De nationale politie benoemt Tolga Köklü tot hoofd van de politie-eenheid Rotterdam. Met zijn aanstelling heeft nu een op de drie regionale politieleiders een migratieachtergrond, meldt NRC.
Eerder werden Martin Sitalsing (Surinaams-Nederlands) en Hamit Karakus (Turks-Nederlands) al benoemd tot politiechef, respectievelijk in Midden- en Noord-Nederland. Karakus kreeg in 2023 de rang van eerste hoofdcommissaris.
Köklü, geboren in Turkije, volgt Fred Westerbeke op, die adviseur van de korpsleiding wordt. De politieorganisatie streeft al langer naar meer diversiteit, maar ligt geregeld onder vuur vanwege meldingen van discriminatie en pesten.
De politie-eenheid Rotterdam kwam in 2020 in opspraak na het uitlekken van racistische uitlatingen in een interne WhatsAppgroep met de naam ‘Jan Smit’. Nederlanders met een migratieachtergrond werden door agenten onder meer getypeerd als ‘kankervolk’, ‘kutafrikanen’ en ‘pauperallochtonen’ op wie ze wilden ‘schieten’.
In 2023 werd een agent van de Rotterdamse politie, die eerder was veroordeeld voor een racistische uitlating, benoemd tot leidinggevende bij de vreemdelingenpolitie. Dat besluit werd na felle kritiek ingetrokken.
Köklü (wat ‘geworteld’ betekent in het Turks) werkt al sinds 1991 bij de politie. Hij begon in Limburg, werkte jarenlang in leidinggevende functies in Den Haag en Rotterdam, is daarnaast actief als strategisch adviseur op het gebied van Europese politiesamenwerking.
Belastingverlaging voor rijke ondernemers en bedrijven, besparingen op de uitkeringen van arme burgers, alsmede bezuinigingen op de zorg: zo wil de VVD de wegens Poetins agressie en Ruttes geloofwaardigheid als NAVO-baas noodzakelijke extra defensie-uitgaven financieren. Dat is de hoofdinzet bij de komende Kamerverkiezingen. Een soort eigen variant op Trumps Beautiful Big Bill.
De naar Brussel vertrokken ex-partijleider had al eerder die voorzet gegeven – betaal alles door verdere afbraak van de verzorgingsstaat – en de huidige partijtop kopt die voorzet in. ‘Bestaanszekerheid’, een begrip waarvan ook de VVD bij de vorige verkiezingen even de mond vol had, omdat dat door toedoen van Pieter Omtzigt even heel erg in de mode was, is nu als programpunt weer tot de economische bovenhelft beperkt.
En met het overnemen van grote delen van het PVV-jargon door Yesilgöz wordt de schuld voor woningnood en andere schaarste opnieuw bij asielzoekers gelegd. Over het veel omvangrijker slavenleger van uitgebuite en vaak rechteloze buitenlandse werknemers – waarvan in de tuinbouw, vleesverwerking en de pakjessorteercentra onder meer de hoofdsponsor van de VVD rijkelijk profiteert – gaat het uiteraard niet.
De schuld voor schaarste (en alle andere maatschappelijke problemen die de onderbuik verontrusten) leggen bij ‘onaangepaste’ vluchtelingen: dat is een vertrouwde tactiek van rechts om het vooral niet over de oorzaken van structurele ongelijkheid te hebben.
Met die keuze van de VVD hoeven we overigens niet onverdeeld ongelukkig te zijn: het maakt duidelijk waar deze partij staat. Namelijk onverkort aan de zijde van de succesvollen, waarbij de minder succesvollen te horen krijgen dat dat hun eigen schuld (of die van vreemdelingen) is. Het is het vertrouwde egoïsme van de rijken dat hier weer met dure woorden wordt goedgepraat.
Maar het schept wel helderheid en biedt klassiek links zo kansen, omdat het weer over geld en inkomen gaat. En de VVD hiermee in elk geval het PVV-achtige geneuzel over groot woke-gevaar, waaraan zich ook Yesilgöz in het verleden op stemmenjacht gretig overgaf, achter zich laat. Zij is gewoon weer het baken van het grootkapitaal.
Waar staat Klaas Dijkhoff in dit verhaal?
Het roept echter wel een vraag op. Waar staat Klaas Dijkhoff in dit verhaal? Met zijn vage nieuwe denktank met de weeïge naam ‘Voor ons Nederland’ benadrukte hij recent dat de grote tegenstelling nu niet loopt tussen links en rechts, maar tussen democratisch en antidemocratisch.
Ik laat even terzijde dat Dijkhoff ongenoemd liet dat het juist zijn eigen VVD was die liever met rechtse antidemocraten dan met linkse democraten pacteerde. Een keuze die in elk geval door de VVD-fractievoorzitter in de Gelderse Staten met zijn zotte aanval op een ‘extreem-linkse’ Timmermans kennelijk nog steeds wordt onderschreven. De enige van de traditionele partijen die in rechtstatelijk opzicht is ontspoord, is immers in Wilders’ kielzog de VVD.
Nee: het gaat mij erom dat de VVD onder leiding van Yesilgöz – als je bij haar tenminste van ‘leiding’ kunt spreken – nu onverbloemd met een rechts economisch programma op de proppen komt, en dat tot hoofdthema maakt. Daarmee verklaart de VVD, op zich terecht, indirect de klassieke links-rechts-tegenstelling weer tot een zeer relevante, zelfs tot de hoofdzaak.
Hoe is dat te rijmen met Dijkhoffs invalshoek? Of meent Dijkhoff dat een keuze voor een rechts programma geen keuze voor een rechts programma is, maar een soort apolitieke vanzelfsprekendheid, onder het motto There is no alternative? Dat is iets wat op zich in rechtse kring wel vaker voorkomt: de veronderstelling dat het neoliberale beleid dat men zelf voorstaat een soort natuurwet volgt. Ook Rutte had in lijn daarmee er een handje van om alle collectieve maatschappelijke vraagstukken als individuele aanpassingsproblemen te vermommen.
Zeker: met de opmars van extreemrechts (en haar normalisatie door gewoon rechts) is de tegenstelling tussen antidemocraten en democraten een zeer essentiële. Maar dat betekent niet dat binnen het democratische kamp rechts en links de strijdbijl moeten begraven en voor een – in de beleidspraktijk rechtse – eenheidsworst moeten kiezen.
Sterker: juist die tendens van de VVD om het eigen turbokapitalisme als vanzelfsprekend voor te stellen, en de slachtoffers zelf de schuld van hun ellende te geven, heeft die doen uitwijken naar extreemrechts.
Terwijl we opstijgen vanuit Istanbul, kijk ik nog even naar de verlichte stad die nooit slaapt. Dag veilige wereld, zeg ik in mijn hoofd. We zitten in het vliegtuig naar Beiroet. Vanaf daar nemen we de taxi naar Damascus. Als alles goed gaat, slapen we vanavond in de stad die mijn man en ik veertien jaar geleden verlieten.
Het is surrealistisch, bizar en ongelooflijk spannend. Ik kan mijn emoties van dat moment niet beter samenvatten, want ze bestaan allemaal naast elkaar. Straks ontmoet ik mijn schoonfamilie voor de eerste keer. Ik heb ze nooit eerder gezien, we trouwden nadat we Syrië hadden verlaten. Ook onze kinderen kennen hun Syrische familie niet, want we konden nooit eerder terug, en nu kan het wel.
Eind vorig jaar viel het regime van Bashar al-Assad, een dictator. Zijn autoriteit werd voor het eerst op de proef gesteld in 2011, toen we er nog woonden. Met een burgeroorlog op komst, besloten we te verhuizen. Eerst naar Dubai, daarna naar Nederland, mijn land. Mijn man integreerde, naturaliseerde en kreeg begin dit jaar een Nederlands paspoort. Precies op het moment dat de Syrische grens wagenwijd openging voor iedere Syriër die terug wilde keren.
Een bord aan de grens met Libanon, dat Syriërs welkom heet in hun thuisland
We hoefden niet lang na te denken. Dit werd onze zomervakantie. We waren in extase over alles wat we daar wilden doen en zien. Maar deze extase maakte al snel plaats voor heel veel zorgen. Want zo rustig was het nog niet in Syrië. De massamoord in Latakia, de strijd in Zuid-Syrië en twee weken voor vertrek bombardeerde Israël de stad Damascus. De grond zakte onder mijn voeten weg, toen ik de beelden zag. Het was alsof ik de impact kon voelen vanuit mijn comfortabele stoel in Rotterdam. Was dit de plek die we gingen bezoeken? Was dit ons vakantieoord?
De laatste dagen voor ons vertrek bekroop me een enorm schuldgevoel. Was ik een slechte moeder, dat ik mijn kinderen meenam naar een land dat ze op het Jeugdjournaal zagen omdat er bommen ontploften? Moest ik niet in eerste instantie zorg dragen voor hun gevoel van veiligheid? Ik werd bestookt met berichten van ongeruste familieleden, vrienden en collega’s. Moesten we wel gaan? En ja, even heb ik me dat echt afgevraagd. Moesten we wel gaan?
Gaza, Libanon, Syrië, het ligt allemaal zo dicht bij elkaar. Het is makkelijk dit gebied te zien als een groot kruitvat, een conflictgebied waar de boel elk moment kan ontploffen. Wie het nieuws volgt, ontkomt niet aan dit sentiment, het neemt je over. Dat gebeurde ook bij mij. Ik zag alleen nog maar het rood van het reisadvies, de beelden van kapotgeschoten gebouwen. En ik vloog er regelrecht op af.
Maar ik had beter kunnen weten. Tenslotte heb ik ook het boek gelezen van Joris Luyendijk: Het zijn net mensen. Hierin beschrijft hij dat zijn collega’s op de redactie eerder wisten dat er aanslag was in Cairo, de stad waar hij woonde en werkte, dan hij. Dan moest hij die aanslag gaan opzoeken, om er verslag van te doen. Als we alleen het nieuws zien, creëren we een beeld van een plek dat geen recht doet aan de realiteit.
Net als een droom
Inmiddels zit ik op het balkon van onze villa – het lijkt wel een paleis. Onder me het geklets en gelach van familieleden, samen aan een lange tafel in een prachtig verlichte tuin. De tot voor kort onbekende neven en nichten spelen, alsof ze elkaar jaren kennen terwijl ze elkaar niet begrijpen. In de middag zwemmen we met elkaar. Het is als een droom, een die ik niet voor me durfde te zien omdat ik dacht dat het niet kon, of mocht bestaan naast mijn angsten. En nu zijn we hier.
De villa, met uitzicht op een van de voorsteden van Damascus
De omhelzing van deze zussen met hun zo gemiste broer beleef ik steeds weer opnieuw. Ze vlogen hem om de nek, dikke tranen van geluk die vanuit hun tenen kwam, als bij een kind dat haar moeder kwijt was en weer terugvindt. Ik kan het nog horen en dan huil ik er weer om. Na zoveel jaar je familie weer in je armen sluiten. Dat is geluk.
‘Ze vlogen hem om de nek, dikke tranen van geluk’
Sinds we hier zijn, is de kramp verdwenen. Ik zie Damascus door de ogen van mijn schoonfamilie, in plaats van die van ons in het westen. Ik ben nu in hun wereld. Ze vertellen over veranderingen. Over de dingen die weer mogen, zoals paardrijden op de manege, die eerst alleen voor de regering bedoeld was. Over de straten die zijn verbreed, de namen van bruggen die niet de president, maar de vrijheid eren. Over de toeristen uit andere steden die weer door het land durven te reizen. Over de angst die is verdwenen. Ze voelen de vrijheid met al hun zintuigen.
De impact van het Israëlische bombardement op het regeringsgebouw in Damascus
Maar geen enkele keer gaat het over Israël. Ze zijn er niet mee bezig. Onderweg naar de stad rijden we langs het gebouw dat door Israël werd gebombardeerd. Je ziet de impact van de aanslag vanaf de rotonde, een van de drukste plekken in de stad. Als ik ernaar vraag, vertellen ze dat ze ervan opkeken, want ze voelden de trilling in hun huis. Daarna zagen ze op het nieuws wat er was gebeurd. Ze waren geschrokken. Maar bang? Nee, dat niet. Alles is beter dan de afgelopen veertien jaar.
In Al-Hamidiyah Souq inde oude kern van Damascus is het drukste van jewelste. We komen voor het ijs van Bakdash, de winkel die ooit in de Lonely Planet terechtkwam als een van de plekken die je moet bezoeken. Ik was er veertien jaar geleden al voor gevallen en wilde er dolgraag weer naar toe, dus namen we de vijftientallige familie mee naar de drukbezochte plek. Ze waren er voor het eerst. Terwijl we genoten van dit zoete erfgoed, brak plots het feest uit. De grote stokken waarmee het ijs wordt fijngestampt werden drums en het personeel begon te zingen. ‘Weg met Bashar!’ klonk het en iedereen was in zijn nopjes om dit spektakel. Hier vieren ze de val van Assad nog steeds. En geef ze eens ongelijk.
Spanje haalt dertien zieke kinderen en hun families uit Gaza voor medische behandeling. Nederland nam tot nu toe geen patiënten uit Gaza op, ondanks oproepen van ngo’s en de Wereldgezondheidsorganisatie. D66 stelde hierover op 25 juli Kamervragen; maar het kabinet heeft nog niet geantwoord.
De kinderen worden vanuit Jordanië overgevlogen naar Spanje met een A400 militair transportvliegtuig. meldt AFP.
Het is niet de eerste keer dat Spanje dit doet. Sinds oktober 2023 zijn er al meerdere zieke kinderen uit Egypte en Jordanië overgevlogen.
Spanje is een van de grootste criticasters van de voortdurende Israëlische militaire campagne in Gaza, die door vele experts en ngo’s als genocidaal wordt beschouwd. Inmiddels zijn er al meer dan 60.000 Palestijnen door Israël gedood.
‘De situatie in Gaza is absoluut verschrikkelijk. De wreedheid van Netanyahu is totaal onaanvaardbaar, en ik denk dat de internationale gemeenschap moet handelen’, zei de Spaanse minister van Defensie Margarita Robles in een reactie.
Eerder deze week maakte de Spaanse regering al bekend twaalf ton aan voedsel te droppen in Gaza, waar de uithongeringspolitiek van Israël elke dag weer meer Palestijnse levens eist.
D66-Kamerlid Mpanzu Bamenga heeft Kamervragen gesteld over het uitblijven van Nederlandse medische hulp aan Gazanen. ‘Klopt het dat Nederland tot op heden geen enkele patiënt uit Gaza heeft opgenomen voor medische behandeling, terwijl het merendeel van de West-Europese landen (waaronder Italië, Frankrijk, Duitsland, Noorwegen, Spanje, België en Zwitserland) dit wél heeft gedaan?’ wil hij weten van minister Caspar Veldkamp (Buitenlandse Zaken).
Die vragen zijn nog niet beantwoord en komen vermoedelijk pas volgende week in het Gaza-debat aan de orde.
Het ‘undercoveronderzoek’ naar moslimradicalisering in de Taubah-moskee in Veenendaal was onrechtmatig. Zo oordeelt de rechter na een aangespannen zaak die jaren heeft geduurd, meldt NRC.
De vreugde is groot onder de advocaten en organisaties die het voor de Taubah-moskee opnamen. ‘Dit raakt niet alleen de islamitische gemeenschap, maar ons allemaal’, schrijft advocaat Elsa van de Loo op LinkedIn. ‘Wat vandaag één groep treft, kan morgen een andere treffen.’
Ze citeert de rechter: ‘Het uitvoeren van zulke onderzoeken zonder wettelijke grondslag is in een democratische samenleving onwenselijk en ondenkbaar, want dat zou betekenen dat de Staat naar willekeur in de rechten van haar onderdanen zou kunnen treden.’
Uit e-mails die nu zijn vrijgegeven, blijkt dat de gemeente Veenendaal het rapport over Taubah deelde met een aantal ministeries. Het is nog onduidelijk met welke ministeries dat is geweest. De rechter verordonneert de gemeente om die informatie per direct te delen met de advocaten van Taubah, anders moet Veenendaal een dwangsom van 1000 euro per dag betalen.
In 2021 kwam aan het licht dat moskeeën in zeker tien gemeenten, waaronder Veenendaal, jarenlang heimelijk zijn onderzocht door het particuliere bureau Nuance door Training en Advies. Dat ging op kosten van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), waar demissionair premier Dick Schoof jarenlang de dienst uitmaakte.
Sinds enkele weken heeft Rotterdam er een kunstinstelling bij: Galerie NOIR NOIR. De galerie is gevestigd op station Rotterdam-Alexander en biedt een inkijk in de Afro-Caribische cultuur van de stad.
‘Wanneer creatieve makers van Afro-Caribische of Afrikaanse afkomst hun ding willen doen op duurzame wijze ze, kunnen ze vaak alleen terecht bij bepaalde instellingen op basis van een diversiteits- en inclusie beleid. Place making noemen ze dat. Maar ik wilde een instelling waar ik de regels en het beleid bepaal. In het verleden heb ik diverse kunstmarkten georganiseerd namens mijn bedrijf Afrique Magique, nu gaan we het grootser aanpakken’, vertelt initiatiefnemer Sigmar Vriessde.
Door middel van exposities, educatietrajecten, netwerk evenementen en professionaliseringstrajecten wil hij artistieke expressie en creativiteit stimuleren. Niet alleen door het werk te tonen van kunstenaars, muzikanten en andere makers, maar ook door hen in contact te brengen met de juiste mensen.
Het kostte de nodige moeite en tijd om een geschikte locatie te vinden. Aanvankelijk wilde Vriessde een leegstaand pand bij Station Rotterdam-Zuid betrekken, maar dat was niet mogelijk. De NS kwam zelf met een alternatief: een leeg winkelpand op treinstation Rotterdam-Alexander, vertelt Vriessde. ‘Die NS-manager begreep mijn visie. Hij gaf mij de kans om hier iets heel moois neer te zetten.
‘Zo kunnen we steeds weer een nieuwe opening organiseren’
‘Het idee is dat één maker, als onderdeel van een groep van zes kunstenaars, voor een maand de hoofdkunstenaar is, en voor een groot deel mag bepalen hoe de galerie is ingericht. Vervolgens is een andere maker aan de beurt. Zo kunnen we steeds weer een nieuwe opening organiseren.’
Verder is het bedoeling dat bezoekers worden verleid om terug te komen, gaat hij verder. ‘Eerst komen ze misschien 5 à 10 minuten kijken, voordat ze hun trein of metro pakken. Maar als ze het leuk vinden, komen ze een volgende keer weer terug. Op een gegeven moment gaan ze onze instelling als een kunst en cultuurpodiumervaren.’
Op zaterdag 5 juli vond de opening plaats, in samenwerking met North Sea Round Town. Er kwamen een kleine honderd mensen op het event af. Zeven toonaangevende performers gaven een gezamenlijke muzikale voorstelling. ‘De Koreaanse zangeres Rydia kijkt met veel enthousiasme terug op die avond. Ze vertelde dat ze muziek had gemaakt met artiesten die hele andere genres vertegenwoordigen, die samen spontaan iets heel nieuws creëerden.’
Koreaanse zangeres Rydia. Beeld: North Sea Round Town
Vriessde vindt het ook belangrijk om als NOIR NOIR verhalen te vertellen over het onbekende Rotterdam. ‘We lieten beelden zien over het culturele leven van Rotterdam tijdens de Tweede Wereldoorlog. Toen woonden en werkten er al Surinamers op Katendrecht, waar jazzcafés waren en bordelen. Duitse soldaten mochten daar van hun officieren niet komen, want jazz werd gezien als een ontaarde muzieksoort, maar ze deden het wel. Het is een onbekend verhaal over de oorlog dat meer mensen zouden moeten horen.’
Behalve een tentoonstellingsruimte en een plek waar events en workshops worden georganiseerd is NOIR NOIR een vooral ook een ontmoetingsplek, met een sterke sociale functie. ‘Prins Alexander is een van de dichtstbevolkte gebieden van Rotterdam, maar hier zijn nauwelijks kunst en culturele faciliteiten. Vrijwel de meeste voorzieningen zijn in het
centrum van Rotterdam. Mensen komen hier ook om een praatje te maken, vooral ouderen. Ik heb mij door de gemeente laten vertellen dat er veel eenzaamheid is onder hen. Deze mensen hebben behoefte om hun verhaal te vertellen, zodat ze gezien en gehoord worden.’
De volgende activiteit bij NOIR NOIR vindt op 29 augustus plaats. Dan treedt de Kaapverdiaans-Rotterdamse kunstenares Nadia Delgado op.
De afgelopen weken heb ik, meer dan voorheen, verschillende columns en essays gelezen. Over Gaza, onze politiek, vakantieschaamte. Alles draait om tegenstellingen en tegenstrijdigheden. Een tijdje heb ik ervoor gekozen om me af te zonderen van alle ellende en verdriet over de hele wereld, en van de politieke drek in Nederland. Luxe.
Op tv zie ik weer mensen protesteren tegen de genocide in Gaza. Ze roepen het Nederlandse kabinet op om terug te komen van reces en het debat te voeren. Het kabinet weigert de welverdiende vakantie te onderbreken om de onmenselijke situatie in Gaza te bespreken. Wat een luxe!
De mensen die aan het woord komen als het over vakantie gaat, gaan allemaal op vakantie. En ja, ze denken dan aan de mensen in Gaza of Syrië die dat niet kunnen, maar ja, het leven gaat door. Wat moet je dan?
Ook het panel van de Kanttekening staat stil bij het begrip vakantieschaamte, ook zij gaan allemaal op vakantie. Een van de leden staat stil bij de kinderen in Nederland, die niet op vakantie kunnen.
In mijn omgeving zijn er behoorlijk wat mensen die het zich niet of nauwelijks kunnen veroorloven om op vakantie te gaan. Degene die wel op vakantie gaan doen dat door, in de ogen van de veroordelende maatschappij, domme beslissingen te maken. Bijvoorbeeld door een maand vaste lasten – zoals huur – even niet te betalen. Zoals ik sommige taken van mijn to-do list doorschuif naar ná de vakantie, zo schuiven zij met rekeningen. Dat komt volgende maand dan wel weer.
‘Zoals ik taken doorschuif naar ná de vakantie, zo schuiven zij met rekeningen’
Als je te maken hebt met budgetbeheer en leefgeld, dan heb je deze ‘luxe’ niet. Je budgetbeheerder zorgt ervoor dat alle vaste lasten betaald worden. Wat overblijft kan je per week (of maand) als leefgeld krijgen, voor boodschappen en persoonlijke verzorging. Hopelijk blijft er iets extra’s over om te sparen. Maar ik heb zelf nog nooit gehoord van iemand die in budgetbeheer zat, op vakantie zou kunnen gaan, en ook mócht gaan. Want dat beetje spaargeld, daar moet dan schoenen of een nieuwe koelkast van gekocht worden. Het moet natuurlijk wel nuttig en noodzakelijk zijn. Klinkt logisch toch?
Ik vind het helemaal niet logisch, als je even teruggaat naar waarom mensen op vakantie gaan. Even bijkomen, bijtanken, tot rust komen, nieuwe ervaringen opdoen, samen met de familie zijn. Mensen die elke dag moeten vechten om die op een goede manier door te komen, die hebben daar blijkbaar geen recht op. Sta daar eens bij stil.
En ik begrijp heus wel dat als er geen geld is, er ook geen vakantie betaald kan worden. Maar ik zou zo graag mensen in Nederland willen spreken die niet op vakantie kunnen gaan, om ze te vragen: wat heb jij nodig deze vakantie om door te kunnen gaan? Om weer energie te hebben voor een nieuwe periode van budgettering, geldzorgen en stress?
Ondertussen ben ook ik mijn koffers aan het pakken. Voor een geweldige ervaring met mijn dochter. Voor drie weken naar Polen, een van mijn favoriete landen, ik ben er al meerdere malen geweest. Heerlijk! Ik heb er ooit gestudeerd. We doen er ook nog even een taalcursusje bij. Mijn dochter als beginner en ik wil mijn kennis opfrissen. Een bezoekje aan Auschwitz kan zeker niet ontbreken in onze rondreis. Wat een avonturen zullen wij beleven! Nou!
Tja, in deze onwerkelijke tijden smaakt het hebben van een keuze best wrang. Maar het kunnen proeven van die smaak, dat is luxe.
Architect Robin Berghuijs is kritisch op de plannen van Mona Keijzer, die ervoor moeten zorgen dat er meer gebouwd wordt. Want wat hebben we aan meer huizen, als dit bedompte, ongezonde huizen zijn, waar we vervolgens nog jaren aan vastzitten, vraagt hij zich af.
Onlangs werd bekend dat demissionair minister Keijzer het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl, voorheen Bouwbesluit) wil wijzigen, als onderdeel van een plan om woningbouw te stimuleren. Het probleem: haar voorstellen lossen niets op, maar verslechteren de woonkwaliteit.
Het Bbl beschrijft eisen voor gebouwen op het gebied van veiligheid, gezondheid, bruikbaarheid en duurzaamheid. Adviezen van de commissie STOER liggen ten grondslag aan de plannen; een deel ervan betreft het Bbl. Zo wordt voorgesteld om de minimale plafondhoogte te verlagen van 2,6 naar 2,5 meter en de deurhoogte van 2,3 naar 2,1 meter. Daarnaast zouden steilere trappen worden toegestaan en worden de eisen voor daglichttoetreding, ventilatie en geluidsisolatie binnen woningen versoepeld.
Het lijkt logisch: soepelere eisen, zodat we sneller meer kunnen bouwen. Volgens de commissie besparen deze maatregelen gemiddeld 1.250 euro per woning. Voor velen is dat minder dan een maand huur of hypotheek. De gemiddelde nieuwbouwwoning kost tegenwoordig bijna 500.000 euro —deze maatregelen brengen de kosten dus omlaag met 0,25 procent. Dit levert nauwelijks iets op. Het woningtekort dringen we zo niet terug.
‘We zitten mogelijk decennia opgescheept met bedompte, ongezonde woningen’
Wel wordt de kwaliteit van een woning beduidend minder, als bouwers gebruik maken van deze versoepelingen. De plafondhoogte van 2,6 meter is niet zomaar vastgesteld. Behalve een fijnere beleving van de ruimte, zorgt het ook voor meer luchtvolume en een gezondere leefomgeving. Met soepelere eisen voor daglicht en ventilatie dreigen we veel slaapkamers zonder raam te krijgen. Gebouwen horen tientallen jaren te blijven staan. We zitten dus mogelijk decennia, of langer, opgescheept met bedompte, ongezonde woningen.
Waarom we niet bouwen
Er zijn genoeg fundamentele oorzaken waarom we weinig bouwen: gemeentes hebben zelf geen grond; niet genoeg bouwlocaties; onvoldoende stikstofruimte; ellenlange voorbereidingen; boze burgers (NIMBY’s) die procederen tegen nieuwbouw; financieel krijgen ontwikkelaars projecten niet rond; corporaties hebben niet genoeg geld; overheden hebben personeelstekort; of de aanleg van wegen, elektriciteitskabels en een aansluiting met het OV is duur en gaat traag.
Deze knelpunten hebben weinig te maken met het Bbl. Toch richt de minister zich hierop, met het idee dat dit bouwen goedkoper maakt. Dat kan wel, maar dan moeten de aanpassingen aan het BBL beter worden doordacht.
Bijvoorbeeld: In vergelijking met andere landen, vereist Nederland in appartementengebouwen veel eerder een tweede vluchtweg, met veiligheid als argument. Maar in Zwitserland, Luxemburg, Spanje en Oostenrijk is één vluchtweg voldoende en
daar is het aantal doden door brand lager dan in Nederland —in Zwitserland zelfs het laagste van de EU. Een tweede vluchtweg leidt dus niet automatisch tot veiligere vluchtwegen, maar voegt wel veel extra vierkante meters toe. Vooral in kleinere appartementengebouwen beslaan trappenhuizen relatief veel oppervlak. Die meters moeten worden gebouwd, maar kunnen niet verkocht of verhuurd worden.
Nog een voorbeeld: De BENG-normering (Bijna EnergieNeutraal Gebouw) is een belangrijk duurzaamheidsinstrument, maar soms kan zelfs een volledig energieneutraal gebouw niet worden vergund. Vooral de nadruk op thermische massa belemmert bouwers, met name de vereiste om lichtere bouwmethodieken te gebruiken. Meer mogelijkheden voor bouwmethoden is al goed an sich—het geeft bouwers flexibiliteit—maar lichtere bouwmethoden zijn vaak ook nog goedkoper. Zo hebben lichtere constructies en minder
zware funderingen nodig.
‘Een woning is geen product waar alleen snelheid en prijs tellen’
Minister Keijzer kan ook kijken naar technische eisen buiten het Bbl. Ze kan gemeentes aansporen om parkeernormen te versoepelen of op te heffen. In een appartementengebouw vertegenwoordigt een parkeerplaats vaak meer dan 30.000 euro aan bouwkosten. En een woning van 100 m2 heeft al gauw 40 m2 parkeerruimte nodig. Dit zijn meters waar je niet in kan wonen.
De minister heeft ook goede voorstellen, zoals inzetten op woningbouw in bebouwd gebied. Maar verlagen van kwaliteitseisen is geen oplossing voor het woningtekort, het levert vooral slechtere woningen op. Kwaliteit is geen luxe. Een woning is geen product waar alleen snelheid en prijs tellen, maar een plek waar mensen gezond, veilig en prettig moeten leven. Als we die kwaliteit verkwanselen, lossen we geen problemen op, maar creëren we nieuwe problemen in de toekomst.
Nieuwe zetelpeilingen wijzen uit dat de electorale strijd waarschijnlijk zal gaan tussen vier partijen: PVV, GroenLinks-PvdA, CDA en VVD. Deze partijen zitten vrij dicht bij elkaar, zo meldt Ipsos.
Met 27 zetels voor de PVV, 24 voor GroenLinks-PvdA, 24 voor het CDA en 20 voor de VVD is er een nieuwe machtsstrijd ontstaan. Sinds de kabinetsval op 2 juli dit jaar zijn veel kiezers van mening veranderd over hun partij van voorkeur.
Opvallend is de opmars van het CDA, die volgens Ipsos te danken is aan kiezers die eerder voor de VVD of NSC kozen. Ze waarderen het CDA om de rust die de partij uitstraalt, maar ook om partijleider Henri Bontenbal, die duidelijk en eerlijk overkomt, aldus de respons uit de laatste peilingen. Bontenbal wordt gezien als een potentiële premierskandidaat. In de peilingen deelt het CDA de tweede plaats met GroenLinks-PvdA, terwijl het bij de verkiezingen in 2023 slechts 5 zetels behaalde.
Ook GroenLinks-PvdA laat een interessante ontwikkeling zien. Hoewel de partij groeide in de peilingen van 16 juni, is ze nu weer 5 zetels kwijt. Een duidelijke reden gaven respondenten niet. Op basis van eerdere peilingen concludeert Ipsos dat de partij vooral stemmen verliest aan D66, omdat ze als te links wordt gezien. D66 wil juist af van het linkse woke-imago.
De VVD verloor in deze peilingen 4 zetels, vooral vanwege kritiek op partijleider Dilan Yesilgöz, die een populistische stijl wordt verweten. Kiezers die dit vinden, wijken liever uit naar een partij als het CDA of D66. Maar er zijn ook kiezers die uitwijken naar JA21, omdat ze bang zijn dat de VVD in zee gaat met GroenLinks-PvdA.
Hoewel de VVD in de aankomende regeerperiode niet met de PVV wil samenwerken, staat de PVV nog steeds aan kop in de laatste zetelpeilingen. Toch daalt het aantal zetels gestaag: van 37 in 2023 naar 30 op 15 juni dit jaar en 27 op 30 juli. Een deel van de voormalige PVV-kiezers vertrekt uit onvrede over de prestaties van de PVV in het kabinet-Schoof. Zij wijken vaak uit naar JA21. De partij van Joost Eerdmans stijgt van 3 naar 7 zetels, aldus Ipsos.
Duitsland had het verschil kunnen maken, maar Europese sancties kwamen er afgelopen dinsdag niet. Er was geen meerderheid in de Europese Commissie voor sancties tegen de Israëlische regering.
Gisteren kwamen vertegenwoordigers van de EU-lidstaten opnieuw bijeen om de druk op Israël te bespreken. Op tafel lag het voorstel om de Europese financiële steun voor Israëlische start-ups stop te zetten. Tien landen, waaronder Nederland, stemden hiermee in, maar het voorstel haalde geen meerderheid.
Een groot aantal lidstaten twijfelt over de maatregelen. Duitsland had het voorstel aan een meerderheid kunnen helpen, maar vond het te vroeg voor maatregelen. De Duitse regering wil de deur niet dichtgooien voor diplomatie. Vier lidstaten – Hongarije, Tsjechië, Oostenrijk en Bulgarije – willen überhaupt geen sancties tegen Israël, zo meldtde Volkskrant.
Israëlische bedrijven kregen de afgelopen vier jaar 200 miljoen euro uit EU-fondsen. Door deze financiering stop te zetten, zou de EU deze bedrijven raken, maar veel impact zou deze maatregel niet hebben, vinden critici. Om echt impact te hebben, moet het associatieverdrag met Israël op de schop, vinden voorstanders van harde maatregelen.
Standpunt Nederland
Het standpunt van de Nederlandse regering is onderhevig aan verandering. Hoewel er eerst geen meerderheid bestond voor welke maatregel dan ook, besloot de demissionaire regering om twee extreemrechtse ministers de toegang tot Nederland te ontzeggen en de ambassadeur te ontbieden. De Tweede Kamer komt deze week terug van zomerreces om de humanitaire nood in Gaza te bespreken. De sanctiemaatregel tegen Israëlische start-ups kwam bovendien uit de koker van minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken.
Toch moeten we niet meegaan in het frame dat dit een ‘echte koerswijziging’ markeert, waarschuwt Michiel Servaes, algemeen directeur van Oxfam Novib. ‘Het komt niet alleen idioot laat, het is ook volstrekt onvoldoende en staat in geen enkele verhouding tot de ernst van de huidige situatie in Gaza.’ Servaes vraagt zich af of er niet gewoon sprake is van symbolische maatregelen voor de bühne. Over de voorstellen van de Europese Commissie heeft ook Nederland mitsen en maren, stelt hij.
Onze site gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Ook kunnen we hierdoor het gedrag van bezoekers vastleggen en analyseren en daardoor onze website verbeteren.
Deze website gebruikt cookies om uw gebruikservaring op deze website te verbeteren. Van deze cookies worden cookies aangemerkt als "Noodzakelijk" in uw browser bewaard, deze cookies zijn essentieel voor het functioneren van de website. Bijvoorbeeld het opslaan van uw keuze of u wel of geen cookies wilt hebben. Wij maken ook gebruik van cookies van derde partijen die ons helpen met het analyseren en begrijpen van de gebruik van deze website door u. Deze cookies worden alleen gebruikt als u daar toestemming toe geeft. U heeft ook de mogelijkheid om uzelf uit te sluiten voor deze cookies. Dit zal echter effect hebben op uw gebruikerservaring.
Noodzakelijke cookies zijn absoluut nodig voor het functioneren van de website. De cookies in deze categorie zorgen alleen voor de veiligheid en het functioneren van deze website . Deze cookies bewaren geen persoonlijke gegevens
Deze cookies zijn niet strict noodzakelijk, maar ze helpen de Kanttekening een beter beeld te krijgen van de gebruikers die langskomen en ons aan te passen aan de behoeftes van onze lezers. Hiervoor gebruiken wij tracking cookies. Bij het embedden van elementen vanuit andere websites zullen er door deze sites ook cookies worden gebruikt.
