Vandaag is het twee jaar geleden dat een zware aardbeving het zuiden van Turkije en Noord-Syrië trof. Meer dan 56.000 mensen kwamen om, en bijna twee miljoen raakten dakloos. In Turkije woont nog steeds een kwart van de kinderen (150.000) in tijdelijke containers, meldt magazine MO.
Ruim een half miljoen mensen zijn nog niet naar huis teruggekeerd en wonen in containerkampen. Van de 680.000 verwoeste woningen is na twee jaar nog geen kwart herbouwd. De wederopbouw verloopt moeizaam, meldt MO.
‘Twee jaar lijkt misschien lang geleden, maar kinderen en hun families die door de aardbevingen zijn getroffen, zijn nog steeds bezig hun leven weer op te bouwen’, zegt Sasha Ekanayake, landendirecteur Turkije voor Save the Children, tegen MO. ‘Toen de aardbevingen toesloegen, verwoestten ze niet alleen hun huizen, maar ook alles wat deze kinderen ooit kenden: scholen, het gemeenschapsleven en elk gevoel van stabiliteit.’
De aardbeving is in Turkije niet vergeten. Vandaag wordt in het hele land stilgestaan bij de slachtoffers, maar er zijn ook protesten tegen de overheid, vooral in de zwaarst getroffen regio’s rond Hatay en Maras. In Antakya riepen mensen na een minuut stilte om 04.17 uur – het tijdstip van de aardbeving –: ‘We zullen niet vergeten en niet vergeven’, meldt de Turks-Armeense krant Agos.
Ze houden de regering verantwoordelijk voor het grote aantal slachtoffers, omdat het toezicht op inadequate woningen soms volledig ontbrak, waardoor vele gebouwen als een kaarthuis ineenstortten, met alle gevolgen van dien. Ook kwam de hulpverlening niet goed op gang tijdens de cruciale eerste dagen na de aardbeving. Veel slachtoffers wachtten op hulp die er nooit zou komen.
‘Spreek vrijmoedig over G’d. Maar misbruik Zijn naam niet.’ Bus- en treinreizigers kregen lang geleden deze boodschap op de reclameborden op stations mee. Iedereen mag met een gerust hart onbeschroomd en ongegeneerd over het Allerhoogste gezag spreken, maar we moeten wel oppassen niet te lichtzinnig met Hem om te gaan – en Zijn naam zeker niet voor eigen gewin erbij halen.
De nieuwe president van de VS, Donald Trump, liet ons in zijn toespraak tijdens de beëdiging vorige maand weten dat hij deze vrijmoedigheid om over het G’ddelijk Gezag te spreken dubbel en dwars hanteert: ‘Veel mensen hebben mij verteld dat G’d mijn leven gespaard heeft zodat ik ons land kan redden. Daardoor ben ik diegene die Amerika weer groot kan maken.’ Letterlijk de reddende engel, door de Eeuwige gezonden. ‘Ik voelde de hand van een liefhebbende G’d’, verklaarde hij.
De beëdiging van deze 47ste president van de VS bracht mij in gedachten terug naar een bezoek, enige jaren geleden, aan de Nationale Beelden Hal in het Capitool in Washington DC, het regeringscentrum van de Verenigde Staten.
Presidenten George Washington, Dwight Eisenhower, Ronald Reagan en veel anderen waarvan wordt verteld dat zijn Amerika groot hebben gemaakt, zijn daar in marmer vereeuwigd. Tussen al die beelden van staande mannen is er één van een zittende vrouw. Nadrukkelijk staat over haar vermeld dat zij, anders dan de overigen, geen gekozen vertegenwoordiger is van de Verenigde Staten. Zij is geen hoogwaardigheidsbekleder, maar een naaister in een confectiefabriek. Haar naam is Rosa Parks. Rosa weigerde zeventig jaar geleden in de bus haar plaats af te staan aan een witte man. Uit principe. Onder de toen geldende segregatiewetgeving van de staat Alabama waren Afro-Amerikanen verplicht dit wel te doen. Ook de haar opgelegde boete van tien dollar weigerde ze te betalen. Haar protest leidde uiteindelijk tot het afschaffen van deze afschuwelijke segregatie met alles wat daar bij hoorde. Onmiddellijk vond zij steun bij Dr. Martin Luther King, die actief was in de Afro-Amerikaanse burgerrechtenbeweging. Met deze daad van verzet verkreeg deze dame de eer om in het Capitool voor altijd vereeuwigd te worden tussen al die andere ‘groten’ van Amerika.
‘Ik moest bij het horen van de woorden van bisschop Mariann Budde meteen denken aan die dappere bescheiden Rosa Parks’
Waarom bracht de beëdiging van president Trump mij in gedachten terug naar die dappere Rosa Parks in het ooit door rassenhaat vergiftigde Alabama? De ceremonie rond de installatie van president Trump eindigde vorige maand in de Nationale Kathedraal van de hoofdstad van de Verenigde Staten. Daar zat de nieuwe president te midden van familie en veel hoogwaardigheidsbekleders te luisteren naar de preek van bisschop Mariann Edgar Budde. Zij richtte zich rechtstreeks tot de president. ‘U zei eerder vandaag in uw beëdigingsspeech dat u de hand van een liefhebbende G’d voelde. U hield het Amerikaanse volk voor dat u door G’d bent gered bij de recente moordaanslag op u om zo ons land weer groots te maken.’ De president beaamde dit.
Maar toen liet de bisschop andere woorden van de kansel horen, met een verwijzing naar plannen van de nieuwe president zoals het intrekken van het diversiteitsbeleid van de vorige regering en nog heel veel meer zaken. Zoals ook hoe om te gaan met migranten of met leden van de lhbtq-gemeenschappen. ‘U spreekt over G’d? In de naam van Hem vraag ik u of u zich kunt ontfermen over de mensen in ons land die bang zijn. Ook in Republikeinse gezinnen leven kinderen met een eigen genderdiversiteit. In naam van Hem vraag ik u om zich te ontfermen over migranten. Zij zijn het die onze gewassen oogsten, kantoren schoonmaken of nachtdiensten in ziekenhuizen werken. Zij zijn misschien geen Amerikaanse staatsburgers, of hebben misschien niet de juiste papieren, maar de overgrote meerderheid is niet crimineel.’
Oog in oog stond deze eerste vrouwelijke bisschop van Washington met een van de machtigste presidenten op aarde. En dat tijdens zijn finest hour. Althans, dat had het moeten zijn. Na deze vlijmscherpe terechtwijzing door de bisschop was daar niet zo veel van over. Eén boodschap kon Trump in ieder geval in zijn zak steken. ‘Spreek vrijmoedig over G’d. Maar misbruik Zijn naam niet.’
Ik moest bij het horen van de woorden van bisschop Mariann Budde meteen denken aan die dappere bescheiden Rosa Parks die zichzelf een standbeeld verwierf in het Capitool. Wat de toekomst de komende vier jaren in Amerika gaat brengen, we weten het niet. Wat mij betreft mag er al wel een plekje worden ingeruimd voor een volgend sculptuur naast die van Rosa Parks. Een plekje voor het standbeeld van deze Mariann Edgar Budde. De bisschop die haar president recht in zijn gezicht vertelt hoe hij zich moet gedragen tegenover het Allerhoogste gezag. En tegenover al zijn medeburgers, die hem allemaal even dierbaar zouden moeten zijn.
De interim-president Ahmed al-Sharaa van het nieuwe Syrië werd gisteren door de Turkse president Erdogan ontvangen in het presidentieel paleis in Ankara. Het gesprek ging vooral over het verdiepen van de militaire samenwerking, die al sinds het begin van de opstand tegen Assad bestaat, meldt Al Jazeera.
Het bezoek van de nieuwe leider van Syrië aan Ankara is de tweede buitenlandse trip deze week. Eerder was al-Sharaa al in Saoedi-Arabië, waar hij kroonprins Mohammed bin-Salman heeft gesproken.
Met de Turkse president ging het vooral over veiligheid. Erdogan wil met Syrië graag een front vormen tegen Koerdische rebellen, die door Amerika worden gesteund in de strijd tegen IS. Daarbij zou ook een uitbreiding van Turkse legerposten op Syrisch grondgebied zijn besproken.
‘We zijn klaar om al het noodzakelijke te doen om Syrië te steunen in de strijd tegen alle vormen van terrorisme, of dat nou IS of de PKK is’, aldus Erdogan tijdens de persconferentie.
Turkije beschouwt de door de Koerden gedomineerde Syrische Democratische Eenheden (SDF) en de Koerdische milities van de YPG als verlengstukken van de verboden terreurbeweging PKK. Maar de VS en de EU zien de Syrisch-Koerdische milities niet als terreurorganisaties. Integendeel, ze zijn al meer dan tien jaar bondgenoten.
De Syrische leider ging niet in op de avances van Erdogan, maar herhaalde wel zijn oproep dat de Koerden uiteindelijk onderdeel moeten worden van één Syrisch leger. De onderhandelingen daarover zijn opgeschort vanwege een bomaanslag in Manbij, waarbij ten minste twintig doden vielen. Niemand heeft de aanslag nog opgeëist.
De Koerdische leider Mazloum Abdi liet dit weekend weten dat hij er geen moeite mee heeft als Syrië één wordt en vanuit Damascus wordt bestuurd, aldus NRC. ‘Onze visie voor Syrië is een gedecentraliseerd, seculier en civiel land dat berust op democratie die de rechten van al zijn delen bewaart’, zei hij.
Prins Karim Al-Hussaini, Aga Khan IV, spiritueel leider van de sjiitische Ismaili-moslims en afstammeling van de profeet Mohammed, is op 88-jarige leeftijd vredig overleden, omringd door zijn familie, meldt Le Monde
Khan had in zijn leven een enorm welzijnsnetwerk opgebouwd en had wereldwijd maar liefst 96.000 mensen in dienst. Zij waren voornamelijk werkzaam in ontwikkelingsprogramma’s in Azië en Afrika.
Het is nog niet duidelijk wie de opvolger wordt van Aga Khan, die in 1957, op 21-jarige leeftijd, het stokje van zijn grootvader had overgenomen. Zijn vader, Ali Khan, werd uit de familie geëxcommuniceerd na een chaotisch huwelijk met de Amerikaanse actrice Rita Hayworth.
Khan werd geboren in het Zwitserse Genève en behoorde tot de Nizari-tak van de Ismaili-stroming binnen de sjiitische islam, met twaalf tot vijftien miljoen leden verspreid over de hele wereld. Zij geloven dat Aga Khan een directe afstammeling van de profeet Mohammed is en goddelijke leiding geeft aan de gemeenschap.
De jonge Khan had het tot zijn missie gemaakt om het filantropische werk van zijn grootvader verder uit te breiden, met ziekenhuizen, woningen en bankcoöperaties in ontwikkelingslanden.
Sinds 1984 bestaat er ook een Aga Khan-fonds, waaraan 90 bedrijven zijn gelieerd, met een jaarlijkse omzet van 4,5 miljard dollar.
VN-chef António Guterres reageerde op zijn overlijden. ‘Hij was een symbool van vrede, tolerantie en mededogen in onze onrustige wereld’, aldus Guterres.
Vorige maand beweerde Nancy S., een Joodse vrouw uit Parijs, slachtoffer te zijn van antisemitische graffiti in haar flatgebouw. Ze meldde dat haar voordeur en de gemeenschappelijke ruimtes waren beklad met hakenkruizen en antisemitische leuzen. In december kreeg ze bovendien een dreigbrief. De politie startte een onderzoek naar deze incidenten, maar ontdekte dat ze deze haatmisdrijven zelf had verzonnen.
Nancy S. zei in september 2024 dat er antisemitische berichten in haar flatgebouw waren aangebracht. Volgens BFMTV en Le Parisien waren er destijds hakenkruizen en bedreigende berichten zoals ‘dood aan de Joden’ gegraveerd op de deur van haar huis. Op 20 december diende S. opnieuw een klacht in: ze zou een dreigbrief met antisemitische inhoud hebben ontvangen.
Maar tijdens het onderzoek rezen er twijfels over de verklaringen van de vrouw. De politie ontdekte dat er geen aanwijzingen waren van inbraak of ongeoorloofde toegang tot het gebouw. Bovendien werden er geen sporen gevonden die wezen op de aanwezigheid van een dader van buitenaf. De politie vermoedde dat Nancy S. zelf de dader was. Dit vermoeden werd bevestigd na onderzoek, waaronder het bekijken van camerabeelden en het analyseren van de verf die voor de graffiti was gebruikt. Ze had zelf graffiti aangebracht, samen met haar dochter. Ook bleek dat S. de postzegels had gekocht voor de brief die aan haar was gericht. De politie kon dit achterhalen via haar bankafschriften.
S. is op 22 januari dit jaar gearresteerd. Ze is beschuldigd van het doen van valse aangiften en het zelf creëren van de graffiti waarvan ze beweerde slachtoffer te zijn. In maart zal ze voor de rechter moeten verschijnen om zich te verantwoorden voor haar daden. Ze riskeert een boete van 37.500 euro en een gevangenisstraf van vier jaar.
De verdachte woont in hetzelfde gebouw als Mireille Knoll. Deze 85-jarige overlevende van de Holocaust werd in maart 2018 vermoord door een buurman. Hij werd in november 2021 veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf, waarbij antisemitisme als motief werd erkend.
Wil je weten hoe slecht het is gesteld met de debatcultuur op links? Formuleer dan eens kritiek op de aanstaande fusie van GroenLinks en PvdA. Het maakt niet uit wat je zegt of schrijft, je zit in de ogen van de fanatieke fusie-voorstanders altijd fout. Zo verscheen afgelopen week een open brief van oud-fractievoorzitter Wim Meijer waarin hij alle argumenten over de fusie eens op een rijtje zet. Informatief leesvoer, maar fusie-voorstanders komen niet verder dan de kreet boomer.
Meijer is het niet met de fusie eens. Er zijn zoveel argumenten tegen dat ze zich slecht laten samenvatten. De belangrijkste is misschien wel dat als het hele politieke landschap naar rechts beweegt, het logisch is je in het politieke midden te positioneren omdat anders de afstand tot veel kiezers te groot wordt. De PvdA zou zo’n middenpositie kunnen claimen, maar dat doet de partij niet bij een samenwerking met GroenLinks. Dan gaat de combinatie juist naar links.
Nog zoiets. Welke ideologie heeft deze nieuwe combinatie? Het moet een links-progressieve partij worden, hoor je her en der, maar die bestaat al: GroenLinks. Wat voegt de PvdA daar precies aan toe? Een probleem met deze links-progressieve combinatie is dat deze – in ieder geval in de beeldvorming – verder af komt te staan van veel materiële noden van kiezers en vooral hoger opgeleiden aantrekt. Dat laatste probleem hadden GroenLinks en PvdA al, maar dat is met deze combinatie alleen maar erger geworden.
Snelheid maken
Frans Timmermans voelt urgentie om snelheid te maken en een nieuwe partij op te richten in plaats van een langzaam fusieproces in te gaan. Links moet zich verenigen want pas dan kun je echt een vuist maken tegen rechts. Er moet een nieuwe partij komen met een nieuw verhaal. Onwillekeurig vraag je je af hoeveel intellectuele energie Timmermans zelf in de nieuwe partij steekt. Wat is het nieuwe verhaal dan? Het fusieproces is al twee jaar bezig.
Welke ideologie heeft deze nieuwe combinatie?
GroenLinks-PvdA-Kamerlid Habtamu de Hoop ziet de samenwerking ook wel zitten en wil graag dat de nieuwe combinatie zich ook inhoudelijk vernieuwd. Het moet volgens hem voortaan meer gaan om de dagelijkse prijzen van producten die onbetaalbaar dreigen te worden zoals zorg, wonen en boodschappen. Herverdeling zou de focus niet meer moeten zijn. Wat is dit voor wartaal? De vraag is natuurlijk wie voor die lage prijzen moet zorgen en dan kom je al snel bij herverdeling uit.
Het probleem van GroenLinks en PvdA is vrij simpel: er is helemaal geen nieuw verhaal. Er waren grote inhoudelijke overeenkomsten en dus dachten de besturen deze partijen wel in elkaar te kunnen schuiven, maar behalve een grotere fractie in de Tweede Kamer die het politieke werk beter kan verdelen heeft dat maar weinig opgeleverd. Alle oppositiepartijen stijgen in de peilingen, behalve verenigd links.
Debat voeren
Toen het fusieproces van de twee partijen begon waarschuwden de tegenstanders voor een fuik: op een gegeven moment is de toenadering zo vergevorderd dat er geen andere optie meer over is. Zie de situatie nu: GroenLinks en PvdA zijn hun individuele uitstraling in alle opzichten kwijt en die komt ook nooit meer terug. Zo resteert alleen nog een fusie, of de oprichting van een geheel nieuwe partij, zoals Timmermans schijnt te willen. Hij realiseert zich kennelijk niet dat dit allemaal op hetzelfde neer komt.
Kritiek op dit proces hebben? Als je ouder bent ben je een boomer, als je jonger bent ben je te cynisch. Maar al die schreeuwers om linkse fusie hebben al twee jaar geen eigenstandig verhaal kunnen formuleren waarmee links het initiatief terugkrijgt en waarmee twee partijen samen meer zijn dan de som der delen. Er is geen enkele niet-hoogopgeleide enthousiast en dus heeft deze nieuwe partij electoraal enorme beperkingen.
Prima om dat niet te willen zien, maar het gevolg is dat er voor centrumlinkse kiezers straks nog maar weinig te kiezen valt. Is dat de bedoeling?
Op 11 september was ik bij wijlen Fethullah Gülen. Wij noemen hem Hocaefendi. Het nieuwe regime in Turkije was er toen nog niet. Toen ze aan de macht kwamen, noemden ze hem in eerste instantie ook Hocaefendi, maar later hebben ze hem omgedoopt tot public enemy number one. Ze kunnen nu feestvieren. Hocaefendi is niet meer.
Hoe het ook zij, voor een stage was ik in Philadelphia. Een televisiemaker had kriskras door Amerika interviews afgenomen die naar het Turks vertaald moesten worden. Internet was nog niet ver ontwikkeld en van AI hadden we ook nog niet gehoord. Ik zei dat ik wel kon vertalen, aangezien ik per slot van rekening beëdigd vertaler Turks-Nederlands en vice versa was. Deze klus zou dus ook wel lukken.
Om de dertigtal interviews te vertalen stelde ik als voorwaarde om bij Hocaefendi in Camp Chestnut in de Pocono Mountains te verblijven. Ik kreeg een kamertje op de zolderverdieping. Daar deed ik twee uur per dag vertaalwerk en daar sliep ik. De rest van de dag draaide ik mee met het ritme van dit moslimklooster.
Hij ging door met de boodschap dat het nodig is om het voortbestaan van Amerika te steunen
Op 11 september werd ik wakker op een zomerse dag. Op de gang hoorde ik mensen. Er zou iets gebeurd zijn. Vanaf mijn plek zag ik dat Hocaefendi naar de tv aan het kijken was. Er verschenen beelden van een vliegtuig dat tegen een gebouw was gebotst. Zoals ik vaak doe, bagatelliseerde ik dit ook. Een sportvliegtuigje zou wel gebotst zijn. Ik ging in de eetzaal ontbijten. Toen ik terugkwam, was de geschiedenis zoals u die kent begonnen. Een voor een stortten de Twin Towers in. Zoals heel Amerika was het bij Hocaefendi ook een shock.
We zaten daar en bleven naar de Samanyolu TV kijken. Een naaste van Hocaefendi schreef, op zijn instructies, een condoleance. Even later zagen we dat het op de televisie werd voorgelezen.
Het programma bij Hocaefendi draait om de vijfmaal-daagse gebeden. Voor het gebed is er dit, na het gebed is er dat. De aanwezigen bereiden zich plechtig voor op het gebed. Nu was het anders. Mensen waren met allerlei zaken bezig. Familieleden van de aanwezigen maakten zich druk om het welzijn van hun dierbaren daar. Ik ging ook even weg om mijn ouders mee te delen dat ik niet in New York was.
Het werd tijd voor het middaggebed. De mensen verzamelden zich niet. Hocaefendi ging door de gang om de mensen naar het gebed te roepen. Dat had ik niet eerder meegemaakt.
Na het gebed deed Hocaefendi aanstalten om naar zijn kamer te gaan. We stonden op. Hij ging een paar stappen, draaide zich weer om en sprak ons toe. Hij vertelde dat dit een enorme gebeurtenis was, dat deze gebeurtenis het begin van de ondergang van Amerika was, maar dat Amerika geen Sovjet-Unie is. Het zou niet zo snel gaan. Hij zei dat het 25 jaar kon duren. Hij vervolgde dat de alternatieven voor Amerika slecht waren. China en India hebben een minderwaardigheidscomplex en zij zullen de mensheid in ellende storten. Hij ging door met de boodschap dat het nodig is om het voortbestaan van Amerika te steunen.
Volgend jaar is het 25 jaar geleden dat deze uitspraken zijn gedaan. Laten we hopen dat de VS nog steeds een bron van stabiliteit kunnen blijven.
De Amerikaanse president Donald Trump heeft een controversieel plan gepresenteerd om Gaza over te nemen en te ontwikkelen, waarbij Palestijnen naar buurlanden zouden worden verplaatst. Het voorstel, dat steun krijgt van Israël, roept wereldwijd felle kritiek op en wordt gezien als een vorm van etnische zuivering.
Op 4 februari kondigde de Amerikaanse president Donald Trump tijdens een gezamenlijke persconferentie met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu aan dat de Verenigde Staten van plan zijn de Gazastrook over te nemen en te ontwikkelen. Trump stelde voor om de Palestijnse bevolking permanent uit Gaza te verplaatsen naar buurlanden zoals Egypte en Jordanië, met als doel het gebied om te vormen tot de ‘Rivièra van het Midden-Oosten’. Hij benadrukte dat Gaza momenteel onbewoonbaar is en dat herlocatie van de Palestijnen hen een betere levenskwaliteit zou bieden.
De Israëlische premier Netanyahu sprak zijn steun uit voor het plan en prees Trump als ‘de beste vriend die Israël ooit in het Witte Huis heeft gehad’. Hij benadrukte dat deze stap de geschiedenis van het Midden-Oosten zou kunnen veranderen en de veiligheid van Israël zou verbeteren.
Maar wereldwijd heeft het voorstel tot felle reacties geleid. Veel landen en internationale organisaties veroordeelden het plan als een vorm van etnische zuivering. Ook in de Verenigde Staten stuitte het plan op weerstand. Congreslid Rashida Tlaib noemde het voorstel ‘racistisch’ en beschuldigde de regering-Trump van het openlijk nastreven van etnische zuivering. ‘Palestijnen gaan nergens naartoe’, zei ze.
Buurlanden zoals Egypte en Jordanië, die door Trump werden genoemd als mogelijke bestemmingen voor de herbestemming van Palestijnen, wezen Trumps plannen vorige week al af.
Naast de politieke en ethische bezwaren zijn er ook praktische uitdagingen. Het is onduidelijk hoe de herlocatie van ongeveer twee miljoen Palestijnen zou worden uitgevoerd en welke middelen daarvoor beschikbaar zouden zijn. Bovendien roept het plan vragen op over de toekomst van de Palestijnse staat en de rechten van de Palestijnen op zelfbeschikking. Trump presenteert zijn plan als een economische kans die stabiliteit en welvaart in het Midden-Oosten kan brengen, maar het is maar zeer de vraag of de Palestijnen met dit plan akkoord zullen gaan. De internationale gemeenschap blijft aandringen op een oplossing die recht doet aan zowel de Israëlische als de Palestijnse belangen, met respect voor internationaal recht en mensenrechten.
Meer dan ooit is stichting LOKAAL nodig. De organisatie wil de lokale democratie in Rotterdam versterken, in een tijd waarin wereldwijd democratieën juist steeds meer onder druk staan. Directeur Sharida Noormohamed laat zich niet uit het veld slaan: ‘Er is werk aan de winkel.’
Toen Noormohamed twee jaar geleden aantrad als directeur, was haar doel om LOKAAL – opgericht in 1994 – meer zichtbaar te maken in de stad. Daarom verhuisden ze vorig jaar van het monumentale Industriegebouw op de Goudsesingel naar een oud winkelpand aan Schiedamsedijk. Deze weg verbindt de Coolsingel met de Erasmusbrug en hier passeren dagelijks duizenden mensen. Het logo van de stichting is duidelijk zichtbaar op de gevel. Noormohamed: ‘We bevinden ons hier op het kruispunt van de metrolijnen die ons in alle vier de windrichtingen leiden, en dat is precies waar wij willen staan: in het hart van de stad en in het hart van de gemeenschap.’
De stichting noemt zichzelf de onderhoudsmonteur van de lokale democratie en probeert op verschillende manieren het democratisch besef onder burgers levendig te maken. Volgens Noormohamed is dat meer dan ooit nodig. ‘Het zijn spannende tijden voor ons. Je ziet dat er in de samenleving veel wordt gepolariseerd en dat er steeds meer leiders zijn die zich tegen de grondwet uitspreken. Als mens maak ik mij daar veel zorgen om, maar als directeur van LOKAAL denk ik ook: werk aan de winkel. Dit is precies waarom wij bestaan, dus kom maar op!’
Noormohamed doelt onder andere op de woorden van minister-president Dick Schoof na de rellen in Amsterdam tussen Nederlandse jongeren en Israëlische voetbalsupporters. Schoof zei na deze rellen dat een groot deel van de jongeren met een migratieachtergrond de Nederlandse kernwaarden niet onderschrijft en hij filosofeerde openlijk over het afpakken van paspoorten van mensen met een dubbele nationaliteit.
Noormohamed keurt dit af: ‘Hij suggereert dat mensen met een dubbele nationaliteit anders beoordeeld mogen worden. Dat is tegen onze grondwet. We mogen mensen niet anders aanspreken of bestraffen enkel omdat hun voorouders toevallig ergens anders geboren zijn. Ik vind het heel bizar dat een leider van Nederland dat toch durft te suggereren. Ik heb natuurlijk niets te zeggen over de uitspraken van politici in Den Haag. Ze zullen bovendien ook niet luisteren. Ik kan wel werken aan de algemene democratische kennis onder Rotterdammers. Mijn antwoord op het niet respecteren van de grondwet door politici is dan ook door de kennis hierover onder burgers te vergroten. Dat is dan ook een belangrijk thema voor ons in 2025.’
Sharida Noormohamed. Beeld: Wim van den Broek
LOKAAL zet voornamelijk in op de jeugd: ‘We organiseren veel evenementen op middelbare scholen en mbo-scholen. Daar zit de toekomst. Politici hebben vaak niet door wat hun woorden teweegbrengen. Wij zien in de stad dat jongeren door de uitspraken van Schoof, maar ook van andere politici, bang zijn dat ze samen met hun ouders naar het land van hun voorouders gestuurd kunnen worden.’
Om de rust onder deze jongeren te bewaren probeert LOKAAL hun algemene kennis over de democratie te vergroten, zodat ze zich realiseren dat het afpakken van een paspoort wettelijk onmogelijk is. Naast workshops op scholen organiseert de stichting jaarlijks het mbo-democratiefestival. ‘We nodigen alle Rotterdamse mbo-scholen uit en dit jaar is het thema de grondwet. We hebben Jasper Krommendijk, hoogleraar rechten van de mens aan de Radboud Universiteit, uitgenodigd om de studenten uit te leggen hoe de grondwet werkt.’
‘Ik ben ook niet zo naïef om te denken dat het onderwijzen van de grondwet alles gaat oplossen’
Hoe leg je de waarde van de grondwet uit aan jongeren wanneer zij ook zien dat de leiders van het land diezelfde grondwet niet respecteren? ‘Kennis is macht’, denkt Noormohamed. ‘We leggen uit hoe de grondwet in elkaar zit en laten zien hoe deze hen tegen gevaren kan wapenen. De grondwet beschermt uiteindelijk iedereen. We hopen dat jongeren hierdoor rust vinden. Wanneer zij goed op de hoogte zijn van hun rechten weten zij ook dat wanneer uitspraken van politici simpelweg niet kloppen. Iedereen moet zich aan de regels houden, ook de premier.
‘Op het moment dat je weet wat jouw rechten zijn, kun je rustig blijven. Terwijl als jij daadwerkelijk denkt dat jij ieder moment samen met je ouders naar een ander land gestuurd kan worden, heeft dat mentaal impact.
‘Dat betekent niet dat ik onderschat wat zulke uitspraken van politici met het sentiment in het land doen en ik ben ook niet zo naïef om te denken dat het onderwijzen van de grondwet alles gaat oplossen. Wat wij doen is zaadjes planten. Het onderwijzen van de grondwet is één zaadje, maar niet het enige. We moeten heel veel zaadjes planten.
‘Met LOKAAL willen wij er zijn voor alle burgers, ongeacht wat de leiders van het land zeggen of doen. Natuurlijk doe je dat niet alleen met onderwijs over de grondwet, maar momenteel zien we wel dat de kennis en het respect voor de grondwet verslechtert en dan is dat een onderwerp dat wij willen aanpakken.’
‘Wanneer je je vuilnis naast de container legt, krijg je een boete. Van wie krijg je die boete? De gemeente’
Lage opkomst
Dat de democratie niet altijd leeft, is in Rotterdam niet nieuw. Het opkomstpercentage van stemmers in de stad valt vaak tegen. Het dieptepunt vormen vooralsnog de gemeenteraadsverkiezingen in 2022: slechts 38,9 procent van de stemgerechtigden kwam opdagen. ‘Dit was net voordat ik begon bij LOKAAL’, vertelt Noormohamed, ‘maar mijn voorganger is meteen in actie geschoten. Ik heb dat daarna overgenomen. Voor ons is dialoog het belangrijkste instrument. Daarom hebben we een evenement georganiseerd waarbij we niet-stemmers uitnodigden om met ons in gesprek te gaan.’
‘We wisten natuurlijk niet of er mensen zouden komen opdagen. Waarom zouden niet-stemmers naar een evenement gaan over stemmen en politiek? Maar er kwamen juist heel veel mensen op af. Tijdens die avonden werd goed duidelijk dat mensen vaak boos op of teleurgesteld in de overheid zijn. Rotterdam heeft procentueel de meeste slachtoffers van het toeslagenschandaal. Dat soort feiten zorgt ervoor dat de overheid als boeman wordt gezien en dat is ook niet helemaal onterecht.
‘Tijdens deze avonden vertelden veel mensen over hun frustraties over de gemeente. Iemand vertelde bijvoorbeeld dat ze eenzaam was geworden vanwege betaald parkeren. Haar familie kwam daardoor niet meer langs. Een ander vertelde dat de afvalcontainers altijd vol zijn in de wijk. Wie is daar verantwoordelijk voor? De gemeente. Wanneer je je vuilnis naast de container legt, krijg je een boete. Van wie krijg je die boete? De gemeente.
‘LOKAAL voelt zich niet aangevallen wanneer mensen boos zijn op de overheid. En tijdens de bijeenkomst was er niemand die anderen verweet dat ze niet stemden en er waren ook geen politici die zich probeerden te verantwoorden. Een belangrijk bindweefsel van de democratie is dat je met iedereen blijft praten. Een organisatie als LOKAAL kan zo’n functie veel beter op zich nemen dan de overheid zelf.
‘Het bereiken van alle burgers en de lokale democratie versterken is uiteindelijk een proces van de lange adem’
‘Dat vonden de aanwezige niet-stemmers dan ook fijn. Dat wij oprecht naar hen luisterden en zij zich gehoord voelden. Ik heb vervolgens niet de illusie dat iedereen die op onze niet-stemmers evenement is geweest bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2026 wel gaat stemmen, maar het is wel weer een zaadje dat je plant.
‘We zien ook dat in de wijken waar het minst gestemd wordt de doorloop van inwoners het grootst is. Mensen wonen daar vaak maar twee jaar in de wijk en misschien ook wel zo kort in Rotterdam. Dat maakt het extra lastig om deze burgers te bereiken.’
De concrete effecten van de stichting op de lokale democratie zijn moeilijk te onderzoeken. Hoeveel mensen er gaan stemmen door de evenementen van LOKAAL valt vaak niet te zeggen. ‘We doen er alles aan om polarisatie tegen te gaan en de dialoog in de stad levendig te houden. Wij zetten in op empathie en gesprek, de tegenhangers van polarisatie en emoties. Het bereiken van alle burgers en de lokale democratie versterken is uiteindelijk een proces van de lange adem.’
De Oegandese waarnemend voorzitter van het Internationaal Gerechtshof, Julia Sebutinde, wordt door politicoloog Norman Finkelstein beschuldigd van plagiaat. Ze zou haar pro-Israëlische advies bijna letterlijk hebben overgenomen uit Amerikaanse bronnen, meldt Middle East Eye.
Finkelstein volgt de rechter sinds vorig jaar, toen zij een juridisch advies uitbracht over de Zuid-Afrikaanse genocidezaak tegen Israël. Alle rechters binnen het Gerechtshof oordeelden dat de decennialange bezetting van Palestijnse gebieden ‘onwettig’ is vanwege ‘raciale segregatie’ en ‘apartheid’, met uitzondering van Sebutinde. Zij betwist onder meer het bestaan van de term Palestina.
Finkelstein en historicus Zachary Foster beschouwen haar advies als ‘rechter-onwaardig broddelwerk’. Ze stellen dat zij grote delen uit het artikel The Forgotten History of the Term ‘Palestine’ van Douglas J. Feith heeft overgenomen zonder bronvermelding. Het gaat bijvoorbeeld om de zin: ‘De naam “Palestina” werd vaag toegepast op een regio die gedurende de 400 jaar vóór de Eerste Wereldoorlog deel uitmaakte van het Ottomaanse Rijk.’
‘Sebutinde doet een zielige poging om hier en daar een woord te veranderen, maar dit is een schoolvoorbeeld van plagiaat. Feiths stuk wordt niet aangehaald in haar juridische opinie, ook al heeft ze meerdere zinnen uit het stuk gekopieerd en geplakt,’ aldus Foster.
Sebutinde wil niet ingaan op de aantijgingen, meldt Middle East Eye.
Onze site gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Ook kunnen we hierdoor het gedrag van bezoekers vastleggen en analyseren en daardoor onze website verbeteren.
Deze website gebruikt cookies om uw gebruikservaring op deze website te verbeteren. Van deze cookies worden cookies aangemerkt als "Noodzakelijk" in uw browser bewaard, deze cookies zijn essentieel voor het functioneren van de website. Bijvoorbeeld het opslaan van uw keuze of u wel of geen cookies wilt hebben. Wij maken ook gebruik van cookies van derde partijen die ons helpen met het analyseren en begrijpen van de gebruik van deze website door u. Deze cookies worden alleen gebruikt als u daar toestemming toe geeft. U heeft ook de mogelijkheid om uzelf uit te sluiten voor deze cookies. Dit zal echter effect hebben op uw gebruikerservaring.
Noodzakelijke cookies zijn absoluut nodig voor het functioneren van de website. De cookies in deze categorie zorgen alleen voor de veiligheid en het functioneren van deze website . Deze cookies bewaren geen persoonlijke gegevens
Deze cookies zijn niet strict noodzakelijk, maar ze helpen de Kanttekening een beter beeld te krijgen van de gebruikers die langskomen en ons aan te passen aan de behoeftes van onze lezers. Hiervoor gebruiken wij tracking cookies. Bij het embedden van elementen vanuit andere websites zullen er door deze sites ook cookies worden gebruikt.
