Marokko levert de 26-jarige Hasan al-Rabea uit aan Saoedi-Arabië. Daartoe besloot een Marokkaanse rechtbank donderdag. De Saoedische staatsburger loopt een groot risico om dodelijk gemarteld te worden, aldus de Europese Saoedische Organisatie voor Mensenrechten (ESOHR).
Hasan al-Rabea werd op 14 januari dit jaar aangehouden op de luchthaven van Marrakesh op grond van een Saoedisch arrestatiebevel. Volgens de Saoedische autoriteiten heeft Al-Rabea Saoedie Arabië op onrechtmatige wijze verlaten met hulp van ’terroristen’.
Mensenrechtenorganisaties denken dat Hasan al-Rabea gestraft wordt omdat zijn familie deelnam aan de protesten tegen het Saoedische regime in Qatif, jaren geleden. Ahmed al-Rabea, de broer van Hasan, noemt het een ’teleurstellende beslissing’, aldus website Middle East Eye. ‘Dit toont aan dat de Marokkaanse wet slechts goedkope handelswaar is voor Saoedi-Arabië.’
De oudste broer van Hassan en Ahmed, Ali, zit eveneens in de gevangenis en riskeert de doodstraf wegens vermeend terrorisme.
De kwestie heeft vermoedelijk ook met geloof te maken. De vervolgde familie van al-Rabea is sjiitisch. In Saoedi-Arabië zwaaien conservatieve soennitische moslims de scepter.
Officieel kan er geen beroep worden aangetekend tegen de uitspraak. Ahmed zei dat hij met de advocaat van Hasan verdere opties zal bespreken.
De linkse moslimpolitica Ilhan Omar is door de Republikeinse meerderheid uit de Commissie Buitenlandse Zaken van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden gezet. De Republikeinen, die in het Huis in de meerderheid zijn, stemden voor een resolutie om de Democratische afgevaardigde uit de Commissie te verwijderen omdat ze ‘antisemitische’ uitlatingen zou hebben gedaan. Het wegsturen heeft een voorgeschiedenis.
Kevin McCarthy, de Republikeinse voorzitter van het Huis, kondigde al vorig jaar aan Omar te zullen verwijderen als de Republikeinen de meerderheid in het Huis van Afgevaardigden zouden krijgen. De Republikeinen waren destijds woedend dat het extreemrechtse Republikeinse congreslid Marjorie Taylor Greene uit Georgia weg gezonden werd vanwege extremistische berichten op social media. Ze vergeleek in 2021 de mondkapjesplicht met de Holocaust.
‘Mijn leiderschap zal niet minder worden als ik één termijn niet in deze commissie zit. Mijn stem zal luider en sterker worden’, klonk Omar strijdbaar in een speech die ze hield in een bijeenkomst vlak voordat ze uit de Commissie werd gezet.
De leider van de Democratische fractie in het Huis, Hakeem Jeffries, beschuldigt de Republikeinen van ‘politieke wraak’. Hij zei onmiddelijk stappen te zullen ondernemen om Omar in de Begrotingscommissie van het Huis op te nemen, ‘waar ze de Democratische waarden zal verdedigen tegen rechtsextremisme’.
Omar wordt, omdat ze moslim is en radicaal-links, bijzonder gehaat bij een deel van de Republikeinen. Zij vinden haar een Jodenhater en landverrader. Omar is meerdere malen van antisemitisme beschuldigd omdat ze heel kritisch is over Israël en de bezetting van Palestina. In 2021 zou Omar de Verenigde Staten en Israël gelijk hebben gesteld aan de Taliban in Afghanistan en Hamas in de Gazastrook. Omar vindt dat haar woorden destijds verkeerd zijn begrepen, en dat ze terreurorganisaties niet wil vergelijken met democratische naties.
Op Twitter blijft Ilhan Omar strijdbaar. Ze plaatste gisteren een foto waarop een armbandje te zien is met de tekst: ‘God bless whoever hating on me’ (‘God zegene degene die mij haat’), om te illustreren dat ze moreel verheven is boven haar ‘haters’.
De tweedelige BBC-documentaireIndia: The Modi question belicht de spanningen in India tussen de hindoe-meerderheid en de islamitische minderheid. Premier Narendra Modi zou ‘actief’ hebben bijgedragen aan een etnische zuivering van moslims in het land. India reageerde not amused en heeft de docu inmiddels verboden. Indiërs in Nederland reageren in de Kanttekening op de BBC-film.
De Indiase regering, al jaren gedomineerd door Modi’s Bharatiya Janata Partij (BJP), haalt alles uit de kast om de kritische documentaire niet in India te laten vertonen: van elektriciteitsuitval op de campus van de universiteit in Delhi tot arrestaties van Indiase studenten die de docu stiekem toch willen bekijken. Tevergeefs: de BBC-productie, met een centrale rol voor premier Modi, is een veelbesproken onderwerp in het nieuws. Veel mensen kunnen niet wachten om de film te zien.
Dinsdag 9 februari wordt de documentaire over Modi in Amsterdam getoond.
De tweedelige serie laat zien hoe minister-president Narendra Modi, sinds 2014 premier van India, aan de macht wist te blijven. Een van de meest spraakmakende passages in de documentaire gaat over het bloedbad in de Noord-Indiase staat Gujarat in 2002, waarvan Modi destijds eerste minister was. Nadat in februari van dat jaar een trein met daarin hindoepelgrims in brand was gestoken, braken er rellen uit. In enkele maanden tijd vielen er meer dan duizend doden en rond de 2500 gewonden, voornamelijk moslims.
Het meest controversieel is dat de documentaire zegt zich te baseren op een ongepubliceerd rapport van de Britse regering, dat in handen van de BBC is beland. Hieruit zou blijken dat het bloedbad in Gujarat in feite een etnische zuivering was, waarbij de islamitische minderheid slachtoffer was van hindoe-extremisten. Het rapport zou spreken van ‘wijdverbreide en systematische verkrachtingen van moslimvrouwen’. Modi speelde hierin volgens Jack Straw, destijds de Britse minister van Buitenlandse Zaken, een actieve rol door de extremisten te steunen en de politie opdracht te geven niet in te grijpen.
De Indiase autoriteiten spreken van ‘anti-India rotzooi’ en hebben de documentaire door heel het land verboden. India eiste dat Twitter, Facebook en YouTube de film zouden blokkeren, wat beide platforms in sommige gevallen ook deden. Twitterbaas Elon Musk ontkent echter elke verantwoordelijkheid voor dergelijke censuur.
Vrijheid van pers
De Zuid-Indiase Kumaran Gopal* (36) vindt het verbieden van de docu ‘belachelijk’. Hij woont in Utrecht en werkt als ontwikkelaar bij een vastgoedbedrijf. Gopal, zelf hindoe, vertelt dat het juist belangrijk is dat Indiërs en de rest van de wereld over mensenrechtenschendingen in India geïnformeerd worden.
‘Iedereen heeft het recht om te zien wat er in India gebeurt. Bovendien: in een vrije samenleving, en ik neem aan dat India zich zo wil presenteren, wordt kritiek niet weerlegt met censuur, maar met feiten en tegenargumenten. Natuurlijk zijn er goede kanten van de Indiase regering. Zo geeft de BJP van Modi India een gezicht in de wereldpolitiek. Bijvoorbeeld doordat hij zich niet voor het karretje laat spannen van andere grootmachten, zoals China. Maar wat ik heel kwalijk vind aan de partij is dat ze het hindoenationalisme promoot en daarmee minderheden benadeelt, waardoor groepen tegenover elkaar komen te staan.’
India is volgens Gopal altijd een land geweest van verschillende subculturen, talen en volken. ‘Dat is de identiteit van India. De kracht van een democratie is niet alleen de stem van de meerderheid, maar juist de wijze waarop deze met minderheden omgaat. Als India daadwerkelijk geloofwaardig wil zijn als supermacht, dan zullen Modi en de BJP zich daarin moeten verbeteren.’
Eenzijdig beeld
Sommige Indiërs vrezen daarentegen dat de BBC-documentaire kan leiden tot nieuwe rellen tussen religieuze gemeenschappen in India. Ook vragen ze zich af of het verstandig is om de documentaire uit te zenden in India. ‘India is een land met verschillende religieuze gemeenschappen’, stelt de 37-jarige Hemant Mishra uit Utrecht. Hij werkt als ict-medewerker. ‘We moeten ervoor zorgen dat deze gemeenschappen in vrede en harmonie naast elkaar leven.’
Mishra volgt de Indiase politiek op de voet en heeft veel sympathie voor de Indiase premier Modi. Hij is niet de enige: in India heeft Modi een trouwe aanhang van vele miljoenen. Intussen waarschuwen mensenrechtenorganisaties zoals Amnesty en Human Rights Watch voor de toenemende onderdrukking van de moslims, christenen en de lagere klassen in India. En spreken deze organisaties van een onderdrukking van de vrijheid van de pers.
Volgens Mishra zal het uitzenden van de documentaire pijn en leed van het verleden naar boven halen, wat tot spanningen kan leiden. ‘De rellen vonden plaats in 2002. Waarom koos BBC ervoor om nu pas de documentaire uit te zenden?’ Ook denkt hij dat de documentaire is uitgebracht omdat het Westen een negatief imago van India wil creëren omdat India een belangrijke internationale speler is in de wereldmarkt. ‘De timing vind ik merkwaardig. Laten we niet vergeten dat India een grote concurrent is in de economische markt.’
Hij vervolgt: ‘Beide partijen, de hindoes en moslims, waren destijds verantwoordelijk voor het geweld. In beide gemeenschappen vielen doden en gewonden. Ik geloof werkelijk niet dat Modi dit geweld opzettelijk zou hebben aangesticht, want het begon allemaal met de brand van een trein met daarin hindoepelgrims. Een brand waar de BBC overigens nauwelijks aandacht aan besteedt in de documentaire. Dat beide groepen elkaar in de haren vlogen kwam door verschillende gebeurtenissen die elkaar opvolgden.’ Hoewel Modi door het rapport van de Britse regering als de veroorzaker van de rellen in Gujarat wordt genoemd, gelooft Mishra niet dat dit waar kan zijn. ‘Er is helemaal geen hard bewijs dat Modi de aanstichter was.’
‘Ik durf de documentaire niet te kijken, bang dat ik geëmotioneerd raak’
Ook vindt Mishra het ongeloofwaardig dat Modi in de documentaire naar voren komt als een tiran en dat de mensenrechtensituatie in India onder zijn regering enorm is verslechterd, zoals de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties eind 2022 nog concludeerde. ‘Ik heb 25 jaar in India gewoond. Er was altijd al geweld tegen religieuze minderheden. Dat is niet toegenomen nadat in 2014 Modi aan de macht kwam. We zouden de geschiedenis moeten onderzoeken en kijken waarom we hier vandaag staan en hoe we een oplossing kunnen vinden voor gemeenschappelijke disharmonie.’
‘Wat veel mensen vergeten is dat India een enorm groot land is; het is bijna een continent. Dus als er ergens geweld is, dan kun je niet verwachten dat de Indiase premier direct kan ingrijpen. Er zijn verhoudingsgewijs in India maar weinig politieagenten en zij zijn veel minder toegerust om een gewelddadige menigte tegen te houden dan agenten in westerse landen. De documentaire voegt er naar mijn idee dus helemaal niets aan toe. Overal op de wereld bestaan problemen.’
Maakt geen verschil voor moslims
Een groot deel van de familie van de Indiase Suhaib Roomy (31 jaar) uit Zaandam komt uit Ahmedabad, de hoofdstad van de staat Gujarat, waar in 2002 de rellen plaatsvonden. Hij is moslim en groeide op in de Indiase hoofdstad Delhi. ‘Ik was amper tien jaar toen ik hoorde dat er in Ahmedabad rellen waren uitgebroken. Op die leeftijd begreep ik nog niet zo goed wat er aan de hand was. Maar nu ik ouder ben, ken ik de verhalen van mijn familie met afgrijselijke details over het geweld. Die verhalen raken mij zo zeer, dat ik de documentaire niet eens durf af te kijken. Ik ben bang dat ik geëmotioneerd raak.’
Het had weinig gescheeld of de familie van Roomy was ook slachtoffer. Maar omdat hun huis werd beschermd door stevige hekken konden de hindoe-extremisten het niet bereiken. Desondanks zorgt de berichtgeving over de Gujarat-rellen voor angstklachten bij Roomy: ‘De moslimgemeenschap in Ahmedabad, die al marginaal was, kende in die tijd veel intimidatie en discriminatie, doordat het nationalisme van Modi daar sterk aanwezig was. Vandaag de dag, nu Modi aan de macht is in India, is de haat tegen moslims en het geweld alleen maar verergerd.’
Zijn broer, die nog in Delhi woont en studeert aan de universiteit, wilde samen met een groep studenten de documentaire bekijken. Ze werden echter tegengehouden door de politie. Roomy: ‘Ik vroeg mijn broer: ‘Waarom doe je dit? Je weet toch dat de politie dan achter je aankomt?’ Maar hij zei dat iedereen al de waarheid weet over de rellen in Gujarat en dat ze de docu wilden bekijken om een statement te maken tegen de regering, om te laten zien dat het verbod waarheid niet zal verbergen.’
Gaat de BBC-documentaire de moslimgemeenschap in India helpen? Roomy betwijfelt het: ‘Wat de documentaire laat zien over Modi – zijn haat tegen de moslimgemeenschap, zijn rol bij de gewelddadige rellen en zijn wil om India vrij te maken van moslims – is al heel lang bekend in India. Ook Modi-aanhangers weten het. Iedereen in India weet het: Modi heeft het bloedbad in Gujarat laten gebeuren om moslims ‘een les te leren’ en om te laten zien dat ze niet in India thuishoren. De aanhangers van Modi zien hem als een soort messias, die de Indiërs komt verlossen van de moslims. Ik denk dat het uitzenden van deze documentaire weinig verschil zal uitmaken voor het lot van moslims.’
* De naam Kumaran Gopal is gefingeerd omdat geïnterviewde problemen kan krijgen door publiekelijk kritiek op Modi en zijn regering te uiten. Zijn naam is bekend bij de redactie.
In een artikel in Algemeen Dagblad over de dood van de Chinese snackbareigenaar Wei Chen wordt gevraagd of hij ‘vernederlandst’ genoeg was om ‘over het weer te praten’. De passage schiet sommige twitteraars in het verkeerde keelgat.
De ondernemer kwam vrijdag om het leven na een dodelijke steekpartij. Drie minderjarige kinderen zijn opgepakt.
‘Met zijn hoofd gebogen liep Wei Chen meestal het kleine stukje van de cafetaria naar huis, naast zijn vrouw’, begint het AD-artikel over de dramatische gebeurtenis en vervolgt: ‘Vijf minuten, langer zullen hij en zijn vrouw er niet over gedaan hebben. Of ze intussen wat met elkaar bespraken? En waar zouden ze het dan over gehad hebben? ‘Waren ze al zo vernederlandst dat ze het over het weer hadden?’
Dit tegen het zere been van de twitteraars. ‘Man, vader, geliefde buurtgenoot en snackbarhouder is doodgestoken’ maar de krant begint over ‘vernederlandst’ zijn. Een andere twitteraar: ‘Om het over het weer te hebben moet je ‘vernederlandst’ zijn? Is er een lijst met welke onderwerpen je kan bespreken als je ‘vernederlandst’ bent en waar kan ik die vinden?’
Religieuze leiders van de Armeense gemeenschap zijn tijdens de Turkse verkiezingscampagnes mogelijk doelwit van ‘moordaanslagen door IS’. Dat zegt Bedros Sirinoglu, voorzitter van de Unie van Armeense Verenigingen in Turkije tegen de Turkse nieuwssite Halk TV.
‘Ik annuleer onze vergadering op 6 februari en vraag Armeniërs alle verenigingsactiviteiten op te schorten totdat de IS-militanten zijn opgepakt’, voegde hij daaraan toe.
Sirinoglu vraagt Armeense leiders waakzaam te blijven en zich te onthouden van deelname aan publieke demonstraties en culturele activiteiten ‘voor de komende twee tot drie maanden’. Dit als voorzorgsmaatregel voor de ‘drie IS-militanten’ die Turkije zouden zijn binnengeglipt met het doel om Armeniërs te doden.
Sirinoglu meldt aan Halk TV dat hij ‘eigenlijk geen paniek wilde zaaien’, en dat Armeense leiders ‘andere excuses bedachten om hun activiteiten uit te stellen of te annuleren’, maar het nieuws over de IS-dreiging haalde hem in.
Hoewel de Turkse politie ‘geen informatie’ zegt te hebben over een mogelijke aanslag tegen burgers, hebben ze toch de bescherming van Sirinoglu opgeschaald en zijn bodyguards geïnformeerd over het dreigingsbeeld.
Turkije heeft IS in 2013 opgenomen in de lijst van terroristische organisaties en is meerdere malen het toneel geweest van aanslagen. Meer dan 315 mensen zijn daarbij omgekomen, voornamelijk Koerden en linkse Turken tijdens aanslagen in Ankara en Suruc (2015).
Husam Zomlot, ambassadeur van de Palestijnse missie, zegt dat de Britse tv-presentator Kay Burley zijn reactie op de aanslag op een Israëlische synagoge verkeerd uitlegt op Twitter. Zomlot was deze week te gast in de nieuwsshow van Burley.
Vorige week vond er een aanslag plaats op een synagoge in Jeruzalem, waarbij zeven Israëliërs omkwamen, waaronder een pasgetrouwd stel. De dader was een vijftienjarige Palestijnse jongen. Journaliste Kay Burley van Sky News voelde de Palestijnse ambassadeur in het VK hierover kritisch aan de tand.
‘Een vijftienjarige jongen vermoordt zeven Israëli, waaronder een pasgetrouwd stel, die de gewonden hielp, neergeschoten buiten de synagoge op Holocaust Memorial Day. Veroordeelt u dat?’, vroeg Burley aan de ambassadeur. ‘Elk leven dat verloren gaat is absoluut een tragedie’, antwoordde de ambassadeur. ‘Niemand werkt harder aan een geweldloze oplossing voor dit dan wij.’
Burley herhaalde hierop haar vraag: ‘Veroordeel je dit?’ Daarop antwoordde de ambassadeur: ‘Nee.’ Hij pauzeerde even. ‘Ik veroordeel de oorspronkelijke wetteloosheid. Dat moet veroordeeld worden.’ Burley: ‘Dus u veroordeelt de actie niet?’ Zomlot: ‘We kunnen hier tot morgenochtend zitten praten over veroordeling, maar we moeten de geweldsspiraal een halt toe roepen. Dat moeten we doen. En we moeten de achterliggende oorzaak van dit geweld vinden.’
Op Twitter stelt Kay Burley dat Husam Zomlot weigert de aanslag op de synagoge te veroordelen, maar die samenvatting is volgens de Palestijnse ambassadeur te kort door de bocht. ‘Waarom deze verkeerde voorstelling van wat ik zei? Waarom mijn woorden manipuleren? Waarom hebt u de Israëlische ambassadeur niet gevraagd de vele onschuldige Palestijnse burgerlevens te veroordelen die door het militaire geweld van Israël zijn genomen?’
Marion Lalisse is gisteren benoemd tot EU-coördinator voor de strijd tegen islamofobie. Ze zal samenwerken met diverse instellingen om moslimhaat tegen te gaan.
De Franse EU-ambtenaar Lalisse zei op Twitter vereerd te zijn aangesteld als de nieuwe EU-coördinator tegen islamofobie. Helena Dalli, EU-commissaris voor Gelijkheid, verklaarde dat de strijd moest gaan tegen zowel structurele als individuele discriminatie van moslims. ‘We moeten islamofobie op alle gebieden bestrijden, inclusief onderwijs, werkgelegenheid en sociaal beleid. We moeten ook gegevens verzamelen over alle gevallen van islamofobie en discriminatie van moslims, dergelijke uitingen monitoren en bestrijden.’
De Europese Commissie stelde in 2015 de functie van coördinator in om moslimdiscriminatie in de EU-lidstaten aan te pakken. Maar sinds juli 2021 bleef de positie onvervuld, iets waar EU-watchers zich zorgen over maakten.
Feitenvrij geschreeuw bepaalt maar al te vaak de toon van het politieke debat, de tv-uitzending, de dag, en ja misschien ook wel de tijdgeest. Maar wie zijn we, waar staan we, en hoe breekbaar, broos of bestendig en betrouwbaar is het Nederland van nu echt? Journalist Gijs de Swarte duikt diep, diep, diep de subculturen in, op zoek naar antwoorden op die zo actuele en cruciale vragen. In het tweede deel van deze serie gaat hij naar de Haagse Schilderswijk.
Gered…
In tram zes staat een vijftiger met een rood gezicht, zwart, lang, strak achterovergekamd haar in een staart, een jas van gecraqueleerd zwart leer tot op zijn enkels en witte puntschoenen. Zijn ene hand houdt hij haast militair op de rug en in zijn andere hand heeft hij een blikje Best bier. Een rockâh op leeftijd misschien, en het type Hagenees dat zijn landelijke bekendheid vooral aan Koot en Bie te danken heeft. Ik hoop dat zijn moeder nog leeft en van hem houdt, en denk dat hij in de Schilderswijk zal uitstappen.
Dat klopt; Hobbemastraat, halte Om en Bij.
Hobbema schilderde lieflijke landschappen maar die zijn hier ver te zoeken. De mensen in het smalle glazen tramhokje proberen vergeefs de wind en regen te ontduiken. Papier en plastic wervelen over asfalt en stoep. De lage flatgebouwen zijn zo vuil-grijs als de hemel erboven. Guur is het woord.
Een gure zondagochtend in de Schilderswijk.
Dertigduizend mensen wonen hier. Een grote meerderheid heeft een zogeheten niet-westerse migratieachtergrond; komt uit Turkije, Marokko, Suriname en de Antillen. Meer dan helft van de mensen is laag opgeleid. Denk is veruit de grootste partij. De overige statistieken bevestigen wat je ervan verwachten mag. En van statistieken kun je goed schreeuwende koppen maken. ‘In tal van wijken dreigt een op de acht jongeren drugscrimineel te worden’, weet RTL Nieuws. Achthonderd wijken is ’tal van’, en vijf ook.
‘Heel veel vrienden van mij zitten in de gevangenis, of zijn er niet meer’
We gaan het zien. Gezellig is het hier in ieder geval niet.
In een van de lage flatgebouwen is Bettah Boxing Gym gevestigd. Het eerste wat ik hoor als ik door de camera beoordeeld ben en de benedendeur openklikt, is, ‘OK dames, we gaan elkaar geen kusjes lopen geven. Kom maar door met die jabs.’ De ‘dames’ zijn zo’n tien jongens van rond de vijftien die de talententraining mogen volgen. De trainer is Said Bettah, Schilderswijker en ex-bokser met een lach zo warm als het strand van Agadir. Meer dan vijftig partijen heeft hij op zijn naam. Trainer zijn is mooi, zegt hij, maar boksen… ‘Iedereen doet het op zijn eigen manier. Als ik jou zeg, nee ik heb geen angst. Tuurlijk wel, maar dat is normaal, dat is gezond. Ik ken ze die hoopten dat ze een ongeluk kregen op weg naar de wedstrijd. Mijn manier was, ik trok me terug. Ik was stil. Vooral de laatste twee weken voor de partij. Maar dat, juist die angst, dat ga je missen. Zodra je de ring instapt, vier- vijfhonderd mensen die zitten te kijken, dan is het klaar; je hoort niemand meer. Dat gevoel, als je dat eenmaal kent… Ik geniet van mijn jongens nu.’
Idris van zestien bokst zes keer per week. Vaak heeft hij geen zin maar dan gaat hij toch. ‘Ik weet dat ik het doe, zeg maar, dus waarom zou ik het niet doen?’ Hij praat over discipline en motivatie en ‘stappen maken’, en dat hij dat ‘in best wel veel dingen meeneemt’. Laatst had hij een werkopdracht. Moest buiten tellen hoeveel bejaarden er in de buurt liepen. Daar had hij geen zin in maar, ‘school is belangrijk’ – hij deed het toch. Het liefst wil hij ‘natuurlijk’ profboksers worden maar als boksen niet werkt gaat hij denkt hij bij zijn oom werken. Die is glazenwasser.
Mohammed Amin van vijftien is vanaf zijn twaalfde ‘echt serieus’ met boksen bezig. Tot die tijd was het ‘alleen maar spelen en chillen’ en was hij, ‘een buitenbeentje’. Hij hield er niet van om ‘sociaal te zijn’. Tot hij meer en meer ging boksen en Zuid-Nederlands Kampioen werd, op een technische knock out. ‘Dan ga je meer met mensen praten. Dan durf je meer.’ En, zegt hij, ‘Je bent de hele dag op school bezig bezig en dan aan het einde ga je trainen en dan mag je al die boosheid, mag je wegboksen…’ Boksen heeft hem sterker gemaakt, ‘Vooral met mensen’.
Said kijkt om naar de andere jongens die ondertussen de jab, de hoek en de uppercut voor de slappe lach hebben verruild, maar na zijn, ‘Ja, en daar gaan we nog effe!’ het leven meteen weer heel serieus nemen. ‘Moet ook wel’, zegt hij als hij mijn bewondering daarvoor ziet. ‘Schilderswijk… Je weet het toch? Heel veel vrienden van mij zitten in de gevangenis, of zijn er niet meer. Boksen heeft mij ook gered.’
Hetgeen een goede reden is om eens diep, diep, diep in de religie te duiken…
Mijn zusje en ik zaten meer dan zestig jaar geleden met het fotoboek op schoot. Naar de beelden van de Eerste Wereldoorlog keken we niet. Nee, wij gingen op zoek naar de Tweede Wereldoorlog. En dan kregen de bladzijden over de Jodenvervolging in het bijzonder onze aandacht. Papa en mama hadden dát immers meegemaakt. Maar ook bij dit onderdeel van de geschiedenis ging onze belangstelling wel heel gericht uit naar die foto’s en die tekeningen die in het verhaal van onze ouders voorkwamen. Beelden van Auschwitz werden aandachtig door ons bestudeerd. Daar had papa immers gezeten. De bladzijden van kampen met vreemde namen zoals Treblinka of Majdanek sloegen we over. Daar hadden wij ‘niets mee’. Dat was niet het oorlogsverhaal van onze ouders. Dat was het verhaal van anderen.
Zo jong als wij waren, gingen wij selectief om met de geschiedenis. Wat dichtbij is, vraagt om aandacht. Van wat verder weg ligt, worden de bladzijden overgeslagen. Nu zijn wij oud genoeg om te beseffen dat wij ons toen gewoon ‘schuldig maakten’ aan dit heel natuurlijke proces.
Het was in september of oktober van het jaar 1999. Mijn goede vriend, journalist en schrijver Dick Houwaart, wijst naar de kalender. ‘Nog drie maanden, met de wisseling van de twintigste naar de eenentwintigste eeuw, en ons verhaal is definitief geschiedenis. Je zult het zien. De samenleving slaat de bladzijde om. Het verhaal van jouw en mijn ouders verdwijnt in de geschiedenisboeken.’
Jarenlang is Dick als voorzitter betrokken geweest bij de Anne Frank Stichting en de ontwikkeling van het Anne Frank Huis zoals wij dit nu kennen. Jaren heeft hij gestreden om inhoud te geven aan de kreet ‘Nooit meer Auschwitz’. De Shoah mocht nooit vergeten worden. Maar toch wist hij aan het einde van de vorige eeuw dat ‘de bladzijde zou worden omgeslagen’. Ook van het verhaal van het Achterhuis in Amsterdam, waar de familie Frank was ondergedoken en vanwaar zij werden weggevoerd. Ook van het dagboek van Anne Frank.
Het verhaal van jouw en mijn ouders verdwijnt in de geschiedenisboeken
Dick voerde zijn strijd samen met Otto Frank, de vader van Anne. Ook hij besefte hoe het werkt met geschiedenis. De vergetelheid gaat het winnen van het overleven.
Het dagboek van zijn dochter, met de teksten die Anne aan haar dagboek toevertrouwde, zal als actualiteit uiteindelijk ook van beperkte duur zijn. Behalve dan als levensles voor het heden van de lezer.
Bekend is de uitspraak van vader Otto in 1970: ‘Wat is gebeurd, kunnen we niet meer veranderen. Het enige wat we kunnen doen is van het verleden leren en beseffen wat discriminatie en vervolging van onschuldige mensen betekenen.’
We leven nu in een nieuwe eeuw. Misschien is de bladzijde van de vorige eeuw nog niet helemaal omgeslagen. Maar met zoveel nieuwe monumenten in ons land is het een illusie dat het verhaal uiteindelijk niet zijn plaats inneemt tussen alle andere verhalen die deel uitmaken van onze vaderlands geschiedenis. Het vergeten en niet-weten gaan toeslaan. Natuurlijk hebben we het onze minister-president, afgestudeerd historicus, allang vergeven dat hij even niet wist wat de Hollandsche Schouwburg is, de plek waar tienduizenden Joodse burgers hun reis begonnen naar de dood. Ruttes onwetendheid is het verhaal van de geschiedenis die net iets verder weg ligt.
Na alle commotie over de studie van onderzoeksbureau Schoen Cooperman Research, in opdracht van De Claims Conference, over de onwetendheid onder jongeren van de Holocaust, heb ik binnen mijn eigen gemeenschap wat vragen gesteld. Hebben zij weleens gehoord van de oktoberrazzia in Putten? De Emsland-kampen? Aktion Erntefest? Vragende ogen keken mij aan. Ze hadden hier nog nooit van gehoord. Het zijn geschiedenissen die net iets verder van ons liggen. Maar net zo goed gaan over tienduizenden slachtoffers van het nazisme.
De bladzijde wordt uiteindelijk omgeslagen. De waarheid vraagt om hieraan te gaan wennen. Hierbij past geen beschuldigende vinger, naar wie dan ook.
Een week na de Koranverbranding in Stockholm, hebben moslims een verbranding van de Torah voor de Israëlische ambassade voorkomen. Dat meldt een Zweeds-Israëlische rabbijn in The Jerusalem Post.
Een Zweedse Egyptenaar vroeg de politie toestemming voor de Thoraverbranding, meldt The Jerusalem Post. De vierendertigjarige man was boos vanwege de recente verbranding van de Koran en wilde met de nieuwe verbranding een debat ‘aanzwengelen’. Het ging hem erom dat alle heilige boeken gelijk worden behandeld en vrijheid van meningsuiting voor iedereen geldt.
Dankzij tussenkomst van een moslimorganisatie uit Stockholm zag de man uiteindelijk af van de boekverbranding.
Onze site gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Ook kunnen we hierdoor het gedrag van bezoekers vastleggen en analyseren en daardoor onze website verbeteren.
Deze website gebruikt cookies om uw gebruikservaring op deze website te verbeteren. Van deze cookies worden cookies aangemerkt als "Noodzakelijk" in uw browser bewaard, deze cookies zijn essentieel voor het functioneren van de website. Bijvoorbeeld het opslaan van uw keuze of u wel of geen cookies wilt hebben. Wij maken ook gebruik van cookies van derde partijen die ons helpen met het analyseren en begrijpen van de gebruik van deze website door u. Deze cookies worden alleen gebruikt als u daar toestemming toe geeft. U heeft ook de mogelijkheid om uzelf uit te sluiten voor deze cookies. Dit zal echter effect hebben op uw gebruikerservaring.
Noodzakelijke cookies zijn absoluut nodig voor het functioneren van de website. De cookies in deze categorie zorgen alleen voor de veiligheid en het functioneren van deze website . Deze cookies bewaren geen persoonlijke gegevens
Deze cookies zijn niet strict noodzakelijk, maar ze helpen de Kanttekening een beter beeld te krijgen van de gebruikers die langskomen en ons aan te passen aan de behoeftes van onze lezers. Hiervoor gebruiken wij tracking cookies. Bij het embedden van elementen vanuit andere websites zullen er door deze sites ook cookies worden gebruikt.
