Iedereen kent de verschillende missverkiezingen zoals Miss Universe en Miss World, zogenaamde beauty pageants waar prachtige vrouwen met ‘de perfecte maten’ strijden om bekendheid, geldprijzen en een tiara. Deze beauty’s zien er niet alleen geweldig uit, vaak hebben ze ook een universitaire graad. Bovendien zetten ze zich in voor een goed doel zoals gratis lipcorrecties voor kinderen met een hazenlip of het op de kaart zetten van de problematiek in sloppenwijken.

Er bestaan echter ook veel vreemde ‘schoonheidswedstrijden’ die een stuk minder bekend zijn. Zo kan men in Thailand meedoen aan Miss Jumbo Queen, waarin wordt bepaald welke vrouw het meeste op een olifant lijkt. Bij de Queen of Beautiful Morals in Saoedi-Arabië draait het puur om het innerlijk. De dames moeten hun boerka namelijk aanhouden tijdens de verkiezing. En bij de Miss Prison-wedstrijden valt er wel een heel bijzondere prijs te winnen: de mooiste vrouwelijke gevangenen maken kans om eerder te worden vrijgelaten.

Zoals elk land kent ook Israël haar eigen missverkiezingen. Naast de gebruikelijke competities wordt er jaarlijks een wedstrijd voor de mooiste transgender vrouw georganiseerd en sinds 2012 wordt elk najaar Miss Holocaust Survivor gekroond.

Miss Holocaust Survivor? Jazeker. Afgelopen week liepen twaalf bejaarde vrouwen over de catwalk in de havenstad Haifa. Hun make-up zag er piekfijn uit, hun haren waren perfect gekapt en ze droegen schitterende jurken. De enige voorwaarde voor deelname was dat de vrouwen de Holocaust moesten hebben overleefd. Na verschillende rondes waarin de dames met een gemiddelde leeftijd van vijfentachtig jaar zich aan het publiek presenteerden, werd een winnares gekozen: de drieënnegentigjarige overgrootmoeder Tova Ringer. De geboren Poolse verloor tijdens de jaren veertig van de vorige eeuw haar ouders, vier zusters en een grootmoeder in het concentratiekamp Auschwitz.

Zodra de foto’s van het evenement op internet verschenen barstte er een storm van kritiek los. Daarbij werden veelvuldig woorden als ‘smakeloos’, ‘banaal’ en ‘Holocaust-industrie’ gebruikt. Op verschillende sociale media-kanalen werden cynische commentaren geplaatst. ‘De schoonheidskoningin van het kamp is nummer 275663923’ of ‘de winnares krijgt de titel Miss Blok 14 toebedeeld’ (verwijzend naar de baraknummers waar de gevangenen in concentratiekampen werden ondergebracht).

Zelf zou ik het zeker ook smakeloos hebben gevonden als ik een aantal jaar geleden niet toevallig op bezoek was geweest bij Yad Ezer L’Haver (‘een helpende hand aan vrienden’), de stichting die deze wedstrijd organiseert. Deze vrijwilligersorganisatie ondersteunt arme Holocaust-overlevenden in Israël en probeert door middel van deze opmerkelijke wedstrijd aandacht voor hun lot te generen. In totaal wonen er zo’n honderdzestigduizend overlevenden van de Jodenvervolging in Israël, waarvan een derde ver onder de armoedegrens leeft.

Yad Ezer L’Haver beheert ook een bejaardentehuis voor diegenen die tijdens hun jeugd alles verloren en zonder extra hulp financieel in de problemen zouden komen. Tijdens een rondleiding door het tehuis ontmoette ik Chava Hersckovitz, Miss Holocaust Survivor 2012. Ze nam me mee naar haar sobere kamertje en liet me trots de zilveren tiara zien. Haar ogen glinsterden toen ze de kroon met trillende handen van een plank tilde. ‘Het is natuurlijk een beetje een gekke wedstrijd’, zei ze, ‘maar wat ben ik trots’. Chava aaide over de nepsteentjes in de tiara. ‘Toen ik op dat podium stond voelde ik me weer even vrouw. Na alles wat ik heb meegemaakt had ik niet gedacht dat ik ooit nog het leven kon vieren, laat staan mijn eigen bestaan kon vieren.’

Eigenlijk wilde ik nog een kritische vraag stellen, maar ik hield wijselijk mijn mond. Alles was al gezegd.