Deze ramadan stelt de Kanttekening elke dag een vraag aan een Nederlandse moslim. Hoe beleven zij de vastenmaand in coronatijd? Vandaag op ramadan-dag 29: Hiba Hamad uit Utrecht. Hiba is elf jaar, zit in groep 8 van de basisschool en gaat na de zomer naar het Utrechts Stedelijk Gymnasium.

Hoe was deze ramadan voor jou?

‘Nou, op mijn negende heb ik voor het eerst een dagje gevast. Dat was twee jaar geleden. En vorig jaar dacht ik: ‘Nu ga ik het nog een keer proberen’, maar toen lukte het de hele maand. Dit jaar wist ik dat ik de hele ramadan zou vasten. Ik ging een dagje vasten omdat ik wilde weten hoe het voelde om een hele dag niks te eten, en ik vond het ook heel gezellig met mijn ouders. We hebben een hele grote tafel vol met eten, shoarma – zelfgemaakt natuurlijk –, soep en altijd dadels. Ik vind dadels heel erg lekker.

‘Mama maakt alles klaar, heel goed en lekker. We eten altijd een warme maaltijd en daarnaast nog altijd soep of salade. De eerste keer een dag vasten vond ik zwaar, maar het viel ook wel weer mee. Het is gewoon een knopje dat je moet omschakelen. En als je begint met eten, heb je niet echt honger. Ik at de eerste keer een dadel op en zat meteen al vol. Ik moest ook huilen en zei: ‘Ik wil wel eten, maar ik kan niet.’ Het was denk ik omdat ik de hele dag niks had gegeten en opeens iets binnen kreeg, heel gek. Ik was ook heel moe.

‘Vorig jaar hadden we online les, dus ik zag niet iedereen eten. Dat was veel makkelijker dan dit jaar. En nu ga ik weer naar school, zie ik iedereen eten en heb ik ook heel veel toetsen. Op school word ik wel behoorlijk moe, maar qua honger voel ik niet echt iets. We hadden laatst de Koningsspelen en ik kreeg toen wel een beetje dorst.

‘Ik val soms bijna in slaap op school – zo moe ben ik dan’

‘Ik val soms bijna in slaap op school – zo moe ben ik dan. Want rond negenen ga ik eten, rond tien uur naar bed en dan sta ik weer om half vier op. Na de suhoor (de maaltijd die moslims nuttigen voor zonsopgang, red.) ga ik wel weer slapen. Ik kan alleen niet in de middag slapen. Ik mag op school soms even stoppen met werken, omdat ik mij dan echt niet meer kan concentreren. Mijn klasgenootjes zien mij voor het eerst vasten. Het lijkt hen heel moeilijk. Sommige kinderen hebben het geprobeerd, en ze vonden het ook moeilijk omdat het natuurlijk hun eerste keer was. Maar ze begrijpen nu wel wat ik voel.

‘Dit jaar ben ik begonnen met bidden. Mijn moeder hielp mij in het begin, maar nu kan ik het wel allemaal zelf. Ik ken zeker wel meer dan tien verzen uit de Koran uit mijn hoofd, toen ik drie was kon ik er al tien. Ik leer nu ook op Arabische les de Koran lezen, dan lees ik meer de langere verzen. Ik ben nu begonnen met Surat al Baqara. En op mijn twaalfde verjaardag ga ik een hijab dragen. Dat heb ik deze ramadan besloten. Ik wilde het eigenlijk al eerder doen, maar was er nog niet klaar voor. Nu dacht ik: ‘Nee, als ik twaalf ben, dan ga ik het ook echt doen. Niet meer uitstellen, het gaat nu echt gebeuren.’ Ik heb al een paar eigen hijabs en ik denk dat ik ook de hijabs van mijn moeder ga lenen. Donkerblauw is mijn lievelingskleur. Verder heb ik een burkini gekocht, een zwempak met lange mouwen en hijab.

‘Met Eid el Fitr – het einde van de ramadan – krijg ik altijd een beloning voor het vasten. Vorig jaar heb ik een eigen Koran gekregen. Het is niet zomaar een Koran, maar er zit een soort speciale pen bij. Die leg je op de bladzijde en dan leest de pen voor. Ik weet nog niet wat ik dit jaar krijg. Dat is een verrassing.’