Een nieuw staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas heeft kans van slagen, denken betrokkenen. Terwijl de onderhandelingen in Doha, de hoofdstad van Qatar, doorgaan, ontmoeten Benjamin Netanyahu en Donald Trump elkaar vanavond in Washington.
Vooral deze laatstgenoemde ontmoeting zou volgens analisten kunnen betekenen dat een staakt-het-vuren op handen is. De Israëlische premier Netanyahu was vorige week nog sceptisch over de deal, maar hij staat bij Trump in het krijt. De Amerikaanse president toonde zich immers een loyale bondgenoot toen hij Israël te hulp schoot met een aanval op Iraanse doelen vorige maand.
Netanyahu zei eerder dat de reactie van Hamas op een door de VS gesteund voorstel voor een staakt-het-vuren, dat via bemiddelaars uit Qatar en Egypte was overgebracht, onaanvaardbare eisen bevatte. Hamas zet in op een permanent staakt-het-vuren, terugtrekking van Israël en terugkeer van VN-hulpverlening.
Twee Palestijnse bronnen dicht bij de besprekingen vertelden AFP dat het voorstel nu een bestand van 60 dagen omvat, waarbij Hamas tien levende gijzelaars en verschillende lichamen zou vrijlaten in ruil voor Palestijnen die door Israël worden vastgehouden.
Zowel Trump als Netanyahu hebben zich optimistisch uitgelaten over de overeenkomst. De onderhandelingen in Doha zijn gisteravond begonnen.
Moskeebestuurders geven de landelijke overheid een rapportcijfer 4,0, een stevige onvoldoende. ‘Het vertrouwen in de overheid is tot een dieptepunt gedaald.’
In juni kwam het rapport Tussen Minaret en Ministerie uit. In opdracht van de NCDR sprak kennisinstituut Movisie met bestuursleden van 82 moskeeën over hun relatie met de overheid. Dat deze relatie zich op glad ijs bevond, was wel bekend. Toch was het de eerste keer dat dit op grote schaal werd onderzocht. ‘Dit onderzoek heeft bevestigd wat we al langer hoorden’, zegt Rabin Baldewsingh.
Vier jaar geleden werd de functie van Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme in het leven geroepen. Aan Baldewsingh was de eer om deze rol als eerste te vervullen. In die periode heeft hij dialoogsessies georganiseerd om partijen nader bij elkaar te brengen, zonder succes, vertelt hij. ‘Het is tot nu toe niet gelukt om warme banden te creëren. Dit komt onder andere door discriminatoir handelen van overheden. Het vertrouwen in de overheid is nu tot een dieptepunt gedaald.’
Rabin Baldewsingh. Beeld: Wikimedia Commons
Dit dieptepunt is geen figure of speech. De afgelopen vijf jaar nam het vertrouwen stevig af. Geen enkele respondent in het onderzoek gaf aan meer vertrouwen in de overheid te hebben gekregen; 94 procent van de moskeebestuurders gaf aan dat het wantrouwen alleen maar was gegroeid. Dit kwam door politieke standpunten – zoals over Israël, asiel en migratie of de Maccabirellen – maar ook door specifieke gebeurtenissen zoals de geheime NTA-onderzoeken naar moskeeën en structurele tegenwerking bij islamitisch onderwijs. De verkiezingsuitslag van november 2023 maakte de zaak er niet beter op.
Uit het rapport blijkt dat 72 procent van de moskeebesturen weinig tot zeer weinig vertrouwen heeft in de overheid. Ze geven hun vertrouwen in de overheid een 4,0, een dikke onvoldoende. Een duidelijke boodschap, denkt Baldewsingh. ‘Dit onderzoek was voor mij cruciaal. Ik ben er niet alleen om kritiek te leveren, maar ook om te verbinden. Het rapport laat zien waar het fout gaat. Nu we zien welke koers we moeten nemen, kunnen we gaan werken aan herstel’, aldus Baldewsingh.
Verschil tussen rijksoverheid en gemeente
Voor die juiste koers biedt het rapport een aantal handvatten, zegt Jeroen Vlug van Movisie. ‘Wat opviel, was het verschil tussen het vertrouwen in landelijke en gemeentelijke overheden.’
Bijna driekwart van de besturen geeft aan weinig vertrouwen te hebben in de rijksoverheid; bij gemeentelijke instanties geldt dat voor een derde. Een kwart heeft juist wel vertrouwen in gemeentelijke instanties. ‘De afstand van moskeeën tot een gemeente is kleiner’, legt de onderzoeker uit. Maar de uitkomsten verschilden veel van elkaar. ‘Er zijn gemeenten waar het juist heel goed gaat, en ook gemeenten waar helemaal geen contact is. Bovendien hebben ook een aantal gemeenten meegewerkt aan de heimelijke moskeeonderzoeken.’
Toch zijn de meer positieve geluiden op gemeentelijk niveau een voorbeeld van hoe het ook kan. ‘Grotere gemeenten, zoals bijvoorbeeld Amsterdam, proberen volgens politicoloog en onderzoeker Roemer van Oordt tegenwicht te bieden aan het polariserende beleid en het islamofobe discours van de landelijke politiek. In gemeenten met een andere politieke samenstelling van het bestuur is meer ruimte voor nuance en verbinding. Het beleid is daar, zeker sinds het aantreden van het kabinet-Schoof, meer expliciet gericht tegen discriminatie en vóór inclusie. Dat is natuurlijk niet in elke gemeente zo, maar in gemeenten die daar een wat langere traditie in hebben, zie je dat zij actief werk willen maken van deze thema’s. Dat spreekt moskeebesturen aan.’
‘In gemeenten met een andere politieke samenstelling van het bestuur is meer ruimte voor nuance en verbinding’
Het blijft volgens Van Oordt wel zaak om moskeebestuurders niet alleen naar aanleiding van veiligheidsincidenten, maar juist op een structurele manier te betrekken bij gemeentelijke ontwikkelingen die voor hen en hun achterban relevant zijn. Alleen dan kan het vertrouwen groeien.
Roemer van Oordt
Landelijke overheden daarentegen vinden veel minder makkelijk hun weg naar de moskee, tenzij het over veiligheid of radicalisering gaat. Juist op dit onderwerp willen ze met moskeebesturen aan tafel, en dat is een pijnpunt binnen de gemeenschap. Moskeeën willen niet alleen meepraten als er een veiligheidsrisico uitgaat van de moslimgemeenschap. Ze willen ook meepraten over maatschappelijke vraagstukken, zoals armoede, ouderenzorg of polarisatie, zo blijkt uit het onderzoek.
‘Ook dit is niet overal hetzelfde’, vertelt Vlug. Sommige moskeeën hebben meer interesse in samenwerking dan andere. Sommige willen juist wel over opvoedingsondersteuning praten, anderen juist weer niet. Maar wat in dit onderzoek vooral naar voren kwam, is dat moskeebesturen niet gestigmatiseerd of gecriminaliseerd willen worden. Ze hebben veel meer te bieden aan de samenleving en hebben het gevoel dat ze institutioneel worden uitgesloten.’
Moskeekoepels
Met wie zit de overheid dan aan tafel? De twee grootste koepels van Nederland zijn het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) en de K9. De CMO is al jaren de officiële gesprekspartner van de overheid, maar niet iedereen binnen de moslimgemeenschap weet wat de CMO doet.
De K9 is een koepel van koepels en is onlangs uitgebreid, waardoor het een steeds groter deel van de moslimgemeenschap vertegenwoordigt. Bij de uitbreiding sloot ook Milli Görüs zich aan. ‘Daarmee wordt de vertegenwoordiging van het Nederlands-Turkse deel van de islamitische gemeenschap binnen de koepel breder gewaarborgd’, merkt Van Oordt op.
‘Deze koepel is een stuk zichtbaarder voor de moslimgemeenschap’
‘Deze koepel is een stuk zichtbaarder voor de moslimgemeenschap, vooral onder jongeren. Ze spreken zich meer uit, ook over politieke en maatschappelijke ontwikkelingen, en daar is behoefte aan. Hoewel het eerst vooral de CMO was die, zeker als het ging over religieuze zaken, aan tafel zat in gesprekken met de overheid, wordt K9 nu steeds vaker betrokken, vooral als het gaat over maatschappelijke thema’s. De overheid heeft ingezien dat alleen praten met het CMO of met andere moskeekoepels over issues die spelen binnen de moslimgemeenschap niet voldoende is. Nu worden ook andere vertegenwoordigers uitgenodigd, zoals de Moslim Studenten Associatie Nederland (MSA), het Collectief Jonge Moslims en organisaties die zich specifiek inzetten voor moslima’s. Dat is een positieve ontwikkeling.’
Waar gaat het dan toch fout? Volgens Vlug worden de gesprekken met de overheid niet ervaren als zinvol. ‘Er wordt niet zo veel in gezien. Moskeebesturen zouden graag terugzien wat er wordt gedaan met de input die moslimorganisaties geven bij dit soort gesprekken, maar deze terugkoppeling ontbreekt vaak. Juist dit vinden ze belangrijk. Het gaat om gelijkwaardigheid, erkenning en structureel contact. En om een zichtbare, structurele aanpak van moslimdiscriminatie. De discussie hierover wordt in de Tweede Kamer niet serieus genoeg genomen.’
Wel een taskforce antisemitismebestrijding
Over dit laatste is Baldewsingh het eens. ‘Moslimdiscriminatie is de afgelopen jaren gestegen. Er moet een taskforce komen om moslimdiscriminatie tegen te gaan. Hier moet geld voor worden uitgetrokken. Maar daar was in de afgelopen periode geen politiek draagvlak voor’, zegt hij.
Dat deze aanpak er wél is voor antisemitisme, vindt hij extra wrang. ‘Op deze manier heeft het kabinet een hiërarchie aangebracht. Sommige vormen van discriminatie zijn erger dan andere. Het is goed dat de ene vorm wordt aangepakt, maar doe dat dan voor alle vormen van discriminatie. Je zou hier niet over moeten wedijveren, je zou moeten zorgen dat het niet gebeurt.’
‘Vooral jongeren voelen zich tweederangsburgers’
‘Wat me zorgen baart, is dat er nu een generatie moslims opgroeit die niet anders gekend heeft. Want dit gaat al verder terug; al sinds 9/11 worden moslims in het verdomhoekje gedrukt. Ze worden gezien als een risico en we slagen er als samenleving niet in om dit frame te veranderen. Vooral jongeren voelen zich tweederangsburgers, want zij worden al hun hele leven vanuit dit frame bekeken.’
Kans op herstel
Jeroen Vlug. Beeld: Movisie
Het rapport dat nu op tafel ligt, biedt ruimte voor optimisme, denkt Vlug. ‘Het laat zien dat er kans op herstel is. Moskeeën staan open voor samenwerking. De overheid zet hier ook op in, er is van alles in beweging. In grote steden als Amsterdam en Den Haag gaat het al best goed, dit kan als voorbeeld dienen.’
De Nationaal Coördinator is volgens hem een luis in de pels van regeringsleiders. ‘Hij is zichtbaar. Hij kan ervoor zorgen dat dit onderzoek bij de ministeries terechtkomt.’ Baldewsingh ziet zijn rol precies zo. ‘Met dit rapport heb ik een tool in handen’, zegt hij. Maar hij beseft ook dat herstel niet gebeurt door een aantal bijeenkomsten te organiseren. ‘Hier moeten we de tijd voor nemen. Gelukkig is de termijn van de Nationaal Coördinator verlengd tot 2030. Vier jaar is ook niet voldoende, maar ik ben wel heel blij dat we door kunnen.’
Na de vervolging van seculiere bestuurders in Istanbul en Izmir, sluit het net zich nu ook rond andere steden. De CHP-burgemeesters van de zuidelijke steden Adana, Antalya en Adiyaman in het zuidoosten van Turkije zijn gearresteerd, zo meldt de nieuwssite Turkish Minute.
Wat begon als het uitschakelen van de belangrijkste tegenkandidaat van president Erdogan in de verkiezingen, krijgt steeds meer de trekjes van een heksenjacht op de gehele seculiere oppositie. In die zin lijkt de vervolging van de seculiere partij op de aanpak van de Koerdische oppositie tien jaar geleden, minus de gewapende confrontatie tussen de staat en de Koerdische PKK, en de duizenden burgerslachtoffers die toen vielen.
Toen werden Selahattin Demirtas en honderden andere Koerdische politici en burgemeesters opgepakt, na de verkiezingsnederlaag van de AKP in het overwegend Koerdische zuidoosten van Turkije. Velen, onder wie Demirtas, zitten nog steeds vast. Na de nederlaag in de lokale verkiezingen van vorig jaar richt Erdogan zich nu op de seculiere partij.
Vorige week maakte Izmir, de derde stad van Turkije, daar al kennis mee door meer dan 120 ambtenaren op te pakken. Nu pakt het Turkse OM, dat nagenoeg volledig wordt beheerst door het Erdogan-regime, door in Adana, Antalya en Adiyaman. In totaal zitten er nu acht seculiere burgemeesters vast in Turkije, meldt Bianet.
Al in het oude Perzië moest er afgerekend worden met de vreemdeling. Koning Ahasverus en zijn minister-president Haman wijdden daar een vergadering aan en het besluit werd genomen: de vreemdeling moest verdwijnen. Waarop ‘de koning en Haman gingen zitten en dronken samen. Maar de stad was door dit besluit in diepe rouw gedompeld.’
Dit gebeuren uit het Bijbelse verleden werd later nog vele malen herhaald.
Het is enkele dagen na de Kristallnacht in het vooroorlogse Duitsland. Op die infame nacht van 9 op 10 november 1938 werden talloze synagogen en bezittingen van de Joodse gemeenschap in brand gestoken of op andere manieren verwoest. Honderden doden en ook duizenden die werden opgesloten in de concentratiekampen waren het directe gevolg van de gewelddadigheden. En al gauw stonden veel vluchtelingen voor de Nederlandse grens. Deze werd echter meteen gesloten.
De regering gebruikte hiervoor het volgende argument: ‘Geen enkele samenleving is vrij van Jodenhaat. Ook de Nederlandse niet. Zouden wij nog meer Joden toelaten dan er nu al in ons land wonen, dan groeit die Jodenhaat alleen maar. Daar is niemand bij gebaat. Ook onze eigen Joden niet. Dus houden we de grens voor nieuwkomers potdicht.’ Wat er met die arme wachtende mensen aan de andere kant van de grens is gebeurd, lezen we nu alleen nog maar in de geschiedenisboekjes.
‘Zouden wij nog meer Joden toelaten dan er nu al in ons land wonen, dan groeit die Jodenhaat alleen maar’
Onderhand ging de burger in ons land door met de sinterklaasinkopen en de voorbereidingen voor het komende kerstfeest.
Op 20 januari 1942 kwamen de kopstukken in het Berlijn van toen in de grote Wannsee-villa bijeen. Besluiten moesten er worden genomen over de Europese ‘vreemdelingen’ die overigens al eeuwen in hun midden verbleven. En ja, er werden heel harde, afschuwelijke maatregelen aangekondigd.
De bijeenkomst duurde maar een paar uur. De geuren van de naastgelegen keuken drongen de vergaderzaal binnen. De heren kregen trek. Zij hadden gezegd wat zij vonden dat er gezegd moest worden. Het lot van de Europese vreemdeling was bezegeld. Nu werd het tijd om aan tafel te gaan. Onder het genot van een diner met een goed glas wijn kon de werkdag in een ontspannen sfeer worden afgesloten.
Het was een lange dag voordat uiteindelijk gestemd werd. Maar toen was het ook duidelijk hoe ons land er op dit moment uitziet. De asielnoodmaatregelenwet werd aangenomen met 94 stemmen voor en 56 tegenstemmen.
Illegale vluchtelingen zijn strafbaar. En de helpende hand die wordt uitgestoken, kan eveneens de politie aan de deur verwachten. Tenminste, wanneer de voorstanders van dit inhumane beleid ook echt hun zin krijgen.
Met deze stemming kwam er voorlopig eventjes een einde aan het publieke debat. Onze honderdvijftig volksvertegenwoordigers in de Tweede Kamer en de vijfenzeventig senatoren in de Eerste Kamer moeten eerst op reces. Daarna komt de volgende stap in de besluitvorming over ‘het strengste asielbeleid ooit’.
Voor de hardwerkende Kamerleden komt na deze laatste stemming eindelijk de vakantiereis naar Bali of de Franse Alpen of het huisje op Schiermonnikoog of de caravan ergens in de Limburgse heuvels, in zicht. De vluchteling en al die uitgestrekte helpende handen in onzekerheid, boosheid, verdriet en verwarring achterlatend. Vluchtelingen kennen immers geen reces. De hulpverlening eveneens niet.
Maar het is niet anders. Na politieke besluitvorming komt eerst voor de meesten het vakantievieren, met al dan niet een goed glas wijn. En de rest moet zich maar zien te redden. We weten het: dit is al eeuwen zo. Ooit in Perzië, in Berlijn, in ons eigen Den Haag.
Voor mij betekent de besluithouding een stuk duidelijkheid. De christendemocratische partijleider in ons land, Henri Bontenbal, heeft heel oprecht zijn parlementaire rug recht gehouden. Bontenbal ziet het niet zitten dat ook mensen die illegalen helpen strafbaar kunnen zijn: ‘Dat is voor ons echt een totaal onbegaanbare weg.’ En zo volgde zijn stem tegen de wet.
Na meer dan twintig jaar lid te zijn geweest van het CDA, verliet ik ooit mijn partij. Het samen optrekken met een PVV en daarna ook nog eens het verkondigen van vergelijkbare anti-vreemdelingengeluiden vanuit de christendemocratische hoek was voor mij niet verteerbaar. Maar twee jaar geleden kwam ik terug. Het Bontenbal-geluid deed mij goed. Het was van totaal andere orde dan wat tijdens mijn laatste CDA-jaren had geklonken.
Onze fractie in de Tweede Kamer heeft in het debat rond de erfenis van minister Faber opnieuw duidelijke taal laten horen en haar morele wegwijzer in stand gehouden. Ongetwijfeld gaat een goed deel van de recesperiode opgeofferd worden aan de verkiezingscampagne. Voordat we het weten is het woensdag 29 oktober.
Wat mij betreft is de keuze voor die dag al gemaakt. Het absoluut afwijzen van de onbegaanbare weg wanneer het over vreemdelingen en vluchtelingen gaat, wordt door mij andermaal gehonoreerd met de CDA-stem. Want dit heeft ons land echt nodig.
Daar zat ze. Gegijzeld door ijdelheid; gevangen in een zelfgebouwd labyrint. Yesilgöz besloot de uitnodiging voor Zomergasten niet af te wachten, ze interviewde gewoon zichzelf.
Ze stelt de vraag: ‘Is Douwe Bob een Jodenhater?’ om ’m daarna zelf het antwoord te geven. Hier heeft de bubbel zijn eindpunt bereikt: er zit niemand meer in. Het voelde als een moetje, ik-moet-dit-doen-omdat-ik-vind-dat-ik-dit-moet-doen.
Politici ontlenen hun ideeën aan ideologieën, denkers, literatuur of voorgangers. Yesilgöz ontleent haar ideeën aan… ja… aan wat eigenlijk? Ze zei iets over dat er vrijheid op het spel stond, maar kon niet uitleggen waar die vrijheid op gestoeld was.
Er is de vrijheid om het filmpje niet te maken, wat ze niet had gedaan. Hier was iemand aan het woord die in die zin gedomineerd werd door een nogal dwingende wil. Ze móést dit doen. Hier zit ik, ik kan niet anders.
Yesilgöz maakte een wat eenzame indruk. Ik kon uit het filmpje ook niet opmaken waar ze als politiek leider voor stond; ze was hier haar straatje aan het schoonvegen. Een eenmans-p.r.-bureau: kijk, papa, dit kan ik ook!
De strijd met Wilders kan ze niet winnen; die man heeft een staat van dienst. Hij kan niet in vrijheid leven vanwege zijn positie. Hoe armzalig zijn wereldbeeld ook is, hij straalt urgentie uit. En hij heeft humor. Yesilgöz heeft geen humor.
Daarvoor is ze te veel in de aanval, te veel gericht op eigenbelang, te weinig kennis ook van wat mensen beweegt. Ze heeft een fantasiewereld gecreëerd. Humor zou die fantasiewereld aantasten. Onzekere mensen zijn bang voor humor.
Ik heb de carrière van Yesilgöz vanaf het begin met verbazing gevolgd
Ik heb de carrière van Yesilgöz vanaf het begin met verbazing gevolgd omdat ik het succes van haar carrière niet begreep. En ik verwonderde me enorm over dat ik het niet begreep.
In denken is ze middelmatig, in spreken enigszins begaafd, en visie heeft ze niet, maar dat valt weinig op in deze visieloze tijd. Ze herhaalde oneliners. Herkauwde steeds hetzelfde migratieverhaal, waarna ze het migratieverhaal verwierp.
En steeds maar weer dat haantje-de-voorste-gedrag. Een onvermoeibare macho, maar wat macho’s leuk maakt is dat er altijd wel een kwetsbare, sentimentele kant te ontwaren is. De macho beschermt uiteindelijk dat hulpeloze, gekwetste kind in zichzelf.
Yesilgöz heeft afscheid genomen van het kwetsbare kind. Het zit haar nieuwe zijn maar in de weg. Kwetsbaarheid belemmert machtsuitoefening.
Ik moest terugdenken aan haar optreden bij Koffietijd, in de aanloop naar de verkiezingen. Ze ging een potje koken en werd vragen gesteld door Loretta Schrijver. Een gezellig onderonsje waar alles mis mag gaan. De mens staat centraal.
Op de vraag of ze ook weleens Turks kookte, antwoordde ze resoluut, fel en met de snelheid van de bliksem dat ze niets met die keuken had.* Zelfs een positieve verwijzing naar haar culturele achtergrond mocht niet zijn. De rijke culinaire traditie van een cultuur geofferd op het altaar van de verzengende ambitie.
Ik wist toen: deze vrouw is tot alles in staat. Ontkennen. Liegen. Wegduiken. Toeslaan. Draaien. Manipuleren. Ze draait er de hand niet voor om. Gekonkel is haar DNA.
Yesilgöz weet altijd wel een minderheid te vinden om naar uit te halen. Woke. Activisten. Moslims. Anti-zionisten. Kunstenaars. Muzikanten. Journalisten. Yesilgöz is een veelpleger.
En nu dat filmpje. Ik kan niet het hele filmpje afkijken. Dat lukt me niet. Ik heb plaatsvervangende schaamte. Narcisme zonder kleur op de wangen, ijdelheid zonder franje, bluf zonder poker. De koningin draagt geen kleding.
En toch is het niet ongevaarlijk. Ze heeft een muzikant beschadigd. Hem tot vluchten aangezet. Autoritaire leiders kunnen het, Yesilgöz kan het ook. Kunstenaars aanvallen om je gebrek aan leiderschap te verhullen.
*In tegenstelling tot wat de column stelt, heeft Dilan Yesilgöz zich wel positief uitgelaten over de Turkse keuken. Ze deed dit in het programma BinnensteBuiten. Haar favoriete snack blijft de frikandel.
De PVV heeft een grote overwinning behaald in de Tweede Kamer, mede door een kapitale blunder van linkse Kamerleden. Door hun afwezigheid tijdens Keti Koti kon de partij profiteren van de stemming over ingrijpende wijzigingen in het asiel- en woonbeleid. Het ‘strengste asielbeleid ooit’ komt daarmee een stap dichterbij.
Een meerderheid van 94 en 95 Kamerleden stemde in met de wetsvoorstellen, die onder meer een zogenoemd tweestatusstelsel invoeren. De voorstellen waren nog afkomstig van voormalig PVV-minister Marjolein Faber. Tegen stemden 56 en 55 Kamerleden, meldt de NOS.
Het is nog niet zeker of de wetten daadwerkelijk in werking treden, omdat ze ook door de Eerste Kamer moeten. En dat kan pas na het zomerreces. De PVV sluit het politieke seizoen zodoende wel af met een opsteker, die tijdens de verkiezingscampagne ongetwijfeld uitgebuit zal worden.
Maar er zijn ook kritische geluiden. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten denkt dat de wetten ‘juridisch onhoudbaar’ zijn voor de Eerste Kamer. Het CDA is in ieder geval tegen de Asielnoodmaatregelenwet in de huidige vorm, vanwege de toevoeging van strafbaarstelling van illegaliteit. De partij heeft geen principieel bezwaar tegen de invoering van het tweestatusstelsel, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen vluchtelingen die bescherming nodig hebben vanwege hun etniciteit, religie of seksuele geaardheid, en oorlogsvluchtelingen die minder rechten hebben.
Over de strafbaarstelling van hulp aan illegalen waren twijfels bij NSC en SGP, maar zij stemden toch in na wat sussende toezeggingen van VVD-minister David van Weel. Hij beloofde dat het advies van de Raad van State hierover alsnog besproken zal worden in de Kamer. Maar of daarmee de strafbaarstelling van hulp ongedaan kan worden gemaakt, is niet te zeggen. Een meerderheid in de Tweede Kamer wil dat, zo bleek vannacht.
Theoloog Stefan Paas reageert geschokt en uit zijn zorgen op LinkedIn. ‘Kan de Tweede Kamer later besluiten een amendement uit een reeds aangenomen wetsvoorstel te halen? En als dat niet gebeurt? Betekent dit dat SGP en NSC dus gewoon vóór het strafbaar stellen van soep uitdelen aan ongedocumenteerden hebben gestemd? Heel benieuwd of staatsrechtdeskundigen hier kaas van kunnen maken,’ schrijft hij.
Daar bleef het niet bij. In dezelfde nacht pakte een meerderheid in de Tweede Kamer ook de voorrang van statushouders bij toewijzing van sociale huurwoningen af. Een diepgekoesterde wens van de PVV, die via een amendement geregeld heeft dat gemeenten geen urgentieverklaringen meer mogen afgeven aan statushouders. Daarmee heeft de partij, vlak voor het zomerreces, haar ‘eigen volk eerst’-principe weten te realiseren. Achteraan aansluiten is het nieuwe normaal voor vluchtelingen, met wachttijden die kunnen oplopen tot 15 jaar of langer.
Als alles volgens plan verloopt, krijgt Suriname binnenkort voor het eerst sinds de onafhankelijkheid in 1975 een vrouwelijke president: de 71-jarige Jennifer Geerlings-Simons.
Aanstaande zondag zou de verkiezing plaatsvinden door de wetgevende macht, maar er valt weinig te kiezen. Gisteren besloten de andere partijen namelijk geen eigen kandidaten voor te dragen. Daarmee is de weg vrijgemaakt voor de voorzitter van de Nationale Democratische Partij (NDP), een van de regerende partijen binnen de recent gevormde alliantie.
Simons is geen onbekende in de Surinaamse politiek, al gaat haar carrière gepaard met de nodige controverse. In 2012 loodste ze de omstreden uitbreiding van de amnestiewet door het parlement. Daardoor kon voormalig president Desi Bouterse op dat moment niet worden veroordeeld voor de Decembermoorden. Dit wordt haar door veel mensen nog steeds kwalijk genomen.
Toch heeft de politica geen spijt van haar handelen, schrijft NRC. Ze zegt zich de komende jaren vooral te willen richten op de bestrijding van corruptie.
Microsoft, Amazon, Caterpillar, Booking.com en Maersk – het is slechts een greep uit de lange lijst bedrijven die VN-rapporteur Francesca Albanese noemt in haar nieuwe rapport over ‘de economie achter de Israëlische bezetting, apartheid en inmiddels genocide’. Volgens haar kunnen deze bedrijven strafrechtelijk worden vervolgd.
Albanese, VN-rapporteur voor de bezette Palestijnse gebieden, presenteerde haar rapport gisteren aan de VN-Mensenrechtenraad. Hiervoor had ze de ‘bedrijfsmachinerie’ onderzocht die de apartheid en de langzame, onontkoombare vernietiging van het Palestijnse leven mogelijk maakt. Dit gebeurt bijvoorbeeld doordat een bedrijf financieel direct of indirect bijdraagt, of doordat het bijdraagt aan de infrastructuur voor Israëlische nederzettingen in de bezette Palestijnse gebieden, legt ze uit.
In het rapport noemt ze ook Nederlandse bedrijven, zoals Booking.com. Dit bedrijf verhuurt accommodaties in illegale nederzettingen. Het bedrijf reageerde op vragen van ANP over de beschuldigingen: ‘Onze missie is om het voor iedereen gemakkelijker te maken om de wereld te ervaren, en daarom vinden we dat het niet aan ons is om te bepalen waar iemand wel of niet naartoe mag reizen.’
Ook het eerder in opspraak geraakte Christenen voor Israël komt in het rapport voor. Deze organisatie steunt Israël uit ideologische overwegingen, zoals bleek uit publicaties van Investico, BOOS en Nederlands Dagblad. Zelf legt het deze beschuldigingen naast zich neer.
Volgens Albanese kunnen deze bedrijven strafrechtelijk worden vervolgd vanwege hun bijdrage aan mensenrechtenschendingen. Dit gebeurde ook met de Nederlandse ondernemer Frans van Anraat, die in de jaren tachtig grondstoffen voor chemische wapens verkocht aan Irak, zo meldt onderzoeksplatform Investico.
Volgens Albanese ligt de eerste verantwoordelijkheid om actie te ondernemen bij landen, vervolgens bij bedrijven en daarna bij hun consumenten.
Albanese kreeg applaus na haar toespraak, maar wordt ook bekritiseerd. Veel bedrijven kunnen zich niet vinden in de beschuldigingen. De Amerikaanse president Trump wil dat de VN Albanese afzet, omdat ze antisemitisch zou zijn en terrorisme zou steunen, schrijft JPost.
Albanese is al sinds het begin van het geweld in Gaza uitermate kritisch over Israël. Ze sprak al vroeg over genocide en vindt dat de aanval van Hamas op 7 oktober moet worden geplaatst in een context van decennialange onderdrukking van de Palestijnen.
Zestien jaar geleden, op 5 juli 2009, sloeg China met grof geweld een Oeigoers protest in Urumqi neer. Daarbij vielen tientallen doden en werden duizenden mensen opgepakt. De onderdrukking van Oeigoeren gaat sindsdien gewoon door, schrijft Abdurehim Gheni.
Elke keer dat we ons het bloedbad van Shaoguan herinneren, groeit onze woede jegens China – niet alleen vanwege het aantal slachtoffers, maar ook vanwege hun pijnlijke dood. Tientallen Oeigoerse dwangarbeiders, die waren overgebracht van het district Konasheher in de prefectuur Kashgar naar de stad Shaoguan in de provincie Guangdong, hadden nooit gedacht dat ze op 26 mei 2009 op gruwelijke wijze doodgeslagen zouden worden.
Op die dag drongen duizenden Han-Chinese arbeiders hun slaapzalen binnen, trokken hen uit bed en sloegen hen met houten en ijzeren staven totdat sommigen stierven. Ze beschuldigden hen ervan Han-Chinese vrouwelijke arbeiders te hebben lastiggevallen. Videobeelden van wegrennende Oeigoerse arbeiders die werden achtervolgd en wreed geslagen, gingen viraal op internet.
Hoewel ik in Nederland woonde, volgde ik het nieuws over Oost-Turkestan op de voet. De videobeelden van de achtervolging en mishandeling van Oeigoerse arbeiders werden heftig besproken op internet. Volgens statistieken stierven op die dag 17 Oeigoerse arbeiders.
Steeds meer bewijs wijst erop dat het om een politieke samenzwering ging, opzettelijk gepland door de Chinese regering
Als reactie op dit brute bloedbad organiseerden duizenden studenten, de meesten van hen erg jong, een vreedzaam protest voor het regeringsgebouw van de zogenaamde Autonome Regio Xinjiang in Urumqi. Ze eisten uitleg over het bloedbad in Shaoguan, een einde aan de gedwongen overplaatsing van Oeigoerse arbeiders naar door Han gedomineerde provincies, en oplossingen voor de werkloosheid in Oost-Turkestan. De politie en het leger openden echter het vuur op de demonstranten, wat leidde tot nog meer slachtoffers. Ook videobeelden van politieagenten die op demonstranten schoten en hen mishandelden, werden breed verspreid online.
Tijdens het protest gebruikten de politie en het leger nieuw ontwikkelde zwavelgeweren, die onuitwisbare markeringen op de kleding van demonstranten achterlaten. In de nacht werden gearresteerden geïdentificeerd aan de hand van deze sporen op hun kleding. In wijken waar voornamelijk Oeigoeren woonden, werd de elektriciteit afgesloten, waarna soldaten huizen binnendrongen en willekeurig Oeigoeren arresteerden of doodden.
De videobeelden van Han-Chinezen die Oeigoerse dwangarbeiders in de stad Shaoguan sloegen en vermoordden, waren buitengewoon gewelddadig en verontrustend en circuleerden wekenlang op het internet, tot woede van veel Oeigoeren. Opmerkelijk is dat deze beelden nooit verwijderd werden door de anders zeer efficiënte Chinese internetpolitie, hoewel ze duidelijk lieten zien wie de onlusten begonnen.
Steeds meer bewijs wijst erop dat het om een politieke samenzwering ging, opzettelijk gepland door de Chinese regering. Verschillende getuigen meldden dat de CCP-regiosecretaris Wang Lequan en andere functionarissen zich vermaakten op het toeristische Zuidgebergte van Urumqi, terwijl de politie zwavelgeweren gebruikte om demonstranten te markeren en hen onder dekking van de duisternis arresteerde en doodde.
In de nacht van 5 juli werden verschillende Oeigoerse jongeren uit Dong Kowruck (Erdaoqiao), Beige Meidani (Paardenrenbaan), en Dawan Road (Heuvelweg) vermoord. De lichamen werden afgevoerd met legervoertuigen, en bloedsporen werden de hele nacht onder dekking van duisternis opgeruimd.
Wang Lequan noemde dit bloedbad op televisie ‘een krachtige tegenaanval tegen radicalen’. Geïnspireerd door Wang Lequans impliciete belofte van straffeloosheid, trokken duizenden Han-Chinezen naar Oeigoerse woonwijken en vielen alle Oeigoeren aan die ze tegenkwamen, met houten en ijzeren staven, zonder enige tussenkomst van de politie. Een getuige meldde dat twintig tot dertig agenten in burger op een moorddadige strooptocht gingen, zelfs ouderen en kinderen werden niet gespaard. Niet verrassend verergerde dit de gevoelens van afkeer van Oeigoeren jegens de Han.
Han-Chinezen trokken naar Oeigoerse woonwijken en vielen alle Oeigoeren aan die ze tegenkwamen
Toen het bloedbad van 5 juli plaatsvond, keerde de Chinese president Hu Jintao halsoverkop terug naar Beijing vanuit Italië, waar hij deelnam aan de G8-top, en beval een harde onderdrukking. Hij gaf tevens opdracht om de Oeigoeren de schuld van de rellen te geven.
Memetjan Abdulla, een verslaggever van China Radio International (CRI), werd in april 2010 tot levenslang veroordeeld voor het ‘aanzetten tot etnische rellen’ omdat hij op de Oeigoerstalige website Salkin een verklaring van het Wereld Oeigoeren Congres had gepost waarin opgeroepen werd tot protest tegen het incident in Shaoguan.
Gulmire Imin, webbeheerder van dezelfde Oeigoerstalige website en overheidsmedewerker in Urumqi, werd in april 2010 eveneens tot levenslang veroordeeld omdat ze oproepen tot een demonstratie voor gerechtigheid op de website had geplaatst.
Geyret Niyaz, een voormalig klasgenoot van de voorzitter van de Autonome Regio Xinjiang, Nur Bekri, en journalist bij de Xinjiang Economic Daily, kreeg 15 jaar celstraf voor het geven van suggesties aan de overheid over hoe het probleem op te lossen en voor het geven van interviews aan buitenlandse journalisten.
Ilham Tohti, een internationaal gerenommeerd hoogleraar economie en oprichter van de Oeigoerse website Uyghur Online, werd op 23 september 2014 tot levenslang veroordeeld voor ‘aanzetten tot separatisme’ nadat hij had opgeroepen tot respect voor de mensenrechten van Oeigoeren. Tohti had het Chinese beleid bekritiseerd en over het bloedbad van 5 juli gezegd: ‘Dit is geen incident, maar het resultaat van het harde beleid van de Chinese regering jegens het Oeigoerse volk.’
Sophie Richardson, China-directeur van Human Rights Watch, verklaarde dat China na het bloedbad in Shaoguan het militariseren van de Oeigoerse regio versnelde. Ze sprak haar bewondering uit voor de moed en dapperheid van het Oeigoerse volk in het gezicht van onderdrukking.
In de geschiedenis van Chinese onderdrukking van de Oeigoeren zijn fysieke onderdrukking en zelfs bloedbaden geen op zichzelf staande incidenten. Ze maken deel uit van een beleid dat erop gericht is de Oeigoeren te terroriseren, onder allerlei voorwendsels, met als uiteindelijk doel hen, als het niet fysiek is, dan toch cultureel en identitair te elimineren. Het bloedbad in Shaoguan was de voorbode van vele anderen, en bevestigt dat China met recht een terroristische staat genoemd kan worden.
‘Daddy’ zeggen tegen Trump, of hem ‘een man van kracht en vrede’ noemen. Ik zou het niet over mijn lippen krijgen. Rutte lukt dat met een tandpastalach, stralend. Misschien moet ik jaloers op hem zijn. Want het is onze secretaris-generaal van de NAVO mede daardoor wel gelukt om de president van Amerika, de hoogste baas van de NAVO, goedgeluimd aanwezig te laten blijven op de trans-Atlantische top in Den Haag.
Wat ons dat oplevert, is tijd. Dure tijd. Elke dag dat de Amerikaanse atoomparaplu langer boven Europa opengeklapt blijft, is er één gewonnen. Een goed teken is dat de Russen flink boos waren over het feit dat we vijf procent van ons bbp aan defensie gaan uitgeven. Ongetwijfeld zijn zij ook teleurgesteld dat de NAVO nog steeds niet door tweespalt ten onder is gegaan.
Verborgen vijandschap
Maar die tweespalt is er natuurlijk wel. De volgende dag al spraken de Europese leiders in de Raad van de EU uit dat er meer haast gemaakt moet worden met het onafhankelijk maken van Europa ten opzichte van de VS. Zonder een onvertogen woord over Amerika prijzen zij de toenadering tot Europa van ‘gelijkgezinde landen zoals het Verenigd Koninkrijk en Canada’. Maar iedereen weet ondertussen dat daddy Donald morgen weer als vijand tegenover ons kan staan in zijn handelsoorlog, bijvoorbeeld door te eisen dat de tarieven voor export naar de VS verdubbeld worden.
Iedereen weet ondertussen dat daddy Donald morgen weer als vijand tegenover ons kan staan
Donald voelt zich een held omdat hij de Europese landen zover heeft gekregen dat zij veel meer geld uitgeven aan defensie. Shifting the burden, het overhevelen van defensielasten van de VS naar het ‘luie’ Europa. Maar daddy gaat ervan uit dat al dat geld aan wapenaankopen in de VS besteed zal worden. En dát is zijn volgende frustratie.
Europa legt er juist de nadruk op dat het zijn eigen wapenindustrie zo snel mogelijk moet opbouwen. Daarvoor gaat het geld lenen via het SAFE-programma. Ook wil men wapens gaan kopen voor Oekraïne. Allemaal heel verstandig, maar Trump denkt daar anders over. Hij vindt dat wij, vergeleken met onze export naar Amerika, sowieso al veel te weinig importeren uit zijn land. Zozeer zelfs dat hij ook de uitvoer van staal en aluminium naar de VS met 50 procent wil belasten, waardoor de vliegtuigen en wapens die we uit zijn land kopen nóg duurder zullen worden.
Nicht Patricia uit Amerika
Ik was een paar dagen op tijdreis in Amsterdam. In café Americain had ik afgesproken met mijn nicht Patricia uit Chicago. Ze was overgekomen om eindelijk weer haar Hollandse familie en vrienden te bezoeken. Ik had haar vooraf per mail gevraagd wat zij van Trump vond. Ze antwoordde dat ze dat een ‘ingewikkelde’ vraag vond, ze zou liever in persoon komen om het uit te leggen.
Ik vreesde al dat zij zich per mail niet wilde uitspreken, en ja hoor: in dit art-deco-paradijs barstte ze los. Ze is bang dat Trumps brute optreden tot een dictatuur zal leiden.
‘Hoe is het mogelijk dat zoiets zich ontwikkelt in een staat die al zo lang democratisch is?’ vroeg ik. ‘Heel veel Amerikanen hebben geen goed onderwijs gehad en weten van niks. Ze kennen ook geen andere landen en geloven dat ze in het beste land ter wereld wonen. Dat de VS in alles superieur zijn.’
De kloof tussen arm en rijk is totaal uit de hand gelopen
‘En weet je dat er in veel steden nog steeds ‘red lines’ zijn?’ voegde ze eraan toe. Binnen die grenzen wonen gediscrimineerde mensen die bijvoorbeeld geen verzekeringen kunnen afsluiten. ‘De kloof tussen arm en rijk is totaal uit de hand gelopen. Dat maakt een samenleving vatbaar voor politieke ziektes.’
Ik vulde aan: ‘De zogenaamde ‘One Big Beautiful Bill’ van Trump berooft de armen verder en verrijkt de rijken.’ Ze schudde haar rode krullen, en ik speelde op de prachtige zwarte vleugel een opwekkende polonaise van Chopin voor haar.
Geschiedenis van een continent
Ik liep terug naar mijn vrienden, bij wie ik logeerde, en probeerde me te herinneren wanneer ‘Europa’ voor het eerst een rol in mijn leven begon te spelen. Beelden van vergaderingen in Brussel kwamen op: 1984, toen ik voor het Europees Parlement werkte en enthousiast deel uitmaakte van de fractie van de Groenen.
Ik was me er nauwelijks van bewust dat ons werelddeel een protectoraat was van het Amerikaanse militaire imperium.
Dan, een paar jaar later: mensenmassa’s die na de val van de Muur naar West-Duitsland stromen. De kick was dat de volkeren van Oost-Europa zich verenigden met West. Voor mij was dat de finale van de Tweede Wereldoorlog. Nu was eindelijk héél Europa bevrijd.
Maar mijn illusie van een vrij en onbedreigd Europa vervloog toen een Russische dictator in 2014 de Krim bezette. Europa werd opnieuw aangevallen. Na Hitler kwam Poetin, en we mochten blij zijn dat de Amerikanen ons zouden verdedigen. Al deden ze dat met lange tanden.
Ik wandelde langs de vlaggen bij het Amerikaanse consulaat op het Museumplein en liet het tot me doordringen. De Amerikanen zijn allang geen beschermers meer, maar eerder een vijand. Stilletjes, samen met de Russen, tegenover een verweesd en nog half verdoofd Europa.
Het nieuws dat Starmer twaalf F-35’s heeft besteld die atoombommen kunnen afwerpen, maakte me vreemd genoeg blij.
Onze site gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Ook kunnen we hierdoor het gedrag van bezoekers vastleggen en analyseren en daardoor onze website verbeteren.
Deze website gebruikt cookies om uw gebruikservaring op deze website te verbeteren. Van deze cookies worden cookies aangemerkt als "Noodzakelijk" in uw browser bewaard, deze cookies zijn essentieel voor het functioneren van de website. Bijvoorbeeld het opslaan van uw keuze of u wel of geen cookies wilt hebben. Wij maken ook gebruik van cookies van derde partijen die ons helpen met het analyseren en begrijpen van de gebruik van deze website door u. Deze cookies worden alleen gebruikt als u daar toestemming toe geeft. U heeft ook de mogelijkheid om uzelf uit te sluiten voor deze cookies. Dit zal echter effect hebben op uw gebruikerservaring.
Noodzakelijke cookies zijn absoluut nodig voor het functioneren van de website. De cookies in deze categorie zorgen alleen voor de veiligheid en het functioneren van deze website . Deze cookies bewaren geen persoonlijke gegevens
Deze cookies zijn niet strict noodzakelijk, maar ze helpen de Kanttekening een beter beeld te krijgen van de gebruikers die langskomen en ons aan te passen aan de behoeftes van onze lezers. Hiervoor gebruiken wij tracking cookies. Bij het embedden van elementen vanuit andere websites zullen er door deze sites ook cookies worden gebruikt.
