De Amerikaanse regering heeft een plan gelanceerd om islamofobie en haat tegen Arabieren tegen te gaan. Dit bericht persagentschap AP.
Het is de eerste nationale campagne in de Verenigde Staten die zich specifiek richt op het bestrijden van discriminatie en geweld tegen moslims en Arabische Amerikanen. Het voorstel van 12 december volgt een soortgelijk nationaal plan om antisemitisme te bestrijden, dat president Joe Biden in mei 2023 presenteerde, toen de zorgen over toenemende haat en discriminatie tegen Joodse Amerikanen groeiden.
Het plan heeft als doel om geweld, discriminatie en haat tegen te gaan en om ervoor te zorgen dat moslims en Arabische Amerikanen dezelfde rechten en kansen krijgen als anderen. Er zijn meer dan 100 acties aangekondigd door de federale overheid, die zal samenwerken met maatschappelijke organisaties, bedrijven en andere overheden.
De campagne richt zich op vier belangrijke doelen. Allereerst wil de regering meer bewustzijn creëren over de haat die moslims en Arabieren ervaren. Er wordt aandacht besteed aan hun bijdrage aan de Amerikaanse samenleving. Vooroordelen en stereotypes worden aangepakt door middel van educatie en betere voorlichting. Daarnaast wordt gewerkt aan meer veiligheid voor deze gemeenschappen. Denk hierbij aan extra beveiliging voor gebouwen, betere bescherming tegen online bedreigingen en maatregelen om het vertrouwen tussen de overheid en de gemeenschappen te verbeteren. Ook wil de regering discriminatie tegengaan en religieuze vrijheid beschermen. Dit betekent bijvoorbeeld dat er duidelijke regels komen om discriminatie in scholen, op het werk of bij de zorg aan te pakken en dat er meer rekening wordt gehouden met islamitische gebruiken. Tot slot heeft de campagne als oogmerk de samenwerking tussen verschillende gemeenschappen te versterken. Het Witte Huis benadrukt dat haat tegen één groep een probleem is voor iedereen, en dat solidariteit en samenwerking essentieel zijn om dit aan te pakken.
Er is ook kritiek op het plan. Volgens Jonathan S. Tobin, hoofdredacteur van de Jewish News Syndicate, is de campagne tegen islamofobie misleidend. Het valt wel mee met islamofobie, terwijl het echte probleem van antisemitisme wordt verdoezeld, stelt hij. Tobin vreest voor censuur, want kritiek op antisemitisme in islamitische en Arabische gemeenschappen kan nu ook worden gelabeld als islamofobie, wat de vrijheid van meningsuiting bedreigt.
‘Amerika is nog niet zoals Nederland of andere delen van Europa, waar iedereen, zelfs overheidsfunctionarissen, die erop wijzen dat Jodenhaat een gangbare opvatting is in de Arabische en moslimwereld, vervolgd kan worden voor het plegen van een haatmisdaad. Maar dat is het uiteindelijke doel van de discussie over islamofobie.’
Over de val van Assad zijn de meeste Syriërs het eens. Wat ervoor in de plaats moet komen en wie dat moet regelen, daarover kunnen de meningen verschillen. De Kanttekening sprak met vier Syriërs uit verschillende regio’s en gemeenschappen.
Noor Akkad (25), soenniet uit Damascus
Noor Akkad (tweede van links) poseert met HTS-soldaten in Damascus
Noor groeide net als veel andere jongeren op onder het bewind van Bashar al-Assad. Hij wist niet beter, tot december 2024. Binnen een week veranderde alles. Sindsdien is er voor Noor een wereld opengegaan, letterlijk.
‘Ik woonde heel mijn leven tegenover het paleis van de regering. Toen het regime viel, konden we er voor het eerst naar binnen. Ik kwam erachter dat er een hele ondergrondse infrastructuur ligt, gewoon tot onder mijn huis. Er zijn ziekenhuizen, garages, tankstations, noem het maar op. Je kunt hier zelfs elektrisch tanken, dat kan nergens in Syrië.’
Hij is er nog steeds van ondersteboven, maar ook euforisch. ‘Restaurants zijn open. Mensen lopen op straat. We nemen foto’s met de soldaten, en ze lachen naar ons in plaats van ons te arresteren.’ Bovendien is het de eerste keer dat hij over dingen durft te praten. Hij vertelt familie in het buitenland nu pas over gebeurtenissen van jaren geleden.
‘Ik ben een keer twee dagen gekidnapped. Ik moest geld betalen en mocht toen weer naar huis. Het voelt nu echt heel vreemd om dit zomaar aan de telefoon te vertellen. Dit had ik voorheen nooit gedurfd. Overal hingen camera’s, de muren hadden oren. Je praatte niet over dit soort dingen’, zegt hij.
Noor steunt Hay’at Tahrir Al-Sham (HTS) en vindt dat zij het land moeten besturen. ‘Ze hebben zichzelf bewezen in Idlib en ik vind dat ze goede dingen doen. Maar er moet wel snel orde komen. Er heerst nu chaos, iedereen doet maar wat hij wil, omdat ze dat vijftig jaar lang niet konden. Dat moet worden beteugeld.’
‘Liever de betrokkenheid van Turkije dan Iran of Rusland’
Wel maakt hij zich grote zorgen over de acties van Israël, dat op meerdere plekken in het land wapens vernietigt, naar eigen zeggen uit voorzorg. ‘Dit raakt ook ons als burgers. Wij weten namelijk zelf ook niet waar deze wapens zich bevinden, en kunnen daarom niet vluchten. Er zijn ook geen waarschuwingen. Ze zien iets vanuit de lucht en vijf minuten later wordt de plek gebombardeerd. Een paar dagen geleden knalden de ramen uit ons huis door zo’n bombardement. Het was ongeveer dertig meter van ons huis vandaan.’
Over Turkije maakt hij zich minder zorgen. ‘Liever de betrokkenheid van Turkije dan Iran of Rusland’, zo besluit hij.
Foto gemaakt door Majid uit Raqqa
Mohamad (39), soenniet uit Idlib*
De afgelopen acht jaar maakte HTS de dienst uit in Idlib. Mohamad kent de groep goed. Hij beschrijft de afgelopen jaren als een mooie, voortvarende periode, hoewel er ook steeds gevaren op de loer lagen.
‘We werden continu aangevallen door het regeringsleger. Niet ver hier vandaan, zo’n 5 kilometer verder op, stond een rakettank. Elke nacht hoorden we schoten, soms richting Idlib. Onze leiders werden vaak aangevallen, met het doel ze te vermoorden. Nu dat voorbij is, voelen we ons eindelijk veilig’, vertelt hij.
Tevreden over HTS
Mohamad is zeer tevreden over HTS. In Idlib was de situatie beter dan in andere delen van het land, vertelt hij. ‘Hier heeft iedereen toegang tot onderwijs, niemand zit zonder benzine. De economie is hier goed. HTS zorgt goed voor ons. En ik ben ervan overtuigd dat ze dit ook gaan doen voor de rest van het land, zeker als ze hiervoor de middelen krijgen.’
Of ze ook goed zijn voor minderheden? Mohamad gelooft van wel. ‘Ik ken veel mensen die voor HTS werken. Ze zijn niet racistisch, iedereen is voor hen gelijk. Ze hielden in Idlib vrije verkiezingen, hun bestuur was democratisch.’
Zelf werkt hij in de vluchtelingenkampen van Idlib, die nu worden ontbonden omdat mensen weer teruggaan naar hun oorspronkelijke stad of dorp. Mensen die zich verbonden voelden met HTS kwamen vanuit heel Syrië naar Idlib, omdat ze daar een autonoom bestuur hadden.
‘Momenteel is mijn voornaamste taak om deze mensen te helpen bij hun terugkeer. We voorzien ze van dekens en andere hulpmiddelen voor de reis.’
Emeel Atmat (50), een druus uit Damascus
Emeel Atmat
Tien jaar lang werkte Emeel als chauffeur voor de premier. Nu zit hij thuis. ‘We weten nog niet of we weer kunnen werken en voor wie. Het is een onduidelijke periode.’
Emeel is een druus, een lid van een religieuze gemeenschap in Syrië die ongeveer 3 procent van de bevolking beslaat. In Damascus wonen druzen vaak bij elkaar in bepaalde wijken, zo ook Emeel. Tot nu toe had hij altijd een goede relatie met moslims en christenen. Hij hoopt dat dit zo blijft. Toch maakt hij zich ook zorgen.
‘Het is nog te vroeg om te oordelen. Maar ik maak me wel zorgen over een eventuele islamitische regering. Nu is bijvoorbeeld de minister van justitie iemand geworden met een islamitische achtergrond. Wat we eigenlijk willen, is een neutrale regering. Als de sharia de basis vormt, dan is niet iedereen in Syrië vertegenwoordigd. Als minderheidsgroep moet je altijd op je hoede zijn voor extremen, dat is niet wat we willen.’
‘Niet iedereen die voor de regering werkte was slecht’
‘Begrijp me niet verkeerd. Ik ben blij dat Bashar al-Assad weg is. Ook wij hebben gefeest en voelen ons bevrijd’, zegt hij. ‘Hij was een dictator. Je kon niet vrijuit spreken. Het land was als een gevangenis. Tot nu toe heb ik alleen nog maar goede dingen gezien van de nieuwe leiders. Maar ik hoop wel dat we naar een open regering toe gaan werken. Een regering die open is naar iedereen, ook naar het Westen.’
Emeel hoopt ook dat in dit proces opgedane ervaring niet verloren gaat. ‘Niet iedereen die voor de regering werkte was slecht. Er zijn ook goede mensen, die veel expertise hebben op bepaalde vlakken. Laten we die expertise vooral gebruiken.’
Majid, Nederlander uit Raqqa, betrokken bij onderhandelingen*
Majid is een Syrische Nederlander en komt oorspronkelijk uit Raqqa, in het noordoosten van het land. Toen het land werd bevrijd, pakte hij het vliegtuig en bezocht hij zijn familie. Daarna reisde hij af naar Damascus, waar hij als consultant betrokken is bij het vormen van een nieuwe machtsbasis. Daar is hij nog steeds.
Eerst over de stad Raqqa. Deze ligt in het noordoosten van het land en valt nu onder de autonome regio die bestuurd wordt door de YPG, een samenwerking tussen Koerden en Arabieren. ‘Maar het merendeel van de bevolking in Raqqa is Arabisch, en veel van hen eisen dat de Koerden de stad overdragen aan de rebellen’, vertelt M.
‘HTS is niet bereid nu een conflict aan te gaan met de YPG. Daar hebben ze de mankracht ook niet voor. Maar Turkije en de door hen gesteunde Syrian National Army (SNA) rukken wel op. Deze rebellen hebben de stad Manbij al ingenomen en daar zullen ze niet stoppen.
Foto gemaakt door Majid uit Raqqa
‘De spanning is er dus om te snijden. Mensen zijn erg bang. Mijn ouders hebben een vluchtplan klaarliggen. We hebben de auto gevuld met benzine en belangrijke documenten klaargelegd. Dit deden we al jaren, maar dit keer is de dreiging veel groter. Turkije heeft nu veel meer macht in Syrië, eigenlijk is alles in één klap veranderd.’
Weinig bereidheid tot samenwerking
In Damascus spreekt hij dagelijks met vertegenwoordigers van verschillende groeperingen en hoogwaardigheidsbekleders uit het buitenland. Het doel is alle stemmen te laten doorklinken, maar erg positief is hij niet over de ontwikkelingen. ‘Er is weinig bereidheid samen te werken,’ zegt hij.
‘HTS beschouwt zichzelf nu als de enige met het recht op de macht, omdat zij de regering omver hebben geholpen. Maar ze zijn geen officiële regering, daar gaat een heel proces aan vooraf. Bovendien willen andere partijen ook meepraten, en daar is nu weinig ruimte voor.’
‘HTS beschouwt zichzelf nu als de enige met het recht op de macht’
Volgens Majid zouden veel minderheden nu eigenlijk de straat op willen om meer ruimte op te eisen in de vorming van de regering, maar durven ze dit niet goed. ‘Ook alevieten proberen zich zo constructief mogelijk op te stellen, bang om een militaire reactie uit te lokken van HTS’, zo is zijn observatie.
Bovendien zijn er nog steeds veel rebellengroepen die naast HTS bestaan’, gaat hij verder. ‘Ze vormen geen gezamenlijk front. In sommige regio’s, zoals bijvoorbeeld in het zuiden van Damascus, willen groeperingen de wapens niet opgeven omdat HTS geen officiële regering vormt.’
Hij concludeert: ‘Eigenlijk zitten de onderhandelingen nu dus vast. Misschien dat de komst van meer partijen uiteindelijk een oplossing biedt.’
*De namen van M. en Mohamad zijn bekend bij de redactie
Van woensdagavond tot en met donderdagochtend organiseert de Pauluskerk de protestactie Recht op Rust tegen de beëindiging van de bad-bed-broodregeling per 1 januari in Rotterdam.
‘Terwijl wij genieten van warmte, familie en veiligheid, zet gemeente Rotterdam op 1 januari tientallen ongedocumenteerde mensen op straat. Voor hen begint het nieuwe jaar in angst, onzekerheid en in de kou, op zoek naar een slaapplek op straat’, schrijft de Pauluskerk.
De Landelijke Vreemdelingen Voorzieningen (LVV), ook wel bad-bed-broodregeling, zorgt voor opvang en basale voorzieningen voor mensen die vanwege een gebrek aan verblijfsdocumenten geen recht hebben op opvang. De huidige regering schrapt deze regeling per 1 januari. Waar de meeste grote steden hebben besloten de financiering voort te zetten, doet Rotterdam dit niet. Hierdoor kunnen ongedocumenteerden volgend jaar op straat komen te staan.
In de nacht van woensdag op donderdag hebben daklozen even warmte en rust. Er is eten, muziek en er zijn bedden, maar de nacht is ook vooral bedoeld om aandacht te vragen voor de kwestie.
Het is de vierde keer dat we hier aandacht voor vragen’, vertelt Hamid Lala, een van de personen die momenteel gebruikmaakt van de regeling. ‘We hebben al eens een petitie met duizenden namen aan de burgemeester aangeboden. Maar dit heeft geen effect gehad.
‘We geven niet op. We blijven strijden. Misschien kunnen we toch bepaalde partijleden bereiken, of sommige burgers wakker schudden. Dat zou al een aanwinst zijn.’
De protestactie begint vanavond om 18.15 uur. Om 18.30 uur is er een straatdiner, en een uur later kunnen mensen vanaf zeepkisten de menigte toespreken. De nacht wordt om 8.30 uur afgesloten met een ontbijt.
Advocaat Reinout Sterk heeft namens Stichting Niemand aangifte gedaan tegen Geert Wilders voor belediging van Palestijnse Nederlanders. Volgens de advocaat doet Wilders dit onder meer door op de foto te gaan met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu.
Het is niet de eerste keer dat Sterk zich als advocaat richt tegen een politicus. Eerder deed hij aangifte tegen oud-premier Mark Rutte en Mona Keijzer, minister van Volkshuisvesting. Nu richt hij zijn pijlen op de PVV-leider, die volgens hem strafbare handelingen verricht.
‘Politici mogen natuurlijk reizen naar waar ze willen, en ontmoeten wie ze willen. Maar op de foto gaan met premier Netanyahu terwijl hij zijn hand schudt, en vervolgens met deze foto de media-aandacht opzoeken, daarmee vergoelijkt hij de genocide en de oorlogsmisdaden van deze leider’, zegt Sterk.
Het is sinds 1 oktober dit jaar strafbaar om genocide of oorlogsmisdaden te vergoelijken, legt hij uit. ‘Ook is vastgesteld dat hier sprake van is in Israël. Als het Openbaar Ministerie (OM) de zaak seponeert, dan gaan we procederen bij het Gerechtshof’, aldus Sterk.
Stichting Niemand is in oprichting en wil Nederlanders van Palestijnse afkomst vertegenwoordigen.
Aangifte tegen Mona Keijzer
Sterk deed eerder dit jaar aangifte tegen BBB-minister Mona Keijzer voor uitspraken die ze deed in de talkshow Sophie & Jeroen. ‘Wat je ziet, is dat veel asielmigranten komen uit landen met een islamitisch geloof’, zei de politicus, wat volgens Sterk moslimbelediging was.
Deze zaak werd echter door het OM geseponeerd. ‘Het OM stelde wel vast dat de uitspraken beledigend waren, maar stelde ook dat een politicus meer ruimte heeft om zulke uitspraken te doen. In de zaak tegen Wilders ligt het anders. Het is geen talkshow en zijn uitspraken worden hem niet ontlokt. Hij provoceert doelbewust’, zegt de advocaat.
Hij is naar eigen zeggen gedreven door een gevoel van rechtvaardigheid en rechtmatigheid, de reden waarom hij ooit advocaat wilde worden. ‘De Nederlandse regering zou de rechtsorde juist moeten bevorderen.’
Donald Trump heeft voor het eerst gereageerd op de ontwikkelingen in Syrië sinds de val van het Assad-regime. Hij noemt de machtsconsolidatie van de jihadistische rebellen Hayat Tahrir al-Sham ‘een onvriendelijke overname’ en wijst daarbij naar Turkije. Zo meldt de Arabische nieuwssite Middle East Eye.
Volgens Trump probeert Turkije al eeuwenlang controle te krijgen over Syrië en heeft het dat nu bereikt na de vlucht van Assad.
‘Hij is een erg slimme man en erg hard’ (over Erdogan, red.), zei Trump. ‘Turkije heeft een onvriendelijke overname gepleegd, zonder dat er al te veel doden zijn gevallen.’ Trump noemde Assad vervolgens een ‘slager’, verwijzend naar de vele burgerslachtoffers, ‘inclusief kinderen’.
De VS en Turkije zijn al bijna tien jaar in conflict over Syrië, vooral vanwege de Koerden. De VS steunt Koerdische milities in de strijd tegen ISIS, maar Turkije ziet deze als verbonden aan de verboden PKK, die op de terreurlijst van de VS en de EU staat. De Koerden en de VS ontkennen dit verband.
Sinds de val van het Assad-regime staan de Koerden onder druk. Salih Muslim van de PYD waarschuwt voor een komende Turkse aanval op Kobane in Noord-Syrië. De Koerden hebben al Manbij moeten verlaten, waardoor duizenden zijn gevlucht naar gebieden onder controle van de YPG, de gewapende tak van de PYD.
Trump is geen voorstander van een grote Amerikaanse aanwezigheid in Syrië. Onder zijn presidentschap is het aantal Amerikaanse soldaten teruggebracht van 2500 naar de huidige 900. Het is nog niet bekend wat zijn beleid in de toekomst zal zijn. Als de VS vertrekt, is de kans groot dat Noord-Syrië onder controle komt van Turkije en pro-Turkse rebellen.
‘Ik ben niet per se emotioneel, omdat ik de prijs heb gewonnen’, zegt de kersverse Afrikaanse voetbalster van het jaar Barbra Banda uit Zambia bij de uitreiking in Marrakesh. ‘Maar ik dacht wel aan waar ik vandaan kom en dat ik opgroeide met alleen maar jongens die aan het voetballen waren. Dat viel me heel zwaar toen.’
Banda (die in Amerika uitkomt voor Orlando Pride) straalt van trots over de mijlpaal die ze heeft bereikt, zo blijkt uit een videoverslag van nieuwsdienst AFP. Daarmee liet ze de Marokkaanse aanvalster Sanaa Mssoudy en de Nigeriaanse keepster Chiamaka Nnadozie achter zich.
Banda heeft afgelopen jaar belangrijke doelpunten gemaakt, bijvoorbeeld een beslissend winnend doelpunt in de finale tegen Washington Spirit. Ook op de Olympische Spelen in Parijs was ze een van de smaakmakers voor Zambia, waar ze drie hattricks scoorde—een prestatie die nog niemand eerder heeft geleverd op de Olympische Spelen.
Voor de andere Afrikaanse voetballer van het jaar, de Nigeriaanse Ademola Lookman (bij de mannen), kwam de prijs als een verrassing. ‘Al die andere genomineerden waren grote spelers en atleten, dus toen ik mijn naam hoorde, was dat een enorme opluchting. Ik dank God’, zegt hij tegen de verzamelde pers in Marrakesh.
Lookman boekte successen in Europese wedstrijden voor Atalanta en wist met Nigeria de finale van de Africa Cup te bereiken.
Er zijn soms van die stukken die je graag zelf geschreven zou hebben. Het hoofdcommentaar van NRC afgelopen zaterdag op de motie-Becker over Nederlandse normen en waarden was er zo-eentje. ‘Zou het misschien tijd zijn voor een SCP-onderzoek voor Nederlanders met een VVD-achtergrond?’, zo begon dit. ‘Kijkend naar de discussie over de motie-Becker zou je bijna denken van wel.’
NRC-columniste Karin Amatmoekrim had daarvoor een paar dagen eerder al wat voorwerk gedaan. Hoe zat het met de integratie van de gemiddelde VVD-er in de samenleving? Komen de partijgenoten van Bente Becker ooit uit hun eigen etnische bubbel? Doen zíj, zo zou ik er het nieuwe criterium voor ‘goed Nederlanderschap’ aan toe willen voegen, maatschappelijk wel echt mee?
Amatmoekrim: ‘Haar kortzichtigheid herinnert me aan de jonge mannen en vrouwen die ik op het gymnasium en later aan de universiteit ontmoette. Keurige jongens en meisjes die in een overzichtelijke wereld opgroeiden waarin zij het enige perspectief waren, waardoor hun perspectief in hun eigen beleving de hele wereld was.’
Amatmoekrims collega Floor Rusman hoonde een paar dagen later, inzake de toon waarop Becker haar (volgens mij inderdaad meer uit onnozelheid dan kwaadaardigheid voortkomende) faux-pas in video’s probeerde recht te breien, dat zij ‘over mensen met een migratieachtergrond sprak alsof het ging om zwakbegaafde kleuters die toch maar mooi een puzzel hadden gelegd’. Het ging, aldus immers Becker, ‘meestal supergoed’, omdat het ‘gewoon hardwerkende Nederlanders zijn’, om mensen dus die maatschappelijk goed meedoen.
Ik kom uit zo’n VVD-dorp. Nee, niet uit Wassenaar, waar Becker nu is neergestreken, maar toch. Ik kan er, met mijn klasgenoten van vroeger voor de geest, in terugblik wel iets van herkennen.
Nee, ik wil niet generaliseren. Er zijn ook VVD-ers die wèl goed meedoen in dit land
Ik heb ook even naar haar CV gekeken. Dat is erg veel bubbel: vanuit een studentenstage op haar negentiende meteen politiek medewerker van VVD-Kamerleden en ministers. Uitsluitend dat, nooit iets anders. ‘Ik heb daardoor veel plekken in het land gezien en weet wat er speelt.’ Onder meer zes jaar lang, zoals ze zelf in haar Tweede Kamerprofiel trots bovenaan vermeldt, als assistent van Henk Kamp. Aha.
Dat verklaart alles. U weet wel, dat was de meest horkerige en rampzalige minister die Nederland sinds 1945 heeft gehad, tot het aantreden van het huidige kabinet dan. De man die maatschappelijk heel erg meedeed door, tegen alle adviezen in, stug door te blijven gaan met gas laten oppompen in Groningen om twee oliemultinationals te behagen. Daardoor konden de Groningers zelf maatschappelijk even wat minder meedoen, want ze waren jarenlang vooral bezig om, met dank aan het maatschappelijk meedoen van Henk Kamp, hun op instorten staande huizen te stutten.
Kamp was ook de minister die niet alleen in dit gasschandaal, maar ook in het door etnische profilering ontspoorde toeslagenschandaal stug bleef volhouden dat hij niets verkeerd had gedaan. Ook de tienduizenden slachtoffers daarvan konden jaren lang maatschappelijk niet goed meedoen, omdat ze daarvoor te diep in de schulden waren beland.
Voor zijn eigen fantastische maatschappelijke meedoen werd Kamp na afloop van zijn ministerschap uiteraard met het erelidmaatschap van zijn partij beloond. We weten bij Becker nu dus waar ze het van heeft.
Maar zo’n algemeen onderzoek naar de normen en waarden van Nederlanders met een VVD-achtergrond lijkt mij desondanks nuttig. Naar die van ministers en parlementariërs bijvoorbeeld die moeiteloos het liberalisme voor het populisme hebben ingeruild, en nu samen met Dilan Yesilgöz hard meehuilen met de Wilderswolven in het bos.
Die graag hinderlijke demonstraties van klimaatactivisten willen verbieden, of van Nederlanders die voor Gazanen opkomen – voor mensen die al meer dan een jaar helemáál nergens maatschappelijk aan kunnen meedoen omdat zij, met dank aan Nederlandse wapenleveranties aan Netanyahu, nu het vege lijf moeten zien te redden.
En hoe zit het met al die fiscalisten met een VVD-achtergrond op de Zuidas, die vooral bezig zijn om hun centen naar belastingparadijzen door te sluizen? Doen díe eigenlijk wel goed maatschappelijk mee?
Nee, ik wil niet generaliseren. Er zijn ook VVD-ers die wèl goed meedoen in dit land. Keurige burgemeesters en wethouders, die zich wèl verantwoordelijk voelen voor al hun ingezetenen, en op grond van hun liberale beginselen gruwen van hun eigen fractie en dit kabinet.
Drie maanden geleden voerde Duitsland extra grenscontroles in. Sinds 16 september worden – naast de andere landsgrenzen – ook de grenzen met Nederland en België bewaakt. Nu Nederland dezelfde maatregelen in heeft gevoerd, kan een blik over de grens leerzaam zijn. Hoe verging het de Duitse politie tot nu toe?
Duidelijk is dat de Duitse maatregel niet te vergelijken is met die van Nederland. Vorige week bleek dat er in Nederland voorlopig weinig verandert ten opzichte van de bestaande grensprocedures, omdat de mankracht er niet is deze verder uit te breiden. Dit bleek uit gesprekken tussen burgemeesters van Nederland met Marjolein Faber, minister van Asiel en Migratie.
In Duitsland gebeurde deze uitbreiding wel. ‘De Federale Politie heeft sinds 16 september 2024 onder meer het aantal eenheden aan alle Duitse landsgrenzen vergroot, wat heeft geleid tot een hogere dichtheid van controles’, laten de Duitse autoriteiten weten. ‘Dit leidt soms tot een meer afwachtende houding van migranten en smokkelaars of andere relevante groepen mensen. Smokkelaars voelen zich minder verzekerd van hun operaties, waardoor minder mensen gebruik maken van hun netwerk. Bovendien ontzegt de politie toegang aan mensen die niet aan de voorwaarden voldoen. Dit moet worden gezien als een duidelijk teken van de effectiviteit van de tijdelijk opnieuw ingevoerde controles aan de binnengrenzen.’
Volgens het Duitse Federaal Bureau voor Migratie en Vluchtelingen is het aantal asielaanvragen in dat land dit jaar gedaald met 23 procent. Hoewel dit bureau niet met zekerheid kan zeggen dat dit direct het resultaat is van de grenscontroles, claimen bestuurders de winst. ‘Onze maatregelen werken’, zei de minister van Binnenlandse Zaken Nancy Faeser (SPD), die de grenscontroles had afgekondigd.
De Kanttekening vroeg de Federale Politie om hun eigen ervaringen tot nu toe. De antwoorden hebben betrekking op de periode van 16 september tot 31 oktober.
Hoeveel mensen heeft de Federale Politie in deze periode de toegang ontzegd?
‘In deze periode registreerden we in totaal 8.131 mensen die het land illegaal binnen wilden komen aan alle interne landsgrenzen bij elkaar. In diezelfde periode is 4.804 personen de toegang tot Duitsland ontzegd.’
Waar kwamen deze mensen vooral vandaan?
‘Vijf nationaliteiten zijn in deze periode het vaakst aan de landsgrenzen geïdentificeerd: 26,4 procent was Syrisch, 9,5 procent Oekraïens, 9,3 procent Afghaans, 8,9 procent Turks en eveneens 8,9 procent Algerijns.’
Wat waren de meest voorkomende redenen voor deze afwijzing?
‘Van deze mensen reisden er 2.321 zonder geldig reisdocument; 1.880 hadden geen geldig visum of geldige verblijfsvergunning. Daarnaast waren 240 mensen in de afgelopen honderdtachtig dagen al langer dan negentig dagen in het Schengengebied, 121 mensen weigerden zich in te schrijven in het nationale register en 69 mensen hadden niet de noodzakelijke documenten om het doel en de voorwaarden van hun verblijf aan te tonen.’
‘Het is niet waar dat asielaanvragen door de federale politie worden genegeerd’
Geen asielaanvraag
Mensen mogen aan de grens altijd asiel aanvragen. Daar hebben ze recht op, ook als ze op dat moment geen visum of verblijfsvergunning hebben om het land binnen te komen. Echter is niet iedereen zich hiervan bewust. Volgens sommige critici, zoals lobbygroep PRO ASYL, worden asielaanvragen zelfs stelselmatig genegeerd, waardoor mensen die wel asiel hadden mogen aanvragen worden weggestuurd aan de grens.
Kan het kloppen dat mensen door de grenscontroles de kans niet krijgen om asiel aan te vragen?
‘Bij de grenscontroles van de politie heeft iedere betrokkene te allen tijde de mogelijkheid om op eigen initiatief een verzoek om bescherming in te dienen. De grensautoriteit is niet verplicht te wijzen op deze mogelijkheid.
Als er sprake is van een asielaanvraag, heeft de Federale Politie niet het recht om de inhoud ervan te onderzoeken. De inhoudelijke beoordeling valt uitsluitend onder de verantwoordelijkheid van het Federaal Bureau voor Migratie en Vluchtelingen. Een asielverzoek wordt doorgaans doorgestuurd naar de autoriteit die verantwoordelijk is voor de eerste opvang in het betreffende land. Het is niet waar dat asielaanvragen door de federale politie worden genegeerd.’
Dublin-verordening
De Dublin-verordening stelt dat het eerste EU-land waar iemand binnenkomt moet oordelen over de asielaanvraag – tenzij er goede redenen zijn om juist in Duitsland een asielaanvraag in te dienen. Duitsland draagt asielaanvragen dus vaak over aan aan het eerste EU-land van binnenkomst, zoals Bulgarije of Griekenland.
Wordt het welzijn van deze mensen opgevolgd na hun repatriëring?
‘De vluchtelingenbegeleiders van de Federale Politie zijn opgeleid in de omgang met kwetsbare groepen mensen. De zorg voor mensen nadat ze zijn teruggestuurd naar een ander land valt niet onder onze verantwoordelijkheid of bevoegdheid, maar onder die van de verantwoordelijke autoriteiten aldaar.’
Zijn er samenwerkingsverbanden om te zorgen voor een goede en veilige terugkeer van asielzoekers naar hun land van herkomst?
‘In de meeste gevallen verleent de Federale Politie administratieve bijstand aan de staten waarom het gaat, tenzij de verantwoordelijke staat de repatriëring op eigen verantwoordelijkheid uitvoert. Onder voorwaarden garanderen wij een veilige terugkeer van degenen die naar het land van bestemming worden teruggestuurd.’
Politieke prioriteit
Minister Faeser heeft duidelijk hoge verwachtingen van de Federale Politie. In november zei ze dat ze een extra miljard euro wil reserveren om dit orgaan nog beter in staat te stellen de grenzen te bewaken. Momenteel zijn er 50.000 politieagenten actief aan de grenzen, inclusief lucht- en zeegrenzen.
In oktober werden de bevoegdheden van de veiligheidsautoriteiten om controles uit te voeren uitgebreid, waardoor ze beter in staat zijn mensen uit te zetten en ‘criminelen’ te verwijderen, zo staat er op de website van het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Ook in Nederland zijn de bevoegdheden van de marechaussee dit jaar uitgebreid. Minister Faber heeft bovendien de ambitie ook hier de capaciteit van de grensbewakers uit te breiden, maar het is nu niet duidelijk welke concrete plannen hiervoor op de plank liggen. ‘Dat kost nu eenmaal tijd en we moeten natuurlijk ergens beginnen’, zei ze hierover volgens de NOS.
Salih Muslim, co-voorzitter van de Syrische Democratische Uniepartij (PYD), speelt een belangrijke rol in het autonome Noord-Syrië. De Koerdische PYD, die daar de macht heeft, staat onder druk sinds de val van het Assad-regime. Pro-Turkse Arabische rebellen, gesteund door Turkije, zijn vijandig tegenover de Koerden.
Duizenden Koerden zijn gevlucht uit gebieden die door de rebellen zijn ingenomen, uit angst voor een Turks-Koerdische confrontatie. Turkije ziet de PYD en haar gewapende vleugel, de YPG, als verlengstukken van de verboden PKK.
De Kanttekening sprak met Salih Muslim, die momenteel in Qamishli (Noordoost-Syrië) verblijft en oproept tot dialoog met Turkije.
In Syrië is het 61-jarige Assad-regime in elf dagen gevallen door vanuit Turkije gesteunde rebellen. Er zijn confrontaties geweest met Koerdische groepen, en dankzij Amerikaanse bemiddeling is een wankele wapenstilstand bereikt. Dreigt er nu een tweede burgeroorlog?
‘Eerlijk gezegd is de situatie erg chaotisch. Er zijn momenteel twee groeperingen: Hayat Tahrir al-Sham, een jihadistische afsplitsing van Al-Qaida en Jabhat al-Nusra, die Damascus in handen heeft en steun krijgt van Turkije, en het Syrische Nationale Leger, dat direct door Turkije wordt gecontroleerd. We zien dat deze laatste groep zich steeds meer aan de andere kant van de Eufraat verzamelt en groepeert, alsof ze zich voorbereiden op een oorlog. Kobane, aan de Turkse grens en onder Koerdische controle, lijkt het doelwit. Onze eenheden bereiden zich daarom voor op zelfverdediging.’
‘We hebben zoveel geleden en gevochten tegen ISIS’
De Turkse minister van Buitenlandse Zaken, Hakan Fidan, en HTS-leider Abu Mohammad al-Golani hebben dreigende uitspraken gedaan. Fidan stelt dat de YPG-milities moeten ontwapenen en ontbinden. Golani zei dat in het nieuwe Syrië alleen de staat bewapend mag zijn.
‘Ze willen ons onder druk zetten, maar dat zal niet gebeuren. Een oplossing voor de Koerdische kwestie kan alleen via dialoog worden bereikt. Ons dwingen tot overgave is geen oplossing. Turkije wil Syrië verder verdelen en gebieden bezetten. Maar zo ga je niet met buren om. We hebben zoveel geleden en gevochten tegen ISIS. En nu moeten we ons overgeven? Nee, wij staan open voor dialoog om Syrië samen op te bouwen.’
Als Syrië en Turkije willen dat de YPG zich ontwapent als resultaat van de dialoog, is dat dan een optie voor jullie? Is dat realistisch?
‘Dat weet ik niet, maar de Koerden kunnen deel uitmaken van Syrië’s defensiestelsel. Dit moet bespreekbaar zijn. Wij maken deel uit van Syrië, zowel bestuurlijk als militair. De Koerden zouden onder één staatsapparaat kunnen vallen, met speciale eenheden binnen die structuur. Maar dit moet via dialoog gebeuren, niet door dreigementen of dwang.’
Moet in een hervormd Syrië, waar ook de Koerden zich in kunnen vinden, de naam niet veranderen van ‘Syrische Arabische Republiek’ naar ‘Syrische Republiek’?
‘Precies, maar daarbij speelt ook de Turkse houding een belangrijke rol.’
Screenshot website Live Universal Awareness Map
Pro-Koerdische partijen in Turkije hebben ook suggesties gedaan, zoals Cengiz Candar, die zei dat Turkse dreigementen de Koerden in Syrië in Israëlische en Amerikaanse handen drijven.
‘We reiken al sinds 2015, na het mislukte vredesproces tussen Turkije en de PKK, de hand naar Turkije. Maar sinds de opkomst van ISIS heeft Turkije een andere houding aangenomen. Toch staan we open voor dialoog.’
Turkije stelt dat de Koerdische YPG en PYD nauwe banden met het Assad-regime hebben gehad en wil daar nu op reageren.
‘Nee, dat klopt niet. We waren al lang voor 2011 tegen het Assad-regime. Zulke beweringen zijn slechts excuses voor meer invasies door Turkije en hun Syrische proxy’s.’
Turkije beschuldigt jullie ervan een zusterorganisatie te zijn van de verboden PKK, die ook op de terreurlijst van de EU en VS staat.
‘Nee, dat zijn we niet. Toen ISIS ons op genocidale wijze aanviel, hebben mensen uit het noorden en oosten van Koerdistan ons geholpen. Dit waren individuen, geen organisatie.
Leden van de PKK?
‘Dat weet ik niet, maar sommigen konden niet terug naar hun thuisland vanwege beschuldigingen van terrorisme of het risico om vermoord te worden. Zij zijn in feite vluchtelingen en hebben niets te maken met onze Syrisch-Koerdische organisaties. Ze hebben geen rol in het bestuur, dat bestaat uit Syriërs, waaronder Koerden, Arabieren en christelijke Assyriërs. Zoals ik al zei, deze beschuldigingen zijn slechts excuses voor slechte bedoelingen. De vluchtelingenkwestie is echt, maar ze kunnen niet terug door die beschuldigingen.’
‘Hier hebben we een democratisch project dat een voorbeeld kan zijn voor heel Syrië’
Turkije doet zelf tegenstrijdige uitspraken. Zo wil Devlet Bahçeli, leider van de nationalistische Grijze Wolven, dat de gevangen PKK-leider Abdullah Öcalan vrijkomt en spreekt hij in het Turkse parlement over het oplossen van de Koerdische kwestie. Blijkbaar kan Turkije zelf wel banden onderhouden met de PKK zonder als terrorist te worden bestempeld.
‘Ja, die uitspraken zijn een paar weken oud, en sindsdien is er veel veranderd. Toch steunen we zulke oplossingen.’
U bent destijds zelf een paar keer naar Turkije gereisd voor het vredesproces. Wat is er nodig om dat weer op gang te brengen?
‘Voor ons is een democratisch proces essentieel. We willen niemand het lot van ISIS-slachtingen toewensen. Het is belangrijk dat zulke regimes nooit meer terugkeren en de mensheid wint. Helaas steunt Turkije via verschillende wegen nog steeds zulke groeperingen. Zo zien we dat Turks materieel, zoals wapens en uitrusting, verschijnt wanneer we ISIS-leden oppakken. Dat moet stoppen. Hier hebben we een democratisch project dat een voorbeeld kan zijn voor heel Syrië, met gezamenlijk bestuur waarin Koerden, Arabieren en christenen inspraak hebben. Helaas wordt dit systeem, vooral door Turkije, niet geaccepteerd. Daarom willen ze ons weg hebben.’
De Servische politie en inlichtingendiensten gebruiken geavanceerde digitale technologie om kritische personen in het land te bespioneren, meldt Amnesty International in een nieuw rapport.
Het gaat om Cellebrite- en NoviSpy-software en tools om telefoons van journalisten en activisten af te tappen. NoviSpy kan bijvoorbeeld op afstand de microfoon of camera inschakelen, terwijl Cellebrite-software de telefoon kan ontgrendelen of gegevens kan extraheren, aldus de mensenrechtenorganisatie.
Voor het rapport sprak Amnesty met meerdere mensen die slachtoffer waren van deze vorm van privacyschending. Zij noemden Servië een digitale gevangenis, Servië staat al lange tijd bekend om het onderdrukken van kritiek. Dit is de laatste jaren verslechterd, zegt Amnesty International. Vooral voorstanders van vrijheid van meningsuiting worden doelwit.
Elke keer er anti-regeringsprotesten zijn, neemt de repressie toe, schrijft de mensenrechtenorganisatie. ‘De autoriteiten voeren lastercampagnes tegen ngo’s, media en journalisten, en arresteren en intimideren degenen die deelnemen aan vreedzame protesten.’
Onze site gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Ook kunnen we hierdoor het gedrag van bezoekers vastleggen en analyseren en daardoor onze website verbeteren.
Deze website gebruikt cookies om uw gebruikservaring op deze website te verbeteren. Van deze cookies worden cookies aangemerkt als "Noodzakelijk" in uw browser bewaard, deze cookies zijn essentieel voor het functioneren van de website. Bijvoorbeeld het opslaan van uw keuze of u wel of geen cookies wilt hebben. Wij maken ook gebruik van cookies van derde partijen die ons helpen met het analyseren en begrijpen van de gebruik van deze website door u. Deze cookies worden alleen gebruikt als u daar toestemming toe geeft. U heeft ook de mogelijkheid om uzelf uit te sluiten voor deze cookies. Dit zal echter effect hebben op uw gebruikerservaring.
Noodzakelijke cookies zijn absoluut nodig voor het functioneren van de website. De cookies in deze categorie zorgen alleen voor de veiligheid en het functioneren van deze website . Deze cookies bewaren geen persoonlijke gegevens
Deze cookies zijn niet strict noodzakelijk, maar ze helpen de Kanttekening een beter beeld te krijgen van de gebruikers die langskomen en ons aan te passen aan de behoeftes van onze lezers. Hiervoor gebruiken wij tracking cookies. Bij het embedden van elementen vanuit andere websites zullen er door deze sites ook cookies worden gebruikt.
