Het is tijd om ter zake te komen. De klok tikt voor een massale terugslag tegen islamitische immigrantengemeenschappen in West-Europa, zowel politiek als sociaal. De afschuwelijke aanval van de Saoedische ‘vluchteling’ Taleb al-Abdulmohsen op een menigte onschuldige burgers (elke aanval op burgers, of die nu wordt gepleegd door individuen, groepen of staatsactoren, is categorisch verwerpelijk) brengt de mentaliteit van de zwijgende meerderheid (van diverse identiteiten) dichter bij het punt waarop de Rubicon wordt gepasseerd.

Men kan de Duitse autoriteiten eindeloos verwijten dat zij niet voldoende maatregelen hebben genomen om de openbare ruimte te beveiligen, maar uiteindelijk is het de dader en zijn daad die tellen. Zijn actie draagt bij aan de barbaarse patronen die vaak worden toegeschreven aan het jihadisme: gericht tegen westerse waarden en de principes waarop een beschaving gebaseerd is, zoals vreedzaam samenleven. Of de terrorist religieus gemotiveerd is of niet, doet er weinig toe; de realiteit is dat we, zowel politiek als sociaal, midden in een zich uitbreidende Kulturkampf zitten. Er moet iets drastisch gebeuren. Migrantengemeenschappen, vooral moslims, kunnen zich niet langer veroorloven de andere kant op te kijken terwijl de grond waarop hun bestaan rust dag na dag wordt ondermijnd.

Of de terrorist religieus gemotiveerd is of niet, doet er weinig toe

De spanningen lopen op. Vier vrouwen van 52, 45, 75 en 67 jaar en een negenjarig jongetje zijn gedood, terwijl anderen vechten om te overleven. Duizenden mensen, velen behorend tot de zwijgende meerderheid in Duitsland en elders, houden spandoeken vast met daarop het woord ‘remigratie’. Dit is een term die populair is gemaakt door anti-immigratie-extremisten die streven naar massadeportatie van migranten en iedereen die als niet etnisch Duits of ronduit moslim wordt beschouwd.

Dit is moord met voorbedachten rade. Van de 205 mensen, waarvan er 40 in kritieke toestand verkeren, waren er twee Turkse burgers. Waarschijnlijk bevinden zich onder de slachtoffers nog meer mensen met een ‘niet-Duitse’ identiteit. De discriminatie spreekt voor zich: ongeacht waar je als nihilistische moordenaar voor staat of wat je beweert, komt het neer op een helse politieke daad. Het drijft een enorme wig tussen de autochtonen (van wie velen simpelweg een vreedzaam leven willen leiden) en immigranten en vluchtelingen. Elke stap is duivels. Gezien de radicalisering van de politiek en de uitholling van de democratieën zou niemand verbaasd moeten zijn als we binnenkort getuige zijn van pogroms die doen denken aan het duistere verleden van het continent.

Willen moslims of mensen met andere identiteiten dit? Moet onverschilligheid bijdragen aan een oplossing? Is het aanvaardbaar dat vrome gemeenschappen hun imams en religieuze verenigingen niet onder druk zetten om naar buiten te treden, hun stem te laten horen, bijeenkomsten te organiseren en mensen aan te moedigen barbaarse daden te veroordelen? Zullen moskeeën en tempels een vreedzaam bestaan nastreven en samen met andere religies en niet-religieuze stromingen weerstand bieden aan het opkomende fascisme, of zullen ze medeplichtig zwijgen? Zullen vrome moslims, goede burgers van EU-landen, hun stem verheffen tegen fanatisme en een wereldbeeld dat ‘wij en zij’ promoot?

Dit zijn moeilijke vragen, maar ze vragen om antwoorden. Voor geïmmigreerde moslimgemeenschappen in Europa is het bestrijden van radicalisering en het aanpakken van vreemdelingenhaat begrijpelijkerwijs zowel complex als essentieel. Het raakt aan kwesties als identiteit, integratie en veiligheid. Maar culturen kunnen alleen gedijen als ze in vrede en met geduld met elkaar omgaan.

Er ligt dus een taak op verschillende niveaus. Een daarvan is het bevorderen van burgerbetrokkenheid. De leiders van de gemeenschap en hun families moeten jonge moslims aanmoedigen om deel te nemen aan de politiek en op een beschaafde manier betrokken te zijn bij beleidsvorming. Het opzetten van of deelnemen aan interreligieuze initiatieven is een serieuze weg naar wederzijds begrip.

Dat is wat de Spanjaarden deden toen ze genoeg hadden van het bloedvergieten door de ETA en het tegengeweld: ze riepen ‘genoeg!’

Een ander niveau is de radicalisering bij de wortel aanpakken. Waar je woont, is je thuisland. Leer erover en begrijp hoe het werkt. Gebruik de taal om licht te werpen op vervreemding, sociaaleconomische verschillen en ideologische manipulatie. Het creëren van veilige ruimtes voor jonge moslims om over identiteit en grieven te praten is cruciaal. Het moet hen duidelijk worden gemaakt dat collectieve misdaden in naam van religie niets anders zijn dan georganiseerde misdaad. Ze verschillen niet van hoe de maffia werkt: het gaat allemaal om handelingen tegen de openbare orde. En je kunt nooit winnen. Daarom is het opbouwen van vertrouwen met wetshandhavers van vitaal belang geworden. Je zou zelfs kunnen stellen dat er een vorm van ‘waakzaamheid voor vrede’ moet komen.

Xenofobie en islamofobie komen voort uit angst en onwetendheid, maar de huidige stemming gaat verder dan dat. Moslimgemeenschappen, en hun leden die om de toekomst van hun kinderen geven, moeten hun stem verheffen en samen met andere gemeenschappen de straat op gaan. Dat is wat de Spanjaarden deden toen ze genoeg hadden van het bloedvergieten door de ETA en het tegengeweld: ze riepen ‘genoeg!’ op straat, met honderdduizenden, en boekten tastbaar succes.

Ja, het is algemeen bekend dat bepaalde regimes sommige moskeeën en imams pushen en instrumentaliseren om verdeeldheid en haat op Europese bodem te voeden. Maar het is de plicht van verantwoordelijke, vrome moslims (en we weten dat seculiere migranten net zo walgen van wat ze meemaken) om van binnenuit ‘genoeg’ te zeggen en een kant te kiezen: voor vrede of voor culturele verankering.

Als ze dat niet doen, kan de ergste angst bewaarheid worden. Nu de huidige ‘wereldwanorde’ minder respect voor de rechtsstaat aan het licht brengt, hoeven we ons niet te verbazen over massadeportaties en binnenlandse beproevingen.

Laat 2025 een jaar van vrede zijn. We hebben het meer dan ooit nodig.

Meneer Schoof,

De ‘man in blauw’ zit tegenover mij, ergens in dat stukje van Nederland waar hij zijn politietaken al meer dan dertig jaar trouw vervult. Hoe hij heet, dat doet er verder niet toe. Maar hij had Achmed, Youssouf of Chalid kunnen heten. Daarmee weet u vast wel dat de wieg van de man zelf, van zijn gezin of van zijn ouders niet hier in Nederland stond, maar ergens ver weg over de grens.

De politieman en ik zijn al jaren bevriend. Onze vriendschap vullen we, wanneer wij beiden maar even tijd hebben, in met het delen van wat wij zoal tegenkomen in ons dagelijks leven. Dat bijpraten doen we op het bureau, op een terrasje met een goede kop thee of koffie, of gewoon wandelend op straat.

Ook vandaag, na drukke weken voor ons beiden, hebben we elkaar weer veel te vertellen. Mijn verhaal heb ik al gedaan; de beurt is nu aan hem. In zijn, voor mij, stoere uniform weet hij zich altijd beschermd door het zware kogelvrije vest dat hij onder zijn jasje draagt. Rond zijn middel draagt hij zijn dienstwapen, pepperspray, handboeien en nog meer spullen die tot de vaste uitrusting behoren.

Zijn verhaal gaat vandaag over de hevigheid van demonstraties die op zoveel plaatsen in ons land de toon zetten. Op allerlei momenten wordt hij daarvoor met collega’s ingevlogen om ervoor te zorgen dat het allemaal zo soepel mogelijk verloopt. ‘Mijn taak is om toe te zien dat de rechten van de demonstranten niet nodeloos worden ingeperkt. Aan de andere kant moet ik er ook voor zorgen dat de protestbijeenkomsten, waar het er soms zo heftig aan toe gaat, veilig zijn. Niet alleen voor de demonstranten, maar ook voor anderen die daar in de buurt zijn. Zo’n taak wordt lang niet altijd in dankbaarheid afgenomen.’

Meneer Schoof, mijn vriend vertelt mij dat hij als agent nog wel eens de vreselijkste verwensingen naar zijn hoofd geslingerd krijgt. En soms meer dan alleen verwensingen. Maar daar haalt hij zijn schouders over op. ‘Dit is mijn werk. Als politieagent in Nederland is dit mijn taak. Voor mij en mijn maten is artikel 1 van de grondwet, met alle rechten en plichten die dit met zich meebrengt, heilig.’ Mijn vriend glimlacht. ‘Bijna zo heilig als de Koran.’

Hij noemde de uitspraak vanuit uw kabinet dat ook mijn goede vriend ‘Jodenhaat in zijn DNA zou hebben’

We praten verder over wat er allemaal politiek gaande is in mijn en zijn Nederland. De motie-Becker komt langs. Ik zie dat de man tegenover mij moet slikken. ‘Mijn kinderen gaan in de moskee naar Arabische les en Koranles. Geen onvertogen woord leren zij daar. Net zo min als op school. En toch wordt de manier waarop mijn vrouw en ik onze kinderen opvoeden tot op het hoogste niveau verdacht gemaakt.’

Natuurlijk komen de gewelddadigheden van het voetbalgeweld in onze hoofdstad ook in ons gesprek langs. Meneer Schoof, dit is nog steeds een gesprek van de dag. ‘Lody, weet je wat er direct daarna bij ons is langsgekomen? Dat is erger dan het geweld dat mijn collega’s in die bewuste nacht te verduren kregen.’ Mijn vriend wijst op zijn kogelvrije vest en grijpt naar zijn holster. ‘Toen, op straat vechtend voor de bescherming van elke burger, voelde ik mij veilig. Maar de dag daarna niet meer.’

Hij vertelde mij wat hij met deze woorden bedoelt.

Meneer Schoof, hij doelde op uw woorden die u uitsprak tijdens die ene persconferentie. Dat ging over ‘mislukte integratie’. Hij noemde de uitspraak vanuit uw kabinet dat ook mijn goede vriend ‘Jodenhaat in zijn DNA zou hebben’. En die opmerking vanuit uw regeringsteam dat zijn gemeenschap de ‘normen en waarden’ in ons land niet zou omarmen.

‘Lody, ik draag dit uniform al meer dan dertig jaar met trots. Voor mij staat het symbool voor het handhaven van een vredige Nederlandse samenleving. Maar voor het eerst dacht ik eraan mijn uniform neer te leggen. Bij elke ramp, vaak erger dan wat er laatst in Amsterdam gebeurde, sta ik samen met collega’s – ongeacht achtergrond – vooraan om de ergste ellende en het diepste leed op te vangen.’

 ‘Met welke normen en waarden heb ik mijn werk dan altijd gedaan?’

Mijn vriend buigt zijn hoofd. Hij zwijgt. Tranen lopen over zijn wangen. Een stoere agent, met vele dienstjaren, huilt. Vanachter zijn beschermende kogelvrije vest. ‘Lody, ik weet het niet meer. Hadden mijn vader en moeder, en de ouders van mijn vrouw, dan maar beter in Marokko moeten blijven? Met welke normen en waarden heb ik mijn werk dan altijd gedaan? Het opvangen van overlevenden direct na een afschuwelijke calamiteit in het verkeer. Het troosten van kinderen die zien hoe een collega van mij zijn werk doet door een vader of een broertje in de boeien te slaan. Het omslaan van een deken bij een totaal ontredderde vrouw nadat zij haar brandende huis heeft moeten ontvluchten. Altijd, ongeacht geloof, paspoort of geboortegrond.’

Nu is het niet de politiearm van mijn vriend die om de verdrietige schouder van een ander wordt gelegd. Deze keer is het mijn arm die over de schouder in dat blauwe en gele jasje wordt gelegd. ‘Lody, misschien moet ik maar naar mezelf luisteren en, na zoveel jaren ons land te hebben gediend, mijn politiespullen inleveren. Het mooiste werk dat ik in deze samenleving heb mogen doen, wordt mij afgenomen. Enkel en alleen omdat onze wieg niet in dit land heeft gestaan.’

Meneer Schoof, heeft u als minister-president enig idee wat uw collega’s en u zelf in onze samenleving hebben aangericht? En weet u ook hoe dit hersteld kan worden?

Mijn vriend, een trouwe diender in ook uw politiekorps, weet het niet meer. En met hem zoveel anderen.