Onze samenleving kent talloze bruggenbouwers. Maar zetten wij hen voldoende in bij het aanpakken van maatschappelijke vraagstukken? Het is een vraag die ik mijzelf stelde na het lezen van de tweet van Mark Rutte. Daarin stelde de demissionaire minister-president namens de Rijksoverheid dat hij ‘zeer bezorgd was over het aanhoudende geweld in Israël en Gaza’ en dat Nederland het recht van Israël steunt op zelfverdediging, binnen de grenzen van het internationaal recht en proportionaliteit. In mijn vriendenkring werd de vraag opgeworpen of de premier niet doorhad dat hij met deze bewoordingen een deel van de Nederlanders in de steek liet.

Je kunt een Nederlander op papier zijn en je toch verbonden voelen met een grotere gemeenschap buiten Nederland. Denk aan Afro-Nederlanders, Turkse Nederlanders, en Joodse Nederlanders. Hun identiteit wordt door meervoudigheid gekenmerkt, waardoor ze zich solidair voelen met andere Afro-, Turkse en Joodse mensen over de hele wereld. Grote wereldgodsdiensten zoals het christendom en de islam zijn grote verbinders van mensen, voorbij etnische en culturele grenzen. De premisse van een monotheïstische religie is dat wij allen gelijk zijn in de ogen van de Schepper. Wij horen bij een groter collectief, een grote gemeenschap. Het behoeft dan ook geen uitleg dat diverse islamitische gemeenschappen in Nederland zich aangetast voelen in hun identiteit vanwege de onderdrukking van de Palestijnen door de staat Israël.

Islamitische Nederlanders wonen in Nederland, maar met hun hart en hoofd zijn ze verbonden met meer dan een miljard gelovigen over de gehele wereld. Vooral tijdens de heilige maand ramadan is dat gevoel van verbondenheid en broederschap sterk. De Israëlische aanvallen op de Palestijnen konden dan ook niet slechter getimed zijn.

Het vermogen om verbonden te zijn tussen de fysieke, mentale en geestelijke wereld maakt een persoon een bruggenbouwer. Religie, maar ook literatuur, poëzie, wetenschap, en muziek zijn fenomenen die ons in staat stellen om bewust te zijn van het feit dat er een wereld bestaat die onze dagelijkse beslommeringen overstijgt. Er zijn miljoenen mensen in Nederland en elders in de wereld die beseffen dat ze, naast hun dagelijkse behoefte aan geld en status, ook verbonden zijn met de rest van de wereld.

Ze herinneren elkaar aan het feit dat ze in de eerste plaats onderdeel zijn van dezelfde menselijke familie

Hetzelfde geldt voor vriendschap en liefde. Die overstijgt ook etnische en nationale grenzen. Want bij vriendschap en liefde sta je zelf niet centraal, maar gaat het er juist om naar de ander om te kijken. Vrienden en geliefden creëren een ontmoetingsplek, die ons in staat stelt om te leren dat de abstracte ‘ander’ een mens van vlees en bloed is, die ook dromen en verlangens heeft. Een recent tweegesprek tussen de Joods-Nederlandse schrijfster Natascha van Weezel (34) en de Palestijns-Nederlandse student Yazan Hasiba (24) in de Volkskrant en bij Op1 herinnert ons aan deze les. Ondanks de geopolitieke spanningen tussen Israël en Gaza en tussen ‘moslims’ en ‘Joden’, lukt het deze twee jonge mensen om vrienden te zijn. Ze herinneren elkaar aan het feit dat ze in de eerste plaats onderdeel zijn van dezelfde menselijke familie.

Bij grote maatschappelijke vraagstukken en mondiale conflicten zouden wij onszelf een dienst doen als wij bruggenbouwers als Natascha en Yazan aan het werk zetten – opdat we tussen haat en liefde kunnen verbinden. Opdat hoop het wint van angst.

Het is onze taak om bruggenbouwers uit te nodig een gesprek te faciliteren tussen rivaliserende groepen. Hoe meer bruggenbouwers we op de juiste plek zetten, hoe menselijker en duurzamer ons beleid wordt.