In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober en de gemeenteraadsverkiezingen van 18 maart 2026 hoor ik in mijn omgeving steeds vaker dat mensen niet zullen gaan stemmen.

Ze vertellen me dat er toch niets verandert, of dat ze niets met politiek hebben. Misschien komt het door mijn werk als adviseur Sociaal Domein en commissielid bij de Provinciale Staten, maar voor mij is alles politiek.

De vraag of je met je uitkering alle rekeningen kunt betalen en de maand goed doorkomt, dat is politiek. Of je die ene woning wel of niet kunt kopen, wordt onder andere bepaald door de hypotheekrenteaftrek die jouw maandbedrag naar beneden brengt. Dat is ook politiek. En of jij je loopbaan begint met een molensteen van een studieschuld van tienduizenden euro’s, of met een schone lei zoals telgen uit welgestelde gezinnen, dat is eveneens een politieke keuze. Net als de plicht voor gescheiden ouders om een ouderschapsplan op te stellen, en ons hele belasting- en pensioenstelsel.

Dus het is voor mij ondenkbaar dat je je niet met politiek bezighoudt, want het bepaalt de kwaliteit van ons leven. Het bepaalt in wat voor maatschappij wij leven. Een maatschappij die vluchtelingen ziet als mensen, of een waarin elke Nederlander met een beetje buitenlandse trekken bij het minste of geringste het ‘rot op naar je eigen land’ naar het hoofd geslingerd krijgt.

Politiek kan groot zijn, een ver-van-je-bedshow, maar ook juist erg dichtbij, in je eigen stad of dorp.

Zo ben ik vorige week verhuisd. Van een zeer grote bovenwoning naar een veel kleiner, maar nog steeds ruim appartement. Twee derde van mijn spullen kon gewoon niet mee. En omdat ik eerst een deel van mijn woning verhuurde, had ik ook nog eens veel dubbel: twee koelkasten, twee koffiezetapparaten, drie banken, twee grote eettafels, een hele slaapkamer met tweepersoonsbed. Het ging maar door. Als alleenstaande moeder met een lieve familie, die helaas niet in de buurt woont, ben ik snel afhankelijk van buren. En als ik het me kan veroorloven, huur ik mensen in om te helpen.

Ik weet niet wie ik kan vragen om vóór 8 uur in de ochtend een vriezer naar beneden te sjouwen

Met hulp van de stichting Stem Zonder Gezicht en de Glamma Foundation zijn verschillende spullen terecht gekomen bij mensen die deze goed konden gebruiken. Maar er bleef nog genoeg over voor het grofvuil. En daar komt het: in Rotterdam moet je op de dag van de afspraak het vuil vóór 8 uur ’s ochtends buiten zetten. Buiten deze tijden loop je het risico op een boete van meer dan 140 euro. Overduidelijk een regel die bedacht is vanuit het systeem.

Als afval een dag eerder wordt aangeboden, gaat het zwerven. Mensen gaan ertussen wroeten, het wordt viezer op straat. En de dames en heren van de vuilophaaldienst beginnen iets voor 8 uur ’s morgens met hun route. Dus ja, logisch toch, die tijden?
Nou, ik weet niet wie ik kan vragen om vóór 8 uur in de ochtend een vriezer van 20 jaar oud drie verdiepingen naar beneden te sjouwen. Of om een grote en zware bank naar buiten te brengen.

Een rondje op het internet leert me dat elke gemeente eigen regels heeft voor het grofvuil. Zo zijn er ook gemeenten die je tientallen, of zelfs honderden euro’s laten betalen voor het ophalen van grofvuil. Ze verwijzen hierbij naar het zogenaamd gratis alternatief om vuil zelf weg te brengen naar een milieupark. Maar om dit te doen heb je mankracht nodig, een rijbewijs en een auto. Om maar even wat drempels te benoemen. En dan vindt men het raar dat er afval wordt gedumpt?

Tijdens de verhuizing zie ik een kaartje op de grond liggen, waar eerst mijn boekenkast stond. ‘Echte keuzes maken vergt moed’, staat er in sierlijke letters geschreven. Bij het oprapen draai ik me weg van mijn dochter, in een poging mijn reactie te verbergen. De kaart gaat in mijn tas en de spreuk blijft de hele dag door mijn hoofd spoken.

Politiek is keuzes maken over de verdeling van schaarse middelen. De hoogte van onze uitkeringen en onze pensioengerechtigde leeftijd, maar ook het inzetten van vuilophalers zijn daar enkele voorbeelden van. Welnu, ik hoop dat alle burgers met stemrecht kiezers zullen worden. Dat wij met z’n allen politici kiezen die er voor de burger zijn. Voor alle burgers. Ook voor hen zonder auto, spierkracht of een dikke beurs. Maar ja, dan moeten ze ook de moed hebben om echte keuzes te maken.