De Franse president Emmanuel Macron staat onder grote druk vanwege een strenge immigratiewet, die ‘extreemrechts’ zou zijn. De minister van Volksgezondheid stapte al op en Marine Le Pen, wiens radicaal-rechtse partij met de wet instemde, ziet de nieuwe wet als een ‘ideologische zege’. Zo schrijft het Franse dagblad le Monde.
Critici menen dat de linkse kiezers van Macron zich ‘verraden’ voelen. Hij werd in 2022 mede door hen weer president, niet omdat zij het eens zijn met Macrons beleid, maar om extreemrechts buiten de regering te houden, schrijft le Monde. En nu gaat Macron toch met een ‘extreemrechtse wet’ aan de haal, vinden zij.
Macron en de regering, minus de minister voor Volksgezondheid, zijn het oneens met die voorstelling van zaken. Premier Elisabeth Borne zegt dat ze instemde met de wet uit ‘plichtsbesef’ en ‘respect voor onze waarden’.
De immigratiewet maakt sociale voorzieningen voorwaardelijk. Hoe langer een immigrant legaal verblijft in Frankrijk, hoe meer toegang tot sociale voorzieningen. Ook wordt het land strenger tegen ongedocumenteerde arbeiders. Er zijn zware maatregelen in de wet opgenomen tegen bedrijven die ongedocumenteerden laten werken.
Volgens critici maken deze maatregelen de wet discriminerend. Franse ingezetenen hebben hierdoor meer kansen op arbeid, huisvesting en sociale voorzieningen dan immigranten, menen zij.
Ik kon al niet slapen vannacht en dan droomde ik ook nog eens over Geert ‘tien zetels erbij’ Wilders. Voor als u het nog niet wist, Wilders anticipeerde op sociale media op tien zetels erbij, nadat hij een filmpje had gedeeld met een zogenaamde op varkensvlees plassende moslim in Albert Heijn. Of het filmpje nou echt of nep was, het maakte allemaal niet uit voor de goegemeente.
Terwijl de ‘premier van alle Nederlanders’ alvast fantaseerde over de volgende verkiezingen met tien extra zetels – best veel voor een plassende moslim dunkt mij, maakte het Haagse raadslid Ralf Sluijs (Hart voor Den Haag, opgericht door ex-PVV’er Richard de Mos) de volgende rancuneuze vergelijking: ‘Als een Hollander bij de Turkse bakker over een baklava heen staat te pissen is het land te klein, denk ik.’
Hij zei dat in antwoord op oud-parlementariër Fonda Sahla (D66), die het van Wilders ‘premier onwaardig’ vond om nepfilmpjes te delen. Ik weet niet waarover ik meer moet treuren, bestuurders die een piswedstrijd houden over zetels, of in het kielzog daarvan het wij-zij-denken dat nog meer wordt opgerekt: een moslimjongere die op varkens pist kan nooit een Hollander zijn en een Turkse bakker is kennelijk altijd een buitenlander.
In mijn droom zat ik rustig in tram 13 in Geuzenveld, zoals ik wel vaker zit. Bij een halte ontstond opeens dynamiek. In mijn ooghoek zag ik dat Wilders met het karakteristieke achterovergekamde, glimmende haar en zijn gevolg wilden instappen. Hoe dan, wat doet hij in Nieuw-West? Nog voordat ik daarover enige duidelijkheid kreeg moest ik plaatsmaken. Dat vond ik typisch en wilde direct mijn ei kwijt bij de conducteur, zittend achter het glas. Een oudere witte man, met een bril en een cirkel baardje. ‘Nou, Wilders in de tram en gelijk moet ik weg’, grapte ik. De conducteur gaf geen kik.
En toen stond hij daar, net als ik naar kleding te kijken
Over die ‘tien zetels erbij’. Dat kan straks best kloppen. Volgens de nieuwste I&O zetelpeiling zet de groei van de PVV door, met zes zetels. En volgens de Een Vandaag/Ipsos zetelpeiling heeft hij al 47 zetels binnen! De media peilen hem zo naar de absolute meerderheid.
Terug naar mijn droom. Want ik zag Wilders twee keer. Ik zat in de tram naar de stad. Overal kerstlichtjes. Ik denk dat mijn broer erbij was. Was het de Foot Locker of America Today? En toen stond hij daar, net als ik naar kleding te kijken. Ik maakte nog een opmerking naar de winkelmedewerker. ‘Ik ben bijna net zo lang als Wilders, dus doe maar een grote maat’, zei ik zo luid dat hij het kon horen. Hij hoorde me. Ik zag dat hij even naar me keek. Vliegensvlug, maar hij ging daarna door met shoppen. Alsof er niks aan de hand was. Straks doet hij nog een kopje koffie of patatje ergens, en daarna nog een haatdragende tweet over ‘zeikmoslims’. Weer tien zetels erbij. Business as usual.
En toch probeerde ik aardig te doen en in het gevlei te komen bij deze man. Stockholm-syndroom? Of misschien is het wat iemand onlangs nog tegen mij zei: ‘Je ouders hebben je goed opgevoed, Tayfun.’
Hongarije heeft geen overeenkomst met Turkije gesloten over het wel of niet ratificeren van de Zweedse NAVO-toetreding, zegt de Hongaarse premier Viktor Orban.
De Hongaarse premier zei gisteren dat het aan het Hongaarse parlement is om te beslissen wanneer er over de ratificatie van de Zweedse aanvraag wordt gestemd. Volgens Orban is er onder Hongaarse parlementariërs geen grote bereidheid om het verzoek van Zweden goed te keuren.
Afgelopen september zei Orban dat zijn land geen haast wilde maken met het ratificeren van de Zweedse toetreding, wat voor nog meer vertraging zorgde.
Zweden wil graag lid worden van de NAVO, vanwege de Russische militaire dreiging. Maar om lid te mogen worden moeten alle NAVO-lidstaten akkoord gaan. Twee NAVO-lidstaten, Turkije en Hongarije, doen moeilijk. Turkije omdat Zweden volgens Ankara ‘terroristen’ beschermt, waarmee leden van PKK worden bedoeld, de Koerdische Arbeiderspartij die in Turkije, de Verenigde Staten en in de Europese Unie op de terreurlijst staat. Hongarije doet moeilijk omdat Zweedse politici hebben gezegd dat de regering van Orban de democratische rechtsstaat heeft uitgehold.
Het Hongaarse parlement is nu met reces en zal pas in medio februari weer bijeen komen.
VN-rapporteur Balakrishnan Rajagopal (huisvesting) zegt dat het gebrek aan woningen in ons land niet wordt veroorzaakt door asielzoekers, maar door slecht bestuur, meldt Trouw. In maart komt de VN-rapporteur met een rapport.
De speciaal rapporteur, die tien dagen door ons land reisde, windt er geen doekjes om: ‘Nederland kampt met een huisvestingscrisis, niet met een asielcrisis.’
Volgens hem worden de zaken omgedraaid in Nederland. De asielzoekers zijn, in tegenstelling van wat meerdere politieke partijen beweren, waaronder de verkiezingswinnaar PVV, ‘niet de oorzaak’ van de huisvestingscrisis. ‘De problemen op de woningmarkt zijn te wijten aan slecht beleid van de overheid en al decennia in de maak’, aldus Rajagopal.
Hij is de afgelopen dagen op diverse opvangplekken geweest waar asielzoekers, vluchtelingen, arbeidsmigranten en daklozen meestal tijdelijk verblijven. ‘Zijn algehele beeld is somber’, schrijft Trouw.
Het grotere probleem, volgens de rapporteur, is dat een dak boven je hoofd als een ‘economisch product’ geldt en niet als een mensenrecht. Het recht op adequate huisvesting zou steviger in de Nederlandse grondwet verankerd moeten worden. ‘Het volstaat niet om te zeggen dat het een bezorgdheid van de overheid zal zijn om in voldoende huisvesting te voorzien’, vindt Rajagopal. ‘De inspanningsverplichting moet veranderen in een juridisch afdwingbaar recht.’
Sommige moslims vieren kerst en anderen willen er helemaal niks van weten. De Kanttekening spreekt met een aantal moslims en/of mensen met een migratieachtergrond die meedoen aan de kerstviering. Hoe ervaren zij kerst en de negatieve reacties op dit feest?
Een aantal jaar geleden kreeg de Marokkaans-Nederlandse acteur Nasrdin Dchar boze moslims op zijn dak, toen hij een foto met een kerstboom deelde op sociale media. Het vieren van kerst zou vanuit islamitisch oogpunt niet toegestaan zijn. ‘Blijkbaar heb ik in de ogen van veel mensen zoiets ergs gedaan, dat ze het nodig vonden om mij tot op het bot te beledigen. En niet alleen mij, maar ook mijn ouders. Ze vonden het nodig om mij de les te lezen, om van mij te walgen en om mij te verafschuwen’, vertelde Dchar toen aan Algemeen Dagblad. Naast de haatreacties kreeg de acteur ook steunbetuigingen. Sommige mensen zagen zijn kerstboomfoto juist als een teken van verbinding en inspiratie.
De Turks-Nederlandse Kübra Terzi is freelance copywriter. Van huis uit is ze niet met kerst opgegroeid. Toch kwam de hele familie vaak bij elkaar met kerst omdat iedereen vrij was. ‘Dus, puur omdat het praktisch was’, vertelt ze. ‘Ik vier het inmiddels soms wel met vrienden, ook omdat het een smoes is om weer gezellig bij elkaar te komen.’ De Koerdisch-Nederlandse politicoloog Mirko Jouamer viert ook kerst met zijn familie, zegt hij. ‘Sinds we in Nederland wonen, als Koerdische vluchtelingen uit Irak.’ In Irak vierde zijn familie geen kerst. Hij komt uit een ‘atheïstisch nest’, vertelt hij. ‘Ik ben geen moslim en ik ben ook niet als moslim opgevoed. We zijn ook geen christenen.’
‘Kerst heeft voor mij geen christelijke betekenis’
De Turks-Nederlandse bibliothecaris Filiz* vertelt dat ze met kerst is opgegroeid, maar de feestdagen niet ‘christelijk’ viert. ‘Kerst heeft voor mij geen christelijke betekenis’, zegt ze. ‘Toen ik klein was hadden wij witte bovenburen. Ik was daar vaak, ook met kerst. Ik herinner me dat ik de kerstboom mocht optuigen en dat de woonkamer gezellig werd gemaakt met allerlei kerstspullen en rood-witte plantjes. Kerst staat voor mij voor die gezelligheid.’ Wat doen Terzi, Jouamer en Filiz dan met kerst? ‘Niet elk jaar’, zegt Terzi, ‘maar wanneer het uitkomt organiseer ik graag een etentje met vrienden. Veelal op een datum ergens tussen Sinterklaas en kerst. Een sinterkerstetentje, zo je wilt, maar dan zonder cadeaus. Verder doe ik ook wel wat op school van mijn kinderen. Ik werk altijd wel mee met diners en met andere vieringen.’
Bij huize Jouamer gaat kerst zoals ‘bij de meeste mensen thuis’, denkt hij. ‘We hebben een kunstboom die we al zeker tien jaar gebruiken. Die wordt begin december opgetuigd. Op 24 december eten we lekker samen en op eerste kerstdag is het pakjesavond. Het hele religieuze gedeelte interesseert ons niet. Wij doen het alleen maar voor het samenzijn van familie.’ Filiz maakt haar huis ‘gezellig’ met een kerstboom en plantjes. ‘Omdat bijna iedereen vrij is gaan we ook altijd naar mijn ouders. Daar koken we uitgebreid een heerlijk diner’, vertelt ze. Ze bezoekt bovendien al jaren de kerstmarkt met oude schoolvrienden.
Hoewel kerst voor haar geen religieuze betekenis heeft is het voor haar wel een moment van bezinning. ‘Ik sta stil bij hoe ik het jaar heb beleefd. Ook denk ik na over wat ik wil veranderen om een mooier jaar tegemoet te gaan.’ Wat vinden Terzi, Jouamer en Filiz van zogenoemde ‘kerstkritische moslims’?
‘Het kan dat mensen hier echt moeite mee hebben vanwege hun religieuze overtuiging. Daar heb ik respect voor,’ zegt Terzi. ‘Maar mensen die onverdraagzaam zijn uit angst of omdat ze niet open staan voor de ander nodig ik uit om voorbij hun angsten te kijken. Je wordt namelijk niet minder moslim wanneer je een kerstpakket van je werk accepteert.’
‘De meeste Koerden, zelfs die moslim zijn, doen ook gewoon mee’
Jouamer vertelt dat Koerden hem nooit met de nek aankijken als hij meedoet aan kerst. ‘De meeste Koerden, zelfs die moslim zijn, doen ook gewoon mee.’ Alleen bij degenen die ‘extra islamitisch’ willen zijn, proeft hij intolerantie. ‘De islam is voor hen belangrijk, het vormt hun identiteit heel sterk. Maar zij vormen onder Koerden een minderheid.’ Volgens Filiz mag iedereen denken wat hij of zij wil. ‘Iedereen heeft een andere opvoeding genoten’, zegt ze. ‘Pas nu mijn kinderen op de basisschool zitten kom ik moslims tegen die anders denken over zulke zaken. Maar dat is ook goed. Ik heb daar geen uitgesproken mening over. Zolang er maar respect is naar elkaar.’ Jouamer denkt te weten waar de kritiek op kerst vandaan komt. Volgens hem zijn het waarschijnlijk moslims die het gevoel hebben zelf bekritiseerd te worden bij het vieren van islamitische feestdagen. ‘Hun kritiek is dus geboren uit een gevoel van onrechtvaardigheid. Zo van: als jullie kritiek hebben op mijn feestdagen, dan ga ik kritiek leveren op die van jullie.’ Hebben deze kerstvierders nog een kerstboodschap voor Nederland? En is het vieren van kerst een teken van integratie? Terzi ziet kerst als een mooi moment om stil te staan bij wat ons verbindt. ‘Vooral in deze tijden van polarisatie en vingerwijzen. Ik geloof niet zo in zwart-wit denken, wat betreft integratie. Mensen zijn vrij om hun leven in te richten op de manier zoals ze dit zelf willen. Zolang je een ander niet benadeelt met jouw levenswijze, ben je volgens mij al geïntegreerd.’ Jouamer vindt dat mensen minder in hokjes moeten denken. ‘Gewoon mensen accepteren en in hun waarde laten. Als anderen jou niet in je waarde laten dan moet je leren om dat te negeren. Of je kunt op een constructieve, inclusieve manier kritiek uitoefenen.’ Hij ziet het vieren van kerst zeker als een teken van integratie. ‘Helaas heeft die term een nasmaak gekregen. Integratie wordt door velen gezien als assimilatie. Maar uiteindelijk is het aan jezelf, in hoeverre jij assimileert. Ik geloof dat wij genoeg Koerdische aspecten in ons gezin hebben maar ook genoeg Nederlandse, Turkse en Marokkaans aspecten. Dit komt door dingen die we meegemaakt hebben in het leven en waarvan we dachten: nou dat is mooi, dat nemen wij over. Dát is integratie.’ Filiz: ‘Kijk naar elkaar om en wees lief voor elkaar. Help elkaar waar nodig en wees niet bevooroordeeld.’
Samen kerst vieren ziet Filiz als een vorm van integratie, vertelt ze. ‘Omdat je samen een moment beleeft en er verbinding ontstaat. Zo simpel is het.’
2000 zieke en gewonde kinderen zijn met bussen en vliegtuigen uit Gaza naar Abu Dhabi gebracht, de hoofdstad van de Verenigde Arabische Emiraten (VAE). Dit bericht hetJeugdjournaal.
De 2000 kinderen zijn niet de enige kinderen uit Gaza die hulp nodig hebben. De ziekenhuizen in Gaza zijn overvol en de omstandigheden zijn slecht. Zo functioneren slechts 11 van de 36 ziekenhuizen in Gaza, hoewel de diensten in deze ziekenhuizen beperkt zijn. Bovendien ligt slechts één van deze ziekenhuizen in het noorden van de Gazastrook, volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).
De Arabische nieuwssite Middle East Monitor berichtte vorige week dat er in opvangplekken in Gaza besmettelijke ziekten zijn uitgebroken, als gevolg van ondervoeding en gebrek aan schoon drinkwater en persoonlijke hygiëne. Er is sprake van een aanzienlijke toename of een verhoogd risico op een uitbraak van bepaalde overdraagbare ziekten en aandoeningen, schrijft de nieuwssite. Het gaat onder meer om diarree, waterpokken, geelzucht en aandoeningen zoals luizen en schurft.
Eergisteren berichtten de gezondheidsautoriteiten in Gaza dat er sinds 7 oktober 19.667 doden zijn gevallen als gevolg van de bloedige Israëlische aanvallen. Het aantal gewonden ligt veel hoger: maar liefst 52.586 mensen. De meeste slachtoffers zijn vrouwen en kinderen.
Volgens VN-hulporganisatie Unicef is Gaza voor kinderen nu de gevaarlijkste plek op aarde, aldus het Jeugdjournaal.
De Provinciale Staten in Drenthe roepen provincies en gemeenten in heel Nederland op om te helpen bij de opvang van vluchtelingen en asielzoekers. Een meerderheid steunt een motie voor verantwoordelijkheid in humane opvang. Zo meldt het ANP.
Zo willen de Provinciale Staten van Drenthe de Groningse en Drentse bestuurders een hart onder de riem steken, omdat zij met hun handen in het haar zitten over het aanmeldcentrum in Ter Apel. De rechtse partijen willen na de verkiezingsuitslag van 22 november pas op de plaats maken met de spreidingswet, die Ter Apel had moeten ontlasten.
De Drentse commissaris van de Koning, Jetta Klijnsma, wil dat de spreidingswet snel door de Eerste Kamer wordt geloodst. Nu springen vooral gemeenten in Groningen en Drenthe bij, terwijl veel gemeenten in Nederland helemaal geen asielzoekers opvangen. Woensdag werd bekend dat de Expohal in Assen drie maanden langer wordt gebruikt als ‘wachtkamer’ voor asielzoekers.
‘Het kan niet zo zijn dat er slechts een paar gemeenten, vooral in de provincies Groningen en Drenthe, zeggen: kom maar op, we kunnen Ter Apel niet alleen laten’, zei Klijnsma in de Statenvergadering. ‘Alle gemeenten in Nederland moeten hun deel nemen. Dat heeft niets te maken met hoeveel vluchtelingen hier naartoe komen. De vluchtelingen die er zijn, moet je ordentelijk huisvesten. Deze motie is een steun in de rug om Ter Apel te ontlasten.’
De dodelijke aardbevingen in Turkije en Marokko, de Israëlische bombardementen op onschuldige Palestijnse burgers in de Gazastrook en de overwinning van de PVV op 22 november: 2023 was een heftig jaar. Wordt 2024 beter? Met tien bi-culturele en witte Nederlanders blikken we terug én vooruit.
Kathleen Ferrier, oud-Kamerlid CDA
‘Op 22 november 2023 is ons land veranderd. De verpletterende overwinning van de PVV van Geert Wilders bij de Tweede Kamerverkiezingen is een ramp. In 2010, toen het CDA de PVV in het landsbestuur haalde via een gedoogconstructie heb ik mij verzet. Ik stemde niet in met deze constructie en ik waarschuwde voor de gevolgen. Want hoewel de analyses van de PVV grotendeels kloppen, hun oplossingen deugen niet. Die zijn gericht op vroeger en zijn niet structureel. Bovendien worden ze gevonden in het ondermijnen van de rechtsstaat en de grondwet en het creëren van verschil tussen burgers in ons land. Ook vond ik dat met de PVV een politieke cultuur in het bestuur ontstond die niet paste bij de ethiek van onze democratie.
Beeld: Kathleen Ferrier
‘Maar het gedoogdrama van 2010 is niets in vergelijking met wat ons nu te wachten staat. Niet alleen nationaal, zeker ook internationaal. Nederland is een handelsland. Islamitische landen als Indonesië en Bangladesh maar natuurlijk ook Turkije en Marokko zullen niet genegen zijn zaken met Nederland te doen. Het internationale bedrijfsleven had al vraagtekens bij het vestigingsklimaat in Nederland. Die weerzin neemt alleen maar toe. Nu de PVV de grootste partij in de Tweede Kamer is en wellicht ook in de regering zal men eerder voor Duitsland of België kiezen. Dat heeft uiteraard grote gevolgen voor onze economie.
‘Ik ben somber gestemd. En eerlijk gezegd verbaas ik mij over de nonchalance, of is het naïviteit? Hoe en op grond waarvan kun je geloven dat Wilders echt milder zal zijn? Hoe kun je denken dat als de PVV regeringsverantwoordelijkheid krijgt, deze partij ineens standpunten, die twintig jaar met verve zijn uitgedragen, loslaat?
‘De geschiedenis leert dat het zo niet werkt. In deze zorgwekkende tijden put ik hoop uit jonge mensen, die over de dijken en de duinen van ons land heen kijken, die diversiteit verwelkomen en zich verdiepen in verschillende standpunten. Die zich breed informeren en bewust op zoek gaan naar gelijkgestemden en krachten bundelen. Mensen van goede wil, die een krachtig tegengeluid laten horen.’
Arjen el Fassed, oud-Kamerlid GroenLinks
‘Ik moest aan mijn jongste oom denken. Khaled was in 1982 een jonge arts en woonde in Beiroet. Hij werkte in het ziekenhuis toen het Israëlische leger de stad tien weken lang bombardeerde. De stad werd afgesneden van elektriciteit, water en voedsel. Te midden van de oorverdovende knallen en sirenes, probeert hij zoveel mogelijk levens te redden. Maar ook toen werden burgers niet beschermd, ook toen duurde het lang voordat het geweld een halt werd toegeroepen en ook toen werd niemand ter verantwoording geroepen.
Bron: Wikimedia
‘Machthebbers die falen in het beschermen van mensen, dat is wat 2023 mij heeft laten zien. Overheden die niet in staat blijken hun eigen burgers te beschermen, laat staan nieuwkomers. Menselijk leed is afschuwelijk. De aanmoediging, de niet aflatende steun voor Israël en het laten voortduren van het Palestijnse leed dat je nu weer ziet zijn weerzinwekkend. De Israëlische aanvallen op Gaza zijn een demonstratie van wraak van een superieure macht op onbeschermde burgers, op vrouwen en kinderen, journalisten en hulpverleners.
‘Het is niet voor het eerst dat misdrijven tegen de menselijkheid worden gepleegd. Een Bosnische journalist vertelde me ooit dat hij zich bevoorrecht voelde omdat de misdaden tegen zijn familie nog voor een rechtbank zijn behandeld. De mensen die in voormalig Joegoslavië misdaden begingen, althans op het hoogste niveau, zijn daarvoor berecht en veroordeeld. In zekere zin heeft de familie van deze journalist waardigheid gekregen.
‘De geschiedenis herhaalt zich nu. Dit is wat je krijgt als de grenzen van het toelaatbare steeds verder opschuiven. Wat gisteren buitenproportioneel was, is vandaag normaal.’
Karim Amghar, presentator, auteur en docent
‘In het tumult van 2023 heb ik meegedreven op de golven van groeiende bewustwording en verwarrende tegenstellingen. Kansenongelijkheid werd opeens heel zichtbaar. Tgeboren in dezelfde stad en met vergelijkbare dromen kunnen een heel ander leven hebben door de middelen die tot hun beschikking staan. Het ene kind krijgt alle kansen, omringd door welvaart en mogelijkheden, terwijl het andere kind wordt beperkt door een gebrek aan middelen en ondersteuning.
‘Het hart van mijn missie, de strijd voor kansengelijkheid, groeide krachtig in 2023. Thema’s als bestaanszekerheid kregen eindelijk de aandacht die ze verdienen. Maar te midden van deze groeiende bewustwording groeide ook de kloof tussen arm en rijk, waardoor ik met verbazing achterbleef. Hoe kan het dat we meer praten over gelijke kansen, terwijl de ongelijkheid in de samenleving toeneemt?
7 oktober was een schok voor de wereld, vooral voor hen die al jaren bewust zijn van het onrecht jegens het Palestijnse volk, waaronder ikzelf. Te midden van deze mondiale opschudding nam echter ook de polarisatie toe, niet alleen wereldwijd maar ook hier in Nederland. Het lijkt bijna onmogelijk je uit te spreken zonder antisemitisch of islamofoob te worden genoemd. Als iemand die al geruime tijd werkt aan verbinding wil ik benadrukken dat niemand in Palestina of Israël er baat bij heeft als wij hier in Nederland polariseren en elkaar aanvallen. Laten we juist vanuit Nederland tonen dat we samen één zijn, ongeacht afkomst, religie, gender of welke andere factor dan ook, en streven naar begrip, dialoog en eenheid.’
Imane Nadif, GroenLinks-raadslid Amsterdam
‘Dit jaar ondervonden we teleurstellend en laf leiderschap van onze regering bij de Verenigde Naties – Israël mocht van Nederland ongestraft haar gang blijven gaan tegen Palestijnse burgers. Daarnaast lieten de verkiezingen een grote steun voor extreemrechts zien. Het vorige kabinet viel over het asielbeleid, waar asielkinderen het slachtoffer van zijn. Rechts laat zien dat een humaan asielbeleid ver te zoeken is in Nederland. 2024 lijkt een jaar te worden met nog meer bezuinigingen op het gebied van asielopvang, zorg, cultuur, onderwijs, wonen, klimaat en jeugdzorg.
Bron: Gemeente Amsterdam
‘Nederland staat voor uitdagende tijden. Ons land verdient een koers weg van neoliberaal beleid en een racistische partij aan de macht, een partij die symbool staat voor haat en ongelijkheid. Solidariteit is cruciaal. En hoewel onze problemen divers zijn, hebben ze vaak dezelfde onderliggende oorzaken en gaat het om dezelfde verantwoordelijke machtsstructuren. Als we streven naar een rechtvaardige samenleving, moeten we elkaar vasthouden.
‘Op naar een strijdbaar, solidair en rechtvaardig 2024.’
Simion Blom, directeur Bureau Bijlmer Renaissance & Futurisme, oud-GroenLinksraadslid Amsterdam
‘Het jaar 2023 was een jaar van politieke veranderingen en maatschappelijke uitdagingen. We zien dat de PVV de grootste partij van Nederland is geworden. In mijn omgeving zie ik een golf van onzekerheid en zorgen om veiligheid. Er zijn zorgwekkende trends van toenemend openlijk racisme in het dagelijks leven, op straat, in de supermarkt, in de bus, maar ook bij dienstloketten, zonder dat je het in de gaten hebt. Ook ik bedenk me nu vaker of het wel echt nodig is om de Randstad uit te reizen…
‘Het sluimerde al heel lang in Nederland. Het komt voor een deel ook doordat gemarginaliseerde groepen steeds meer hun rechtmatige plaats in de samenleving opeisen. Dat roept blijkbaar bij een groot deel van Nederlanders een gevoel van bedreiging op. Het gaat echt om veel meer dan alleen asielzoekers en vluchtelingen.
‘2023 was ook het jaar waarin de koning excuses maakte voor de rol van het koningshuis in de slavernij. Gelukkig wordt er steeds meer er gesproken over herstel.
‘Vooruitkijkend op 2024: dat wordt een cruciaal jaar als het gaat om klimaatverandering. Zullen landen nu zichtbaar in staat zijn om duidelijke significante stappen te maken in hun klimaatbeleid? We moeten nu alles op alles zetten om een deel van de klimaatdoelstellingen te halen. Onze samenleving zal verder polariseren maar ik vertrouw op de veerkracht van onze samenleving. De meeste Nederlanders willen wél eenheid en verbinding. Dat gaat echter niet vanzelf, maar vereist toewijding en hard werken. Nu meer dan ooit.’
Ingeborg Beugel, journalist
‘Voor mij, als de Groene-correspondent in Griekenland, was afgelopen jaar een hel. In februari was er het gruwelijke treinongeluk in het noorden van het land. 57 mensen, vooral studenten en een onbekend aantal vluchtelingen, kwamen om als gevolg van een frontale botsing op het spoor.
‘In juni was er de dystopische schipbreuk voor de kust van Peloponnesos: meer dan 650 vluchtelingen verdronken terwijl de Griekse kustwacht toekeek. In juli en augustus waren er de alles verwoestende bosbranden. In het noordoosten van het land, nabij de grens bij van Turkije, kwamen achttien vluchtelingen, waaronder twee kinderen om in het vuur. Ze hadden zich daar uit angst voor Griekse pushbacks verstopt. Na hun dood werden ze door de lokale autoriteiten aangewezen als ‘brandstichters’.
‘In de herfst kwamen de alles verwoestende overstromingen. Deze winter neemt de armoede toe. En we krijgen een nieuwe stroom aan berichten over de mensonterende omstandigheden in Griekse vluchtelingenkampen. Het meest pijnlijke vind ik de volstrekte straffeloosheid van de Griekse premier en zijn regering, de Griekse overheidsinstituties en de autoriteiten. Onafhankelijk onderzoek naar hun daden blijft uit. Brussel zwijgt.
‘Ik weet zeker dat volgend jaar nóg erger wordt.’
Yesim Candan, columnist
‘Terugblik, de ramp. 2023 is het jaar dat ik met Olcay en Dolshe Gulsen, Ruud de Wild, artsen en verpleegsters het rampgebied in Turkije bezocht. Een aardbeving vaagde een deel van Turkije weg als een scène uit de film Independence Day. Steden lagen compleet plat door deze enorme aardbeving. De ramp voltrok zich toen iedereen lag te slapen, zich veilig wanend in zijn eigen bed, om 04.19 uur in de nacht. Hoe vreselijk ook voor buurland Syrië, dat deze ramp er nog eens bijkrijgt. Wij hebben geld opgehaald om containerwoningen te regelen in Elbistan, waar de ouders van Dolshe en Olcay vandaan komen. Het idee is om volgend jaar terug te gaan om te kijken hoe het met de mensen daar gaat.
‘Vooruitblik, de beproeving. De verkiezingen zijn net geweest, en de winnaar is overduidelijk extreemrechts. Een paar jaar geleden heb ik dit al voorspeld. Je hoeft maar te kijken naar de trend in Europa en naar het ongenoegen van de Nederlander. Des te belangrijker het is om nu nog meer de handen ineen te slaan om de kracht van diversiteit te laten zien in Nederland. De kracht van het verschil waar iedereen mag zijn wie hij/zij wil zijn. Ongeacht religie, cultuur en sekse.
‘Ik blijf me inzetten voor diversiteit en inclusie, voor vrouwen-en homorechten, en tegen racisme en discriminatie.’
Kivilcim Pinar, politicus voor Partij voor de Dieren
‘2023 noem ik ‘het jaar van de grote ontmaskering’. Mark Rutte, die allang over datum was, besefte dat de coalitie laten vallen over de ruggen van vluchtelingen de enige manier was om de toekomst van zijn partij veilig te stellen. Echter, na een ‘harakiri campagne’ van mevrouw Yesilgöz heeft de kiezer de VVD ontmaskert en koos hij voor het origineel. Of, na 13 jaar afbraakbeleid gaf Rutte zijn laatste cadeau aan Nederland: Geert Wilders.
‘Internationaal werden de westerse landen, op een paar uitzonderingen na, voor de zoveelste keer ontmaskerd met hun reactie op de genocide van Israël op de Palestijnen in Gaza. De Verenigde Staten en de Europese Unie, die voor Oekraïne met gemak ongeveer 100 miljard dollar verzamelden, keken de andere kant op toen Israël Palestijnse kinderen met bommen vermoordde onder het mom van ‘zelfverdediging’. Hiermee zagen we ook dat de ‘westerse beschaving’ een façade is. In werkelijkheid gaat het hier om een neokoloniaal en racistisch wereldbeeld, gebaseerd op een superioriteitsgevoel over en een ordinaire uitbuiting van het mondiale zuiden.
‘Voor ons, de bi-culturele Nederlanders, blijft er slechts één taak: verenigen en doorstrijden voor een land vol met compassie en rechtvaardigheid. Voor iedereen.’
Lara Nuberg, publicist
‘2023. Een jaar dat makkelijk verleidt tot cynisme, pessimisme en de hoop dat klimaatsverandering nog een tikkeltje sneller doorzet. Weg met de mensheid, weg met onze systemen van destructie, weg met onrecht. Klinkt het niet fantastisch, om deze planeet weer over te laten aan de bloemetjes en de bijtjes? Om de balans op aarde te herstellen zonder die twee-potige wezens, gedreven door macht en hebzucht?
‘Ik heb dit jaar vaak zo gedacht. Iedere keer als ik een krant las, iedere keer als ik Instagram opende, iedere keer als ik via het schermpje van mijn telefoon in de ogen keek van kinderen in Gaza, van de mensen in Ter Apel, als ik las over de angst om met een keppeltje over straat te lopen, gezonken boten aan de grenzen van Europa, over Congo, Sudan, West-Papua, Mark Rutte die toch vond dat hij te lang was blijven zitten.
Door: Yara Jimmink
‘En toch, we moeten hoopvol blijven. Want cynisme leidt tot wegkijken, tot schouders ophalen. Uit cynisme bloeit niets. Cynisme is onvruchtbaar. In deze donkere decemberdagen blijf ik daarom zoeken naar het licht. In familie, in vrienden, in geliefden, in een onbekende die naar me knikt op straat, in de kale takken van de bomen, in de gedachten aan opgerolde egeltjes in een winterslaap. Omdat ik weet dat uit liefde, compassie en verwondering de hoop zal volgen die ik nodig heb. Hoop om te kunnen zeggen: Volgend jaar weer een kans.’
Ewout van den Berg, Hoofdredacteur de Socialist en socialisme.nu, lid Platform Stop Racisme
‘De verkiezingsoverwinning van Wilders komt niet uit de lucht vallen. Sinds het begin van de jaren nul wist extreemrechts zich opnieuw op te bouwen op basis van moslimhaat. Ook grote delen van links gingen mee met het idee dat dit een vorm van ‘religiekritiek’ zou zijn. Toenmalig GroenLinks-lijsttrekker Femke Halsema had het niet zo op ‘hoofddoekjes’ en PvdA-politicus Rob Oudkerk zelfs over ‘kut-Marokkanen’. Islamofobie werd mainstream.
‘In de slipstream van de moslimhaat zijn nu ook andere vormen van racisme weer terug van nooit weggeweest. Kamervoorzitter Martin Bosma is een consequente aanhanger van Apartheid en een antisemiet. Voor organisaties die zeggen tegen Jodenhaat te zijn is dit ondergeschikt aan steun voor terreurstaat Israël.
‘Voor rechtse partijen zoals de VVD is racisme functioneel. Moslims en vluchtelingen worden gebruikt als zondebok om de aandacht af te leiden van het eigen afbraakbeleid. Zo speelde VVD’er Stef Blok een centrale rol in het verpatsen van betaalbare huurwoningen en bezuinigde Rutte III opvanglocaties door het land weg. Nu wordt de mensonterende situatie in Ter Apel aangegrepen voor nieuwe aanvallen op de positie van migranten.
‘Met een naderend Wilders I is het makkelijk om somber te zijn over het vooruitzicht voor links. Maar we kunnen ook terugkijken op successen: van de indrukwekkende wekenlange blokkade van de A12 tot de grootste klimaatdemonstratie ooit en de massale demonstraties en sit-ins in solidariteit met de Palestijnen. Links zou zich opnieuw kunnen opbouwen door deze bewegingen uit te bouwen, in actie te komen tegen elke vorm van racisme en mensen te verenigen op basis van hun gedeelde economische belang.’
Abdelkader Benali, schrijver
Dit was het zwartste jaar in decennia. Nederland voegt zich met zijn ruk naar nationalistisch-rechts bij de groeiende groep van antidemocratische bewegingen in Europa. Beïnvloeding van de verkiezingen door buitenlandse partijen wordt steeds meer punt van aandacht. De migratiecrisis, die een humane oplossing vereist, werd ingezet als hamer om de mensen mee op de hoofden te slaan. De oorlog in Oekraïne en de daaropvolgende oorlog in Gaza laat de alsmaar groeiende kloof zien tussen het Westen, of wat daar van over is, en het globale Zuiden, dat hoewel verdeeld en politiek versnipperd, in het geval van Gaza een humanistischere opstelling liet zien dan het Westen.
De afkeuring van de oproep tot het staakt het vuren in de VN zal niet vergeten worden. Ik voorzie een kort, intens en weinig opbeurend 2024 – de Russen zien kansen om op te rukken dieper Europa in, en rechtse regeringen zullen zich welwillend opstellen jegens Poetin. De bevolking mort door de alsmaar groeiende druk op bestaanszekerheid, apathie ligt op de loer. Een positief vooruitzicht is dat over een paar weken de Africa Cup begint, een spannend toernooi waar Marokko aantreedt met een sterrenteam. Dat belooft wat.
De Duitse coalitiepartijen SPD, de Grünen en de liberale FDP hebben een compromis bereikt over de dubbele nationaliteit en terugkeer naar het land van herkomst onder migranten. Beide voorstellen zullen naar verwachting in januari volgend jaar worden besproken in de Bondsdag.
Het doel van het eerste wetsontwerp is om naturalisatie te vergemakkelijken. Immigranten mogen hun oude nationaliteit behouden als ze Duits staatsburger worden. Daarnaast duurt het proces straks vijf jaar, in plaats van acht jaar. Immigranten die excelleren op het gebied van werk, zeer goed Duits spreken of vrijwillig werken voor een ngo kunnen zelfs na drie jaar het Duitse staatsburgerschap verkrijgen.
De coalitie is ook akkoord met een wetsvoorstel om de terugkeer naar het land van herkomst te bespoedigen als een asielaanvraag niet is ingewilligd. De Grünen, die net als hun Nederlandse zusterpartij GroenLinks voor een Willkommenskultur zijn, hebben deze, voor hen, bittere pil moeten slikken. ‘We moesten pijnlijke concessies doen in de wettelijke regeling met betrekking tot repatriëringen’, zegt Grünenparlementariër Konstantin von Notz tegen de Duitse zender Deutsche Welle.
Voor de meer dan twee miljoen zielentellende Turkse minderheid in Duitsland is het wetsvoorstel belangrijk nieuws, omdat dit de weg vrijmaakt voor een dubbele nationaliteit, zo schrijven Turkse media. Het recht op een dubbele nationaliteit wordt nu slechts toegepast op een beperkt aantal staatsburgers.
Het ‘eigen volk eerst’ sentiment was het belangrijkste motief om op de PVV te stemmen tijdens de recente Tweede Kamerverkiezingen. Voor PVV-stemmers is dat nog belangrijker dan onderwerpen zoals bestaanszekerheid en woningnood. Dit blijkt uit het Nationaal Kiezersonderzoek, zo schrijft de Volkskrant.
‘Nederland moet weer Nederlands worden’. Dat is de voornaamste boodschap die PVV-stemmers met hun stem aan de politiek geven. Migratie en asiel worden in verschillende bewoordingen het vaakst genoemd, zo meldt de krant.
Over het algemeen wil maar liefst een derde van de Nederlandse kiesgerechtigden dat immigratie beperkt wordt. En de PVV heeft slechts 40% van deze anti-immigratie groep gemobiliseerd. ‘De PVV zou langs deze lijn nog groter kunnen worden’, schrijft de Volkskrant.
Het Nationaal Kiezersonderzoek maakt korte metten met het idee dat ook veel moslims op de PVV zouden hebben gestemd, zoals bijvoorbeeld werd geopperd door de schrijfster Lale Gül en Geert Wilders zelf. Slechts 1,7% van de 120 moslims die door het Nationaal Kiezersonderzoek zijn bevraagd stemden op de PVV. Ook mensen uit de MENA-regio stemden nauwelijks (4%) op de PVV, veel minder dan het landelijk gemiddelde van rond de 25%. Het aantal PVV-stemmers met een migratieachtergrond uit Oost-Azië, Latijns-Amerika en en vooral Suriname is echter wel redelijk gelijk aan het landelijk gemiddelde: hiervan stemde 23,5 procent voor de PVV.
Onze site gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Ook kunnen we hierdoor het gedrag van bezoekers vastleggen en analyseren en daardoor onze website verbeteren.
Deze website gebruikt cookies om uw gebruikservaring op deze website te verbeteren. Van deze cookies worden cookies aangemerkt als "Noodzakelijk" in uw browser bewaard, deze cookies zijn essentieel voor het functioneren van de website. Bijvoorbeeld het opslaan van uw keuze of u wel of geen cookies wilt hebben. Wij maken ook gebruik van cookies van derde partijen die ons helpen met het analyseren en begrijpen van de gebruik van deze website door u. Deze cookies worden alleen gebruikt als u daar toestemming toe geeft. U heeft ook de mogelijkheid om uzelf uit te sluiten voor deze cookies. Dit zal echter effect hebben op uw gebruikerservaring.
Noodzakelijke cookies zijn absoluut nodig voor het functioneren van de website. De cookies in deze categorie zorgen alleen voor de veiligheid en het functioneren van deze website . Deze cookies bewaren geen persoonlijke gegevens
Deze cookies zijn niet strict noodzakelijk, maar ze helpen de Kanttekening een beter beeld te krijgen van de gebruikers die langskomen en ons aan te passen aan de behoeftes van onze lezers. Hiervoor gebruiken wij tracking cookies. Bij het embedden van elementen vanuit andere websites zullen er door deze sites ook cookies worden gebruikt.
