Scholieren in Duisburg kunnen vandaag weer naar school. Gisteren waren vijftien middelbare scholen in de West-Duitse stad gesloten vanwege extreemrechtse dreigingen.
Op vrijdag- en zondagavond ontving een grote scholengemeenschap in Duisburg een brief, waarin werd aangekondigd dat er maandag criminele activiteiten zouden plaatsvinden. Op vrijdagavond werd alleen de geadresseerde school gewaarschuwd, maar twee dagen later zouden alle scholen onder dit bestuur getroffen worden.
Uit voorzorg bleven daarom vijftien scholen op maandag dicht, waardoor ongeveer 18.000 scholieren thuis kwamen te zitten. Sommige scholen boden online onderwijs aan. Een aantal scholen bleef open, maar liet het aan de ouders over of hun kinderen naar school mochten. Er zijn op deze scholen geen ongeregeldheden gemeld.
De dreiging kwam van een anoniem persoon uit extreemrechtse hoek, zo meldde de Duitse politie op basis van de tekst in de mail. Vandaag zal er extra politieaanwezigheid zijn op de scholen in Duisburg. Bovendien is er een politieke discussie ontstaan over de te nemen maatregelen, zodat kinderen zonder angst naar school kunnen gaan.
‘De Europese Unie moet strenger optreden tegenover het Erdogan-regime’, zegt Europarlementariër Michael Gahler (Europese Volkspartij) in reactie op de voortdurende gevangenschap van de burgemeester van Istanbul, Ekrem Imamoglu. Zo meldt de nieuwssite Turkish Minute.
De buitenlandwoordvoerder van de christelijke conservatieven in Europa stelt voor dat sommige gesprekken met Turkije opgeschort worden, totdat burgemeester Imamoglu weer op vrije voeten is.
De Duitse politicus maakt een uitzondering voor belangrijke kwesties voor de EU en wil in dat geval wel in dialoog gaan met Erdogan. ‘Turkije blijft een belangrijke partner, bijvoorbeeld als het gaat om migratie en veiligheid, inclusief Oekraïne. Daarom zouden gesprekken over deze zaken wel door moeten gaan’, aldus Gahler.
Imamoglu zit al meer dan twee weken vast op verdenking van corruptie, omkoping en fraude. Maar velen in Turkije denken dat de arrestatie van de belangrijkste tegenstander van Erdogan politiek gemotiveerd is en zijn de straten opgegaan uit protest. Het zijn de grootste straatprotesten sinds de Gezi-demonstraties in 2013. Ook is er een boycot van de oppositie tegen regeringsgezinde bedrijven uitgeroepen.
Vorige week bekritiseerde de seculiere leider Özgür Özel de Britse premier Keir Starmer om zijn zwakke reactie op de arrestatie van Imamoglu.
Waar haal je het lef vandaan? De Engelse term the audacity, de brutaliteit, klinkt in mijn hoofd.
Met verbijstering las ik het nieuws dat de vuurwerkbranche bij een totaalverbod maar liefst 895 miljoen euro aan compensatie wil. En de politiek steunt dit nog ook! Bij een geleidelijk verbod zou dat bedrag lager zijn, wat beter is voor de schatkist.
De belangenvereniging Pyrotechniek Nederland laat weten dat er veel geïnvesteerd is, bijvoorbeeld ook in het voldoen aan extra veiligheidsmaatregelen na de vuurwerkramp in 2000 in Enschede.
Misschien kwam het door de importheffingen en chaos van Trump en de lintjesgate van Faber, maar het bleef oorverdovend stil in de media over deze eis van de vuurwerkbranche. Elke dag keek ik of ik een tegengeluid kon vinden in de media. Ik voelde alleen maar meer woede in mij opkomen.
Maar even serieus mensen?!
Zullen we eens kijken hoeveel ledematen sinds 2000 verloren zijn gegaan? Hoeveel mensen niet meer kunnen horen of zien? Laten we ook de kapotte voordeuren, gevels, bushokjes en oude telefooncellen tellen, en berekenen wat de economische schade is voor verzekeraars, gemeenten en particulieren? En hoeveel arbeidspotentieel is er verloren gegaan door fysieke en psychische schade opgelopen door vuurwerk?
Alleen al bij de laatste jaarwisseling is er 16 miljoen euro schade bij particulieren ontstaan, zijn er ruim 1100 vuurwerkslachtoffers behandeld op huisartsenposten en spoedeisende hulp, en er waren twee dodelijke slachtoffers te betreuren.
‘Ik roep alle slachtoffers van vuurwerk op om compensatie te eisen’
We praten hier over een sector die in al deze jaren er niet in is geslaagd om een deugdelijk product te leveren. Een product waar de jaarwisseling en de aanloop ernaartoe niet ontwrichtend werkt. Waar de inzet van politie- en ambulancepersoneel, ziekenhuispersoneel op de eerste hulp, niet voor nodig is.
Zullen we een maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA) maken van wat deze sector ons, Nederland, in de afgelopen 23 jaar heeft gekost versus de winsten die deze sector heeft gemaakt? Kan ik bij helpen!
Ja, natuurlijk is er sprake van werkgelegenheid, maar de vraag die gesteld moet worden is: Willen we dit wel? Moeten we dit wel willen? Er zijn genoeg sectoren waar men mensen tekortkomt. Laten we deze vernietigende sector op een goede manier laten opgaan in een andere sector. Mensen kunnen van werk naar werk begeleid worden. Denk bijvoorbeeld aan werken in de haven, waar duizenden vacatures openstaan. Of, oh de ironie, de zorg.
Als er geld wordt vrijgemaakt voor een dergelijke transitie met omscholingstrajecten, dan begrijp ik dat. Maar deze vervuilende, destructieve sector gaan compenseren voor het niet meer kunnen verkopen van producten die ledematen vernietigen? Producten waarmee aanslagen op huizen worden gepleegd?
Het moet echt niet gekker worden! Welke bijdrage heeft deze sector geleverd aan de schade die in al deze jaren is veroorzaakt door hun producten?
Ik roep alle slachtoffers van vuurwerk op om compensatie te eisen. Alle politieagenten die te maken hebben gehad met vuurwerkgeweld, al het zorgpersoneel dat de brandwonden moest verzorgen, vingers moest afzetten, ogen moest verwijderen, spreek je uit! En natuurlijk al die mensen die met een minder compleet lichaam of minder goed mentaal welzijn door het leven moeten gaan door vuurwerkgeweld.
Hashtag Waar is mijn compensatie #waarismijncompensatie.
Vanochtend gingen vijf grote mensenrechtenorganisaties in gesprek met premier Schoof om te praten over de stilte van Nederland over Gaza. Een koerswijziging zit er echter niet in, was de conclusie.
Wat er ook gebeurt, Nederland zal de weg van diplomatie blijven bewandelen, was het antwoord van minister-president Schoof op de vraag waar voor Nederland de rode lijn ligt. Die vraag werd hem in januari ook al gesteld; toen antwoordde hij dat het internationaal recht deze rode lijn was. ‘Hier kwam de minister-president nu op terug’, zei Michiel Servaes van Oxfam. ‘Dat vind ik uitermate schokkend.’
Het is de eerste keer dat Oxfam, Pax, Artsen zonder Grenzen, Save the Children en Amnesty International samen optrekken om het kabinet op te roepen tot een fundamentele koerswijziging. Aanleiding voor het gesprek was de campagne ‘Niet in mijn naam’. Op 12 december plaatsten honderdduizenden Nederlanders deze slogan op hun sociale media na een oproep van Oxfam. Er werd vervolgens een gesprek gepland met premier Schoof op 30 januari, maar toen kreeg de premier griep. Bovendien was er op dat moment net een staakt-het-vuren, waardoor de urgentie van het gesprek naar de achtergrond verdween.
‘Deze maand verloren we onze elfde medewerker’
Het staakt-het-vuren is inmiddels geschonden en het geweld is in hevigheid toegenomen, zegt Karel Hendriks van Artsen zonder Grenzen. ‘Alle remmen zijn los. Er is een totale humanitaire blokkade. Onze voorraden raken op en brandstof kan het land niet in, wat gevolgen heeft voor de hygiëne in Gaza. Slechte hygiëne zorgt voor evenveel slachtoffers als het geweld zelf. Bovendien kunnen we onze hulpverleners steeds minder bescherming bieden. Deze maand verloren we onze elfde medewerker.’
Reden genoeg om de politiek tot actie te manen, vinden de organisaties. Ze kwamen daarom met een aantal concrete maatregelen die het kabinet zou kunnen nemen. Maar de premier sprak tijdens het gesprek vooral over diplomatieke middelen. Daarnaast benadrukte hij dat Nederland niet bereid is een principieel standpunt in te nemen over schendingen van het internationaal recht. Hij erkent wel dat er (rechten)schendingen plaatsvinden, maar vertrouwt blind op het huidige diplomatieke spoor, aldus de organisaties.
Dit is een dubbele standaard, vindt Dagmar Oudshoorn van Amnesty International. ‘Waar kabinetsleden zich wel degelijk uitspreken over gepleegde oorlogsmisdaden door Rusland of in Syrië – met daaropvolgende sancties en andere politieke drukmiddelen – lukt het premier Schoof maar niet om een aanval op onschuldige burgers, waaronder kinderen, in Gaza, die in hun slaap worden gedood door Israëlische bombardementen, te veroordelen.’
De vijf organisaties roepen premier Schoof op om consequenties te verbinden aan de schendingen van het internationaal (humanitair) recht door Israël, en om in EU-verband te pleiten voor een onderzoek naar de schendingen van artikel 2 (de mensenrechtenclausule) in het associatieverdrag tussen de EU en Israël. Daarnaast moet Nederland de militaire samenwerking met Israël herzien.
Nederland moet andere staten aanspreken op hun verplichting om samen te werken met het Internationaal Strafhof. Ook moet Nederland alle mogelijke politieke, economische en diplomatieke middelen inzetten om de druk op Israël op te voeren.
Goed nieuws
Vlak voordat de persconferentie begon, kwam er toch iets van goed nieuws, vertelt Rolien Sasse van Pax. ‘Nederland heeft zojuist besloten de export van goederen voor militaire doeleinden te stoppen. Maar we hebben ook andere concrete acties voorgesteld, waarop geen reactie werd gegeven.’
‘Kabinetsleden spreken zich wel degelijk uit over gepleegde oorlogsmisdaden door Rusland of in Syrië’
Neem bijvoorbeeld de import van Israëlische wapens. ‘Dit zijn wapens die in Israël zijn gebruikt tegen Palestijnen. Deze wapens zijn getest in combat – een verschrikkelijke manier van reclame maken. Daar moeten we niet aan mee willen werken’, aldus Sasse.
Ook de bescherming van hulpverleners verdient prioriteit, vinden de organisaties. Vorige week werden vijftien hulpverleners gedood die duidelijk herkenbaar waren als hulpverlener, zo bleek uit een video van The New York Times. De bescherming van hulpverleners wordt een steeds grotere uitdaging, vertelt Karel Oudshoorn.
‘Er zijn bijna geen afspraken meer te maken over het veilig bieden van hulpverlening. Er is geen enkel ziekenhuis meer dat volledig kan opereren. Transporten kunnen niet meer veilig worden uitgevoerd. Medewerkers moeten regelmatig een ziekenhuis verlaten omdat ze tijdens hun werk worden aangevallen. Apparatuur in ziekenhuizen wordt systematisch onklaar gemaakt door een enkele kogel. De humanitaire respons is volledig verlamd.’
Meer dan 50.000 doden
‘Waar ligt die rode lijn? Die lijkt er niet te zijn. Levens redden mag geen levens kosten. Maar waar ga je naartoe wanneer je een medewerker verliest van een Nederlandse organisatie? We proberen ons recht te halen in Israël, maar in Nederland is er eigenlijk geen loket waar we daarvoor terechtkunnen.’ Artsen zonder Grenzen start daarom vandaag een petitie om aandacht te vragen voor betere bescherming.
De organisaties verwachten maximale inzet van de premier om de humanitaire blokkade van Gaza te beëindigen en hulpverleners de bescherming te bieden die het recht hun garandeert. Na meer dan 50.000 doden kan het kabinet-Schoof niet langer stil blijven, aldus de vijf.
Niet eens vijf maanden na de val van het Assad-regime dient zich al een ander conflict aan in Syrië: de Koerdische politicus Bedran Ciya Kurd waarschuwt voor een Israëlisch-Turkse confrontatie. Zo meldt Koerdisch Nieuws.
‘Syrië is een centraal punt geworden voor regionale machtsstrijd’, zegt Çiya Kurd. ‘Israël ziet de uitbreiding van Turkse invloedszones, met name door de steun aan islamistische groeperingen, als een directe bedreiging voor zijn veiligheid.’
Kurd wil dat alle externe machten de soevereiniteit van Syrië respecteren, maar lijkt te vrezen voor de Turkse invloed. Hij eist de ‘volledige terugtrekking van Turkije’.
Dat staat haaks op het beleid van de nieuwe Syrische regering, die juist de militaire samenwerking met Turkije wil versterken, ook tegen de Israëlische expansie in het zuiden van Syrië. De interim-president Ibrahim Al-Sharaa bezocht Turkije al in februari en maakt zich op voor een tweede bezoek, meldt Yeni Safak.
De Turkse minister van Buitenlandse Zaken Hakan Fidan heeft zich ook uitgelaten over de toenemende spanningen. ‘We willen geen enkele confrontatie met Israël in Syrië, want Syrië is van de Syriërs’, zei hij tijdens een interview met Reuters. Hij bekritiseerde ook de toenemende Israëlische bombardementen in Syrië en zei dat dat de instabiliteit in de regio alleen maar vergroot.
Israël is overigens niet het enige land dat luchtaanvallen uitvoert in Syrië. Ook Turkije bombardeert op reguliere basis, vooral op Koerdische doelwitten in Noordoost-Syrië.
De regering-Trump neemt maatregelen tegen universiteiten, onder het mom om ‘woke’ te bestrijden. Maar is het beleid van president Donald Trump daadwerkelijk een aanval op woke, of dient dit slechts als excuus om een bredere ideologische zuivering door te voeren?
Filosoof Floris van den Berg, werkzaam aan de Universiteit Utrecht, erkent de problemen van woke, waar hij in 2022 een kritisch boek over schreef. Aan de Kanttekening vertelde hij toen dat hij wokisme beschouwde als een gevaar voor de academische vrijheid, en voor de vrijheid van meningsuiting in het algemeen. ‘Het probleem van woke is dat je het er voor 100 procent mee eens moet zijn, anders deug je niet. Neem de discussie over transgenderisme. Ik ben helemaal voor transgenderrechten, maar de insteek is nu: ‘Ben je het niet voor 100 procent eens met onze agenda en vind je genderneutrale beroepsnamen of genderneutrale toiletten maar overdreven, dan ben je een transfoob.’ Je moet je helemaal laten gelijkschakelen door het woke-discours, anders ben je fout, dus transfoob, islamofoob, racist, fascist, enzovoort.’
Het woke-kamp
Maar nu staat Van den Berg, een beetje tot zijn eigen verbazing, aan de kant van woke. ‘De polarisatie in onze samenleving propt mensen in hokjes. Ik werd in de extreemrechtse hoek geduwd, omdat ik kritiek had op woke. Maar je kunt natuurlijk woke kritisch benaderen én tegelijkertijd de autoritaire maatregelen van Trump verwerpen. Nu lijk ik opeens in het woke-kamp te zitten, simpelweg omdat ik de academische vrijheid wil verdedigen. Maar Trumps beleid tegen woke is geen liberaal beleid, maar reactionair en zijn maatregelen buitenproportioneel. Het is alsof je bij voetschimmel besluit een been te amputeren.’ Woke krijgt geen koekje van eigen deeg. ‘Links heeft de tegenpartij een stok gegeven om mee te slaan, maar nu worden ze volledig afgeranseld.’
‘Als de staat geschiedschrijving gaat dicteren is dat een keiharde aanval op de academische vrijheid’
Wetenschapsjournalist Sjoerd de Jong van NRC volgt de ontwikkelingen in de Verenigde Staten op de voet. Is Trumps beleid een aanval op woke, of op de academische vrijheid? Je kunt die twee nu lastig van elkaar onderscheiden, antwoordt De Jong. ‘Het is een aanval op wat Trump en de zijnen zien als linkse of marxistische ideologie, die volgens hen dominant is geworden aan de Amerikaanse universiteiten. Alles wat te maken heeft met genderstudies, feminisme en ‘critical theory’ valt daaronder, maar ook postkoloniale studies en moderne geschiedschrijving die ruimte geeft aan het perspectief van zwarte Amerikanen of inheemse groepen. Dat is in zijn ogen kwalijk revisionisme dat Amerikaanse waarden omlaag haalt en vaderlandsliefde aantast. Kijk ook naar de eisen die hij stelt aan de musea van het Smithsonian Institute, ook die moeten worden opgeschoond van ideologie die Amerika ‘in een negatief daglicht stelt’. Hoe je het ook wendt of keert, als de staat geschiedschrijving gaat dicteren is dat een keiharde aanval op de academische vrijheid. We kennen dat uit, ik noem maar een actueel voorbeeld, het Rusland van Vladimir Poetin.’
Demonstranten in de VS steunen de student Mahmoud Khalil die dreigt te worden uitgezet vanwege zijn Palestina-activisme, 28 maart. Beeld: Kena Betancurt/AFP
De Jong vindt de angst van niet-linkse mensen voor woke dan ook nogal overtrokken: ‘Je kunt betogen dat de aandacht voor onderwerpen als slavernij en genocide op Amerikaanse universiteiten is doorgeslagen. Het is niet moeilijk daar een argument voor te maken, zoals de Canadese wetenschapper Michael Ignatieff een half jaar terug heeft gedaan. Maar een bedreiging van de academische vrijheid is dat nog lang niet. Daarvoor hebben docenten en zeker studenten aan die universiteiten ook te weinig in te brengen. Zeker de topuniversiteiten daar worden geleid door bestuurders die zich vooral op de bedrijfsvoering hebben gestort. Ook particuliere donateurs zijn vaak machtig. Dat hebben we kunnen zien bij Harvard, waar donateurs dreigden miljoenen dollars terug te trekken als de universiteit niet afrekende met de Gaza-protesten. En dan is er nog de druk van het Congres en de chantage van de president. Nu zijn bestuurders ontslagen, docenten vertrokken en wordt het curriculum doorgelicht. Vergeleken daarbij zijn de meeste voorbeelden van ‘cancel culture’ kinderspel. Universiteiten hadden soms steviger in hun schoenen kunnen staan tegen ‘cancelen’, maar als bedreiging van de academische vrijheid valt het in het niet vergeleken bij wat er nu gebeurt. Dat is een kwestie van staatsmacht. Diversiteitsbeleid bij werving van staf en studenten is een verhaal apart, daarover woedt al veel langer een debat. Ook veel liberals zijn er kritisch over, omdat het te weinig effect heeft. Of averechtse effecten, zoals klachten over ‘anti-wit racisme’ die nu door Trump worden opgepookt.’
Timothy Snyder en Jason Stanley
Van den Berg beaamt dit: ‘De repressie die nu plaatsvindt is heftiger inderdaad. Universiteiten als Columbia University buigen al onder de druk vanuit het Witte Huis. Het vertrek van historicus Timothy Snyder en politicoloog Jason Stanley, naar Canada illustreert hoe ernstig de situatie is. Beide Yale-professoren hebben boeken geschreven over totalitarisme en fascisme. Ze vrezen dat ze nu zelf slachtoffer zullen worden van repressie.’ Van den Berg trekt een historische parallel: ‘Dit doet denken aan het Derde Rijk, waar wetenschappers en intellectuelen als Albert Einstein, Hannah Arendt, Berthold Brecht en Thomas Mann moesten vluchten.’
De Jong: ‘Sommige Amerikaanse wetenschappers voelen zich onveilig en overwegen te vertrekken. Snyders woordvoerder zei dat het om familieredenen gaat, maar zijn vrouw Marci Shore gaf daarna in een interview met Zeit toe dat het vanwege politieke redenen was: Trump en het politieke klimaat. Het aanbod in Toronto stond al langer, nu gaan ze erop in. Tegelijkertijd zien we landen die Amerikaanse wetenschappers aantrekken met een dubbele agenda: enerzijds willen ze academische vrijheid beschermen, anderzijds hopen ze vooral toptalent binnen te halen. Ik ben benieuwd of het fonds dat minister Bruins wil oprichten voor buitenlandse wetenschappers straks, bijvoorbeeld, een hoogleraar genderstudies onderdak biedt of dat het toch vooral bedoeld blijkt voor ingenieurs en biomedici.’
‘Alles moet snel en simpel, vinden Orbán, Trump en Wilders’
Van den Berg vindt het een goede zaak als Europa het nieuwe ‘Land of the Free’ wordt, maar vraagt zich tegelijkertijd af of Nederland veel Amerikaanse wetenschappers zal weten te strikken. ‘Het probleem is dat Nederland onder deze regering anti-intellectueel is geworden.’ Ook in ons land staat de academische vrijheid onder druk, mede door bezuinigingen en ideologische invloeden. De PVV wil linkse docenten ontslaan, NSC richt zich tegen internationale studenten en BBB wantrouwt klimaatwetenschap. ‘Dit is de agenda van de Hongaarse premier Viktor Orbán’, waarschuwt Van den Berg. Zijn agenda wordt nu ook over Amerika uitgerold, maar bedreigt Nederland eveneens. ‘Het anti-intellectualisme van Trump en de zijnen beperkt zich niet slechts tot genderstudies, maar richt zich ook tegen juristen en klimaatwetenschappers. Alles moet snel en simpel, vinden Orbán, Trump en Wilders. Wij hoogopgeleiden zitten simpele oplossingen in de weg.’
Overeenkomsten met PVV
Ook De Jong ziet overeenkomsten met anti-intellectualisme van de PVV. ‘Wilders, en zijn partijgenoot, huidig Kamervoorzitter Bosma, maken al jaren geen geheim van hun diepe afkeer van de universiteiten als broedplaatsen van links, net als Trump. Het komt uit hetzelfde, extreemrechtse wereldbeeld. Dat speelt natuurlijk mee in de bezuinigingen die het hoger onderwijs opgelegd krijgt, een paar jaar nadat het vorige kabinet er juist zwaar in ging investeren. Of universiteiten hier zich ook zo makkelijk schikken als het gaat om hun beleid of curriculum, lijkt me de vraag, daarvoor is de opzet van het hoger onderwijs en de rol van de overheid hier toch te anders. De wensen van Wilders botsen ook teveel met de van zijn coalitiepartners. Maar als de Trump-revolutie doorgaat en meer ideologische successen boekt, zul je zien dat ook hier de druk van rechts op de universiteiten toeneemt.’
Floris van den Berg vindt dat je het Amerikaanse beleid gerust fascisme mag noemen. ‘Bij fascisme denken we aan uniformen en laarzen, maar dat beeld is te beperkt. Het censureren van boeken en de pers is fascisme, net als het arresteren en deporteren van mensen zonder aanklacht.’
De Belgische Rune R., die in 2021 werd opgepakt omdat hij een aanslag wilde plegen op een moskee, krijgt drie jaar celstraf. Dit besloot een Brusselse rechtbank eind vorige week.
Rune R. uit Opwijk was van plan een dubbele aanslag te plegen op een moskee. Hij wilde deze eerst in brand steken en vervolgens zoveel mogelijk mensen doden met een aanvalsgeweer. Dit bleek uit gesprekken die hij voerde met een undercoveragent, die werd ingezet nadat de twintiger extreemrechtse ideeën had gepropageerd op Instagram. Zijn advocaten stellen dat de uitspraken over het gebruik van wapens hem waren ontlokt.
Hier gingen de rechters echter niet in mee. ‘Zijn intenties en ideeën waren zeer duidelijk’, oordeelde de rechtbank volgens Nieuwsblad. Rune R. streefde de stichting van het Ideale Rijk na, waarin ras belangrijker is dan religie. Hij pleit voor de oprichting van een etnonationalistische staat, zo bleek uit het vijftien bladzijden tellende manifest dat hij schreef voordat hij werd opgepakt.
Rune R. had bovendien bewondering voor Anders Breivik en Brenton Tarrant, twee veroordeelde massamoordenaars met extreemrechtse ideeën. De Noorse Breivik liet in 2012 een autobom ontploffen bij het kantoor van de sociaaldemocratische premier in Oslo, waarbij 8 doden vielen. Vervolgens schoot hij 69 mensen dood op het eilandje Utoya, waar op dat moment een congres plaatsvond van jonge socialisten. Hij vond dat zij te tolerant waren ten opzichte van immigranten met een islamitische achtergrond.
Tarrant pleegde in 2019 een aanslag in twee moskeeën in het Nieuw-Zeelandse Christchurch. Hierbij doodde hij in koele bloede 51 mensen, waaronder kinderen. Tarrant kreeg levenslang voor zijn daad. Breivik kreeg de maximale straf van 21 jaar, wat zou betekenen dat hij over 8 jaar vrijkomt. Breivik werkt in de gevangenis aan zijn autobiografie.
Rune R. doet qua gedachtengoed niet onder voor deze massamoordenaars. Hij verspreidde niet alleen extreemrechtse ideeën, maar zou op Telegram ook anderen hebben aangezet om aanslagen te plegen.
Opnieuw heeft een academische ethische commissie van de Radboud Universiteit Nijmegen, na Tilburg en Amsterdam, gesteld dat banden tussen Nederlandse en Israëlische universiteiten moeten worden verbroken. Alleen de UvA schortte het uitwisselingsprogramma met de Hebrew University (HUJI)op. Die contacten zijn abstract; laat ik proberen ze inzichtelijk te maken.
In 1987-88 nam ik als geschiedenisstudent zelf deel aan het gewraakte uitwisselingsprogramma. Ik ben alumna van zowel de UvA als de HUJI. Voor mijn masterscriptieonderzoek naar de radicalisering van de racistische rabbijn Meir Kahane en kolonisten ontving ik een beurs om een jaar aan de HUJI te gaan studeren. Als internationale uitwisselingsstudenten werden wij eerst gehuisvest in studentenkamers op het deel van de campus dat zich in West-Jeruzalem bevindt, Givat Ram, voor een crashcursus Hebreeuws.
We leerden de geschiedenis van de universiteit: gesticht in 1918 op de militair-strategische, hooggelegen Mount Scopus, werd deze in 1947 conform het delingsplan van de Verenigde Naties aan het nieuwe Palestina toegewezen. Pogingen van de Joodse troepen om het te veroveren in weerwil van het plan mislukten, en na de oorlog van 1948 kwam het in Jordanië te liggen. In de oorlog van 1967 veroverde Israël het gebied alsnog en lijfde het in bij de nieuwe (en internationaal niet erkende) hoofdstad Jeruzalem.
Ons studenten was niet verteld dat we na de zomer naar bezet Oost-Jeruzalem zouden verhuizen. We kregen kamers toegewezen op French Hill, vlak bij het hoofdgebouw. Ik begon me steeds meer te verbazen over het uitblijven van contact met Palestijnen. We maakten uitsluitend excursies naar Joodse wijken in Jeruzalem. Aan de HUJI mochten geen Palestijnen studeren uit bezet gebied, tenzij met een speciale vergunning. Alleen Arabische studenten die in Israël wonen werden toegelaten.
Ik begon me steeds meer te verbazen over het uitblijven van contact met Palestijnen
Maar dat leerde ik allemaal toen ik zelf op onderzoek uitging naar wie die Palestijnen wel waren. Dagelijks liep ik langs een van de laatste overgebleven Palestijnse huizen op het terrein van de studentenflats en op een dag nodigde de familie me uit. De twaalfjarige tweeling Nabil en Nabila wilde later gaan studeren, maar mocht dat niet aan de HUJI, omdat ze beschouwd werden als Westbankers. En dat terwijl de campus was gebouwd op de grond die generaties lang door hun familie was bewerkt. Israël breidde de universiteit uit met onteigende grond van de Palestijnse dorpjes rondom, zoals van Issawiya — alleen werd dat niet aan ons verteld.
Het enige dat de familie nog over had was dat huis, en daarover liep een slepende rechtszaak tegen de universiteit, die het met de grond gelijk wil maken.
In het advies van het Internationaal Gerechtshof van 19 juli 2024 (artikel 277) herhaalt het VN-besluiten dat landen en instituten de bezetting niet mogen ‘erkennen, ermee samenwerken of assisteren op welke manier dan ook’. Deze bezetting is illegaal. Alleen al artikel 277 zou alle universiteiten tot onmiddellijke opschorting van banden met de Hebrew University hebben moeten overtuigen.
Dat dat niet is gebeurd, is veel onbegrijpelijker dan de subminimale actie van de UvA om een piepklein programma te onderbreken, wat geen pijn doet. De Hebrew University heeft een militaire post op de campus, doet onderzoek ten bate van de Israëlische defensie, respecteert de academische vrijheid van kritische denkers niet en ontslaat ze zelfs.
Als internationaal recht een rood stoplicht wordt waar iedereen naar eigen inzicht doorheen mag rijden, heeft eenieder kans te worden aangereden en is niemand meer veilig. Het recht van de sterkste zou gaan gelden, en juist om dat te voorkomen waren er afspraken op het gebied van recht.
Een beurs aanvragen voor een uitwisselingsprogramma aan een instituut dat is verweven met Israëls leger en defensie zou ik nu nooit meer doen. Ook omdat ik toen niet wist dat ik als buitenlander kon studeren op een plek waar mensen worden verhinderd in hun eigen land te gaan studeren, zelfs letterlijk op hun geboortegrond.
Sinds 7 oktober zijn voor de weinige Palestijnse studenten ook op het gebied van vrijheid van meningsuiting maatregelen alleen maar aangescherpt en worden ze regelmatig gearresteerd. De gemeente Jeruzalem heeft het tempo van landonteigening opgevoerd, stelt de Israëlische mensenrechtenbeweging B’Tselem, en Issawiya heeft te maken met nachtelijke razzia’s door het Israëlische leger, aanvallen en huizenvernietigingen.
Door de ethische commissies kunnen de universiteiten niet meer zeggen dat ze dat allemaal niet hebben geweten.
Pegida-voorman Edwin Wagensveld is opnieuw veroordeeld voor groepsbelediging van de moslimgemeenschap. Ook het beledigen van de Arnhemse burgemeester Ahmed Marcouch komt de islamcriticus niet onbestraft te staan. Hij krijgt een taakstraf en een geldboete.
Wagensveld werd gisteren door de politierechter in Arnhem veroordeeld voor drie misdrijven: groepsbelediging, het beledigen van de Arnhemse burgemeester Marcouch en het opzettelijk niet voldoen aan een gebiedsverbod, dat hij kreeg opgelegd toen hij vorig jaar in Arnhem moest voorkomen voor een soortgelijke rechtszaak. Hij mocht alleen naar de stad komen voor de rechtszaak, maar negeerde dit verbod.
‘De politierechter oordeelt dat de Pegida-voorman opnieuw schuldig is aan het beledigen van de islamitische gemeenschap in Nederland. Dit gedrag is strafbaar en splijt de samenleving in plaats van dat het de samenleving verbindt. Door de burgemeester – die verbinden als kerntaak heeft – uit te maken voor islamist splijt de Pegida-voorman ook waar verbinding nodig is om te kunnen samenleven. Vrijheid van meningsuiting is een groot goed, maar belediging is strafbaar’, meldt Rechtspraak.nl.
Wagensveld is bekend om zijn acties tegen de islam, waarbij hij regelmatig een koran verbrandt in de publieke ruimte. Ook gisteren liet hij zijn ongenoegen met de geloofsovertuiging blijken: eerst voor de rechtbank van Arnhem, waar hij de Koran besmeurde met varkensbloed en het heilige boek vervolgens aan een hondenriem achter zich aan sleepte de rechtbank in.
In de middag verscheen hij opnieuw voor de Stopera in Amsterdam, waar hij een koran verbrandde. Tegendemonstranten werden door politieagenten op afstand gehouden, maar lieten hun protest blijken door na zijn vertrek op hetzelfde plein een Israëlische vlag in brand te steken.
Ophef
De acties van Wagensveld leiden regelmatig tot ophef. In januari vorig jaar werd hij door demonstranten aangevallen toen hij poogde een koran te verbranden in Arnhem. In mei herhaalde hij deze actie, dit keer op een door de gemeente aangewezen plek buiten het centrum van de stad. Burgemeester Marcouch sprak in de media zijn frustratie uit over de acties van de Pegida-voorman, waarvoor hij zich gedwongen zag politiekrachten in te zetten. Wagensveld was op zijn beurt kritisch naar de burgemeester, die hij een islamist noemde.
Het zijn dit soort acties en ongeregeldheden die de Pegida-voorman duur zijn komen te staan. De politierechter pakt hem naar eigen zeggen dit keer harder aan dan de vorige keer, omdat hij het splijtende en herhalende gedrag zeer aanrekent. Hij krijgt een voorwaardelijke celstraf van een week. Daarbij moet hij een taakstraf van 20 uur uitvoeren. Ook moet de Pegida-voorman als bijzondere voorwaarde een geldbedrag van 500 euro storten op de rekening van het Schadefonds Geweldsmisdrijven. Dit laatste is vooral bedoeld als symbolische genoegdoening voor het psychische leed dat hij door zijn gedrag de moslimgemeente heeft aangedaan.
In België is ophef ontstaan over het oordeel in een verkrachtingszaak. De dader komt weg met een geldboete, terwijl de celstraf die normaal geldt voor verkrachting werd opgeschort. De persoonlijkheid van de dader was een doorslaggevende factor in dit oordeel, en veel Belgen vinden dit onacceptabel.
Het laatste woord is er nog niet over gesproken. Gisteren werd bekend dat het Openbaar Ministerie in hoger beroep gaat. Ondertussen gaan zowel mannen als vrouwen massaal de straat op om zich uit te spreken tegen het vonnis. Gisteravond waren rond de 500 mensen op de been in Leuven, de stad waar de verkrachting plaatsvond. Ook in Antwerpen en Gent staan demonstraties gepland, zegt Sander van Hoorn, die ter plaatse is, in de uitzending van Radio 1.
Wat is er precies gebeurd? VRT NWS geeft een genuanceerd beeld op basis van het vonnis, dat het heeft ingezien. Het slachtoffer is een studente die in november 2023 op stap was in Leuven. Ze was op die bewuste avond erg dronken, raakte haar vriendinnen kwijt en had daardoor geen slaapplek. Op straat liep ze de dader tegen het lijf, een geneeskundestudent uit Leuven. Hij bood aan dat ze bij hem kon slapen. Die nacht hadden ze onbeschermde seks. De studente herinnert zich de volgende dag niets. Gezien haar toestand had ze er onmogelijk mee kunnen instemmen, oordeelt de rechtbank.
Dat er sprake is van verkrachting, is bewezen. Maar de dader is nog jong, heeft een blanco strafblad en een gunstige persoonlijkheid, zeggen de rechters. Ze concluderen dat hij op deze manier tot schuldinzicht gebracht kan worden, zodat hij ook geen nieuwe misdrijven meer pleegt, zonder dat hij ‘maatschappelijk ontwricht’ wordt. Daarnaast argumenteert de rechtbank dat hij ‘een getalenteerde en geëngageerde jongeman is die zowel privé als professioneel sterk wordt geapprecieerd’, zo schrijft het Belgische medium.
Klassenjustitie
Dit laatste argument leidt al dagen tot ophef. Er wordt gesproken over klassenjustitie; een persoon met een ander profiel zou voor dezelfde daad anders berecht worden, denken critici. ‘What about her talent?’, staat op een bordje van een demonstrant. Volgens een andere demonstrant raakt dit een veel breder thema: het feit dat vrouwen zich op straat niet veilig voelen. Meerdere studentes hebben soortgelijke ervaringen en daar moet wat aan gedaan worden, is het geluid.
Advocate Issabel De Fré, gespecialiseerd in seksueel strafrecht, zegt volgens VRT NWS dat de rechtbank verschillende afwegingen heeft gemaakt. ‘Alles staat of valt bij zulke zaken met een besef van schuld bij de dader. Denkt hij na over de feiten, hoe die zijn kunnen gebeuren? Wat is zijn houding tegenover het slachtoffer? Welk traject heeft hij al doorlopen? Wat is de persoonlijkheid van de dader? Dat zijn allemaal dingen die meespelen. Maar om dan tot een opschorting te komen, dat zien we enorm zelden’, duidt ze.
Toch gebeurde hetzelfde twee jaar geleden, ook in Leuven, waar leden van studentenvereniging Reuzegom betrokken waren bij de dood van de student Sanda Dia tijdens een ontgroening. De achttien leden kregen een boete, een taakstraf en een veroordeling die niet op hun strafblad kwam. Ook toen ontstond er ophef.
Ook de dader in de huidige verkrachtingszaak behoudt een blanco strafblad. Toch lijkt hij de impact van het vonnis niet te ontlopen. Youtuber Nathan Vandergunst heeft inmiddels zijn naam bekendgemaakt in een video. Bovendien is hij door het ziekenhuis waar hij werkte op non-actief gesteld. De werkgever buigt zich nog over de vraag of hij zijn werk mag blijven uitoefenen.
Onze site gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Ook kunnen we hierdoor het gedrag van bezoekers vastleggen en analyseren en daardoor onze website verbeteren.
Deze website gebruikt cookies om uw gebruikservaring op deze website te verbeteren. Van deze cookies worden cookies aangemerkt als "Noodzakelijk" in uw browser bewaard, deze cookies zijn essentieel voor het functioneren van de website. Bijvoorbeeld het opslaan van uw keuze of u wel of geen cookies wilt hebben. Wij maken ook gebruik van cookies van derde partijen die ons helpen met het analyseren en begrijpen van de gebruik van deze website door u. Deze cookies worden alleen gebruikt als u daar toestemming toe geeft. U heeft ook de mogelijkheid om uzelf uit te sluiten voor deze cookies. Dit zal echter effect hebben op uw gebruikerservaring.
Noodzakelijke cookies zijn absoluut nodig voor het functioneren van de website. De cookies in deze categorie zorgen alleen voor de veiligheid en het functioneren van deze website . Deze cookies bewaren geen persoonlijke gegevens
Deze cookies zijn niet strict noodzakelijk, maar ze helpen de Kanttekening een beter beeld te krijgen van de gebruikers die langskomen en ons aan te passen aan de behoeftes van onze lezers. Hiervoor gebruiken wij tracking cookies. Bij het embedden van elementen vanuit andere websites zullen er door deze sites ook cookies worden gebruikt.
