Welke boeken over biculturaliteit, zingeving en vrijheid móét je deze zomer lezen? Een selectie door redactie, journalisten en columnisten van de Kanttekening:

Dilara Bilgic – De gelabelde (2022) | Slechts twintig jaar is Bilgic, maar dit is al haar tweede boek. De gelabelde gaat over de invloed van labels op onze levens. Bilgic beschrijft haar eigen worstelingen met labels die ze als moslima met een Koerdisch-Turkse achtergrond krijgt opgeplakt, maar ook haar eigen neigingen om te labelen. Meest indringende passage: een liefdevol maar scherp gesprek over haar hoofddoek-twijfel met haar moeder, die door haar eigen hoofddoek haar studie in het ooit seculiere Turkije niet mocht afmaken. Arnout Maat

Ayoub Louihrani  – Ayoub, een stadsjongen met een boerendroom (2022) | Ayoub is een Nederlander met een niet-westerse achtergrond die met hart en ziel voor het boerenleven kiest. Geen voor de hand liggende keuze, want hij kwam uit de grote stad. In zijn boek vertelt hij hoe het allemaal zo is gekomen en dat hij het gelukkigst is tussen de koeien. Hij durft zijn eigen keuzes te maken. Ooit hoopt hij zijn eigen boerenbedrijf te hebben. Daarom werkt hij ook mee aan televisieprogramma’s: hij wil geld bijeen krijgen voor zijn droom. Anne-Rose Hermer

Werner Herzog – Het schemeren van de wereld (2022) |  Herzog, vooral bekend als filmregisseur, vertelt het verhaal van Hiroo Onoda, een Japanse soldaat. Gedurende de Tweede Wereldoorlog moet Onoda een klein Filipijns eiland, genaamd Lubang, verdedigen. Hij krijgt niet mee dat Japan in 1945 capituleert. Daarom blijft hij Lubang nog bijna dertig jaar verdedigen, in de waan dat de oorlog nog altijd voortduurt. Een meeslepend, waanzinnig scenario, dat tevens waargebeurd is. Caspar van de Poel

Jamal Ouariachi – Herfstdraad (2022) | Een schrijver verlaat Amsterdam voor de polder. Zijn koopcontract verplicht hem om meetings van buurtcollectief Het Kruispunt te volgen, dat ‘woke’-idealen aan de buurt wil opleggen. Zelfs zijn boekenkast, vol witte mannen, is niet meer veilig. Hij haat Het Kruispunt, maar zijn Marokkaans-Nederlandse vrouw leeft er juist helemaal op. De schrijver breekt met allebei. Hij belandt bij de lokale herenclub Deftig Rechts, dat minimaal even onfris blijkt. Tien jaar geleden had dit boek onder ‘satire’ gevallen, maar daar is het nu te realistisch voor. Arnout Maat

David van Reybrouck – Revolusi! (2020) | Toegankelijk boek over de bloedige koloniale geschiedenis van Nederland. Een boek dat ook veel zegt over waarom in het integratiedebat met niet-witte Nederlanders, al zijn ze zo beschaafd als Abdelkader Benali, anders wordt omgegaan dan met witte Nederlanders (zoals de boeren). Witheid lijkt daarbij een cruciale rol te spelen. Revolusi beschrijft hoe dit onderscheid in de koloniale wereld van toen juridisch echt zo geregeld was. Antiracisme kan alleen volslagen met historisch bewustzijn. Lezen, dus. Tayfun Balcik

Laurent Binet – Beschavingen (2019) | Wat als Europa werd gekoloniseerd, in plaats van andersom? Dit boek draait de rollen om: een verdreven Incavorst trekt naar Europa, ontvoert keizer Karel V en laat zijn zoontje Filips II uit de weg ruimen. De religieus verdeelde Europese naties worden handig tegen elkaar uitgespeeld, het christendom neemt elementen uit de Inca-religie over. Beschavingen laat zien dat de geschiedenis uit veel toevalligheden bestaat en heel anders had kunnen verlopen. Ewout Klei

Simon Stranger – Schaduwjongen (2016) | Samuel komt uit een West-Afrikaans land en droomt van Europa. Tot twee keer toe waagt hij de overtocht. De eerste keer ontmoet hij de Noorse Emilie. Een paar jaar later bezoekt hij haar, maar hij heeft zoveel meegemaakt dat Emilie van hem schrikt. Het boek vertelt wat Samuel allemaal heeft moeten doorstaan. Je krijgt ook een indruk van het bestaan van ongedocumenteerde mensen in het rijke Westen en waarom ze vluchten. Prachtig young adult-boek, vertaald uit het Noors. Anne-Rose Hermer

Greta Riemersma – Het land van zijn vader (2012) | Greta en haar man Saïd emigreren met kinderen naar Marokko. Saïd blijkt eigenlijk niets van zijn achtergrond te weten. Zijn vader vertelde nooit wat. ‘Een kameel kijkt niet achterom’, luidt een oud gezegde. Een buitengewoon inspirerend levensverhaal voor iedereen die meer wil en moet weten van het leven van die ander. De kameel kijkt niet achterom, maar wél vooruit. Lody van de Kamp