Renate Stüger bedacht Suriman, een zwarte superheld in een stripboek, die zeer geliefd is in Surinaamse kring. Binnenkort verschijnt deel twee, dat gaat over de slavernij.
Als schrijfster en bedenkster van het stripboek Suriman, wilde Renate Stüger (43) dat haar zoontje een superheld heeft die op hem lijkt. Haar idee ontstond in 2003, nadat haar toen vierjarige zoontje opmerkte dat veel bekende superhelden wit zijn.
‘Natuurlijk zijn er donkere superhelden, jij bent toch Suriman?!’’, antwoordde de Haagse Stüger. Nooit eerder zag Stüger zo’n verscheurende blik in de ogen van haar zoontje. Ze begreep dat haar kind geen superheld had waarin hij zichzelf kon herkennen. Gelijk die avond sprong Stüger achter haar computer om Suriman tot leven te brengen. Welke boodschap wil haar stripboek uitdragen? En waarom is superheld Suriman zo belangrijk voor Surinamers?
Stüger is geboren en getogen in Nederland maar ze werd altijd als ‘anders’ gezien. Daarom herkende ze het gevoel van haar zoon destijds. ‘Ik ben op internet gaan zoeken naar donkere superhelden. Ik ontdekte dat een gekleurde superheld vaak rapper, danser of clown is. En hij heeft nooit een hoofdrol.’
Ze neemt een slokje van haar koffie en vertelt verder. ‘Net als bij Sjors en Sjimmie. Sjimmie had overdreven dikke lippen, maar Sjors zag er altijd goed uit. Logisch dat mijn zoon zichzelf niet in zulke zwarte striphelden herkende. Ik voelde dat ik daar verandering in moest brengen. En zo kwam tekenaar Willy Croezen op mijn pad en tekende hij voor mij de eerste Surinaamse superheld: Suriman. Later ben ik verder gegaan met tekenaar Sai Rodrigues.’
Stüger sprak haar zoon veel moed in. Ze vertelde hem, op een speelse manier, dat hij de sterke Suriman is. ‘Gelukkig is de samenleving van vandaag wel zover om gekleurde helden een podium te geven. Dankzij het internet, waar je jezelf kunt promoten.’
Dat er nauwelijks ruimte is voor zwarte superhelden die geen raciaal stereotype spelen, komt omdat de stripwereld een white men’s world is. ‘Alleen witte superhelden krijgen een podium. Er zijn tegenwoordig wel donkere superhelden, maar ze moeten keihard vechten om ook gezien te worden.’
‘Ik ben blij dat burgemeester Jan van Zanen zijn excuses heeft gemaakt voor het Haagse slavernijverleden’
Denk bijvoorbeeld aan de superheldenfilm Black Panther uit 2018. Die film was zo uniek. Ik was supertrots op zo’n film, met zwarte helden in de hoofdrol. Maar daarna bedacht ik me opeens: Hoezo is dit uniek? Het is toch niet te geloven dat zoiets in deze tijd nog uniek moet zijn?’
’Zoals superheld Captain America voor de Verenigde Staten van Amerika staat, zo staat Suriman voor Suriname’, vertelt Stüger trots. ‘Suriman staat voor wie wij als Surinamers zijn. In Suriname staan moskee, synagoge en kerk naast elkaar. Wij vieren daar samen alle religieuze feestdagen. Daarom staat Suriman voor eenheid, het samenzijn, de kracht en vooral het respect voor elkaar.’
Het tweede deel van de stripreeks Suriman komt deze zomer uit en zal gaan over de slavernijgeschiedenis. ‘Er is onlangs een onderzoek geweest naar het slavernijverleden van mijn stad Den Haag, en naar het Haagse aandeel daarin. Ik ben behoorlijk geschrokken van de resultaten van dit onderzoek. Ik ben blij dat burgemeester Jan van Zanen zijn excuses heeft gemaakt voor het Haagse slavernijverleden, dat hij dit erkend heeft. Ik voel mij als Haagse maker van Surinam verplicht om ook over dit onderwerp te schrijven en het onder de aandacht te brengen.’
Ze neemt een diepe zucht en vertelt ontroerd verder. ‘Dit jaar herdenken we de honderdzestigste verjaardag van Keti Koti, de afschaffing van de slavernij. Keti Koti betekent voor mij een overwinning, waar mijn voorouders voor hebben gevochten. Ik wil met mijn tweede stripalbum iedereen bereiken in Nederland, het publiek bewust maken van de verschrikkelijke slavernijhistorie. Want Nederland en Suriname hebben samen een geschiedenis. We mogen het slavernijverleden niet vergeten, zoals we ook de Surinaamse helden die in de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen voor Nederland niet mogen vergeten.
‘Alle nazaten van de trans-Atlantische slavernij zouden eerherstel via een schadevergoeding moeten krijgen van Nederland’, vindt Stüger. ‘Wanneer onze pijn en ons leed wordt erkend, betekent het dat je ook gezien wordt.’
Voor Stüger is het belangrijk dat het slavernijverleden van Suriname niet wordt vergeleken met andere slavernijgeschiedenissen. Want elke geschiedenis is anders, elk leed is anders. Ze wenst met superheld Suriman erkenning en herkenning te krijgen. ‘We moeten nog veel stappen maken om er ook te mogen zijn’, besluit Stüger strijdbaar. ‘Daarom ben ik dankbaar dat ik met superheld Suriman het onderwerp mede mag uitrollen. Dit zodat het verhaal veel generaties zal bereiken. Want Suriman is onze superheld.’
