Op Tweede Pinksterdag zijn de meeste Nederlanders vrij. Vieren ze de uitstorting van de heilige geest of doen ze hele andere dingen?

Pinksteren is een officieel erkend feest in Nederland en wordt dit jaar gevierd op zondag 4 en maandag 5 juni. Het is een christelijk feest waarbij herdacht wordt dat de heilige geest, de derde persoon van de heilige drie-eenheid, neerdaalde uit de hemel op de aanwezige gelovigen. Na de kruisiging, verrijzenis en de Hemelvaart van Christus keert God terug op aarde: dat wordt gezien als de bevestiging van Gods aanwezigheid onder de gelovigen. Deze gebeurtenis wordt daarom tevens gekenmerkt als het begin van de christelijke kerk. Het belang van Pinksteren wordt door christelijke stromingen verschillend gewogen. De pinksterbeweging is een protestantse stroming binnen het christendom die sterker dan veel andere stromingen de nadruk legt op de persoon en het werk van de heilige geest. Kenmerkend voor pinksterkerken is dat er veel populaire muziek gedraaid wordt in de kerk en dat er gedanst wordt. De pinksterbeweging is één van de snelst groeiende religieuze bewegingen ter wereld. Met name in Latijns-Amerika is ze populair, maar ook in Nederland neemt het aantal pinksterkerken sterk toe. Onder christenen groeit dus de belangstelling voor Pinksteren. Toch wordt in het publieke debat steeds vaker gesproken over het inwisselen van Tweede Pinksterdag voor het islamitische Suikerfeest als officieel erkende feestdag. De meningen daarover zijn verdeeld, onder meer omdat ook veel seculieren hechten aan Tweede Pinksterdag. Er vinden op deze dag namelijk ook veel evenementen, feesten en plaatselijke gebruiken plaats die losstaan van de kerkelijke viering, zoals kermissen, schuttersfeesten, sportwedstrijden en voorjaarsfeesten. De Kanttekening vroeg vijf Nederlanders met verschillende achtergronden en overtuigingen wat Pinksteren voor hen betekent.

Laila Benali (bestuurssecretaris van een zorginstelling)

Wat betekent Pinksteren voor jou?
‘Pinksteren heeft voor mij persoonlijk geen betekenis. Ik weet dat het voor christenen betekent dat de heilige geest is neergedaald, maar dat is dan ook écht alles wat ik weet. Ik ken ook geen mensen die erg bezig zijn met Pinksteren. De meeste die ik ken, moslims en niet-moslims, zien Pinksteren als een extra lang weekend. Ook ik zie Pinksteren op die manier.’

Tweede Pinksterdag is een vrije dag, wat ga je doen?
‘Tweede Pinksterdag is niet voor alle Europese landen een vrije dag. Daarom ga ik op deze dag vaak net over de grens winkelen of bezienswaardigheden bekijken. Ook in Nederland zijn bijvoorbeeld meubelboulevards steeds vaker open op Tweede Pinksterdag en ze worden dan goed bezocht. Deze Pinksteren weet ik nog niet precies wat ik ga doen. Het valt midden in de ramadan, dus een echt actieve dag wordt het niet. Langer uitslapen misschien.’

Moet Tweede Pinksterdag ingeruild worden voor een vrije dag met Suikerfeest?
‘Dat vind ik geen gek idee. Op Tweede Pinksterdag werken vind ik niet erg, omdat die dag voor mij net als alle andere dagen is. In plaats van alleen te kijken naar Pinksteren, zouden al die religieuze vrije dagen op de schop moeten. Ik zou invoeren dat iedereen vijf extra vrije dagen heeft en dat men die mag inzetten op een datum naar keuze. Het lijkt dan meer op het Amerikaanse stelsel, waar ze alleen officiële feestdagen hebben die niets met religie te maken hebben en verder zijn er extra vrije dagen die mensen kunnen opnemen voor hun eigen feesten.’

Frits Tromp (journalist)

Wat betekent Pinksteren voor jou?
‘Pinksteren is voor mij een feest van overvloed. Met Pinksteren vieren we dat de heilige geest is gekomen. Het is ‘luchtsteun’, nadat Jezus tien dagen eerder naar de hemel is gegaan. De geest van God wordt uitgestort: geen bescheiden steuntje in de rug, maar een overdadige aanwezigheid. Daarnaast vieren we met Pinksteren het ontstaan van de eerste christelijke gemeente. De manier waarop de eerste christenen samenkwamen, wordt nog steeds als een soort ideaal gezien.’

Wat doe je op Eerste en Tweede Pinksterdag?
‘Eerste Pinksterdag is een zondag, dus dat betekent ‘gewoon’ ter kerke. In de beide diensten wordt extra aandacht besteed aan het werk van de geest. Tweede Pinksterdag hebben we een familiedag. Dan wordt er minder aandacht besteed aan Pinksteren, maar gebruiken we de extra feestdag om elkaar te ontmoeten.’

Doe je elk jaar hetzelfde?
‘De familiedag op Tweede Pinksterdag is bij ons al zeker tien jaar een traditie. Het is goed om elk jaar weer stil te staan bij de uitstorting van de heilige geest. Door het werk van de geest leer ik wat de genade van God is.’

Ben je met Pinksteren opgegroeid?
‘Ja. Ik weet niet anders dan dat Pinksteren een feest is. In onze kerk, een gereformeerd-vrijgemaakte, is meer en meer aandacht voor het werk van de heilige geest.’

Welke muziek past het beste bij Pinksteren?
‘Mavis Staples heeft een lied, Holy ghost, van het album One true vine. Of I and I van Bob Dylan, vanwege de prachtige zin someone else is speaking with my mouth, but I’m listening with my heart. Omdat de geest werkt met ‘gewone mensen’, kun je ook denken aan een lied als All my favorite people van de band Over the Rhine.’

Machteld Galema (projectmanager ontwikkelingssamenwerking)

Wat betekent Pinksteren voor jou?

‘Pinksteren betekent voor mij de Elfstedentocht fietsen in Friesland. Dit is begonnen als een familietraditie waaraan veel ooms, tantes, neven en nichten meededen met elk jaar andere vrienden en aanhang. Sinds een paar jaar is het clubje kleiner dan zo’n tien jaar geleden, ik vermoed omdat 240 km best ver is om op één dag te fietsen. Omdat we in Bolsward op de geboorteboerderij van mijn pake (Fries voor opa, red.) kamperen en tijdens de tocht langs vele plekken komen waar mijn familie mee verbonden is, betekent Pinksteren ook een beleving van mijn herkomst van voornamelijk mijn vaderskant van de familie.’

Wat ga je komend pinksterweekend doen?
‘Zondag vertrek ik naar Friesland om de tent op te zetten en maandag ga ik de Elfstedentocht fietsen, zoals elk jaar na een slapeloze nacht vol kikkergekwaak en regen, kou of anderszins.’

Ben je gehecht aan Pinksteren en andere christelijke feestdagen?
‘Ja. Ik vind het prettig dat er dagen zijn die ons er collectief toe aansporen om stil te staan bij bepaalde waarden en je deel laten voelen van een groter geheel. Ik beleef die dagen niet altijd even bewust, omdat ik ze voornamelijk gebruik om leuke dingen te doen met vrienden en familie. Ze fungeren dus meer als ‘weekendverlengers’, maar meestal sta ik ook stil bij de achterliggende gedachte. Dit doe ik vooral om te ervaren dat er andere krachten zijn die het goed met ons voor hebben. Ik werk in de ontwikkelingssamenwerking. In mijn werk word ik ook met minder positieve praktijken geconfronteerd die meestal een menselijke oorsprong lijken te hebben. De vraag is waar die dan weer vandaan komt. Ik vind het prettig om te geloven dat het grote geheel liefdevol is, dus daar probeer ik op te vertrouwen.’

Zou je Tweede Pinksterdag in kunnen ruilen voor Suikerfeest?
‘Ik heb een half jaar in Palestina gewoond voor mijn afstudeeronderzoek en daar heb ik de islamitische feestdagen meebeleefd. Het gaat er denk ik vooral om, om samen te zijn met de mensen om wie je geeft en die om jou geven. Ik hecht aan mijn afkomst en ik probeer te begrijpen waarom mijn voorouders religieus geleefd hebben. Ik zou Tweede Pinksterdag niet willen inruilen voor een feest dat voor mij geen emotionele waarde heeft en waarover ik mijn ouders niet kan vragen hoe zij het vroeger vierden. Ook zou ik het niet willen omdat ik er dan geen herinneringen aan vroeger bij zou hebben, alhoewel dat natuurlijk in de loop der jaren kan veranderen.’

Ahmed Abushaam (publicist)

Wat betekent Pinksteren voor jou?
‘Voor mij is Tweede Pinksterdag een dag waarop ik met kinderen en familie leuke dingen doe. Soms gaan we samen uit eten, naar de speeltuin of op familiebezoek. Voor christenen is het een spirituele dag, maar volgens mij is het tegenwoordig meer een extra vakantiedag.’

Je bent geboren in Soedan en opgegroeid in een moslimgezin, wanneer hoorde je voor het eerst over Pinksteren?
‘Het grappige is dat ik Pinksteren al sinds mijn vijfde jaar vier. Tweede Pinksterdag is ook in Soedan een vrije dag. Mijn oom is getrouwd met een Poolse christen en we hadden ook veel koptisch-christelijke vrienden. Als moslims werden we uitgenodigd om de christelijke feesten mee te vieren. In Soedan is Pinksteren echt een gezamenlijk feest, hier zijn de mensen veel individualistischer. Maar ik denk dat Pinksteren in Putten ook anders is dan in Den Haag.’

Zou je Tweede Pinksterdag in kunnen ruilen voor een vrije dag met Suikerfeest?
‘Als wij alle religieuze feestdagen zouden toevoegen als officiële vrije dagen werken we misschien nog twee of drie dagen per jaar. Er zijn immers veel verschillende religies in Nederland. Ik vind het goed zoals het is.’

Len Croes Hassell (onderwijsassistent)

Wat betekent Pinksteren voor jou?
‘Pinksteren is voor mij het feest van de heilige geest. Hoewel Jezus terug is gegaan naar de hemel, heeft hij ons nooit verlaten. Hij heeft zijn heilige geest gestuurd die ons gaven geeft die wij kunnen gebruiken om anderen te helpen.’

Wat ga je doen met Pinksteren?
‘Ik begin Pinksteren met een nachtwake, van vrijdagavond naar zaterdagochtend. Samen met wat mensen van mijn gebedsgroep zullen we de nacht doorbrengen in gebed en liederen ter ere van God en zijn heilige geest zingen. Daarna zondag naar de kerk voor de heilige mis.’

Je bent geboren op Aruba, is er een verschil in beleving van Pinksteren in Nederland in vergelijking met de Caribische delen van het Koninkrijk?
‘Ik heb het nooit op de ‘Nederlandse’ manier gevierd. Misschien iets om volgend jaar te proberen. Op Aruba is het belangrijk om naar de kerk te gaan en om God te eren in verschillende vormen, zoals gebed, dansen en zingen. Daarom heb ik me in Rotterdam waar ik woon aangesloten op een Papiaments-sprekende gebedsgroep want ik voel me het meest comfortabel in mijn eigen taal. Bij missen in de Rotterdamse kathedraal heb ik gemerkt dat de sfeer meer gereserveerd is. Het gaat er veel rustiger aan toe.’

Zou je Tweede Pinksterdag om kunnen ruilen voor een vrije dag met Suikerfeest?
‘Ik hecht vooral waarde aan Eerste Pinksterdag. Tweede Pinksterdag mag wat mij betreft best een normale werkdag zijn. Een groot deel van de Nederlandse bevolking is christelijk, maar er zijn ook steeds meer mensen die iets anders geloven. Ik vind dat zij ook recht hebben op een vrije dag om hun geloof te vieren.’

Len Croes Hassel wil niet met haar foto in de krant.