13.7 C
Amsterdam
Home Blog Pagina 117

‘Ideeën PVV’ers over demografische verandering in strijd met Grondwet’

de Kanttekening
-
0
‘Ideeën PVV’ers over demografische verandering in strijd met Grondwet’

De jurist Ulli d’Oliveira noemt de ideologie van PVV’ers die nu praten over ‘demografische verandering’ in plaats van de omvolkingstheorie ‘in strijd met de Grondwet’. Dat zei hij in een interview met Nadia Moussaid voor de VPRO. 

‘Ze hebben die term omvolkingstheorie ingeslikt en hebben het nu over een bedenkelijke verandering van de samenstelling van de bevolking, maar dat betekent precies hetzelfde’, zei d’Oliveira. ‘Dat betekent namelijk dat ze het niet hebben op mensen van kleur. En welke bewoordingen ze daarover uitbraken, dat maakt me niet uit.’

Met ‘ze’ verwijst hij naar PVV-minister Marjolein Faber, die twee weken geleden publiekelijk afstand deed van de term die ze in voorgaande jaren bezigde. Geert Wilders steunde Faber in deze stelling. Maar volgens de jurist hebben de PVV’ers nog steeds dezelfde racistische ideologie, die in strijd is met de Grondwet en mensenrechtenverdragen.

Presentator Moussaid herhaalt vragend zijn woorden: ‘In strijd met de Grondwet?’ Wanneer d’Oliveira dat bevestigt, wordt het Moussaid even te veel.

Even later beschrijft ze haar emotie: dat ze in Nederland geboren is, maar het toch niet voelt alsof ze erbij hoort. ‘Het zijn zorgen die je al jaren voelt. En dat het dan echt gebeurt nu’, zegt ze gealarmeerd.

Britse verkiezingen: wat gebeurde er met de moslimstem?

Ewout Klei
-
0
Britse verkiezingen: wat gebeurde er met de moslimstem?

Labour won de Britse parlementsverkiezingen, maar verloor vijf zetels aan onafhankelijke kandidaten. ‘De pro-Gaza stem maakt een verschil.’

Op donderdag 4 juli werden in het Verenigd Koninkrijk de Lagerhuisverkiezingen gehouden. In alle 650 kiesdistricten werd er één kandidaat verkozen in het parlement volgens het zogenoemde first-past-the-post-principe: de kandidaat met de meeste stemmen komt in het Lagerhuis. Zoals verwacht won Labour de verkiezingen. Maar wat betekent de verkiezingsuitslag voor Britse moslims? We kijken hierop terug met Parveen Akhtar, universitair docent geschiedenis en internationale betrekkingen aan de Aston University in Birmingham en Timothy Peace, die als politicoloog verbonden is aan de University of Glasgow.

Labour heeft de Britse verkiezingen gewonnen. Was het een verpletterende overwinning? Of viel het tegen? 

Akhtar: ‘Het was een werkelijk fenomenale nacht voor de Labourpartij, ze wonnen met een overweldigende meerderheid en behaalden 412 zetels.’

Peace: ‘Het was een verpletterde overwinning inderdaad. Slechts één keer deed Labour het beter. Dat was in 1997 met Tony Blair, toen de partij 418 zetels won. Labour is hier erg blij mee.’

Hoe zit het met de moslimkiezers? Gooiden zij roet in het eten voor Labour?

Akhtar: ‘Ja, in gebieden met een hoge concentratie van moslimkiezers verloor Labour aanzienlijk veel stemmen. Labour verloor vijf zetels aan onafhankelijke kandidaten die zich op een Pro-Gaza platform hadden gezet (daarnaast kwam de onafhankelijke kandidaat Alex Easton voor het Noord-Ierse district North Down in het Lagerhuis, maar hij behoort niet tot het pro-Gaza platform, red.).

‘Het gaat om Shockat Adam, parlementslid voor Leicester South, Iqbal Mohammed, parlementslid voor Dewsbury en Batley, Adnan Hussain, parlementslid voor Blackburn, Jeremy Corbyn, parlementslid voor Islington North en Ayoub Khan, parlementslid voor Birmingham Perry Bar. Er zijn nu evenveel pro-Gaza onafhankelijken in het Lagerhuis dan er parlementsleden zijn voor de Reform Party van Nigel Farage, die anti-migratie is. De Green Party heeft vier zetels.’

‘Islamitische kiezers waren zo boos op het pro-Israëlische standpunt van Labour-leider Keir Starmer’

Peace: ‘De grote shock voor Labour was het district Leicester South, waar Shockat Adam won. Hierdoor kwam Jonathan Ashworth, een belangrijke bondgenoot van Labour-leider Keir Starmer en een beoogd minister, niet in het parlement. Tijdens de vorige parlementsverkiezingen had Ashworth een meerderheid van 22.000 stemmen. Dus dit was een gevoelige nederlaag voor Labour. Dat gold ook voor het verlies van Birmingham Perry Bar. Labour-politicus Khalid Mahmood was meer dan twintig jaar Lagerhuislid namens dit district, maar werd verslagen door de onafhankelijke Ayoub Khan. Mahmood is een moslim, maar islamitische kiezers waren zo boos op het pro-Israëlische standpunt van Labour-leider Keir Starmer, dat ze voor de onafhankelijken kozen.’

‘In Ilford North won Labour op het nippertje van de pro-Gaza kandidate Leanne Mohamad. Het scheelde maar enkele honderden stemmen. Als zij had gewonnen was het echt groot geweest, want schaduwminister Wes Streeting is een van de belangrijkste politici van Labour. De pro-Gaza stem maakt een verschil, zo blijkt duidelijk.’

Dat voormalig Labour-leider Jeremy Corbyn zou worden herkozen, nu als onafhankelijke, is niet onverwacht.

Peace: ‘Nee, inderdaad niet. Corbyn is extreem populair in zijn district Islington North, dat hij sinds 1983 vertegenwoordigt in het Lagerhuis. Ook is hij uitgesproken pro-Palestijns, waardoor islamitische kiezers op hem zijn blijven stemmen. Omdat hij nu een onafhankelijke kandidaat is, zal hij weinig invloed uitoefenen in het parlement, maar hij is met meer dan 40 jaar wel een van de langstzittende parlementariërs in Westminster. Misschien zal dit wel zijn laatste termijn in het Lagerhuis zijn, hij is nu 75 jaar.’

Zullen de pro-Gaza onafhankelijken misschien een nieuwe partij vormen? Of zich aansluiten bij de Workers Party of Britain van de linkse, pro-Palestijnse politicus George Galloway?

Akhtar: ‘Dat laatste lijkt mij onwaarschijnlijk, want Galloway verloor zijn zetel in Rochdale. Slechts 127 dagen nadat hij werd verkozen als parlementslid voor Rochdale verloor hij de zetel aan Paul Waugh van Labour, met ongeveer 1500 stemmen.’

‘Het Britse kiesstelsel werkt heel anders dan bijvoorbeeld het Duitse of Nederlandse systeem’

Peace: ‘Inderdaad zullen ze zich niet bij Galloway aansluiten. Maar of de vijf een eigen fractie zullen vormen, dat is een andere vraag. Normaal hebben onafhankelijken er geen belang bij om met andere onafhankelijken een eigen fractie te vormen, omdat ze weinig met die andere onafhankelijke kandidaten gemeen hebben. Maar nu is dat anders. Er zijn vijf pro-Gaza kandidaten verkozen. In theorie zouden ze een eigen fractie kunnen vormen in het Lagerhuis. Toch verwacht ik dat ze dit niet zullen doen, omdat ze met z’n vijven zijn en je dan niet echt extra voordeel kunt halen, als gezamenlijke fractie.’

Hebben de Groenen ook geprofiteerd van de pro-Israëlische opstelling van Labour?

Akhtar: ‘Ja. Carla Denyer, een van de twee co-voorzitters van de Green Party, versloeg in Bristol West Thangam Debbonaire van Labour, die deze zetel sinds 2015 had.’

Peace: ‘Voor Bristol West was de Palestijnse kwestie inderdaad doorslaggevend. Dit kwam niet door de moslimkiezers, maar door linkse kiezers die Palestina een belangrijk onderwerp vinden. Daarnaast speelden ook andere onderwerpen een rol, waar linkse kiezers Labour niet links genoeg vonden.’

‘De Green Party was een van de verrassingen van de verkiezingen. Vier zetels, dat is enorm voor hen. Ze hadden hiervoor slechts een zetel in het Lagerhuis. Het is een verviervoudiging. Desalniettemin: vier zetels op een totaal van 650 is natuurlijk niet veel, Labour heeft de groenen niet nodig om een regering te vormen.’

Populistische anti-immigratiepartij

Hoe zit het met Nigel Farage’s Reform Party? Was zijn partij succesvol, of niet echt? En hoe zou je zijn partij beschrijven? Extreemrechts? Radicaal-rechts?

Akhtar: ‘Ik zou Reform beschrijven als een populistische anti-immigratiepartij, die een zeer goed verkiezingsresultaat had. Hoewel ze met vier leden in het Lagerhuis kwamen, aanzienlijk minder dan de dertien die de exitpolls hadden voorspeld, behaalden ze wel de tweede plaats in veel kiesdistricten in het hele land. De verkiezingen zorgden ervoor dat Nigel Farage eindelijk de felbegeerde positie van parlementslid kreeg. Hij probeerde het zeven keer eerder tevergeefs.’

Peace: ‘Als het Verenigd Koninkrijk een ander kiesstelsel had, dan had de partij van Farage het vele malen beter gedaan dan nu. De partij kreeg meer dan 14 procent van de stemmen. Maar het zijn dus maar vier zetels geworden. De Reform Party werd in veel districten tweede, vooral in die districten die toentertijd voor de uittreding van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie hadden gestemd. Ook in veel districten waar Labour wint en de Conservatieven normaal op de tweede plaats komen was de partij van Farage nu tweede geworden. Ze kregen landelijk in totaal zo’n vier miljoen stemmen.’

‘Het Britse kiesstelsel werkt heel anders dan bijvoorbeeld het Duitse of Nederlandse kiessysteem. Dit laat ook het electorale succes van de Liberal Democrats zien, die tijdens de verkiezingscampagne nauwelijks media-aandacht hadden gekregen. Ze haalden op 4 juli ongeveer 3,5 miljoen stemmen, minder dan de Reform Party, maar zijn wel nu de derde partij geworden in het Lagerhuis, met 72 zetels. De Liberal Democrats hadden in de vorige periode slechts elf zetels. Ze hebben vooral gewonnen in die districten die eerst in handen waren van de Conservatieven.’

PVV sluit zich aan bij nieuwe EU-fractie van Orbán

de Kanttekening
-
0
PVV sluit zich aan bij nieuwe EU-fractie van Orbán

De PVV heeft zich aangesloten bij de radicaal-rechtse EU-fractie Patriotten voor Europa. Deze fractie werd op 30 juni opgericht door de Hongaarse premier Viktor Orbán, de Tsjechische ex-premier Andrej Babis en twee politici van de Oostenrijkse FPÖ.

‘Wij zijn PVV-patriotten, we houden van ons land’, zo kondigde Geert Wilders de aansluiting aan van zijn partij bij de fractie. ‘Sterk en soeverein, tegen illegale immigratie. We verdedigen vrede en vrijheid en steunen Oekraïne. We beschermen ons joods-christelijke erfgoed en onze families.’

De steun aan Oekraïne is opvallend, omdat Orbán de afgelopen twee jaar politieke en militaire steun van de EU aan Oekraïne probeerde te saboteren. Ook Wilders staat bekend als pro-Russisch. Hij bezocht bijvoorbeeld in 2018 de Russische Doema (het lagerhuis), vier jaar na de MH17-ramp.

Naast Fidesz van Orbán, ANO 2011 van Babis, de FPÖ en de PVV hebben ook het Franse Rassemblement National, het Spaanse Vox, Vlaams Belang, de Dansk Folkeparti uit Denemarken, Chega! (Genoeg!) uit Portugal en de Hongaarse Christen-Democratische Volkspartij zich bij de nieuwe fractie aangesloten. Alternative für Deutschland (AfD) doet niet mee, vanwege spanningen met Fidesz en Rassemblement National.

Voor de oprichting van de Patriotten van Europa waren de meeste radicaal-rechtse partijen aangesloten bij de fractie Identiteit en Democratie: onder andere de PVV, Vlaams Belang, Rassemblement National en FPÖ. Het Spaanse Vox, goed voor zes zetels, zat bij de fractie van de Europese Conservatieven en Hervormers.

Fidesz zat bij geen enkele fractie. Tot 2021 was Fidesz lid van de christendemocratische Europese Volkspartij EVP, maar de partij van Orbán werd uit deze fractie gezet vanwege haar radicale koers en het ontmantelen van de democratische rechtsstaat in Hongarije door Orbán. De Hongaarse Christen-democratische Volkspartij, ook een van de leden van de Patriotten van Europa, was tot vorige maand wel lid van de EVP. ANO 2011 van de voormalige Tsjechische premier Babis is de vreemde eend in de bijt. Deze partij zat eerst bij de liberale fractie Renew Europe. ANO 2011 is een rechts-liberale, populistische partij.

De Poolse radicaal-rechtse partij PiS en Fratelli d’Italia van de Italiaanse premier Giorgia Meloni ten slotte doen niet mee aan de nieuwe Europese fractie van Orbán. Zij blijven lid van de de fractie van de Europese Conservatieven en Hervormers.

Docent Indonesisch Aries van der Klis heeft opvallend veel Indo-leerlingen

Arjan van Westen
-
0
Docent Indonesisch Aries van der Klis heeft opvallend veel Indo-leerlingen

In Nieuwe Pioniers spreekt de Kanttekening migranten met een eigen bedrijf, zoals Aries van der Klis-Indarsih. Deze docent Indonesisch leerde al zo’n tweeduizend Nederlanders haar moedertaal.

In een kantoorpand op een Bredaas bedrijventerrein zijn op een zomerse dinsdagavond acht gevorderde cursisten bijeengekomen voor hun wekelijkse Indonesische les. In een gezellig rommelig ingerichte vergaderzaal staat op de vensterbank onder meer een portret van president Joko Widodo. Daarvoor een klokje met de tekst Jam Karet (rubbertijd). De cijfers zijn zogenaamd naar beneden gevallen. Een virtueel grapje dat verwijst naar het feit dat in Indonesië tijd rekbaar is. De les begint zo ongeveer om twintig voor negen met het zingen van Sepanjang Jalan Kenangan, een populair melancholiek lied. Het gaat over afscheid nemen, met herinneringen leren leven. De mannen in de klas mompelen wat verlegen de songtekst. Twee vrouwen met een Indisch uiterlijk zingen enthousiast met hun docente mee.

Indonesisch bloed

Voor de les legde Aries uit dat ze opvallend veel cursisten heeft met een Indische achtergrond. Mensen uit de zogenoemde tweede en derde generatie, de (klein)kinderen van Indische Nederlanders die na de onafhankelijkheid vanuit Indonesië naar Nederland uitweken. Deze mensen konden het Indonesië niet vergeven dat Indië geschiedenis werd. Ze wilden niet dat hun kinderen Indonesisch leerden, vertelt de taaltrainster. Ze begrijpt die boosheid ergens wel. ‘Ze hadden een mooi leven in mijn land opgebouwd. Plots moesten ze naar Nederland, waar zij helemaal niet goed zijn opgevangen. Ze moesten helemaal opnieuw beginnen.’

Haar Indo-leerlingen vertelden Aries over het zwijgen van hun (groot)ouders over de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog (1945-1949). Zwijgen – soms uit schaamte ook – en hopen de oorlog te vergeten. ‘Je bent nu in Nederland, spreek Nederlands en niet langer Indonesisch.’ Die opvatting is ‘tempo doeloe’, verleden tijd. Latere generaties Indo’s willen zich nu juist in Indonesië verstaanbaar maken. ‘Ze willen zien waar opa en oma vandaan komen. Het Indonesische bloed zit in ze. Dat willen ze zelf ontdekken.’

Naast rootsreizen volgen Nederlanders om andere redenen Indonesische les. Denk aan jongeren die gaan stagelopen of studeren in Indonesië. Sommige cursisten leren de taal om er zaken te doen, beginnen een restaurant of duikschool in Indonesië. Tot slot is er een groep cursisten met een Indonesische partner. Zo zit Aries’ man af en toe bij zijn vrouw in de klas. ‘Dit project is eigenlijk mislukt’, legt ze met een schaterlach uit. ‘Hij doet beginners 1 en dan de volgende keer weer beginners 1.’ Aries’ echtgenoot blijkt een eigenzinnige leerling. ‘In Indonesië praat hij gewoon Indonesisch.’

‘Krijg je een relatie met een Indonesiër, dan moet je trouwen’

Om Aries’ liefde voor taal, het lesgeven en voor het ondernemen te begrijpen moeten we terug in de tijd. De drang om kennis over te dragen is de rode draad in haar leven. ‘Juffrouw’, luidde steevast het antwoord als je aan Aries als kind vroeg wat ze later wilde worden. Dat je dan eerst zelf de boeken in moet, zag ze al gauw in.

Schoolgeld voor zeven kinderen

Aries vertelt over haar inmiddels overleden vader, die als aannemer in de bouw van Surabaya werkte. Met moeite kon hij het schoolgeld voor zijn zeven kinderen betalen. Haar broers en zussen staakten voortijdig school en gingen werken. Ze trouwden ook op jonge leeftijd. Als een na jongste trok Aries haar lessen uit de vroege levenservaringen van haar broers en zussen. Ze toonden een leven waaraan zij juist wilde ontsnappen. ‘Is dit alles? Ze hadden na hun trouwen geen echt goed leven. Nog steeds arm. Zo’n leven wilde ik niet.’

Aries koos voor een lerend leven. De leiding van de middelbare school herkende haar talent al snel en betaalde zelfs haar beurs. Het schoolgeld dat haar vader aan Aries gaf, gebruikte ze om boeken en kleding te kopen. ‘Ik kreeg alleen iets nieuws van mijn ouders bij het Suikerfeest of moest wachten totdat mijn zussen uit hun kleding gegroeid waren.’ Haar vader wist niet dat de school Aries’ beurs betaalde. Het ontging hem eveneens dat zijn dochter een deel van ‘het schoolgeld’ weer aan zijn vrouw gaf.

Vervolgens studeerde ze Engels aan de Universiteit van Surabaya. Ze hielp er een docent die Indonesische les gaf aan Engelstalige studenten. Begin twintig was ze. ‘Hoe die man lesgaf, dat vond ik erg leuk.’ Het inspireerde haar om zelf met taal geld te verdienen: ze ging bijles geven. Ze trok na haar studie naar de toeristische hotspot Bali en vond werk als manager in een internationaal hotel.

Een van de vakantievierende hotelgasten werd haar man. Een Nederlander. Toen eenmaal duidelijk was dat ze samen een leven wilden opbouwen, stond ze voor een ingrijpende keuze. Haar man gaf aan geen geschikt werk in Indonesië te gaan vinden. ‘Je moet gewoon naar Nederland’, legde hij uit.

Aries studeerde vervolgens Nederlands op het Erasmus College in Surabaya en volgde privéles. Eenmaal in Breda leerde ze Nederlands op het ROC. ‘Na drie jaar beheerste ik de taal prima.’ En nadat ze de verplichte inburgeringscursus had gedaan kwam ze te werken bij ABN Amro in Breda. ‘Afdeling koop – en verkoop aandelen’, lacht ze. ‘Goed salaris maar niet mijn droombaan. Ik snap niks van aandelen.’

Toen ze zwanger raakte, maakte ze haar man duidelijk dat stoppen bij de bank onvermijdelijk was. ‘Ik heb geen familie hier. Ik wil nu fulltime moeder van onze zoon zijn.’ Er volgde een tweede kind en toen deze dochter naar de basisschool ging, pakte Aries het werkende bestaan weer op. Als pedagogisch medewerker ging ze voor een kinderopvang aan de bak. Leuke baan maar er kwam een crisis en massaontslag.

‘Ik wilde gewoon leren, leren en leren’

De droom om juf te worden was er rond 2008 nog steeds. Ze besloot Indonesische les aan Nederlanders te gaan geven. ‘Ik had inmiddels voldoende kennis van grammatica.’ Ze is het gewoon gaan proberen. ‘Thuis, met privéles.’ Eerst ervaring krijgen en weten waarvoor de mensen haar moedertaal willen beheersen. Ze bood de lessen goedkoop aan. ‘Ik wilde gewoon leren, leren en leren.’

Indonesische taaltraining gegeven door een Indonesische bleek een succes. Niet onbelangrijk, Aries heeft plezier in het werk. Ze geniet als mensen affiniteit krijgen met Indonesië. ‘Het is mijn taal, mijn land.’ De leerlingen bouwen een band op met de docente. Als ze naar Indonesië gaan sturen ze foto’s naar Aries of nemen iets lekkers voor haar mee. ‘Het is allemaal herkenbaar.’

Inmiddels heeft ze vijf lesboeken Indonesisch voor verschillende niveaus gemaakt en zo’n 2000 Nederlanders haar moedertaal geleerd. Om een nog betere taaltrainster te worden gaat ze zelf na de zomervakantie weer naar Nederlandse les. ‘Niveau C1.’ Ze overlegt ook altijd met haar cursisten hoe het beter kan. ‘Maar meestal ben ik beter in grammatica dan zij. Weten ze niet wat het onderwerp is van een zin of wat bijvoeglijk naamwoorden zijn.’

Trotse moslima

Aries is een trotse moderne moslima. Ze constateert dat Nederlanders zich meer focussen op het hindoeïstische Bali dan op het islamitische Java. In de les krijgt ze ook regelmatig vragen van Nederlandse mannen die een relatie hebben met een Indonesische. ‘Wat moet ik meenemen voor haar ouders? Zulke dingen willen ze weten.’ Haar uitleg is voor deze cursisten soms wat confronterend. ‘Krijg je een relatie met een Indonesiër, dan moet je trouwen. Samenwonen is niet geaccepteerd in Indonesië. Van een man wordt vaak verwacht dat hij zijn vrouw onderhoudt. Financieel, in alles eigenlijk.’

Als Aziatische vrouw in Nederland stuit ze weleens op vooroordelen. ‘Mensen willen gelijk weten hoe oud mijn man is. Ik snapte dat eerst niet, mijn man is een jaar ouder.’ Later besefte Aries dat sommige mensen denken dat een Indonesische in Nederland is omdat ze een rijke oudere man heeft gevonden. Het zit haar niet lekker. Ze bewijst immers dat ze met haar onderneming een belangrijke bijdrage aan het gezinsinkomen levert.

Vier weken per jaar in Surabaya

Aries ondersteunt dankzij de taaltrainingen ook financieel haar familie in Surabaya. ‘Sinds ik werk heb ik altijd mijn moeder gesteund.’ Toen haar moeder corona kreeg betaalde Aries een zorgverzekering en dure ziekenhuiszorg. ‘En het is mijn plicht om bij mijn broers en zussen bij te springen wanneer dat nodig is.’ In 2022 overleed haar moeder. Een jaar eerder stierf haar broer door corona.

Vier weken per jaar is ze in Surabaya. Haar familie in de Oost-Javaanse stad weet dat hun zus hard moet werken in het verre buitenland. Om misverstanden te voorkomen let ze wel op haar woorden. ‘Als ik zeg dat mijn huis twee ton kostte, hebben ze daar geen idee van, geen besef dat ik ook hypotheek betaal. Mijn familie is niet hoog opgeleid, zijn soms naïef. Maar wel lief.’

Advies aan andere nieuwkomers die willen slagen als ondernemer in Nederland? ‘Wees jezelf, leer Nederlands en wees creatief. Ik weiger om niet mezelf te zijn. Je kan iets moois creëren vanuit je eigenheid.’ Aries leerde dat alles wat je in je bagage hebt, je altijd kunt gebruiken in Nederland. ‘Juist dat is belangrijk om je hier thuis te voelen.’ Nog een advies specifiek voor vrouwelijke nieuwkomers die gaan ondernemen? Ze lacht, want het zijn dezelfde adviezen. ‘Nou ja vooruit: niet opgeven, kom voor jezelf op!’

EK-kwartfinale: ‘Ik ben voor Turkije, mijn man voor Nederland’

Tayfun Balcik
-
0
EK-kwartfinale: ‘Ik ben voor Turkije, mijn man voor Nederland’

Nog één dag en dan nemen Nederland en Turkije het in de kwartfinale tegen elkaar op. De spanning is om te snijden. Hoe beleven witte en Turkse Nederlanders dit EK? Is de wedstrijd van zaterdag meer dan voetbal?

In Berlijn kan Turkije rekenen op veel supporters. In die stad alleen al wonen meer dan 300.000 mensen met een Turkse achtergrond. Maar ook het Oranjelegioen is massaal aanwezig. De KNVB verwacht 40.000 fans voor Oranje morgen in Berlijn. De Kanttekening doet een ronde langs Turkse en witte Nederlanders die morgen met Turkse, Nederlandse en gemengde gevoelens naar de wedstrijd kijken.

Historicus en religiejournalist Remco van Mulligen haalt Trouw-columniste Emine Ugur aan die er positief in staat. ‘Wie er ook wint, het is sowieso feest in Nederland.’ Van Mulligen is zelf voor Oranje, maar zegt wel: ‘Als Oranje van iemand moet verliezen, dan maar van Turkije’.

Journalist Caner Mert denkt dat het spannend wordt. Volgens hem speelt Oranje niet zijn beste toernooi. ‘Daarom maakt Turkije een kans’, zegt hij. Mert is zelf voor Turkije. ‘Ik vind Turks voetbal gewoon leuker om naar te kijken’, zegt hij.

Mediator Carola Dogan uit Spijkenisse is getrouwd met een Turkse Nederlander. ‘De vraag voor wie we juichen thuis is dus wel een moeilijke voor mij’, zegt ze lachend. ‘We zijn een beetje verdeeld. Mijn man en zoon zijn voor Turkije. Mijn dochter en ik voor Nederland. Het gaat dus morgen onweren in huize Dogan, maar ik zeg altijd: wat er ook gebeurt, ik kan niet verliezen.’ Ze vertelt dat ze altijd al een voorliefde voor Turkije heeft gehad. ‘Ik hou van de taal en de cultuur. Ik had er graag willen wonen, maar dat is helaas niet gelukt.’

‘Mocht Nederland winnen, dan is dat oké’

Jurist Elif Söylemez uit Den Haag begrijpt alle drukte niet. ‘Het is maar voetbal hoor’, zegt ze en adviseert niet te kijken. ‘Ga lekker naar de film. Ik ben er wel een beetje klaar mee dat de koers van het land door het EK wordt bepaald.’

Onbegrip voor Turken die voor Turkije juichen

Hagenees Nevin Dogrusöz is getrouwd met een Nederlander en vreest het ergste voor Turkije. ‘Nu Demiral is uitgevallen (die de wolvengroet maakte en waarschijnlijk wordt geschorst, red.) denk ik dat Turkije gaat verliezen. Uiteraard blijven we positief en hoop ik dat Turkije wint’, zegt ze. ‘Ik ga zo langs de winkel om een Turkse vlag te kopen, zodat ik morgenavond bij winst toch de straat op kan.’

Dogrusöz vertelt dat veel mensen nieuwsgierig zijn voor wie ze zijn als familie, omdat ze met een Nederlandse man is getrouwd. ‘Ik ben voor Turkije, mijn man voor Nederland. Dit is bij ons thuis geen issue en zorgt niet voor spanning. Zaterdag is er sowieso één van ons heel blij en de ander blij voor de ander, snap je hem nog?’

Dogrusöz wil wel even kwijt dat er nog veel onbegrip is voor Turken die voor Turkije juichen, terwijl ze in Nederland zijn geboren en wonen. ‘Dat hoor ik ook vaak van Turkse vriendinnen’, zegt ze. Daarom denkt ze ook niet dat deze wedstrijd tot verbroedering zal leiden.

‘Voetbal is voor sommige mensen oorlog, bij de hooligans dan. Ik voel dat zelf niet zo. Mocht Nederland winnen, dan is dat oké en gaan we weer verder met ons leven. Tuurlijk zal ik ergens balen, maar het is maar voetbal.’

Van Mulligen heeft er ook een hard hoofd in. ‘Als Kökcü (ex-Feyenoorder en Turkse Nederlander die voor Turkije heeft gekozen, maar is geschorst vanwege gele kaarten) mee had mogen doen, zou de wedstrijd misschien inderdaad kunnen verbroederen. Maar de polarisatie is extreem – in Turkije, getuige Demirals wolvengroet minstens even sterk als in Nederland.’

Van Mulligen zal niet met vlaggen wapperen. ‘Ik heb sowieso alleen een Palestijnse vlag in huis, dus het kan ook niet’, zegt hij. ‘Ik kan een van mijn kinderen vast wel overhalen eenmalig voor Turkije te zijn, voor de verbroedering. En als Turkije wint, hoop ik dat onze Turkse landgenoten een beetje ingetogen toeteren. Om de treurende Oranjefans te sparen.’

Mert denkt dat het wel meevalt met de polarisatie rondom de kwartfinale, mits het ‘goed wordt aangepakt’. ‘Tweets van Jan Roos (voormalig PowNed-verslaggever en politicus, red.) die Orkun Kökcü bombardeert tot wat er mis is met de multiculturele samenleving, helpen niet’, zegt hij. ‘Kökcü is niet het probleem, die tweet is een probleem. Want je laat iemand niet in zijn waarde na een vrije keuze en gaat hem een schuldgevoel aanpraten. Moet hij voor Nederland spelen, nee toch?’

‘Als Turkije wint, hoop ik dat onze Turkse landgenoten een beetje ingetogen toeteren’

Hij gaat met zijn Nederlandse vrienden de wedstrijd kijken. ‘En we hebben gezegd, wat er ook gebeurt, we gaan samen toeteren! Alleen zal ik wel wat stiller in de auto zijn als Turkije verliest. Maar ik hoop dat een mooie wedstrijd wordt en alles leuk blijft’.

Dromen over een voetbalcarrière

Volgens de historicus Kasim Tekin zouden veel Nederlanders met een Turkse achtergrond ‘van jongs af aan’ verbonden zijn met het Nederlandse voetbal. ‘Ze keken en juichten mee met Oranje, zo groeiden ze op. Ook op islamitische scholen en in islamitische jongerenorganisaties worden wedstrijden van ‘ons’ Nederland nog met spanning bekeken. En wanneer islamitisch Nederlandse kinderen dromen van een carrière als profvoetballer, leert mijn ervaring dat het dan toch veelal gaat over een plek in het Nederlands elftal.’

Maar volgens Tekin volgt na het aanvankelijke enthousiasme voor Nederland, veelal teleurstelling en verzuring bij jongeren naarmate ze ouder worden, vanwege de groeiende anti-islamitische stemming in het land.

‘Horen we er nog wel bij? Tijdens een wedstrijd waarin juichende Oranjesupporters te zien waren, zei een leerling zelfs: ‘Het voelt vies om te beseffen dat veel van die blije witte mensen op de PVV hebben gestemd en hier geen moslims willen. Dat gevoel speelt steeds meer, ook bij mij.’

‘Het voelt vies dat veel van die blije witte mensen op de PVV hebben gestemd’

Dat gevoel verklaart volgens Tekin dat meer leerlingen dromen over een plaatsje in het Marokkaanse of Turkse elftal, in plaats van bij Oranje. ‘Nu het Nederland tegen Turkije is, wordt het ‘allebei voelt aan als winst’ steeds meer vervangen door een gevoel van ‘lekker voor je’ als Nederland zou verliezen van Turkije. Spijtig, onwenselijk, maar wel een realiteit.’

Dogan uit Spijkenisse blijft optimistisch. ‘Je hebt altijd reden om te toeteren. Sport verbroedert als geen ander. De harde keuze voor Oranje of Turkije is meer iets van vroeger. Het is leuk om te zien dat een dubbele loyaliteit naar beide landen toe ook gewoon oké kan zijn. En dat mensen daar dan grappig op reageren. We zijn wat dat betreft wel wat gegroeid in Nederland. Althans, dat mag ik hopen.’

Turks-Nederlandse bakker en kunstenaar introduceren ‘de baklouce’

de Kanttekening
-
0
Turks-Nederlandse bakker en kunstenaar introduceren ‘de baklouce’

Voor de ultieme verbroederingservaring tijdens de EK-kwartfinale tussen Turkije en Nederland introduceren bakker Serifoglu en kunstenaar Emin Batman de ‘baklouce’.

De baklouce is een kruising tussen de baklava en de tompouce. ‘Aanschouw de fysieke manifestatie van de intersectie van de Turkse-Nederlandse cultuur: de baklouce’, schrijft  kunstenaar Batman op LinkedIn over het nieuwe gebakje.

De baklouce heeft zelfs een eigen website. Het is de vrucht van een jarenlang, interdisciplinair kunstproject van Batman, genaamd: ‘Tussen Tompouce en Baklava’. Moraal van het verhaal: ‘Wij hoeven niet te kiezen, we are best of both worlds!’

De baklouce is alleen morgen verkrijgbaar, tussen 12:00 en 20:00 uur bij bakker Serifoglu in Amsterdam en Rotterdam.

Kamerlid Lahlah steekt vrouwen met hoofddoek hart onder de riem

de Kanttekening
-
0
Kamerlid Lahlah steekt vrouwen met hoofddoek hart onder de riem

‘Ik draag deze hoofddoek net zoals vele vele vrouwen met mij, en dat is een persoonlijke, bewuste en vrije keuze’, zei GroenLinks-Kamerlid Esmah Lahlah gistermiddag tijdens het eerste grote Kamerdebat dat lange tijd ging over de uitlatingen van PVV-ministers over de hoofddoek.

Terwijl de nieuwe premier Dick Schoof Kamerlid Lahlah in de ogen keek en zei dat haar hoofddoek hem helemaal niks uitmaakt, deelde PVV-minister Fleur Agema juist een post waarin Femke Halsema jaren terug, als GroenLinks-leider, pleitte voor het ‘afslingeren’ van de hoofddoek.

De huidige burgemeester van Amsterdam, geroerd door de woorden van Lahlah, mengde zich intussen ook in het debat. ‘Het is niet mijn gewoonte om politieke filmpjes te herhalen’, reageerde ze via Instagram op Lahlahs woorden, ‘maar dit ontstijgt het Haagse debat. En ik hoop dat elke moslimvrouw en elk meisje dat geconfronteerd wordt met oordelen en discriminatie dit ziet en hoort en hier moed en kracht uit put’.’

Lahlah nam zelf het woord nadat D66-voorzitter Rob Jetten het voor haar opnam in de Kamer en dat ook wenste te zien van de nieuwe premier. ‘Het is mijn lijf, mijn keuze, mijn leven. En voor al die meiden die een hoofddoek dragen en die zich geraakt voelen door wat er hier gebeurt. Laat je niks wijs maken. Er zijn voldoende positieve vrouwen met een hoofddoek die die hoofddoek dragen met trots’, zei ze vol emotie.

Marokko: meer Engels en Tamazight op school

de Kanttekening
-
0
Marokko: meer Engels en Tamazight op school

Het Marokkaanse ministerie van Onderwijs wil dat er meer les wordt gegeven in Engels en Tamazight, bericht Morocco World News. Tamazight is de taal van de Amazigh, de oorspronkelijke bewoners van Noord-Afrika.

Het Tamazight-taalonderwijs zal worden uitgebreid naar meer onderwijsinstellingen. Het ministerie wil 600 gespecialiseerde Tamazight-docenten aannemen en jaarlijks minstens 2.000 docenten met dubbele bevoegdheden trainen. Daarnaast wil het ministerie het Engelse taalonderwijs uitbreiden.

De maatregelen maken deel uit van een uitgebreide strategie om het taalonderwijs in Marokko te verbeteren. De focus ligt op het vergroten van de taalvaardigheid van studenten en het versterken van de culturele diversiteit binnen het Marokkaanse onderwijssysteem.

Tamazight is een officiële taal in Marokko, naast natuurlijk het Arabisch. In een poging om de Amazigh-bevolking tegemoet te komen, die eeuwenlang werd gediscrimineerd, besloot koning Mohammed VI vorig jaar om het Amazigh Nieuwjaar (Yennayer) als officiële feestdag te erkennen.

Petitie gestart tegen wolvengroet

de Kanttekening
-
0
Petitie gestart tegen wolvengroet

De Turks-Nederlandse schrijfster Hülya Aydogan is een petitie gestart tegen de Grijze Wolven, nadat de Turkse voetballer Merih Demiral de zogenaamde wolvengroet maakte. Volgens de seculiere Aydogan moet deze groet dezelfde connotatie krijgen als de Hitlergroet.

De Grijze Wolven zijn een Turks-nationalistische beweging, die door tegenstanders als extreemrechts wordt omschreven. De Partij voor de Nationalistische Beweging (MHP), die aan de Grijze Wolven is gelieerd, regeert op dit moment Turkije in coalitie met de islamitische Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling van president Recep Tayyip Erdogan.

Turkse Facebookgebruikers reageren als een wesp gestoken op haar Facebookpagina. Een zegt – in het Turks – dat Aydogan net zo kritisch moet zijn over het radicaalrechtse kabinet van Dick Schoof en over Israëls oorlog in Palestina. Een ander vindt Aydogan dom, omdat het wolvengebaar zou verwijzen naar de lucht. Het is een heel oud Turks gebaar. Ook Mustafa Kemal Atatürk, de oprichter van de Republiek Turkije, heeft het ‘bozkurt-gebaar’ gemaakt (bozkurt is Turks voor grijze wolf).

Op X (voorheen Twitter) verdedigt de antiracisme-activiste Duygu Akcay met dezelfde argumenten het wolvengebaar en andere oud-Turkse dierensymbolen. ‘De wolf is een van de meest heilige dieren in de Turkse mythologie. De wolf wordt gezien als de spirituele voorouder en gids van de Turken die hen beschermt en door tijden van nood leidt. De wolf staat symbool voor vrijheid, onafhankelijkheid en de geest van strijd.’ Deze symbolen vertegenwoordigen volgens haar de Turkse identiteit, dat staat los van organisaties als de Grijze Wolven.

‘Een moslim is een out of the box-denker’

Mariska Jansen
-
0
‘Een moslim is een out of the box-denker’

Shakira van Oostveen woont in een tiny house in een ecologische wijk in Almere. Ze bekeerde zich jaren geleden tot de islam. ‘In de Koran staat letterlijk dat hoe wij nu leven niet oké is.’

Het tiny house van Shakira van Oostveen ligt in een van de meest weidse polders van Nederland. Een bochtig straatje, verscholen tussen het groen van de Flevopolder. Ze woont er nu drie jaar, in woonwijk Oosterwold in Almere, waar eentonig grasland heeft plaatsgemaakt voor biologische tuinen, inheemse bloemen, jonge fruitbomen en bewoners met een groen hart. Want dat heeft Van Oostveen. ‘Ik roep wel eens: ik ben een soort Greta Thunberg. Ik ben erg van spread the word.’

De islamitische tante van Greta Thunberg? Van Oostveen lacht. ‘Ja, ik maak mij als moslim druk om klimaatverandering. Er zijn zoveel Koranteksten en Hadith waarin letterlijk staat dat hoe wij nu leven niet oké is. Veel moslims zijn zich niet bewust hoe schadelijk onze manier van leven is: het consumeren, de verspilling. Terwijl het er gewoon klip en klaar staat.’

Oostveen pakt de Koran erbij en leest een soera voor. ‘Hij heeft de weegschaal geplaatst, opdat jullie het evenwicht niet verstoren. En houdt de weegschaal in evenwicht met rechtvaardigheid. En neemt niets van de weegschaal af. En Hij heeft de aarde bereid voor de schepselen. Daarop zijn vruchten en dadelpalmen met kolven en graan en aren. En geurige planten.’

Het gaat om de weegschaal?

‘Ja, in de islam ben je verantwoordelijk voor wat je doet en wat je achterlaat als je er niet meer bent. Een moslim gelooft dat hij daar later verantwoording voor moet afleggen. Ik heb hier een soort weegschaaltje’ – ze gebaart naar haar schouder – ‘en bij alles wat ik doe, denk ik: is het oké of is het niet oké?’

‘Met onze CO2-uitstoot brengen we de weegschaal uit evenwicht. De impact van klimaatverandering is enorm: hier is het droog, daar brandt het, daar stroomt het over. Ik vind dat als je moslim bent in deze tijd, je moet ingaan tegen die verspilling en inzetten op duurzaamheid.’

Het tiny house van Shakira van Oostveen heeft een woonoppervlak van 36 vierkante meter.

Die gedachte past goed bij de gedachte achter de wijk Oostwold, waarbij bewoners de helft van hun kavel verplicht gebruiken voor kleinschalige landbouw. Achterin de wilde tuin van Van Oostveen staan bijenkasten. Er is speciaal een ren en nachthok tegen vossen voor de legkippen die ze zijn gered van de bio-industrie. ‘Een boer brengt ze na twee jaar naar de slacht omdat ze dan minder eieren leggen, maar een kip kan wel tien jaar oud worden’, zegt Van Oostveen over de kippen die rondscharrelen. ‘Een moslim is een out of the box- denker.’

Van Oostveen kwam als vrijwilliger bij Vluchtelingenwerk in contact met de islam. ‘De asielzoekers die ik hielp waren vrijwel allemaal moslim. Eén keer per jaar was er een uitje, lekker met de bus naar het strand. Daar merkte ik dat er iets was wat hun dag bepaalde. Het intrigeerde me en ik besloot een boek te lezen over de islam en de Koran. Niet dé Koran, die is veel te moeilijk. Letterlijk op de eerste bladzijde dacht ik: dit is het. Dit past helemaal bij mij. De structuur en regelmaat van het bidden, daar houd ik van. Dat ik vijf keer per dag die stekker er even uit trek, vind ik fijn.’

Hoe reageerde uw omgeving?

‘Het eerste wat ik gedaan heb, is gevast tijdens de ramadan. Ik werkte bij een transportbedrijf met veertig vrachtwagenchauffeurs. De aanslagen op de Twin Towers waren net geweest. Ik durfde niet te zeggen dat ik aan het vasten was. Dus zei ik in de pauze: ik ga lekker even wandelen, want ik zit hier maar op kantoor. Zo hadden ze niet door dat ik niet at.

‘De mensen moeten toch weten dat ik ook een moslimdochter heb’

Tegen mijn ouders en vier zussen ben ik gewoon heel voorzichtig gaan zeggen dat de islam eigenlijk wel bij mij paste. Ik kom uit een gereformeerde familie en vertelde dat Abraham en Ibrahim dezelfde zijn. Net als Musa en Mozes, en Isa en Jezus. En dat er maar één God is, en Allah zijn Arabische naam is.’

Wat vonden zij van uw bekering?

‘Ik had hele toffe, vooruitstrevende, ruimdenkende ouders. Mijn vader was er heel trots op dat ik moslim was. Hij lette erg op uiterlijk. Ik zorgde altijd dat ik er mooi uitzag. Mijn hoofddoek paste precies bij mijn kleren en ringen. Hij had een foto van mij met hoofddoek in zijn binnenzak. ‘De mensen moeten toch weten dat ik ook een moslimdochter heb’, zei hij dan. Maar er waren ook andere reacties. Ik ben een vriendin kwijtgeraakt en één zus wil niks meer van me weten.’

Veertig chauffeurs

Na het transportbedrijf kwam Van Oostveen als zij-instromer op een islamitische school in Amsterdam terecht. ‘Daar was het verplicht om als moslim een hoofddoek te dragen, maar ik had tijdens het sollicitatiegesprek niets gezegd. Op die school was de standaardvraag van islamitische kindjes bij een nieuwe juf of meester: bent u moslim? Ze willen je kunnen plaatsen. Daar draaide ik dan een beetje omheen. Na een paar maanden dacht ik: dit is gek. Tegen die veertig chauffeurs heb ik mijn mond gehouden over mijn geloof en nu ben ik op een islamitische school en weer weet niemand het. Toen heb ik het aan de directeur opgebiecht. Het eerste wat hij zei was: ‘Dan weet je wat je te doen staat.’ Ik kreeg drie weken de tijd om naar die hoofddoek toe te groeien, dat was heel aardig van hem. Ik dacht: de kortste weg naar buiten is er dwars doorheen. Ik ben naar de bazaar van Beverwijk gegaan en heb een mooie stapel hoofddoeken gekocht. Tegen mijn collega’s en de kinderen zei ik: ‘Maandag heb ik een hoofddoek op’. Die maandag droegen alle meisjes hun hoofddoek. Dat was zo lief. Ik krijg er nog tranen van. Het was alsof ik een week lang jarig was. Kwam ik na de pauze in mijn lokaal en dan lag er weer een cadeautje, een boekje of een hoofddoek.’

‘Maar ik woonde in Amsterdam, in een vrij vijandige omgeving. Daar deed ik omgekeerd wat sommige meisjes doen. Ik ging vroeg in de ochtend zonder hoofddoek de deur uit en deed hem in het toilet op school op. En als ik aan het eind van de dag naar huis reed, deed ik hem in een parkje weer af. Uit angst voor de buren. Mijn assertieve overbuurvrouw had het een keer over ‘die theedoek’ toen ze over een vrouw met een hoofddoek sprak. Ik weet nu wel hoe de wind waait, dacht ik. Toen ik later tegen een andere buurvrouw zei dat ik moslim was en geen hoofddoek op durfde, zei ze: ‘Meid, ben je gek, doe dat ding op je hoofd’. Dat heb ik toen gedaan.

‘Na twaalf jaar dacht ik: maar ik bén gewoon moslim’

‘De eerste dagen keek ik nog door het kijkgaatje in de voordeur of ze in de portiek stond. Zo bang was ik voor haar. Later heeft haar zoon zich bekeerd tot de islam. Als mensen aan mij vroegen waarom ik een hoofddoek droeg, zei ik: dat is mijn identiteit. Ik houd van duidelijkheid. Als ik bij de tram sta, dan zie je meteen wat er aan de hand is.’

Maar nu draagt u geen hoofddoek meer?

‘Na twaalf jaar dacht ik: maar ik bén gewoon moslim, ook zonder een hoofddoek. Ik heb hem niet meer nodig. Iedereen weet het. Als Nederlandse is een hoofddoek dragen ook ingewikkeld. De hele islamitische goegemeente wil dat je bij hen komt eten. Ze houden de deur voor je open, verbouwen je huis, je moet trouwen met hun zoon. Want als iemand zich dankzij jou tot de islam bekeert, dan krijg je daar zegeningen voor. Toen ik mijn hoofddoek had afgedaan, werd ik gewoon weer door de taxichauffeur uitgefoeterd. Toen was ik weer die Nederlander. Ik weet uit ervaring dat je door twee kanten wordt gediscrimineerd. Als ik alleen maar jouw respect verdien omdat ik een hoofddoek op heb, dan hoef ik jouw respect niet.’

‘Er is nu in Europa zoveel anti-islamitisch sentiment, maar ik laat mij er niet door uit het veld slaan. Ik bid overal, in een theaterzaal, op school. Het is weleens zo dat mensen dat zien en vragen, ben jij nou moslim? Dan zie je ze denken: goh, jij doet ook heel normaal. Op deze manier kan ik veel meer voor de islam doen dan als ik mijn hoofddoek op heb.’

‘In de Koran staat: respecteer het land waar je woont en roep geen agressie op met jouw geloof. Ik ben naar Mekka geweest. Het was heerlijk om helemaal ingepakt te zijn. Geen Arabier die door had dat ik zo’n witte mevrouw was. Ik had een enorme privacy. Maar hier zou ik nooit een niqaab dragen. Ik ken natuurlijk vrouwen die dat wel doen. Er zit vaak een hele leuke vrouw in een spijkerbroek onder. Maar mensen vinden het eng, ze schelden je uit en willen je weg hebben. Terwijl je geen agressie mag oproepen met je geloof. Je moet laten zien hoe mooi de islam is, hoe liefdevol en gastvrij.’

1...116117118...896Pagina 117 van 896

Over ons

de Kanttekening is een onafhankelijke en emancipatoire mediaorganisatie. Onze kernwaarden zijn: vrij, moedig en inclusief.

Over menu

© 2017 de Kanttekening B.V. Alle rechten voorbehouden.

Gebruiksvoorwaarden | Privacy statement | Adverteren & contact