. Deze donaties zijn specifiek bestemd voor het bevorderen van misdaden tegen de menselijkheid.’

Reactie van Christenen voor Israël

‘Advocaat-stagiair Reinout Sterk plaatste enkele weken geleden op zijn LinkedIn-pagina een aangifte die hij zou hebben gedaan namens twee organisaties tegen Christenen voor Israël (CvI). In de aangifte baseert hij zich op onjuiste berichtgeving over CvI, gecombineerd met een niet-bindend advies van het Internationaal Gerechtshof. De aangifte is erop gericht de goede naam van de stichting te schaden door laster, halve waarheden en hele leugens, die in dit interview nog eens uitgebreid worden geëtaleerd en aangedikt.

‘Waar het in de bewuste aangifte onder meer over gaat, is een eenmalige gift van 25.000 euro aan dorpen in zogenoemd C-gebied. Deze C-gebieden vallen volgens de – nog steeds geldende – Oslo-akkoorden onder Israëlisch bestuur. De gift is bovendien gegeven maanden voordat het advies door het Internationaal Gerechtshof in juli 2024 werd uitgebracht. We hebben deze donatie gedaan kort na 7 oktober, toen er logischerwijs veel angst was onder de inwoners voor een herhaling van de Hamas-terreur van 7 oktober.

‘De gift is enerzijds gebruikt voor de helft van een consumentendrone die je in Nederland bij elke elektronicawinkel kunt kopen en anderzijds voor een camerasysteem, zoals je die op elke willekeurige middelbare school in ons land vindt. De overige zaken die de heer Sterk noemt, heeft hij kennelijk gebaseerd op eerdere foutieve berichtgeving, zonder dit goed te checken. Het overige van onze giften gaat jaarlijks naar kwetsbare groepen in Israël en de Palestijnse gebieden: zowel naar Joodse als Palestijnse projecten. Onze activiteiten in de betwiste gebieden richten zich kort samengevat op hulp voor arme gezinnen en op vredesinitiatieven tussen Joden en Palestijnen. We bidden dat Palestijnen en Joden in vrede kunnen samenleven, en daar zetten we ons ook voor in. Dat doen we vanuit onze overtuiging dat we oog hebben voor de medemens in nood.

‘Deze aangifte zien wij als de voortzetting van een lastercampagne die al langer aan de gang is. Niet zo lang geleden (februari 2023) plaatste Iran Christenen voor Israël op een sanctielijst. Sinds die tijd, met name sinds 7 oktober 2023, heeft onze stichting regelmatig te maken met intimidatie, laster en bedreiging. En nu dus deze loze aangifte, bedoeld om media-aandacht te genereren.

‘We vinden het eeuwig zonde dat de energie van pro-Palestijnse actiegroepen verspild wordt aan pesterijen aan het adres van CvI of andere organisaties die noodhulp verlenen in Israël. Beter zouden zij hun energie besteden aan hulpverlening waar de Palestijnse bevolking op de Westelijke Jordaanoever daadwerkelijk iets aan heeft.

‘Christenen voor Israël houdt zich in al haar activiteiten volledig aan de Nederlandse wetgeving. Onze jaarcijfers zijn openbaar en transparant. We verantwoorden ons hiervoor naar onze 50.000 donateurs. We hebben er daarom alle vertrouwen in dat het OM deze ongegronde aangifte niet serieus zal nemen en daarom de zaak niet-ontvankelijk zal verklaren.’

Israel Heartland is ook benaderd voor een reactie op het interview, maar heeft niet gereageerd.