Als je, zoals ik, dagelijks het nieuws volgt, krijg je het gevoel dat het slechter met de wereld en de mensheid gaat. Berichtgevingen uit het nieuws verpesten onze gemoedstoestand en stellen ons vertrouwen in de medemens op de proef. Ik snap wel waarom sommige mensen er voor kiezen om het nieuws niet meer te volgen. Al vind ik dat laf, want ellende is onderdeel van de wereld waarin wij leven. Wij kunnen niet omwille van onze positieve gemoedstoestand onze ogen sluiten voor de ellende om ons heen.

Er is weer voor de zoveelste keer een journalist vermoord voor enkel het feit dat hij zijn werk deed: het kritisch volgen van macht en daarover berichten. Ik heb het over de tragische dood van de Saoedische journalist Jamal Khashoggi. Hij is vorige maand vermoord. Dat gebeurde in het consulaat van Saoedi-Arabië in Istanbul, dat hij bezocht om documenten te regelen zodat hij met zijn Turkse verloofde kon trouwen.

Wereldwijd wordt het gesprek gevoerd over journalistiek. De algemene kritiek is dat nieuwsorganisaties vooral gedreven zijn door het scoren: als eerste met het nieuws naar buiten komen en zoveel mogelijk lezers op de website krijgen. Ik vind dat je journalisten en mediaorganisaties kritisch mag bevragen. Maar we moeten oppassen voor generalisaties. ‘Het’ nieuws en ‘de’ media bestaan niet. Natuurlijk doen grote kranten en televisiezenders ook mee aan sensaties, ze moeten advertenties binnenhalen. Maar laten we niet doen alsof ‘het’ nieuws en ‘de’ media niets voorstellen en alleen maar slecht over de wereld berichten terwijl het fantastisch gaat. Door hun robuuste verslaggeving laten journalisten zowel in Nederland als daarbuiten politici sneuvelen en beleid ten positieve beïnvloeden.

BBC-verslaggever John Sudworth is één van die journalisten. Onlangs publiceerde hij een longread op de BBC-website over de tientallen verborgen detentiekampen van de Chinese overheid in de autonome regio Xinjiang. In die kampen, door Peking omgedoopt tot ‘heropvoedingskampen’, zitten volgens mensenrechtenorganisaties zeker een miljoen Oeigoeren vast, die gedwongen worden om zich de Chinese communistische staatsideologie eigen te maken.

Oeigoeren, een Turks-islamitische minderheid, worden etnisch geprofileerd en gedehumaniseerd door Peking. Het te laat betalen van de waterrekening kan al reden zijn om naar één van de kampen gestuurd te worden. Dat overkwam een oude vrouw. Een jonge man, die inmiddels naar Turkije is gevlucht, belandde in een kamp, omdat de politie in zijn telefoon een foto aantrof van een vrouw die een nikab draagt. Een oude man werd naar een kamp gestuurd nadat hij een pelgrimstocht naar Mekka had verricht.

‘Onze rapportage draagt bij aan het bewijs dat het massale heropvoedingsprogramma een internering is met een andere naam – het opsluiten van vele duizenden moslims zonder proces of aanklacht, in feite zonder enige toegang tot enig juridisch proces’, concludeert Sudworth. ‘China verklaart het (de vastzetting van de Oeigoeren, red.) al als een succes. Maar de geschiedenis bevat veel verontrustende precedenten over waar een dergelijk project zou kunnen eindigen.’

Ja, het is niet leuk om geconfronteerd te worden met slecht nieuws. Maar godzijdank hebben wij zowel in Nederland als daarbuiten journalisten zoals Sudworth die het durven om macht kritisch te volgen en daarover te berichten. Het heeft Khashoggi zijn leven gekost. En duizenden journalisten wereldwijd zijn hun leven niet zeker. En dan durven mensen te beweren dat zij het nieuws niet willen volgen, omdat het slecht is voor hun gemoedstoestand. Alsof het leven een grote glossy is of een Instagram-tijdlijn met oppervlakkig glimlachen.