Vrijdagavond werd het Duitse Solingen opgeschrikt door een aanslag op een stadsfeest. Hierbij kwamen drie onschuldige mensen om het leven. De dader zou banden hebben met de Islamitische Staat en was via het asielsysteem Duitsland binnengekomen.

Na zo’n ingrijpende gebeurtenis is het begrijpelijk dat mensen snel hun mening klaar hebben. Toch is het belangrijk om rustig na te denken en niet meteen een hele groep mensen de schuld te geven. Deze aanslag, hoe verschrikkelijk ook, staat niet symbool voor alle asielzoekers of voor de moslims in Europa. Wel herinnert deze aanslag ons eraan hoe moeilijk het is om veiligheid te garanderen zonder onze humanitaire waarden te verliezen.

De timing van deze aanslag maakt het extra ingewikkeld. Sinds IS in 2019 zijn gebieden verloor zijn veel mensen op de vlucht geslagen. Sommigen zochten asiel in Europa. De meeste van hen zijn echte vluchtelingen, op zoek naar veiligheid. Toch laat dit incident zien dat er ook extremisten zijn die dezelfde asielroutes gebruiken.

Deze aanslag staat niet symbool voor alle asielzoekers of voor de moslims in Europa

Dit roept begrijpelijkerwijs vragen op over de Europese asielregels. Volgens de afspraken moeten asielzoekers blijven in het eerste EU-land waar ze aankomen. In dit geval was dat Bulgarije. Toch wist hij aan uitzetting te ontsnappen en werd hij niet als gevaarlijk gezien. Dit zal waarschijnlijk leiden tot roep om strengere controles bij asielaanvragen.

Toch moeten we oppassen voor te snelle algemene conclusies. De meeste moslims in Duitsland en Europa leven vredig en veroordelen geweld net zo sterk als ieder ander. De islam, net als andere religies, keurt geweld niet goed. Maar met de toenemende aandacht van de media en gepolariseerde discussies dreigen moslims in Europa gemarginaliseerd te worden, terwijl zij vaak zelf slachtoffer zijn van extremisme.

Helaas is dit niet de eerste keer dat Duitsland met dergelijke problemen te maken krijgt. Eerdere aanslagen hebben het politieke landschap in Duitsland veranderd en geleid tot meer steun voor extreemrechtse ideeën. Het is belangrijk dat deze nieuwe aanslag niet zorgt voor nog meer verdeeldheid in de samenleving, vooral niet in een tijd waarin de ongelijkheid en onvrede al toenemen. Deze combinatie kan namelijk leiden tot meer radicalisering.

De recente aanslag op een synagoge in de Franse badplaats La Grande-Motte zet niet alleen Joden onder druk, maar ook moslims. Hoewel deze aanval niets te maken lijkt te hebben met de gebeurtenis in Solingen onderstreept deze gebeurtenis wel de noodzaak om de veiligheid van alle burgers te waarborgen. Vooral die van kwetsbare gemeenschappen als moslims en Joden.

Als iemand die deze kwesties al lange tijd bestudeert, kan ik bevestigen dat de strijd tegen terrorisme nog lang niet voorbij is. De dreiging blijft bestaan. We moeten waakzaam blijven. Maar onze reactie moet weloverwogen zijn. We mogen ons niet laten leiden door angst maar op basis van feiten beslissingen nemen.

Sommigen denken dat de manier waarop asielzoekers worden behandeld kan bijdragen aan radicalisering. Anderen zien de motieven van de dader als onderdeel van grotere geopolitieke problemen, zoals de Palestijnse kwestie. Maar het is belangrijk te begrijpen dat de meeste mensen die betrokken zijn bij dergelijke kwesties dit soort geweld afwijzen.

Daarnaast moeten we oppassen voor mensen die deze tragedie voor hun eigen politieke karretje spannen. Vooral extreemrechts doet dit. Het is onze taak als samenleving om dit af te wijzen en ons te richten op oplossingen, die zowel de veiligheid als de sociale samenhang versterken.

Daarom is een brede aanpak nodig. We moeten onze inlichtingendiensten verbeteren, betere integratieprogramma’s opzetten voor vluchtelingen en immigranten en meer open gesprekken voeren binnen onze gemeenschappen. Zo kunnen we problemen bespreken en werken aan wederzijds begrip.

De tragedie in Solingen herinnert ons eraan dat we nog veel werk te doen hebben. De weg naar een veilige en inclusieve samenleving is niet gemakkelijk, maar het is een pad dat we samen moeten bewandelen. Door wijsheid, compassie en vastberadenheid te tonen, kunnen we een toekomst opbouwen waarin diversiteit wordt gewaardeerd en veiligheid is gegarandeerd. We moeten toe naar een toekomst waarin extremisme steeds minder invloed heeft op onze samenleving.